Έτος κατά των ναρκωτικών το 2018 – Το spot της ΕΛ.ΑΣ. και η πραγματικότητα των αριθμών

Έτος κατά των ναρκωτικών το 2018, όπως το έχει χαρακτηρίσει η ΕΛ.ΑΣ., η οποία προχώρησε και στην δημοσιοποίηση ενός τηλεοπτικού σποτ στο πλαίσιο της καμπάνια της κατά των ναρκωτικών.

Ειδικά τα τελευταία χρόνια, οι επιτυχίες της ΕΛ.ΑΣ. και της Δίωξης Ναρκωτικών είναι πολλές γύρω από την αντιμετώπιση του προβλήματος, με πολύ ισχυρή την συνεργασία που υπάρχει με την DEA των ΗΠΑ και τις διωκτικές Αρχές των υπολοίπων ευρωπαϊκών κρατών και όχι μόνο.

Η συνολική ποσότητα κάνναβης (κατεργασμένης και ακατέργαστης) που κατασχέθηκε το 2016 ήταν πάνω από 13 τόνους, εμφανίζοντας σημαντικότατη αύξηση σε σχέση με το 2015.

Η συνολική ποσότητα ηρωίνης που κατασχέθηκε το 2016 ήταν πάνω από 220 κιλά, εμφανίζοντας σημαντική μείωση σε σχέση με το 2015 και η συνολική ποσότητα κοκαΐνης που κατασχέθηκε το 2016 ήταν πάνω από 166 κιλά, εμφανίζοντας σημαντική αύξηση, σε σχέση με το 2015.

Το 2017, η Αστυνομία διαχειρίστηκε περίπου 12.000 υποθέσεις ναρκωτικών και συνέλαβε 15.581 άτομα.

Κατασχέθηκαν:

1. Πάνω από 16 τόνοι κάνναβη
2. Πάνω από 300 κιλά ηρωίνη
3. Περίπου 220 κιλά κοκαΐνη
4. 50.000 ναρκωτικά χάπια
5. Περίπου 47.000 δενδρύλλια κάνναβης

Ήδη, το πρώτο 4μηνο του 2018, η ΕΛ.ΑΣ. έχει συλλάβει 4.851 άτομα για υποθέσεις ναρκωτικών.

Κατασχέθηκαν:

• Πάνω από 4 τόνοι κάνναβη
• Περίπου 63 κιλά ηρωίνη
• Περίπου 58 κιλά κοκαΐνη
• Πάνω από 30.000 ναρκωτικά χάπια
• Περίπου 5.300 δενδρύλλια κάνναβης

Χαρακτηριστικά και διαδρομές των κυκλωμάτων ναρκωτικών

Η κάνναβη σε ποσοστό άνω του 65% προέρχεται στην χώρα κυρίως από την Αλβανία που έρχεται συστηματικά από τα κυκλώματα που την καλλιεργούν και την διακινούν στις υπόλοιπες χώρες, ενώ στην Ελλάδα αρκετές είναι οι περιπτώσεις εντοπισμού καλλιεργειών δενδρυλλίων κάνναβης και κλειστών εργαστηρίων υδροπονικής κάνναβης.

Η Αλβανία αποτελεί χώρο προσυγκέντρωσης της ηρωίνης, η οποία, στη συνέχεια, μεταφέρεται από τις αλβανικές εγκληματικές ομάδες, προς διάφορες κατευθύνσεις, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας. Η διαδρομή της ηρωίνης που καταλήγει στην Ελλάδα από την Αλβανία ακολουθεί, κυρίως, το δρομολόγιο που περιλαμβάνει, ως ενδιάμεσους προορισμούς, τις χώρες της Τουρκίας, της Βουλγαρίας και της Π.Γ.Δ.Μ.

Από τις διαθέσιμες πληροφορίες προκύπτει ότι, στην εναλλακτική διαδρομή Τουρκία– Βουλγαρία -Π.Γ.Δ.Μ.- Αλβανία- Ελλάδα, διακινείται ηρωίνη χαμηλότερης ποιότητας, από αυτή που εισάγεται στην Ελλάδα κατευθείαν από την Τουρκία, γεγονός που συνεπάγεται την ύπαρξη εργαστηρίων νόθευσης της ουσίας στις εν λόγω χώρες.

Σημαντικές πύλες εισόδου της κοκαΐνης που διακινείται λαθραία από την Λατινική Αμερική προς την Ευρώπη, είτε απευθείας, είτε μέσω Δυτικής Αφρικής, φαίνεται ότι είναι το Βέλγιο, η Ολλανδία και τέλος χώρες της Ιβηρικής Χερσονήσου (Ισπανία- Πορτογαλία) και δευτερευόντως η χώρα μας και η Ιταλία. Η Ισπανία παραμένει η χώρα που αναφέρει τις μεγαλύτερες κατασχεθείσες ποσότητες κοκαΐνης στην Ευρώπη, αν και υπάρχουν ενδείξεις για συνεχιζόμενη διαφοροποίηση των οδών διακίνησης προς την Ευρώπη, με σημαντικές αναφορές κατασχέσεων σε λιμάνια της Ανατολικής Μεσογείου, της Βαλτικής και του Ευξείνου Πόντου.

Η κοκαΐνη διακινείται επίσης, μέσω της Ευρώπης και προς τις αναδυόμενες αγορές, όπως τη Ρωσία, αλλά και χώρες της Κεντρικής Ασίας. Στη διακίνηση της κοκαΐνης, εμπλέκονται οι παρακάτω Οργανωμένες Εγκληματικές Ομάδες:

• Κολομβιανές
• Βραζιλιάνικες
• Ιταλικές : οι οποίες αποτελούν το κλειδί για τη διακίνηση της κοκαΐνης στην ΕΕ και την κατανομή της σε διάφορά κράτη-μέλη.
• Αλβανικές : εκτός από τον καίριο ρόλο που έχουν στη διακίνηση κάνναβης-ηρωίνης, όλο και περισσότερο αυξάνεται η συμμετοχή τους στη διακίνηση της κοκαΐνης.
• Ολλανδικές: οι οποίες συνεργάζονται με Νοτιοαφρικανικούς εγκληματίες, για να ενορχηστρώσουν τη διακίνηση κοκαΐνης στις Κάτω Χώρες.
• Ισπανικές
• Μαροκινές: εμπλέκονται στη διακίνηση κοκαΐνης στην ΕΕ, μέσω της Δυτ. Αφρικής
• Νιγηριανές: οι οποίες διακινούν την κοκαΐνη σε χώρες της ΕΕ, στηριζόμενοι σε υπηκόους της ΕΕ, οι οποίοι ταξιδεύουν ως «couriers», μέσω της Δυτικής Αφρικής.
• Σέρβικες μέσω της διαδρομής των Δυτικών Βαλκανίων (αλλά με περιορισμένη συμμετοχή τους)

Η Ευρώπη παραμένει περιοχή «κλειδί» στην παραγωγή και διακίνηση συνθετικών ναρκωτικών σε όλο τον κόσμο. Η παραγωγή πραγματοποιείται σε παράνομα εργαστήρια που εδρεύουν σε πολλά κράτη μέλη της ΕΕ, ωστόσο η Ολλανδία φαίνεται να κυριαρχεί. Οι Ολλανδικές οργανωμένες εγκληματικές ομάδες (Ο.Ε.Ο.) μαζί με τις Βελγικές εκμεταλλεύονται μεγάλες αποθήκες σε βιομηχανικές περιοχές καθώς και φάρμες, όπου λαμβάνει χώρα το στάδιο της παραγωγής των παράνομων σκευασμάτων. Παράλληλα έχουν δημιουργήσει ένα ισχυρό δίκτυο για την προώθηση των ουσιών, πετυχαίνοντας να καταστήσουν τις χώρες τους ως παγκόσμιο κόμβο παραγωγής και διαμετακόμισης. Επιπρόσθετα παρέχουν υψηλού επιπέδου τεχνογνωσία σε όλα τα επίπεδα, τόσο εντός όσο και εκτός Ευρώπης. Η παραγωγή των συνθετικών ναρκωτικών στην Ευρώπη σε μικρότερη κλίμακα πραγματοποιείται στη Βουλγαρία, την Τσεχία, την Σλοβακία και την Πολωνία.

Η τάση ωστόσο που φαίνεται να αναπτύσσεται τα επόμενα χρόνια, περιλαμβάνει περισσότερες χώρες της Ευρώπης στον τομέα της παραγωγής, συμπεριλαμβανομένης της χώρας μας. Ο γενικός όρος αμφεταμίνες περιλαμβάνει την αμφεταμίνη και τη μεθαμφεταμίνη, δύο συγγενείς συνθετικές διεγερτικές ουσίες, η διάκριση των οποίων συχνά είναι δυσχερής. Η αμφεταμίνη ήταν ανέκαθεν η πιο διαδεδομένη από τις δύο αυτές ουσίες στην Ευρώπη, τα τελευταία χρόνια όμως αναφέρεται ότι αυξάνεται η διαθεσιμότητα της μεθαμφεταμίνης στην αγορά. Αμφότερες παρασκευάζονται στην Ευρώπη για εγχώρια κατανάλωση. Μέρος της παραγόμενης ποσότητας προορίζεται για εξαγωγή, κυρίως στη Μέση Ανατολή (όπου υπάρχει ζήτηση για δισκία Captagon), την Άπω Ανατολή και την Ωκεανία.

Η Ευρώπη αποτελεί επίσης διαμετακομιστικό κόμβο για τη μεθαμφεταμίνη που προέρχεται από τη Δυτική Αφρική και το Ιράν και προορίζεται για τις αγορές της Μέσης Ανατολής. Η υδροχλωρική φαινετυλλίνη που έγινε γνωστή με την εμπορική ονομασία Captagon, είναι μία συνθετική αμφεταμίνη, η οποία χρησιμοποιήθηκε τη δεκαετία του ’60 για τη θεραπεία της ναρκοληψίας και του συνδρόμου ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας, αλλά εγκαταλείφθηκε στη συνέχεια λόγω των παρενεργειών και του εξαιρετικά εθιστικού της χαρακτήρα. Τα τελευταία 30 χρόνια, ψευδεπίγραφα φάρμακα με την εμπορική ονομασία Captagon, δίχως να έχει εξακριβωθεί η ακριβής σύσταση τους, χρησιμοποιούνται ευρέως στη Μέση Ανατολή, και δη στη Σαουδική Αραβία (η οποία, κατά το πρακτορείο Reuters κατανάλωνε το 2010 το ένα τρίτο της παγκόσμιας παραγωγής, δηλαδή περίπου επτά τόνους), ως ψυχότροπες ουσίες. Η χρήση του έχει διασυνδεθεί με την κατανάλωσή του από άτομα που συμμετέχουν σε ένοπλες συγκρούσεις κυρίως στην Μέση Ανατολή, όπως από μαχητές του ISIS, λόγω των διεγερτικών του ιδιοτήτων, καθώς θεωρείται ότι τους βοηθά να νικούν τον φόβο, την κούραση και τον πόνο, ενώ προσδίδει και μία πλαστή ευφορία. Αξίζει να σημειωθεί πως το Διεθνές Ινστιτούτο για θέματα Τρομοκρατίας (International Institute for Counter-Terrorism), ανέφερε πιθανή χρήση του Captagon από τους δράστες της τρομοκρατικής επίθεσης στο Παρίσι, τον Νοέμβριου του 2015), καθώς σύριγγες με υπολείμματα της ουσίας είχαν βρεθεί στο διαμέρισμα που είχε νοικιάσει ο ένας εκ των τρομοκρατών.

Η παραγωγή δισκίων Captagon είναι αρκετά εύκολη και φτηνή (κοστίζει γύρω στα 20 δολάρια το κάθε χάπι). Όμως ο συνολικός ετήσιος τζίρος της εμπορίας του υπολογίζεται σεεκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια και εκτιμάται ότι τα έσοδα από την πώληση τουαποτελούν σημαντική πηγή για την αγορά οπλισμού από τρομοκράτες. Κατά το παρελθόν έχουν πραγματοποιηθεί πλήθος κατασχέσεων Captagon σε χώρες τις Νοτιανατολικής Ευρώπης (Βουλγαρία και Σερβία) και της Μέσης Ανατολή (Κουβέιτ, Ιορδανία, Τουρκία και Αίγυπτο), ενώ πληροφορίες εκτιμούσαν ότι θα υπάρξει μετατόπιση της παραγωγής του. Η μετατόπιση αυτή θα μπορούσε να συσχετιστεί με τις πρόσφατες εξελίξεις στην παραγωγή άλλων αμφεταμινούχων ναρκωτικών δισκίων που λαμβάνει χώρα σήμερα στον Ευρωπαϊκό χώρο.

Η βασική προέλευση των προδρόμων χημικών ουσιών που απαιτούνται για την παραγωγή συνθετικών ναρκωτικών είναι η Κίνα, η Ινδία και ακολουθούν χώρες της ανατολικής Ευρώπης. Μεταφέρονται κυρίως δια θαλάσσης, με κύρια σημεία εισόδου στην Ευρώπη εμπορικούς λιμένες της Ολλανδίας και του Βελγίου. Δεδομένου ότι πολλές πρόδρομες ουσίες έχουν και νόμιμες χρήσεις, οι διωκτικές αρχές παρακολουθούν στενά την εμπορία τους με αυτοματοποιημένες διαδικασίες. Οι παραγωγοί συνθετικών ναρκωτικών προκειμένου να αποφύγουν τον έλεγχο, συχνά χρησιμοποιούν μη ελεγχόμενες χημικές ουσίες για την παραγωγή πρόδρομων ουσιών.

Τη διαδικασία της μεταφοράς-διακίνησης των συνθετικών ναρκωτικών και των πρόδρομων χημικών ουσιών αναλαμβάνουν οι Ολλανδικές εγκληματικές οργανώσεις οι οποίες συνεργάζονται με τις αντίστοιχες Βελγικές, Βρετανικές, Πολωνικές και Σκανδιναβικές. Οι ναρκωτικές ουσίες μεταφέρονται σε μεγάλες ποσότητες με εμπορευματοκιβώτια, φορτηγά και οχήματα, ενώ σε μικρότερες με ταχυδρομικά δέματα και αποσκευές. Σημαντικό ρόλο στην αλυσίδα της διακίνησης διαδραματίζει το διαδίκτυο.