Σαν σήμερα πέθανε η κυρά της Ρω

Σαν σήμερα πριν από 36 χρόνια, στις 13 Μαΐου του 1982, πεθαίνει σε νοσοκομείο της Ρόδου πλήρης ημερών, σε ηλικία 92 ετών, η Δέσποινα Αχλαδιώτη, ευρύτερα γνωστή ως «Κυρά της Ρω».  Στο μικρό νησί, η κυρά Δέσποινα εγκαταστάθηκε με τον άντρα της και την τυφλή μητέρα της απ΄το 1924, για να ασχοληθεί με την κτηνοτροφία. Η Κυρά της Ρω, έκανε κάθε πρωί έπαρση, και κάθε βράδυ υποστολή της ελληνικής σημαίας, αδιαλείπτως από το 1943 μέχρι τον θάνατό της – για σαράντα ολόκληρα χρόνια.

Να πούμε πως η Αχλαδιώτη ήταν μέλος της Αντίστασης, πως κατά τη διάρκεια της Κατοχής βοήθησε πολλούς Ιερολοχίτες, ενώ παρέμεινε στην ακριτική νησίδα ακόμα και όταν, το 1943, το κοντινό Καστελόριζο ερήμωσε μετά από σφοδρό βομβαρδισμό από τους Άγγλους στη συνθηκολόγηση της Ιταλίας.

Η Δέσποινα Αχλαδιώτη είχε γίνει πράγματι ο μοναδικός κάτοικος και φρουρός – ακρίτας του νησιού, αποδεικνύοντας σε όλους με την παρουσία της πως η Ρω είναι ελληνικό έδαφος. Το 1975 ένας Τούρκος δημοσιογράφος, ο Ομάρ Κασάρ, μαζί με άλλα δύο άτομα, εκμεταλλευόμενος την σύντομη απουσία της Αχλαδιώτη για λόγους υγείας, αποβιβάστηκε στη νησίδα κι έστησε την τούρκικη σημαία. Η Κυρά της Ρω, όταν γύρισε στο πόστο της, στο σπίτι και το νησί της, την κατέβασε αμέσως.  Η Κυρά της Ρω παρασημοφορήθηκε και τιμήθηκε από πολλούς φορείς, έγινε σύμβολο, ενώ πρόσφατα η ιστορία της ενέπνευσε και θεατρική παράσταση. 

Από το θάνατό της το 1982 η Δέσποινα Αχλαδιώτη κείται στη Ρω, δίπλα στον ιστό με την ελληνική σημαία, στο σημείο δηλαδή όπου πέρασε δεκαετίες ολόκληρες σε διαρκή επαγρύπνηση, συνεχίζοντας μια μακραίωνη παράδοση. Πράγματι, στη Ρω, που στην αρχαιότητα ονομαζόταν Ρώγη, ή Ρόπη, μόλις πεντέμισι μίλια από τις ασιατικές ακτές, τον 4οπ.Χ. αιώνα χτίστηκε στρατιωτικό παρατηρητήριο του Ροδιακού κράτους, κάτι που αποδεικνύεται από τον οχυρωμένο πύργο που σώζεται στο νησάκι. Αυτός ήταν σε χρήση μέχρι το Μεσαίωνα, ενώ αργότερα η νησίδα χρησιμοποιήθηκε από τον Λάμπρο Κατσώνη ως ορμητήριο.

Εάν υπάρχει μετά θάνατον ζωή, η ψυχή της Δέσποινας Αχλαδιώτη, της Κυράς της Ρω, δεν θα μπορούσε να είναι οπουδήποτε αλλού, παρά στην ακριτική νησίδα, όπου πέρασε τα περισσότερα χρόνια της ζωής της. Ίσως συντροφεύει το άγημα των στρατιωτών στη Ρω, που συνεχίζουν το έργο της, την έπαρση και την υποστολή της σημαίας.

Από πού κρατάει η σκούφια μας

Κάθε λέξη κρύβει μια ιστορία. Η ετυμολογία της, δηλαδή η αναζήτηση της προέλευσής της και της αρχικής της σημασίας, μπορεί να μας οδηγήσει πολύ μακριά, τόσο στα ονόματα των ανθρώπων και των τόπων, όσο και στις λέξεις που περιγράφουν αντικείμενα και αφηρημένες έννοιες.