Συμβιβασμός-πύρρειος νίκη της Μέρκελ

Το Volksgeist των Γερμανών δεν προδιέθετε πως η κυβερνητική κρίση θα κατέληγε έτσι εύκολα σε πτώση της κυβέρνησης Μέρκελ και ρήγμα στην Ένωση του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος (CDU) με τους Βαυαρούς Χριστιανοκοινωνιστές (CSU).

Δεν είναι στην ιδιοσυγκρασία των Γερμανών οι ανατροπές και οι ψηφοφόροι (με την εξαίρεση αυτών της ξενοφοβικής και αντιευρωπαϊκής AfD) δεν επικροτούσαν τη συμπεριφορά του υπουργού Εσωτερικών και προέδρου των Χριστιανοκοινωνιστών Χορστ Ζεεχόφερ. Ο Βαυαρός πολιτικός υπενθυμίζεται ότι την Κυριακή ανακοίνωσε (και μετά πήρε πίσω) την παραίτηση του και από τα δύο αξιώματα του, κατηγορώντας την καγκελάριο ότι απέτυχε να επιβάλλει μία ευρωπαϊκή λύση στο μεταναστευτικό/ προσφυγικό, καθώς είχε λήξει η προθεσμία δύο εβδομάδων που της είχε δώσει προειδοποιώντας ότι θα ξεκινούσε τις απελάσεις άνευ κριτηρίων, ως αρμόδιος υπουργός.

Η πραγματική αιτία πίσω από τη στάση του Ζεεχόφερ είναι ότι τον Οκτώβριο θα πραγματοποιηθούν εκλογές στο κρατίδιο της Βαυαρίας και οι Χριστιανοκοινωνιστές, οι οποίοι τον περασμένο Σεπτέμβριο σημείωσαν ιστορικό χαμηλό, νιώθουν καυτή την ανάσα της AfD, η οποία στο συνέδριο της μόλις προχθές έθεσε ως στόχο όχι απλά την είσοδο στο τοπικό κοινοβούλιο αλλά ακόμη και τη δεύτερη θέση.

Η επιμονή του Ζεεχόφερ στη μονομερή επαναφορά των συνοριακών ελέγχων στα βαυαρικά σύνορα και τις άμεσες επαναπροωθήσεις αιτούντων ασύλου στις χώρες πρώτης υποδοχής, ήταν λοιπόν στην πραγματικότητα καθαρά επικοινωνιακή, καθώς ο “βαλκανικός διάδρομος” έχει προ πολλού κλείσει και παρόλο που η Βαυαρία είναι σημείο πρώτης υποδοχής, οι αφίξεις έχουν αισθητά μειωθεί- εξ ου και η συμφωνία Ελλάδας- Γερμανίας για επαναπροώθηση προσφύγων δε θα φέρει πίσω στη χώρα μας ιδιαίτερα σημαντικό αριθμό προσφύγων.

Η κρίση ήταν πάντως όντως μία πρόβα πτώσης της Μέρκελ και τίποτε δεν αποκλείει να λάβει χώρα αντίστοιχη προσπάθεια στο μέλλον, ανάλογα με τις πολιτικές εξελίξεις και τις κομματικές αγωνίες των Βαυαρών. Προς το παρόν, επετεύχθη ένας συμβιβασμός, διότι ο,τιδήποτε άλλο θα κόστιζε πολύ και στη Μέρκελ και στο Ζεεχόφερ. “Δεν θα αφήσω να με απολύσει μια Καγκελάριος η οποία είναι Καγκελάριος μόνο χάρη σε μένα” δήλωνε νωρίτερα σήμερα ο Βαυαρός πολιτικός. Όμως εν τω μεταξύ στελέχη της CSU τον άδειαζαν βλέποντας ότι η αντιπαράθεση κινδύνευε να οδηγήσει όντως σε πτώση της κυβέρνησης.

Τα πράγματα όμως δεν ήταν τόσο απλά ούτε για τη Μέρκελ, καθώς στελέχη της συντηρητικής πτέρυγας των Χριστιανοδημοκρατών άρχιζαν να δηλώνουν πως φλέρταραν με την ιδέα σε περίπτωση χωρισμού της Ένωσης να μεταπηδήσουν στο αδελφό κόμμα των Χριστιανοκοινωνιστών και να το μετατρέψουν σε ένα κόμμα με παρουσία σε ομοσπονδιακό επίπεδο και πέραν των συνόρων της Βαυαρίας. Δηλαδή όχι μόνο τίθεται πλέον εν αμφιβόλω η σταθερότητα της κυβέρνησης (γιατί κανείς δεν αποκλείει εάν τον Οκτώβριο ο Ζεεχόφερ χάσει τις εκλογές στη Βαυαρία να δημιουργήσει νέα προβλήματα στην κυβέρνηση), αλλά και της ίδιας της Ένωσης Χριστιανοδημοκρατών και Χριστιανοκοινωνιστών, της οποίας ηγείται η Μέρκελ.

Στην πραγματικότητα η καγκελάριος θα ήταν σε πολύ πιο δύσκολη θέση εάν στη Σύνοδο Κορυφής δεν είχε λάβει στήριξη πολλών ευρωπαϊκών χωρών, που κατανόησαν τις συνέπειες μίας κρίσης στη Γερμανία, και εάν δεν είχε κλείσει τις συμφωνίες με Ελλάδα και Ισπανία, που ικανοποίησαν τα στελέχη και το ακροατήριο της CDU και της έδωσαν τη δυνατότητα να κατηγορεί το Ζεεχόφερ ότι πολώνει για μικροκομματικούς λόγους. Έτσι δεν αποδέχθηκε πλήρως τους όρους του Βαυαρού και για την ακρίβεια τον κέρδισε στα σημεία. Μπαίνει όμως σε μία λογική δεξιάς στροφής με απρόβλεπτες συνέπειες για το μέλλον της Γερμανίας και άρα συνολικά της Ευρώπης.

Τι προβλέπει η συμφωνία- Τι πήρε και τι έδωσε η Μέρκελ

Τρία είναι τα βασικά σημεία της συμφωνίας που επετεύχθη χθες το βράδυ βάζοντας τέλος σε ένα θρίλερ το οποίο είχε αναστατώσει τους φημισμένους για την αγάπη τους στη σταθερότητα Γερμανούς:

-Ειδικό “συνοριακό καθεστώς” στα σύνορα με την Αυστρία, για να εμποδίζεται η είσοδος στη Γερμανία αιτούντων άσυλο σε άλλες χώρες της Ε.Ε.

-Δημιουργούνται κέντρα-transit, δηλαδή κέντρα κλειστού τύπου, όπου θα γίνονται οι διαδικασίες για την επαναπροώθηση προσφύγων που έχουν αιτηθεί άσυλο σε άλλες χώρες της Ε.Ε, με βάση συμφωνίες με άλλες χώρες. Σύμφωνα με τη Bild οι πρόσφυγες δε θα έχουν το ελεύθερο μετακίνησης από τα κέντρα αυτά, ωστόσο αυτό δεν αναφέρεται στο “επίσημο” σύντομο κείμενο που η CSU έδωσε στη δημοσιότητα.

-Σε περίπτωση που οι χώρες στις οποίες έχουν αιτηθεί άσυλο οι πρόσφυγες αρνηθούν να συνεργαστούν για την επαναπροώθηση τους, θα επαναπροωθούνται στα γερμανοαυστριακά σύνορα, βάσει συμφωνίας με την Αυστρία.

«Πιστεύω ότι έπειτα από σκληρή πάλη και δύσκολες μέρες βρήκαμε έναν καλό συμβιβασμό», δήλωσε πριν από λίγο η Καγκελάριος ‘Αγγελα Μέρκελ, ανακοινώνοντας την συμφωνία με τον κυβερνητικό της εταίρο, την Χριστιανοκοινωνική Ένωση (CSU). «Θα εγκαταστήσουμε στην Γερμανία κέντρα τράνζιτ. Έτσι διατηρείται ακριβώς το πνεύμα της εταιρικότητας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και ταυτόχρονα γίνεται ένα αποφασιστικό βήμα για την αποκατάσταση της τάξης στην δευτερογενή μετανάστευση», πρόσθεσε.

Τα πράγματα φυσικά δεν είναι τόσο ρόδινα όσο τα περιγράφει η Γερμανίδα καγκελάριος. Η Μέρκελ δεν δέχθηκε τις μονομερείς επαναπροωθήσεις αιτούντων άσυλο χωρίς κανένα κριτήριο όπως εμμονικά απαιτούσε ο Βαυαρος εταίρος της- ένα κρίσιμο σημείο στο οποίο πέτυχε μία νίκη για λογαριασμό της Ευρώπης.

Αλλά η συμφωνία δυνητικά μπορεί να αποδειχθεί παράθυρο ακύρωσης της Σένγκεν. Και η Μέρκελ έδωσε στο Ζεεχόφερ τη δημιουργία κέντρων transit- κάτι που το 2015 οι Σοσιαλδημοκράτες είχαν μετά βδελυγμίας απορρίψει. Η πρόεδρος της SPD Αντρέα Νάλες σε κοινή συνέντευξη τύπου με τον υπουργό Οικονομικών και αντιπρόεδρο του κόμματος Ολαφ Σοτλς μετά από συνεδρίαση του κυβερνητικού συνασπισμού αργά χθες τη νύχτα, είπε ότι η συμφωνία CDU- CSU δημιουργεί πολλά ερωτηματικά.

Η SPD θα συνεδριάσει σήμερα και το απόγευμα θα υπάρξει νέα συνεδρίαση του κυβερνητικού συνασπισμού, με όλα τα ενδεχόμενα ανοιχτά. Η SPD με τους Πράσινους νωρίτερα μάλιστα άφηναν αιχμές κατά του Ζεεχόφερ για εκμετάλλευση της υπουργικής του θέσης ώστε να κάνει κομματική δουλειά για την CSU.

Το αδελφό κόμμα του ΣΥΡΙΖΑ, Die Linke, ήδη κατακεραύνωσε τη συμφωνία. Αλλά το πιο ανησυχητικό είναι ότι ο Αυστριακός Σεμπάστιαν Κουρτς υποδέχθηκε τη συμφωνία πανηγυρικά. Υποστήριξε ότι επιτέλους οι συντηρητικοί παίρνουν το πάνω χέρι στην Ευρώπη και περιέγραψε το (ανατριχιαστικό) όραμα του για μία Ευρώπη- φρούριο με κλειστά σύνορα.

Βέβαια όπως τα πράγματα δεν είναι τόσο ρόδινα όσο θέλει να τα περιγράφει η Μέρκελ, δεν είναι και τόσο μαύρα όσο φαντάζουν με την οπτική Κουρτς.

Η Ευρώπη δεν ηττήθηκε- όχι ακόμη. Αλλά συνεχίζει να απαντά στα ερωτήματα που θέτει η ακροδεξιά για τους μικροκομματικούς της λόγους, που όπως πάντα μικρή σχέση έχουν με το πραγματικό συμφέρον των πολιτών και των λαών.