Η Πρωτομαγιά είναι αργία ή απεργία;

Σήμερα είναι Πρωτομαγιά – όπως και να το πάρετε το ζήτημα, είναι μια πολύ φορτισμένη, αλλά ελπιδοφόρα μέρα. Για να αρχίσουμε ετυμολογικώς, ο Μάιος, την πρώτη μέρα του οποίου γιορτάζουμε σήμερα, προέρχεται από το λατινικό «Maius», κι αυτό από το θηλυκό «Maia», την ονομασία αρχαίας ρωμαϊκής θεότητας, που ήταν η μητέρα του θεού Ερμή – ασφαλώς μιλάμε για την Μαία του ελληνικού δωδεκαθέου, μία από τις Πλειάδες, τις θυγατέρες του Άτλαντα.

Η πρώτη μέρα του Μάη ήταν μια μέρα γιορτής για τους αρχαίους παγανιστές, καθώς σηματοδοτεί την αρχή της Άνοιξης, ευρισκομένη ανάμεσα στην Εαρινή Ισημερία και το Θερινό Ηλιοστάσιο. Το σημερινό «γαϊτανάκι», ο χορός γύρω από ένα στύλο με ταυτόχρονο πλέξιμο πολύχρωμων ταινιών, είναι ένα παραφθαρμένο απομεινάρι των παγανιστικών τελετών της προχριστιανικής Πρωτομαγιάς, η οποία έφτασε και σε οργιαστικές καταστάσεις, με τη Βαλπούργια Νύχτα των Μαγισσών.

Τώρα βέβαια, εμείς γιορτάζουμε την εργατική Πρωτομαγιά, τιμώντας τους νεκρούς εργάτες που σκοτώθηκαν την 1η Μαίου του 1886 στο Σικάγο, από βαριά οπλισμένους αστυνομικούς, καθώς διαδήλωναν με σύνθημα «οκτώ ώρες δουλειά, οκτώ ώρες ανάπαυση, οκτώ ώρες ύπνο». Δηλαδή, κάτι τελείως ανήκουστο για τους καπιταλιστές της εποχής. Πάντως, εάν δεν ήταν εκείνη η Πρωτομαγιά, οι εργάτες ακόμα θα δούλευαν ένα δωδεκάωρο τη μέρα μόνο για το ψωμί τους, κάτω από το μαστίγιο, όπως οι σκλάβοι που έχτισαν τις πυραμίδες των Φαραώ.

Από πού κρατάει η σκούφια μας

Κάθε λέξη κρύβει μια ιστορία. Η ετυμολογία της, δηλαδή η αναζήτηση της προέλευσής της και της αρχικής της σημασίας, μπορεί να μας οδηγήσει πολύ μακριά, τόσο στα ονόματα των ανθρώπων και των τόπων, όσο και στις λέξεις που περιγράφουν αντικείμενα και αφηρημένες έννοιες.