ΕΒΡΟΣ: ΤΡΕΙΣ ΜΕΡΕΣ ΣΤΟ ΜΑΤΙ ΤΟΥ ΚΥΚΛΩΝΑ

Στα τέλη του περασμένου μήνα, σε χρόνο ανύποπτο με τις πυρκαγιές των τελευταίων ημερών, είχε ξεσπάσει στον Έβρο μία φορτισμένη συζήτηση: Μπορεί ή όχι η Αστυνομία να χρησιμοποιεί καρφιά ακινητοποίησης για τα αυτοκίνητα των διακινητών στην Εγνατία Οδό, όταν μάλιστα υπερφορτωμένα τρέχουν με ιλιγγιώδη ταχύτητα ακόμη και στο αντίθετο ρεύμα κυκλοφορίας; Το θέμα είχε αναδείξει ο τοπικός βουλευτής του κόμματος Βελόπουλου, ενός μικρού ακροδεξιού σχηματισμού που έλαβε στις τελευταίες εκλογές ποσοστό 4,44%. Κάτοικοι έκαναν διαμαρτυρίες για την αστυνομία «που δεν την αφήνουν να κάνει τη δουλειά της», όπως έλεγαν.

Το περασμένο Σάββατο, οπότε ξεκίνησε η καταστροφή με τις πυρκαγιές στον Έβρο, το θέμα πέρασε φυσικά σε δεύτερη μοίρα. Την ίδια μέρα, ο εκπρόσωπος της Πυροσβεστικής, επικαλούμενος μετεωρολογικά δεδομένα, είπε ότι την ώρα που ξέσπασε η φωτιά, στην περιοχή καταγράφηκαν εκατοντάδες κεραυνοί (Mega, 19/8). Οι φλόγες περικύκλωναν την Αλεξανδρούπολη. Ο ίδιος βουλευτής του κόμματος Βελόπουλου έγραψε στο Facebook: «Σοβαρές πληροφορίες για λαθρομετανάστες που παρακωλύουν το έργο των πιλότων […] να είστε σε εγρήγορση για να κάνουμε αυτό που ξέρουμε καλά.. ΑΦΗΣΤΕ ΤΟΥΣ ΚΕΡΑΥΝΟΥΣ.. ΕΧΟΥΜΕ ΠΟΛΕΜΟ ΚΥΡΙΟΙ!!».

Δεν υπάρχουν στοιχεία ότι οι τρεις που κλείδωσαν τους μετανάστες στο τρέιλερ ενός αυτοκινήτου είχαν ακούσει τον τοπικό βουλευτή. Πιθανότατα όχι. Είναι ασφαλές, όμως, να πει κανείς ότι για το κυνήγι κεφαλών, που βρίσκεται σε εξέλιξη τα τελευταία 24ωρα στα χωριά γύρω από την Αλεξανδρούπολη, υπάρχει κοινοβουλευτικό άλλοθι. Ο Βελόπουλος κάλυψε τον βουλευτή του και επισκέφτηκε τον Έβρο.

Νωρίς το μεσημέρι της Τετάρτης πυροσβέστες είχαν μόλις σβήσει μια αναζωπύρωση έξω από το χωριό Δίκελλα δυτικά της Αλεξανδρούπολης. Ο Κ.Χ., ένα 22χρονο παιδί που φορούσε ένα μπλουζάκι στο κεφάλι για να προστατευθεί από τον καπνό, μου είπε: «Τις φωτιές τις βάζουν οι λαθρό. Τους στέλνουν οι Τούρκοι, είναι οργανωμένο σχέδιο. Βγαίνουμε κάθε βράδυ περιπολία 50 άτομα από το χωριό. Το δάσος είναι γεμάτο Πακιστανούς. Ρίχνουμε και καμία στον αέρα για εκφοβισμό».

Τον ρώτησα αν φοβάται μήπως συλληφθεί, όπως οι τρεις που κλείδωσαν τους μετανάστες στο τρέιλερ. Απόρησε με ειλικρίνεια, παρότι είχε βουίξει ο τόπος. Του εξήγησα τί συνέβη και ποιος ήταν αυτός που το έκανε. «Φυσικά τον γνωρίζω, είμαστε μικρή κοινωνία. Καλά, και πού τους πήγαινε;» ρώτησε. Λίγο αργότερα, εμφανίστηκε η Ε.Σ. μια μεγαλύτερη γυναίκα. Άρχισε να λέει ότι στο δικό της χωριό, την Πλάκα, δεν πήγε ούτε ένα πυροσβεστικό όχημα. «Με αυτό που λες προσβάλεις το ελληνικό πυροσβεστικό σώμα», της απάντησε ο 22χρονος.

Οι άνθρωποι στον Έβρο βλέπουν μετανάστες να περνούν από τα χωριά τους τα τελευταία 20 χρόνια. Υπάρχουν κάποιοι που τους συμπονούν και άλλοι που κοιτάζουν τη δουλειά τους. Κάποιοι έχουν εδώ και χρόνια χτίσει πολιτικές καριέρες και ορισμένοι έχουν κερδίσει χρήματα. Υπάρχουν οι ακροδεξιοί και οι πονηροί. Όλοι οι παραπάνω συμφωνούσαν σε ένα πράγμα – ότι στον Έβρο λειτουργούν μόνο ο Στρατός και η Αστυνομία. Τα τελευταία 24ωρα διαπιστώνουν πως ούτε ο Στρατός ούτε η Αστυνομία μπορούν να τους προστατεύσουν.

Ακόμα και όσοι πιστεύουν τις κυβερνητικές διαρροές και τα περιθωριακά έντυπα για τον «υβριδικό πόλεμο», κλονίζονται διότί το κράτος δεν μπορεί να τον κερδίσει. Τι είναι χειρότερο για μία κυβέρνηση που παρακολουθούσε υπουργούς και την ηγεσία των Ενόπλων Δυνάμεων για «λόγους εθνικής ασφάλειας»: Να αποδίδει την καταστροφή σε υβριδικό πόλεμο ή να μη μπορεί να τον αποτρέψει;

Η Ελλάδα στο μεταναστευτικό είναι μια άλλη χώρα μετά το 2020. Τον Μάρτιο εκείνης της χρονιάς χιλιάδες μετανάστες μετακινήθηκαν από το καθεστώς Ερντογάν στα ελληνο-τουρκικά σύνορα, ώστε να ασκηθεί πίεση στην Ευρωπαική Ένωση. Έκτοτε, τα pushback από το κράτος ή με την ανοχή του κράτους έπαψαν να είναι ταμπού. Σήμερα στα ταξί στον Έβρο, στα καφενεία, στις «περιπολίες» και το τοπικό ραδιόφωνο όλοι φαίνονται πεισμένοι ότι τις φωτιές τις βάζουν μετανάστες, παρότι δεν υπάρχουν σοβαρά στοιχεία για αυτό.

Η κυβέρνηση εγκατέλειψε τον Έβρο. Η Αθήνα είναι πολύ μακριά και επιτρέπει σε κάποιους να κάνουν τη “βρώμικη δουλειά”. Σε ένα βίντεο κάποιος με στρατιωτικά ρούχα ανεβασμένος σε καρότσα φορτηγού, λέει σε συγκεντρωμένους να βγουν για περιπολίες.

«Όχι όπλα, όχι μαχαίρια, παιδιά. Δεν μας αφήνουν», ακούγεται να λέει. Ποιοι είναι αυτοί που δεν τους αφήνουν να το κάνουν; Η παρουσία δημοσιογράφων από ελληνικά και ξένα δίκτυα στην περιοχή κάνει τα πράγματα χειρότερα, μεγαλώνει την «περιπέτεια» και σκοτώνει τη ρουτίνα στα χωριά. Υπάρχουν και οι ακατέργαστοι χωρικοί, που φορούν ακόμα στις δουλειές στο χωράφι τις αρβύλες του Στρατού, και δεν θεωρούν ότι με το κυνήγι κεφαλών κάνουν κάτι κακό.

Σε προφίλ, όχι μόνο ψεκασμένων, κυκλοφορεί μια φωτογραφία με ξύλα και λάστιχα σε ένα βαρέλι, με τα οποία λέγεται ότι μετανάστες προσπάθησαν να βάλουν φωτιά στην Αλεξανδρούπολη, παρότι οι πυρκαγιές μαίνονταν τρεις μέρες. Η ίδια φωτογραφία ποστάρεται με λεζάντα «Σοκ! Εμπρηστικός μηχανισμός στην Πάρνηθα». Τα σχόλια από κάτω είναι εντυπωσιακά. Μία χώρα- timeline, μια παρακμιακή κατάσταση. Τι δουλειά κάνει ένας άνθρωπος που γράφει δέκα φορές τη μέρα στο Facebook;

Σε άλλη φωτογραφία με χιλιάδες καρδούλες προοδευτικοί άνθρωποι σχολιάζουν για την ανθρωπιά μιας ομάδας κατοίκων που απομακρύνουν έναν ηλικιωμένο. Συμπτωματικά πέτυχα την επόμενη μέρα έναν από αυτούς. Το πρώτο πράγμα που μου είπε: «Ξέρεις ποιοι βάζουν τις φωτιές; Οι λαθροπήθικοι».

Τρίτη μέρα στον νότιο Έβρο. Ο ιατροδικαστής Παύλος Παυλίδης στο πανεπιστημιακό νοσοκομείο της Αλεξανδρούπολης είναι εξουθενωμένος. Εξετάζει τις σορούς των 18 ανθρώπων που βρέθηκαν απανθρακωμένοι έξω από το χωριό Άβαντας. «Είμαι επαγγελματίας, δεν επιτρέπω στον εαυτό μου να παρασύρομαι από τη συναίσθημα, διαφορετικά δεν μπορώ να κάνω σωστά τη δουλειά μου», μου είπε. «Το αντιλαμβάνομαι ως ηθική αποστολή να ταυτοποιήσω τους νεκρούς. Να τους παραδώσω στις μάνες και τα αδέρφια τους».

Το νοσοκομείο της Αλεξανδρούπολης είναι έρημο. Την ώρα που φεύγουμε ανακοινώνεται ότι θα επαναλειτουργήσει, μετά την προληπτική εκκένωση της περασμένης Δευτέρας. Το απόγευμα της Τετάρτης υπάρχουν πολλές ενεργές εστίες και ο αέρας προκαλεί αναζωπυρώσεις. Η μυρωδιά του καμένου προκαλεί πονοκέφαλο. Η Εγνατία Οδός κλείνει, ανοίγει και ξανακλείνει. Είναι απόκοσμη η ερημιά στην εθνική οδό. Ο καπνός σκοτεινιάζει τον ουρανό και ο ήλιος είναι άρρωστος.