6 ΜΕΓΑΛΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΒΑΣΙΣΜΕΝΑ ΣΕ ΑΛΗΘΙΝΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ

Το συναντάς συχνά στη μουσική αλλά λίγες φορές είναι τόσο καλά δεμένο ώστε να περνάει στην ιστορία, να γίνεται κομμάτι της ποπ κουλτούρας. Αναφέρομαι στον συνδυασμό μουσικής και στίχων εμπνευσμένων από αληθινά γεγονότα. Τραγούδια που αφηγούνται ιστορίες που συνέβησαν στο άμεσο ή μακρινό παρελθόν, και που με μαεστρία ο καλλιτέχνης έχει καταφέρει πέρα απ’ το να συγκινήσει, να χαρίσει κιόλας ένα γρήγορο μάθημα ιστορίας.

Ακολουθούν έξι τραγούδια που ανήκουν σε αυτήν τη δύσκολη αλλά γοητευτική κατηγορία.

IRON MAIDEN – THE LONGEST DAY

Το 1959, ο συγγραφέας και δημοσιογράφος Κορνέλιους Ράιαν, δημοσίευσε το “The Longest Day”, ένα μυθιστόρημα για το οποίο χρειάστηκε πρώτα να περάσει σχεδόν δέκα χρόνια ερευνώντας τα γεγονότα που έλαβαν χώρα κατά την D-Day, μίας από τις πιο κομβικές μάχες του Β ‘Παγκοσμίου Πολέμου. Αυτό, λοιπόν, το έργο έγινε η βάση για την ομώνυμη ταινία του 1962, στην οποία πρωταγωνιστούσαν ο Τζον Γουέιν και ο Ρίτσαρντ Μπάρτον, ταινία η οποία κέρδισε δύο Όσκαρ σε πέντε συνολικά υποψηφιότητες.

Εντούτοις, οι λάτρεις της μουσικής μπορεί να έχουν άλλη άποψη για το ποια “καλλιτεχνική ενσάρκωση” αποθέωσε πραγματικά το βιβλίο του Ράιαν. Και ειδικά οι μεταλάδες θα έλεγαν ότι αυτή η τιμή ανήκει στους Iron Maiden και στο ομώνυμο τραγούδι τους.

Το κομμάτι εμφανίστηκε στο “A Matter of Life and Death”, ένα άλμπουμ που έβγαλε η μπάντα το 2006, και οι στίχοι του είναι όσο μέταλ φαντάζεσαι. “…We rush with the tide, oh, the water is red, with the blood of the dead”, (“Και ορμάμε με την παλίρροια, ω, το νερό είναι κόκκινο, με το αίμα των νεκρών”), θρηνεί ο στρατιώτης στην παραλία ενώ ο παντογνώστης αφηγητής λέει “Your number’s up, the bullet’s got your name, you still go on, to Hell and back again” (“Είναι η σειρά σου, η σφαίρα έχει το όνομά σου, συνεχίζεις ακόμα, στην κόλαση και πάλι πίσω”).

Θυμίζει λίγο το σκηνικό της “Διάσωσης του Στρατιώτη Ράιαν”, μόνο που εδώ μπορείς να κάνεις και headbanging.

SYSTEM OF A DOWN – P.L.U.C.K.

Το 1915, ζούσαν στην Τουρκία περίπου δύο εκατομμύρια άνθρωποι αρμενικής καταγωγής. Το 1922, περίπου τέσσερα χρόνια μετά την πτώση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, υπήρχαν λιγότεροι από μισό εκατομμύριο. Αυτό που συνέβη στο ενδιάμεσο ήταν φυσικά η Γενοκτονία των Αρμενίων.

Οι Αρμένιοι θα έπρεπε να περιμένουν πολλά χρόνια μέχρι να δουν τη χειρότερη στιγμή της ιστορίας τους να αναγνωρίζεται από άλλα κράτη. Αυτή η καθυστέρηση της αναγνώρισης -έως και η αρνητική αντιμετώπιση της- έκανε τους System of a Down, τα μέλη των οποίων έχουν αρμενική καταγωγή, να γράψουν εξοργισμένοι το “P.L.U.C.K” (αρκτικόλεξο του “Politically Lying Unholy Cowardly Killers”). Το κομμάτι βγήκε το 1998 μαζί με το ντεμπούτο τους και έκανε αίσθηση με τους άμεσους και αιχμηρούς στίχους του.

Το 2021 ο Σερτζ Τανκιάν, μιλώντας στον Guardian, εξήγησε ότι έγραψε το τραγούδι για να τηρήσει μια υπόσχεση που είχε δώσει στον παππού του, ότι “πάντα θα παλεύει για να αναγνωριστεί σωστά η ιστορία του από τη χώρα στην οποία πέθανε, τις Ηνωμένες Πολιτείες“.

Το 2019, μετά από δεκαετίες προσπαθειών, η κυβέρνηση των ΗΠΑ θα ενέκρινε ψήφισμα που θα αναγνώριζε τη γενοκτονία.

CROSBY, STILLS, NASH, AND YOUNG – OHIO

Στις 4 Μαΐου 1970, ένα από τα πιο τραγικά γεγονότα στην ιστορία του αμερικανικού κινήματος της διαμαρτυρίας, έλαβε χώρα στο Πανεπιστήμιο του Κεντ στο Οχάιο. Ο τότε πρόεδρος Ρίτσαρντ Νίξον, ο οποίος είχε εκλεγεί εν μέρει λόγω της δηλωμένης πρόθεσής του να τερματίσει τον πόλεμο του Βιετνάμ, είχε μόλις κλιμακώσει τη σύγκρουση εισβάλλοντας στην Καμπότζη. Έτσι, στο πανεπιστήμιο του Κεντ συγκεντρώθηκε ένα πλήθος φοιτητών που ήθελαν να διαμαρτυρηθούν για αυτήν την απόφαση. Η Εθνοφρουρά κλήθηκε να καταπνίξει τη διαμαρτυρία, και το έκανε όχι με δακρυγόνα αυτήν τη φορά αλλά με αληθινές σφαίρες. Από εκατοντάδες μέτρα μακριά, οι αστυνομικοί άνοιξαν πυρ εναντίον του πλήθους, σκοτώνοντας τέσσερις άοπλους φοιτητές.

Αυτό το περιστατικό έγινε τραγούδι από τον Νιλ Γιανγκ, ο οποίος το έγραψε με το που έμαθε τα θλιβερά νέα και πέρασε για πάντα στην ιστορία με την εκτέλεση της all star μπάντας που ήταν τότε μέλος, τους Crosby, Stills, Nash και Young.

Το “Ohio” έπιασε για τα καλά το κλίμα που επικρατούσε εκείνες της ημέρες, όπως και την οργή του συγκροτήματος καθώς όπως θα έλεγε αργότερα ο Γκράχαμ Νας δεν άντεχαν στην ιδέα ότι “σκότωσαν τα δικά μας παιδιά… προς υποστήριξη μιας μυστικής πολιτικής σφαγής σε μαζική κλίμακα”.

Οι στίχοι είναι λακωνικοί: “Soldiers are gunning us down” (“οι στρατιώτες μας πυροβολούν”) και “What if you knew her, And found her dead on the ground” (“κι αν την ήξερες, και τη έβρισκες νεκρή στο έδαφος;”)

Μπορεί, βέβαια, το κομμάτι να μην έβαλε τέλος στον πόλεμο -πώς θα μπορούσε άλλωστε- αλλά κατάφερε να αιχμαλωτίσει την αγωνία του κόσμου σε εκείνη την πολύ δύσκολη στιγμή της αμερικανικής ιστορίας.

OMD – ENOLA GAY

Το 1980, οι OMD κυκλοφόρησαν το πλέον επιτυχημένο τους σινγκλ, το “Enola Gay”, ένα όνομα που μπορεί να λέει πολλά στους λάτρεις της ιστορίας -και σε όσους είδαν πρόσφατα το “Οππενχάιμερ”. Μιλώντας στον Guardian, ο Χάμφρεϊς, ο τύπος πίσω απ’ τα synths του κομματιού, είχε πει για το τραγούδι: “Πάντα ένιωθα άβολα για το γεγονός ότι το ‘Enola Gay’ ήταν ένα λαμπερό, ζωηρό ποπ τραγούδι για ένα πυρηνικό ολοκαύτωμα… αλλά ήταν και τρελά πιασάρικο”.

Το Enola Gay είναι, φυσικά, το όνομα του αεροπλάνου που έριξε την ατομική βόμβα “Little Boy” στη Χιροσίμα τον Αύγουστο του 1945 και οι στίχοι του τραγουδιού είναι γεμάτοι από σκοτεινά και σαρκαστικά λόγια διπλής σημασίας. Για παράδειγμα: “Enola Gay, is mother proud of little boy today?” (“Enola Gay, είναι η μαμά περήφανη για το μικρό αγόρι σήμερα;”) ή “This kiss you give, it’s never, ever gonna fade away” (“Αυτό το φιλί που δίνεις, δεν θα σβήσει ποτέ, μα ποτέ”).

Ο τραγουδιστής της μπάντας αποκάλυψε ότι η μελωδία προκάλεσε μια μίνι διαμάχη μέσα στο συγκρότημα και ότι ο μάνατζέρ τους “απείλησε να παραιτηθεί αν το κυκλοφορούσαμε ως σινγκλ”. Προφανώς όμως το κυκλοφόρησαν, σημειώνοντας τεράστια επιτυχία στο Ηνωμένο Βασίλειο.

LED ZEPPELIN – WHEN THE LEVEE BREAKS

Πρόκειται για ένα από τα χαρακτριστικά κομμάτια των Led Zeppelin, εκεί που τα συντριπτικά χτυπήματα του Μπόναμ πάνω στα τύμπανά του δένουν αδιανόητα σφιχτά με τα μπλουζ ριφ του μεγάλου Τζίμι Πέιτζ. Και παρότι πολλοί δεν το έχουν προσέξει, στην πραγματικότητα το τραγούδι είναι cover ενός παλιότερου κομματιού. Η πρώτη του ηχογράφηση έρχεται από το 1929, από ένα ζευγάρι μπλουζ καλλιτεχνών από το Κάνσας, τον Τζο ΜακΚόι και τη Μέμφις Μίνι.

Το τραγούδι αφηγείται την ιστορία μίας τεράστιας πλημμύρας που έπληξε τον Μισισσιπή το 1927, πνίγοντας εκατοντάδες ανθρώπους, μέσα από τα μάτια ενός άτυχου κατοίκου της περιοχής. Το γεγονός είχε μεγάλο αντίκτυπο εκείνη την εποχή εμπνέοντας πολλά τραγούδια, εντούτοις μόνο ένα πέρασε στη σφαίρα του μύθου, απαθατιζόμενο από το μεγαλύτερο συγκρότημα κλασικής ροκ μουσικής.

“Αν συνεχίζει να βρέχει, το φράγμα πρόκειται να σπάσει”, θρηνεί δυσοίωνα στο τραγούδι ο Ρόμπερτ Πλαντ, περιγράφοντας τη σκληρή κατάσταση ενός ανθρώπου που δεν έχει πού να πάει και δεν έχει τρόπο να κρατήσει την οικογένειά του ασφαλή όταν συμβαίνει το αναπόφευκτο. “Το κλάμα δεν θα σε βοηθήσει”, τραγουδάει. “Η προσευχή δεν θα σε ωφελήσει”.

FLORENCE AND THE MACHINE – CHOREOMANIA

Υπάρχει μία ιστορία σύμφωνα με την οποία τον 16ο αιώνα στο Στρασβούργο της Γαλλίας, οι πολίτες χτυπήθηκαν ανεξήγητα από μια παράξενη πάθηση που τους έκανε να χορεύουν μέχρι να πέσουν κυριολεκτικά νεκροί. Αν και η λεγόμενη “χορευτική πανούκλα” φαίνεται ότι θα έδινε υλικό για να γραφτούν μεγάλα κομμάτια στη χρυσή εποχή της ντίσκο, ωστόσο έπρεπε να περιμένουμε μέχρι να εμφανιστεί η Florence. Κι έτσι το 2022 κυκλοφόρησε το “Choreomania” από τους Florence + the Machine, που έδωσαν λίγο από την ποπ μαγεία τους σε αυτό το ιστορικό γεγονός.

Οι στίχοι του τραγουδιού κυμαίνονται ανάμεσα σε μεσαιωνικές και σύγχρονες εικόνες, με το ρεφρέν “Something’s coming, So out of breath, I just keep spinning, And I danced myself to death”, να είναι το κεντρικό σημείο του τραγουδιού. (“Κάτι έρχεται, είμαι τόσο λαχανιασμένη, απλά συνεχίζω να στριφογυρίζω, και χόρεψα τον εαυτό μου ως τον θάνατο”).

Σε μια πρόσφατη συνέντευξη της στο NPR, η Florence αποκάλυψε ότι είχε εμπνευστεί από ένα ποίημα που έγραψε μια φίλη της. “Μετέφερε τη χορευτική πανούκλα στο σημερινό Βερολίνο”, εξήγησε. “Και θα ήμουν κι εγώ εκεί να χορεύω σε ένα γκέι κλαμπ μαζί με την Πάττι Σμιθ και την Κέιτ Μπους. Είπα: “αυτό είναι καταπληκτικό!”.