Ο ΓΕΒΓΚΕΝΙ ΠΡΙΓΚΟΖΙΝ ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΣΕ ΑΠΟ ΤΟ ΜΑΙΟ ΜΕ ΣΤΟΧΟ ΣΤΗΝ ΠΛΑΤΗ
Ο ιδρυτής του "εργοστασίου των trolls" της Ρωσίας και αφεντικό της Wagner, Γεβγκένι Πριγκόζιν πρόσφερε στον Βλαντίμιρ Πούτιν τη μεγαλύτερη πρόκληση της 23ετους κυριαρχίας του, όταν αποφάσισε να τα βάλει με τον "πατερούλη".
Στοιχηματίζω ότι δεν θα σου κοπεί η ανάσα από την έκπληξη της πληροφορίας που θέλει όσους έχουν τολμήσει να μη συμφωνήσουν με τον Βλαντίμιρ Πούτιν, στο τέλος να μην περνούν καλά.
Για την ακρίβεια, οι ελάχιστοι που έχουν ταχθεί εναντίον του, δεν μακροημέρευσαν.
Βέβαια, αν το καλοσκεφτείς, όταν κάποιος εξουσιάζει και κάνει ό,τι θέλει για δεκαετίες, με την πάροδο των χρόνων εκτιμά όλο και λιγότερο όποιον δεν του λέει ό,τι θέλει να ακούσει.
Παράδειγμα για την τύχη των κατά τον Πούτιν “προδοτών” (για όλον τον άλλον κόσμο, πληροφοριοδοτών) είναι το παράδειγμα του Αλεξάντερ Λιτβινένκο, o oποίος πέθανε αργά και βασανιστικά, έπειτα από δηλητηρίαση με ραδιενεργό Πολώνιο-210.
Μια άλλη περίπτωση είναι εκείνη του Σεργκέι Σκριπάλ, πρώην αξιωματικού της ρωσικής KGB και αποστάτη.
Επίσης, ο Aλεξέι Ναβάλνι βρίσκεται σε φυλακή της Ρωσίας, κατηγορούμενος για απάτη που έχει πολιτικά κίνητρα. Προηγουμένως επιβίωσε απόπειρας δολοφονίας, με χρήση του νευρικού παράγοντα Novichok.
Η περίπτωση του Γεβγκένι Πριγκόζιν είναι κάπως διαφορετική.
Για δεκαετίες ήταν μεταξύ των αγαπημένων συνεργατών του Πούτιν.
Από την περασμένη άνοιξη, όταν άρχισε αυτό που αποκάλεσε “παρέλαση προς τη δικαιοσύνη” έως σήμερα ο ‘εθνικός ήρωας’ έγινε προδότης, πιθανή απειλή για την κυριαρχία του Τσάρου και το σύστημα που ‘λειτουργεί’ γύρω του.
Ενόχλησε πολλούς, πριν ενοχλήσει και τον Πούτιν και φτάσουμε στο σήμερα και την είδηση της συντριβής του ιδιωτικού του αεροσκάφους, στο οποίο «φέρεται να επέβαινε». Είχε απογειωθεί από τη Μόσχα προς την Αγία Πετρούπολη, πριν πέσει. Ο Πριγκόζιν ήταν στη λίστα των επιβατών.
Το Κρεμλίνο δεν είπε κουβέντα επί του θέματος, πριν η Ρωσική Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Αεροπορικών Μεταφορών επιβεβαιώσει πως ο εν λόγω είναι μεταξύ των θυμάτων.
Παρεμπιπτόντως, ο πρόεδρος της Λευκορωσίας, Αλεξάντερ Λουκασένκο είχε εγγυηθεί την ασφάλεια του και η κυβέρνηση της Ρωσίας διέταξε έρευνα.
O ληστής που πουλούσε χοτ ντογκ, πριν γίνει εστιάτορας και ολιγάρχης
O Yevgeny Viktorovich Prigozhin γεννήθηκε την 1η Ιουνίου του 1961 στο Λένινγκραντ της τότε Σοβιετικής Ένωσης. Ο -μηχανικός ορυχείων- πατέρας του πέθανε όταν εκείνος ήταν 9 χρόνων.
Ο παππούς του, Yevgeny Ilyich Prigozhin, ήταν λοχαγός στον Κόκκινο Στρατό κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Έλαβε και μετάλλιο τιμής για την προσφορά του, με την ιστορία του να γίνεται ταινία που χρηματοδότησε ο εγγονός του.
Ο πατριός του ‘σεφ του Πούτιν’ ήταν εκπαιδευτής σκι. Δίδαξε την τέχνη στον Εβγκένι, ο οποίος τη ‘χρησιμοποίησε’ για να αποφοιτήσει από αθλητικό σχολείο. Η καριέρα αυτή έληξε έπειτα από τραυματισμό.
Στα 18 του (1979) συνελήφθη για κλοπή.
Καταδικάστηκε σε φυλάκιση 2 ετών και 6 μηνών, με αναστολή. Εξέτισε την ποινή, με τη δουλειά του σε χημικό εργοστάσιο στο Νόβγκοροντ. Ένα χρόνο αργότερα, επέστρεψε στο Λένινγκραντ και έγινε μέλος συμμορίας που έκανε σειρά διαρρήξεων στην πόλη.
Συνελήφθη εκ νέου, για απόπειρα πνιγμού γυναίκας από την οποία προσπαθούσε να αφαιρέσει τα σκουλαρίκια και τις μπότες της. Καταδικάστηκε σε 12 χρόνια κάθειρξης, σε φυλακή υψίστης ασφαλείας, για ανήλικους.
Παραβίαζε διαρκώς τους κανονισμούς και το 1985 τον έβαλαν στο γενικό πληθυσμό, όπου όπως έχει εκπαιδεύτηκε ως τορναδόρος, οδηγός τρακτέρ και επιπλοποιός.
Το 1988, το Ανώτατο Δικαστήριο της Σοβιετικής Ένωσης μείωσε την ποινή του σε 10 χρόνια για «καλή συμπεριφορά». Μεταφέρθηκε σε φυλακή μέσης ασφαλείας και το 1990 αφέθηκε ελεύθερος. Είχε μείνει στη φυλακή για 9 χρόνια.
Η γνωριμία με τον ‘πατερούλη’ Πούτιν
Απασχολήθηκε ως πωλητής χοτ ντογκ, στον -επικερδή- πάγκο που είχε η μητέρα του και ο πατριός του στην αγορά του Λένινγκραντ.
Μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, εκμεταλλεύθηκε το χάος για να γίνεται όλο και πιο πλούσιος. Ίδρυσε μια εταιρία και ‘μπήκε’ σε πολλές άλλες. Όλες είχαν να κάνουν με παντοπωλεία, τα οποία έγιναν μέλη της αλυσίδας Contrast. Ήταν η πρώτη σχετική που υπήρξε ποτέ στην Αγία Πετρούπολη.
Παράλληλα, επεκτάθηκε και στα τυχερά παιχνίδια.
Ήταν μεταξύ αυτών που δημιούργησαν το πρώτο καζίνο στην Αγία Πετρούπολη. Τότε γνώρισε τον Πούτιν, ο οποίος από το 1991 τελούσε χρέη προέδρου στο εποπτικό συμβούλιο για τα καζίνο και τα τυχερά παιχνίδια στη συγκεκριμένη πόλη.
Ο Πριγκόζιν δεν σταμάτησε εκεί. Πέρασε στον κατασκευαστικό τομέα, το μάρκετινγκ και το εμπόριο. Όταν άρχισαν να μειώνονται τα κέρδη του, ασχολήθηκε με τα εστιατόρια (1995). Άνοιξε το πρώτο με έναν διευθυντή της Contrast. Σύντομα τα έκαναν δυο, με την προσθήκη του πρώτου πλωτού πολυτελούς εστιατορίου.
Εκεί δεξιώθηκε ο Πούτιν τον Γάλλο Πρόεδρο, Ζακ Σιράκ (2001), αλλά και τον Τζορτζ W Μπους (2002), ενώ στον ίδιο χώρο γιόρτασε τα γενέθλια του το 2003. Όλα αυτά έκαναν τον Πριγκόζιν γνωστό ως ‘σεφ του Πούτιν’.
O μεν αποκαλούσε τον δε ως «πατερούλη» κάθε φορά που μετέφερε σε αξιωματούχους του Τσάρου τις εντολές του, για να θυμίζει το επίπεδο της σχέσης τους.
Η δεκαετία του 2000 ήταν αυτή που οι Πριγκόζιν και Πούτιν έγιναν καρδιακοί φίλοι και συνεργάτες. Με τη βοήθεια του νέου κολλητού, άνοιξε τα δικά του εστιατόρια -εγκαταλείποντας τους συνεργάτες του. Βοήθησε και ότι είχε τον τρόπο να εξασφαλίζει η εταιρία του όλες τις κρατικές συμβάσεις για τη σίτιση παιδιών σχολικής ηλικίας και δημοσίων υπαλλήλων.
Η Concord Catering (που υπάρχει ακόμα και τη διοικεί η μητέρα του Πριγκόζιν -πρώην γιατρός και καθηγήτρια) ήταν η αρχή. Πρόσθεσε την Concord Management and Consulting και άλλα ‘παρακλάδια’. Ανάλογα με το τι είχε ανάγκη.
Ο ίδιος και ο ‘Τσάρος’.
Δημιούργησε το ‘εργοστάσιο’ trolls της Ρωσίας
Το 2012 μετακόμισε με την οικογένεια του σε συγκρότημα κατοικιών στην Αγία Πετρούπολη, το οποίο είχε γήπεδο μπάσκετ και ελικοδρόμιο. Αγόρασε ένα ιδιωτικό τζετ και ένα γιοτ μήκους 35 μέτρων. Αργότερα ανακαλύφθηκε πως είχε στο όνομα του δυο Cessna και άλλα τρία αεροσκάφη.
Προηγουμένως εξασφάλισε το (αποκλειστικό) συμβόλαιο τροφοδοσίας του ρωσικού στρατού, για το ποσό των 1.2 δισεκατομμυρίων δολαρίων για κάθε χρόνο της σύμβασης.
Έχει ειπωθεί πως μέρος των χρημάτων αυτών διατέθηκαν για τη χρηματοδότηση της Υπηρεσίας Ερευνών Διαδικτύου. Ίσως να την ξέρεις ως Troll Factory. Έτσι είναι γνωστή τοις πάσι, ως εξπέρ της διαδικτυακής προπαγάνδας και επιρροής υπέρ των ρωσικών συμφερόντων.
Το 2013 το Internet Research Agency ‘έβγαζε’ 1.000.000 δολάρια το μήνα.
Μια από τις πιο ξακουστές δουλειές της Υπηρεσίας ήταν η στήριξη της υποψηφιότητας του Ντόναλντ Τραμπ από το Δεκέμβριο του 2016. Ο Πριγκόζιν ομολόγησε πως ίδρυσε αυτήν την ‘εταιρία’ «για να προστατεύσω το ρωσικό χώρο πληροφόρησης από τη βαρετή επιθετική αντιρωσική προπαγάνδα της Δύσης», όπως και ότι τη διαχειριζόταν για πολλά χρόνια.
Παραδέχθηκε και ότι η ‘επιχείρηση’ του παρενέβη στις αμερικανικές εκλογές «προσεκτικά, με ακρίβεια, χειρουργικά και με τον δικό μας τρόπο. Όπως μόνο εμείς γνωρίζουμε. Κατά τις επεμβάσεις μας, αφαιρούμε ταυτόχρονα και τα νεφρά και το συκώτι».
Ενώ τα έκανε όλα αυτά, μοίραζε και αγωγές (έκανε 15 στο σύνολο) στην Yandex (ρωσική μηχανή αναζήτησης διαδικτύου) που τολμούσε να γράφει εναντίον του. Τον βοηθούσε ο νόμος που υποχρέωνε στις μηχανές αναζήτησης να αφαιρούν παράνομες, ανακριβείς ή άσχετες πληροφορίες.
Πώς από ολιγάρχης έγινε πολέμαρχος
Η ύπαρξη της ομάδας Βάγκνερ (Wagner Group) έγινε γνωστή το 2014, κατά την προσάρτηση της Κριμαίας στη Ρωσική Ομοσπονδία.
Η μεταμόρφωσή του Πριγκόζιν από πλούσιο ολιγάρχη σε βάναυσο πολέμαρχο προέκυψε στον απόηχο του αυτονομιστικού κινήματος που υποστηρίχθηκε από τη Ρωσία στο Ντονμπάς στην ανατολική Ουκρανία.
Έως το 2022 ουδείς ήξερε ποιος έχει ‘φτιάξει’ και ποιος ‘λειτουργεί’ τον ιδιωτικό στρατό μισθοφόρων που υποστήριζε τις ενέργειες του Βλαντίμιρ Πούτιν, σε κάθε -σκοτεινό- επίπεδο. Βλέπεις, οι ιδιωτικοί στρατοί είναι παράνομοι στη Ρωσία -κόμμα “αλλά”.
Δεν είχε κάποια συγκεκριμένη ιδεολογία. Είχε όμως, μια σύνδεση με τους νεοναζί και τον ακροδεξιό εξτρεμισμό.
Με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, ο Πριγκόζιν ισχυρίστηκε πως αυτός είναι το αφεντικό.
«Στην αρχή, καθάριζα μόνος μου τα παλιά όπλα, τακτοποιούσα μόνος μου τα αλεξίσφαιρα και μετά βρήκα ειδικούς που θα μπορούσαν να με βοηθήσουν σε αυτό».
Ήταν μέλη του σκληρού πυρήνα της Speznaz, των ειδικών δυνάμεων της Ρωσίας. Έτσι, την Πρωτομαγιά του 2014 το Wagner Group έγινε πραγματικότητα.
Η δράση άρχισε από την ανατολική Ουκρανία και έφτασε έως τα περισσότερα αντιδημοκρατικά καθεστώτα της Αφρικής. Στις υπηρεσίες είναι αυτές της «ασφάλειας», αλλά κι εκείνες του επηρεασμού εκλογών και της φίμωσης επικριτών.
Στις πληρωμές ανήκουν και δικαιώματα ορυκτών και πρόσβαση σε πολύτιμα μέταλλα, τα οποία για χρόνια κατέληγαν στη Μόσχα.
Τα ανθρώπινα δικαιώματα δεν είναι κάτι που ενδιαφέρει ιδιαίτερα (καθόλου) τη Wagner. Ή αυτόν που της έδινε για χρόνια τις εντολές.
Ως έδρα του ‘ομίλου’ είχε δηλωθεί η Αργεντινή. Γραφεία λειτουργούσαν στην Αγία Πετρούπολη και το Χονγκ Κονγκ, ενώ το Νοέμβριο του 2022 το νέο αρχηγείο -και τεχνολογικό κέντρο- στήθηκε στο PMC Wagner Center της Αγίας Πετρούπολης.
Έως το 2016 η ομάδα είχε 1.000 υπαλλήλους. Έως το τέλος του 2017 είχε 6.000. Στην πλειοψηφία ήταν πρώην στρατιωτικοί (ακροδεξιοί) Ρώσοι που αμείβονταν με μισθούς από 670 έως 2000 δολάρια.
Στη λίστα των μισθοφόρων υπήρχαν και άλλες 14 εθνικότητες, συμπεριλαμβανομένης της ουκρανικής. Όλοι εκπαιδεύονταν (και εκπαιδεύονται) σε στρατώνες που επίσημα δεν συνδέονταν με το ρωσικό στρατό.
Στα χαρτιά αυτή η περιοχή έχει δηλωθεί ως ‘κατασκήνωση διακοπών για παιδιά’.
Η μέση ηλικία των υπαλλήλων του ήταν τα 40 έτη και ακολουθούν 10 εντολές. Μεταξύ τους είναι να προστατεύουν τα συμφέροντα της Ρωσίας «πάντα και παντού», να εκτιμούν την τιμή του Ρώσου στρατιώτη, να μην μάχονται για τα χρήματα και να νικούν πάντα και παντού.
Για να γίνει μια πρόσληψη, ο ενδιαφερόμενος πρέπει να συναινέσει σε 10ετη εμπιστευτικότητα και να δεχθεί πως σε περίπτωση παραβίασης του απορρήτου, θα γινόταν καταγγελία χωρίς αποζημίωση. Επίσημα. Ανεπίσημα μπορείς να καταλάβεις ποια είναι η τύχη του καταδότη.
Άπαξ και μπαίνουν οι νεοσύλλεκτοι στο στρατόπεδο εκπαίδευσης, παραδίδουν διαβατήρια και ταυτότητες, μαζί με όλες τις ηλεκτρονικές συσκευές. Παίρνουν μια ταυτότητα σκύλου με έναν αριθμό και παύουν να έχουν την όποια επικοινωνία με τον έξω κόσμο. Απαγορεύεται ακόμα και να πουν πού είναι το στρατόπεδο.
Την εκπαίδευση αναλάμβαναν Ρώσοι στρατιωτικοί. Τα μέλη επιχειρούν σε χώρες που πληρώνουν για τις υπηρεσίες τους (με το άνοιγμα να είναι πολύ μεγάλο στην Αφρική).
Η στροφή στην καριέρα του Πριγκόζιν
Όταν οι Ρώσοι χρειάστηκαν στρατιώτες για να πολεμήσουν στην Ουκρανία, ο Πριγκόζιν ενεργοποίησε όλο το μηχανισμό του. Στρατολόγησε κρατούμενους, με την υπόσχεση της μείωσης της ποινής και χρηματικής αμοιβής.
Μέλη του Wagner Group που έχουν συλληφθεί, αποκάλυψαν στο New Yorker πως υπήρχε πολιτική μηδενικής ανοχής (βλ. εκτέλεση) των μαχητών που υποχωρούσαν ή εγκατέλειπαν.
Η εντολή ήταν «όποιος κάνει ένα βήμα πίσω, εξοντώστε τον».
Από τον Οκτώβριο του 2022 κατεγράφη μια μεταστροφή στην τυφλή υπακοή του Πριγκόζιν στον Πούτιν. Αποκάλεσε τα μέλη του ρωσικού κοινοβουλίου που ελέγχεται από τον Τσάρο «άχρηστα», πριν προσθέσει ότι «οι βουλευτές πρέπει να πάνε στο μέτωπο. Αυτοί οι άνθρωποι που μιλούν από κερκίδες για χρόνια πρέπει να αρχίσουν να κάνουν κάτι».
Ήταν ένας από τους -πολύ- λίγους που είπαν στον Πούτιν ποια λάθη έκαναν οι ρωσικές δυνάμεις στην Ουκρανία. Όσο αυξάνονταν οι απώλειες των μελών του (είχε ομολογήσει πως μόνο σε μια ημέρα ήταν 94 άτομα και την επομένη σε 96, πριν καταλήξει στο ότι ‘είναι πέντε φορές περισσότερες από ό,τι υπολόγιζα’), τόσο ανέβαζε την ένταση της αντίθεσης του.
Κατηγόρησε τον αρχηγό των ρωσικών ένοπλων δυνάμεων, Βαλέρι Γκερασίμοφ και τον Ρώσο υπουργό Άμυνας, Σεργκέι Σόιγκου πως «τα μέλη της Wagner πήγαν στον πόλεμο ως εθελοντές και πεθαίνουν για να μπορείτε να κάθεστε σαν χοντρές γάτες στα πολυτελή γραφεία σας».
Για ένα μήνα έλεγε και ξαναέλεγε πως δεν έλαβε επαρκή υποστήριξη από το Κρεμλίνο.
Ακολούθησε η καταδίκη του πολυτελούς τρόπου ζωής που εξακολουθούσαν να απολαμβάνουν παιδιά των ανώτατων αξιωματούχων της Ρωσίας και αφότου πια είχε συγχύσει πάρα πολλούς ισχυρούς, αυτοί ενώθηκαν εναντίον του.
Έτσι, το Μάιο του 2023 ο βετεράνος στρατού και πρώην στέλεχος της υπηρεσίας πληροφοριών, Ιγκόρ Γκίρκιν τον κατηγόρησε πως χρησιμοποιούσε την ομάδα Wagner για να κάνει πραξικόπημα στη Ρωσία.
Επίσης, τον ενημέρωσε ότι είχε παραβιάσει τους νόμους περί λογοκρισίας του πολέμου του 2022, όταν διαμαρτυρήθηκε για τη ρωσική ανώτατη διοίκηση, πριν καταλήξει στο ότι οι δυνάμεις του ήταν ουσιαστικά σε ενεργό κατάσταση ανταρσίας.
Η απάντηση του Πριγκόζιν ήταν πως δεν έχει επαρκείς δυνάμεις για να κάνει πραξικόπημα «εν αντιθέσει με τον Σόιγκου».
Δεν δέχθηκε να υπογράψει σύμβαση, ώστε οι άνθρωποι του να τεθούν υπό τη διοίκηση του υπουργείου Άμυνας και σε βίντεο είπε πως η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία βασίστηκε σε ψέματα, κατηγορώντας τον Σόιγκου για «προσπάθεια εξαπάτησης της κοινωνίας και του προέδρου μας».
«Οι γιοι σας πέθαιναν στον πόλεμο της Ουκρανίας λόγω κακής ηγεσίας»
Πριν δυο μήνες αποκάλυψε πως οι ρωσικές ένοπλες δυνάμεις σκότωναν μέλη της Wagner, τονίζοντας ότι «το κακό που φέρνει η στρατιωτική ηγεσία της χώρας πρέπει να σταματήσει».
Η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Ασφαλείας άσκησε ποινική δίωξη εναντίον του, για υποκίνηση ένοπλης εξέγερσης κι εκείνος διέταξε την υποχώρηση των δικών του ανθρώπων από την Ουκρανία, την κατάληψη της -ρωσικής- πόλης Ροστόφ ον Ντον της Ρωσίας και την παρέλαση προς τη Μόσχα (σε αυτό που διάβασες ως ‘παρέλαση προς τη δικαιοσύνη’).
Σύμφωνα με το Κρεμλίνο, σε συμπλοκή η Wagner κατέρριψε αερομεταφερόμενο αεροσκάφος και πολλά στρατιωτικά ελικόπτερα και ως εκ τούτου, ο Πούτιν τον χαρακτήρισε «μαχαίρι στην πλάτη της χώρας και του λαού μας» και στον κατηγόρησε για προδοσία.
Εκείνος συνέχισε να αμφισβητεί την κρίση και τις ενέργειες του απόλυτου ηγέτη της χώρας του, λέγοντας του πως κάνει μεγάλο λάθος. «Είμαστε πατριώτες που πολεμήσαμε και πολεμάμε».
Συμφώνησε με τον πρόεδρο της Λευκορωσίας, Αλεξάντερ Λουκασένκο να σταματήσει την ‘επανάσταση’ και να μετακομίσει στη συγκεκριμένη χώρα. O Λουκασένκο πρόσφερε και στρατόπεδα για τα μέλη της Wagner που αρνήθηκαν να υπογράψουν στρατιωτικά συμβόλαια με τη Ρωσία και να επιστρέψουν στην Ουκρανία.
Το αφεντικό τους, τους ενημέρωσε πως σύντομα θα κινήσουν για την Αφρική.
Προς τα τέλη του Ιουλίου εθεάθη στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, δηλώνοντας έτοιμος να αναπτύξει την παρουσία της Wagner στην περιοχή. Έκτοτε δεν είχε εμφανιστεί.