Τα νέα παζάρια Ερντογάν, η Ελλάδα και το πετρέλαιο της κυπριακής ΑΟΖ

Μπορεί ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να κατάφερε με την νίκη του στις χθεσινές εκλογές να επιβεβαιώσει πως είναι ο απόλυτος κυρίαρχος στην εσωτερική πολιτική σκηνή της Τουρκίας– παρά τις αξιόλογες προσπάθειες της αντιπολίτευσης- στη χώρα μας όμως τα θέματα των διμερών σχέσεων είναι αυτά που δικαίως συγκεντρώνουν το μεγαλύτερο ενδιαφέρον. Τι θα γίνει από εδώ και πέρα με την κατάσταση στο Αιγαίο, στο οποίο η Τουρκία έδειξε ιδιαίτερη νευρικότητα τους προηγούμενους μήνες με κορύφωση τον εμβολισμό του σκάφους του λιμενικού στα Ίμια και τις συνεχείς υπερπτήσεις τουρκικών μαχητικών πάνω από ελληνικές βραχονησίδες; Θα συνεχίσει να κρατά παράνομα -χωρίς να τους έχουν απαγγελθεί κατηγορίες- τους δύο Έλληνες στρατιωτικούς στην Αδριανούπολη ασκώντας πίεση στην ελληνική πλευρά; Πως θα συμπεριφερθεί σε ενδεχόμενες νέες έρευνες υδρογονανθράκων στην Κυπριακή ΑΟΖ; Η στάση απέναντι στην Ιταλική ΕΝΙ ήταν απλά η αρχή;

Ο αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Άγγελος Συρίγος, ο καθηγητής κοινοτικού δικαίου και διεθνών σχέσεων της Ευελπίδων Πολύκαρπος Αδαμίδης, και ο επίκουρους καθηγητής διεθνούς πολιτικής στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Σωτήρης Σέμπρος μιλώντας στο News 24/7 συμφωνούν πως όχι μόνο εξομάλυνση των σχέσεων δεν πρόκειται να υπάρξει με την Τουρκία αλλά ένας νέος κύκλος όξυνσης βρίσκεται προ των πυλών με αφορμή το Κυπριακό και τις σαφείς προθέσεις τις Λευκωσίας να ολοκληρώσει τον ενεργειακό της σχεδιασμό. Αυτό βέβαια ενοχλεί τον Ερντογάν που θέλει να εξελίξει την Τουρκία σε μια περιφερειακή υπερδύναμη στη Μέση Ανατολή.

“Οι ελληνικοτουρκικές σχέσεις πιστεύω θα είναι στην κατάσταση που ήταν πριν προκηρυχτούν οι τουρκικές εκλογές, δηλαδή σε κακό επίπεδο. Απλώς, όταν προκηρύχθηκαν οι εκλογές είχαμε αυξημένη ρητορεία αλλά στην πράξη δεν υπήρχαν προβλήματα, εκτός από τα συνήθη. Το μεγάλο παιχνίδι όμως παίζεται στην Κυπριακή ΑΟΖ, εκεί θα ανέβουν οι τόνοι, διότι η Τουρκία θα προσπαθήσει πάση θυσία να αποτρέψει την Κυπριακή Δημοκρατία από το να ολοκληρώσει το ενεργειακό της πρόγραμμα. Το Αιγαίο δηλαδή θα είναι παρεμπίπτων θέμα στην μεγάλη εικόνα που είναι η κατάσταση στην Κυπριακή ΑΟΖ” σημειώνει ο Άγγελος Συρίγος.

“Ο Ερντογάν σε αντίθεση με τους Κεμαλιστές έχει μια μεγαλύτερη αποστασιοποίηση από το Κυπριακό, δεν είναι στην γενιά δηλαδή που ζήσανε το ’74 και είχανε ενεργό εμπλοκή. Βλέπει την Κύπρο ως ακόμα ένα κομμάτι του παζλ που σχετίζεται με τον ρόλο της Τουρκίας στη Μέση Ανατολή. Ενδεχομένως λοιπόν η Τουρκία να θελήσει να εντάξει ζητήματα που αφορούν την Κύπρο σε ένα διαπραγματευτικό καλάθι σε μια ένα “τουρκικό παζάρι” που θα έχει με άλλες χώρες και κυρίως με τις ΗΠΑ. Αυτό που πρέπει να περιμένουμε είναι ότι η Τουρκία θα γίνει περισσότερο διεκδικητική στο πως αντιλαμβάνεται το ρόλο της” συμπληρώνει ο κ. Σέμπρος.

“Για τις σχέσεις με τη χώρα μας δεν έχουμε καμία προσδοκία. Θωρώ ότι επειδή ο Ερντογάν έχει να αντιμετωπίσει την τουρκική οικονομία πιθανότατα θα μπει στον πειρασμό, να εξωτερικεύσει τα προβλήματα για να αποσπάσει τη προσοχή του τουρκικού λαού από την χειμαζόμενη τουρκική οικονομία. Τα μέτωπα που έχουμε με την Τουρκία δεν αναμένεται να καταλαγιάσουν και ενδεχόμενα να υπάρχει όξυνση τους το επόμενο χρονικό διάστημα. Εμείς πρέπει να είμαστε σε εγρήγορση” εκτιμά ο κ.Αδαμίδης.

Η στάση της Ελλάδας και η αναζήτηση εταίρων

Το ερώτημα που αμέσως προκύπτει είναι πως απέναντι σε μια δεδομένη στάση των Τούρκων στην Κύπρο, η Ελλάδα μπορεί να διαδραματίσει έναν σημαίνοντα ρόλο και να επιβεβαιώσει για άλλη μια φορά αυτό που με κάθε ευκαιρία διακηρύττει στα διεθνή φόρα πως αποτελεί δηλαδή την “δύναμη σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο”.

“Εμείς από την πλευρά μας πρέπει να εστιάσουμε στο Κυπριακό και να δούμε τις συμμαχίες που έχουμε με άλλα κράτη που μέχρι τώρα είναι πολιτικής φύσης. Πρέπει να δούμε πως μετουσιώνονται αυτές οι συμμαχίες σε στρατιωτική συνεργασία, ώστε να περάσουν μηνύματα αποτροπής προς την Τουρκία, διότι τώρα δεν αισθάνεται ότι υπάρχει κίνδυνος αν αρχίσει και παρενοχλεί κάποια σκάφη στην περιοχή, όπως έκανε με την ΕΝΙ. Άρα, στρατιωτικές ασκήσεις, γυμνάσια στην περιοχή και τέτοιες ενέργειες σίγουρα λειτουργούν αποτρεπτικά. Πρέπει δηλαδή η Τουρκία να μην μπει στη λογική να δοκιμάσει μέχρι που μπορούν να τραβήξουν οι ελληνικές αντοχές.” σημειώνει ο κ.Συρίγος.

“Η Ελλάδα παραδοσιακά επένδυσε στον ευρωπαϊκό προσανατολισμό της Τουρκίας. Αφού αυτό δεν προχωράει, παρότι για τον Ερντογάν παραμένει διακηρυγμένος στόχος, τον βλέπουμε να τον έχει απελευθερώσει σε θέματα διεθνούς δικαίου, δημοκρατίας, δηλαδή σε άξονες που βασίζεται διαχρονικά η ελληνική εξωτερική πολιτική και αυτό τον κάνει ακόμα πιο διεκδικητικό. Άρα, για την Ελλάδα στο σκέλος της εξωτερικής εξισορρόπησης πρέπει να δει τι συμμαχίες μπορεί να χτίσει ώστε να λειτουργήσουν ως πολλαπλασιαστές ισχύος και να διατηρηθεί επαρκής η αποτρεπτική δύναμη της χώρας μας. Πρέπει να αποφύγουμε τη συζήτηση των ελληνοτουρκικών σε διμερές επίπεδο. Είναι μονόδρομος για εμάς να πηγαίνουμε μέσω της εξωτερικής εξισορρόπησης” τονίζει ο κ.Σέμπρος.

“Όμηροι” της Άγκυρας οι δύο Έλληνες στρατιωτικοί

Δυσμενείς είναι οι προβλέψεις των αναλυτών και αναφορικά με την εξέλιξη της κράτησης των δύο Ελλήνων στρατιωτικών στις φυλακές της Ανδριανούπολης, καθώς και εδώ συμφωνούν πως η Άγκυρα παρότι δεν τους έχει απαγγείλει κατηγορίες τους κρατά όχι μόνο ως αντίποινα στην απελευθέρωση των οκτώ Τούρκων στρατιωτικών αλλά τους βλέπει ως μέσο ψυχολογικής πίεσης στη χώρα μας.

“Η κράτηση των δύο Ελλήνων στρατιωτικών είναι απαράδεκτη. Τόσο σε θέμα καθαρά ανθρωπιστικό όσο και σε επίπεδο συμβολικό. Οι στρατιωτικοί μας τελούν ουσιαστικά υπό ομηρεία, και για εμάς πρέπει να είναι πρώτος στόχος η απελευθέρωση τους. Είναι ζήτημα τιμής για την χώρα μας”, λέει ο κ.Αδαμίδης.

“Φοβούμαι ότι η κράτησή τους θα συνεχιστεί στην Τουρκία. Οι Τούρκοι δεν το βλέπουν μόνο ως απάντηση στην απελευθέρωση των οκτώ Τούρκων στρατιωτικών. Το βλέπουν ευρύτερα ως μια ψυχολογική επιχείρηση σε βάρος της Ελλάδας και θα συνεχίζουν στους ίδιους ρυθμούς και το επόμενο χρονικό διάστημα. Δεν υπάρχει φοβάμαι κάτι που μπορεί να αλλάξει σε αυτό, δυστυχώς.”