Η "διαχρονική" Εκάβη με την Ελένη Κοκκίδου παρουσιάζεται στα φεστιβάλ της Αττικής

Το διαχρονικό έργο του Ευριπίδη είναι πιο επίκαιρο όσο ποτέ, καθώς εικόνες βίες, πολέμων και σπαραγμού από κάθε σημείο του κόσμου φτάνουν καθημερινά στις οθόνες μας.

NEWSROOM
24 Αυγούστου 2023 06:19

Η ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗ μετά την Επίδαυρο παρουσιάζει το εμβληματικό έργο “Εκάβη” σε όλα τα μεγάλα Φεστιβάλ της Αττικής δίνοντας την ευκαιρία να ακουστεί ο λόγος του Ευριπίδη με όλη τη δύναμη της ψυχής στο αθηναϊκό κοινό.

Η μετάφραση είναι της Ελένης Βαροπούλου και η σκηνοθεσία της Ιώς Βουλγαράκη. Στο ρόλο της Εκάβης η Ελένη Κοκκίδου.

Στην πρώτη – και ιδιαίτερα σκληρή για τους Αθηναίους – περίοδο του Πελοποννησιακού Πολέμου (431- 420 π. Χ.) ο Ευριπίδης επιχειρεί να καταγράψει και να δείξει στους συμπολίτες του – και σε όλους τους Έλληνες – την αποκτήνωση του ανθρώπου που μπορεί να προκαλέσει ο πόλεμος.

Εικοσιτέσσερις αιώνες μετά, το διαχρονικό έργο του Ευριπίδη γίνεται επίκαιρο όσο ποτέ. Καθημερινά φτάνουν στις οθόνες μας εικόνες από πολέμους, εικόνες αφόρητης βίας και σπαραγμού από κάθε σημείο του κόσμου. Το παράλογο του πολέμου μοιάζει να αφορά μόνο αυτούς που το ζουν, για όλους τους άλλους περιορίζεται σε μια στεγνή, εικονική και ακίνδυνη πληροφορία. Θάβεται ανάμεσα σε πλήθος ειδήσεων, αποκόβεται από το βίωμα του πένθους.

Η Ελένη Κοκκίδου ως Εκάβη Κική Παπαδοπούλου

Εξοικειωνόμαστε έτσι με την εικόνα και την πληροφορία της βίας, εκπαιδευόμαστε στον θάνατο, αλλά ξεμάθαμε να πενθούμε.

Η Εκάβη στην ομώνυμη τραγωδία του Ευριπίδη ξεκινά ως πρόσωπο από αυτό το σημείο, από αυτό που έχουμε ξεχάσει, τον δρόμο του θρήνου. Μαζί της οι γυναίκες,οι αόρατες του πολέμου, μπροστά στο Ακατανόητο που τις σαρώνει και μέσα από το κοινό βίωμα της απώλειας συγκροτούνται ως κοινότητα. Στο πρώτο μέρος του έργου το πένθος, προσωπικό αλλά και συλλογικό, μοιάζει να γεννά τη μεταφυσική του: ζωντανοί και νεκροί βρίσκονται σε διαρκή συνομιλία, ένα αγόρι άταφο ταράζει τον ύπνο της μάνας του, ένα κορίτσι στέκει στο όριο ζωής και θανάτου. Στην Εκάβη τα πάντα συμβαίνουν σε έναν μεταιχμιακό χρόνο, μετά το τέλος του πολέμου. Η βία όμως δεν έχει τελειώσει. Και εκεί ακριβώς, στον χρόνο της μετάβασης, η Εκάβη του πένθους γίνεται η Εκάβη της εκδίκησης, ανοίγοντας μια τολμηρή διαλεκτική με το σήμερα.

Από την παράσταση ΕΚΑΒΗ Κική Παπαδοπούλου

Ψυχογραφώντας την Εκάβη, η σκηνοθέτις Ιώ Βουλγαράκη είχε πει σε συνέντευξή της στο NEWS 24/7:

”Θυμάμαι μια φράση του Σπύρου Ευαγγελάτου που με είχε αγκιστρώσει κάποτε, ότι το τραγικό πρόσωπο είναι εκείνο στο οποίο θα εναποθέταμε την ευθύνη να μας εκπροσωπήσει ως ανθρώπινο γένος. Τη σκέφτομαι πολύ συχνά αυτή τη φράση δουλεύοντας τους τελευταίους μήνες πάνω στην Εκάβη. Γιατί η Εκάβη είναι ο άνθρωπος που χάνει οτιδήποτε συγκροτεί την ταυτότητά του. Είναι ο ορισμός της εκμηδένισης. Και έτσι, σαν μηδενικό, την στιγμή της συντριβής της, ανασυντίθεται και αποφασίζει, με υπέρμετρη διαύγεια, ότι μόνο εκείνη μπορεί να αποδώσει δικαιοσύνη και να σταματήσει την ορμή του κακού που έχει περάσει από πάνω της και δεν της έχει αφήσει τίποτα. Είναι αυτό μια ύβρις; Σίγουρα. Είναι όμως και κάτι το συγκλονιστικό, ένα μέγεθος που το σέβομαι”.

Πενθούμε σαν κοινωνία, όμως πενθούμε βουβά, ιδιωτικά και μοναχικά. Αλλά και αόρατα, καθώς πενθούμε νεκρούς που δεν είδαμε, που δε χαιρετίσαμε, που δε στείλαμε στην ανυπαρξία μέσα από την παρηγορητική διαδρομή μιας τελετής. Πενθούμε και ταραγμένα, καθώς πενθούμε ανθρώπους που φεύγουν βίαια, παράλογα, άδικα, πρόωρα – Ι. Βουλγαράκη

Στην ερώτηση αν πενθούμε σήμερα σαν κοινωνία είχε αναφέρει: “Το έργο έχει να κάνει με το πένθος και δη με το συλλογικό πένθος. Πενθούμε σήμερα σαν κοινωνία; Τόσες τραγωδίες (Μάτι, πανδημία κορονοϊού, Τέμπη) τις έχουμε πενθήσει;

Κική Παπαδοπούλου

Πενθούμε σαν κοινωνία, όμως πενθούμε βουβά, ιδιωτικά και μοναχικά. Αλλά και αόρατα, καθώς πενθούμε νεκρούς που δεν είδαμε, που δε χαιρετίσαμε, που δε στείλαμε στην ανυπαρξία μέσα από την παρηγορητική διαδρομή μιας τελετής. Πενθούμε και ταραγμένα, καθώς πενθούμε ανθρώπους που φεύγουν βίαια, παράλογα, άδικα, πρόωρα. Όχι ότι είναι ποτέ η απουσία των ανθρώπων κάτι που μπορούμε οι ζώντες να εξηγήσουμε και να δεχθούμε.

Αλλά πόσο μάλλον. Είμαστε, νομίζω, σε διαρκή εκκρεμότητα με αυτές τις απώλειες. Για να μην πω για τις γυναικοκτονίες… Εκεί είναι ακόμα πιο σύνθετο το πράγμα, καθώς μερίδα της κοινωνίας δεν αναγνωρίζει καν το συμβάν που σημαίνει πως δεν αναγνωρίζει στις θηλυκότητες αυτής της κοινωνίας το δικαίωμα στο πένθος. Η εποχή μας, αν και με τόση απόγνωση, το πένθος το κρύβει, το «μπαζώνει» και επιμένει να το αντιμετωπίζει ως ιδιωτική υπόθεση.”

Από την παράσταση ΕΚΑΒΗ Κική Παπαδοπούλου

Ταυτότητα Παράστασης

Μετάφραση: Ελένη Βαροπούλου
Σκηνοθεσία: Ιώ Βουλγαράκη
Σκηνικά/κοστούμια: Μαγδαληνή Αυγερινού
Μουσική: Νίκος Γαλενιανός
Κίνηση: ΧαράΚότσαλη
Φωτισμοί: Αλέκος Αναστασίου
Α’ βοηθός σκηνοθέτιδας: Μάγια Κυριαζή
Β’ βοηθός σκηνοθέτιδας: Γιάννης Τσιπτσής
Βοηθός σκηνογράφου/ενδυματολόγου: Δημοσθένης Κλιμενώφ
Φωτογραφίες παράστασης: Κική Παπαδοπούλου

Παίζουν (με αλφαβητική σειρά): Ιωσήφ Ιωσηφίδης (Ταλθύβιος), Μαρίνα Καλογήρου (Πολυξένη), Ελένη Κοκκίδου (Εκάβη), Θανάσης Κουρλαμπάς (Οδυσσέας), Ερρίκος Μηλιάρης (Φάντασμα Πολύδωρου), Ηλεάνα Μπάλλα (Θεράπαινα), Άκης Σακελλαρίου (Πολυμήστορας), Αλέκος Συσσοβίτης (Αγαμέμνονας)

Χορός:Ασημίνα Αναστασοπούλου, Ελισάβετ Γιαννοπούλου, Μαρία Κωνσταντά, Ευσταθία Λαγιόκαπα, Λυγερή Μητροπούλου, Ειρήνη Μπούνταλη, Χρύσα Τουμανίδου, Αμαλία Τσεκούρα

Μουσικός επί σκηνής:Άρτεμις Βαβάτσικα