ΜΙΑ ΓΕΥΣΗ ΑΠΟ ΚΟΜΟΤΗΝΗ

Με αφετηρία τον Πύργο του Ρολογιού και το Γενί Τζαμί, στο κέντρο της Κομοτηνής, η επίσκεψη στην πρωτεύουσα του νομού Ροδόπης είναι μια κατάδυση πίσω στον χρόνο. Ένας συγκερασμός πολιτισμών, που στην πορεία των χρόνων βάλθηκαν να έρχονται όλο και πιο κοντά, να προσπερνούν πολιτικοκοινωνικές αγκυλώσεις και να λειαίνουν τις τραχείς επιφάνειες των διαφορών τους. Ακόμα κι αν η πόλη μιλάει ταυτόχρονα ελληνικά, τουρκικά, ρομανές και πομάκικα, στο τέλος, η ζωή κυλά.

Ο καλύτερος τρόπος για να τη γνωρίσεις είναι να περπατήσεις στα σοκάκια και τους δρόμους της. Παλαιοπωλεία, παραδοσιακά καφεκοπτεία και καταστήματα με κάθε λογής πραμάτεια συνθέτουν ένα ενδιαφέρον εμπορικό μωσαϊκό μαζί με μοντέρνα μαγαζιά για καφέ, φαγητό και ποτό. Στη γειτονιά του τεμένους Ταμπάκ Χανέ, το ομώνυμο καφενείο που άνοιξε πρόσφατα τις πόρτες του, με την υπογραφή της σχεδιαστικής ομάδας Schema Design Lab, αποτελεί μία προσπάθεια ανάδειξης της παράδοσης μέσα από μια φρέσκια ματιά. Απλώνει έξω τα τραπεζάκια του, κάτω από τη σκιά ενός πλάτανου, και στο εσωτερικό του καταστήματος συγκεντρώνει θρακιώτικα προϊόντα, όπως μαρμελάδες, ζυμαρικά, τα ροφήματα με ροδίτικα βότανα του Grizo & Prasino και το ελαιόλαδο Κύκλωπας.

Απόρροια της μάλλον άναρχης δόμησης της πόλης, το ψητοπωλείο του Φώτη Γεωργιάδη γειτνιάζει με το Εσκί Τζαμί. Φημίζεται για το ζουμερό ψητό κοτόπουλο, καθώς επίσης για τη σαλάτα μελιτζάνα (προτίμησε τη σκέτη χωρίς την προσθήκη μαγιονέζας) και την πάπρικα.

Όχι πολύ μακριά, στην οδό Ιωαννίνων, θα βρεις ταχίνι ολικής άλεσης, χαλβά και σουτζούκ λουκούμ, το μακρόστενο λουκούμι με μούστο και καρύδι που δένεται με σπάγκο, καθώς η Νίκη Τζελεπίδου συνεχίζει την τέχνη της οικογένειας από το 1924. Τα καφεκοπτεία του Γιάννη και Βασίλη Κέκκερη, του Πέτρου και του Μουσταφά αποτελούν με τη σειρά τους κλασικές στάσεις. Στην Ορφέως, η Μπουγάτσα στον Αέρα πουλάει ό,τι λέει το όνομά της. Μπουγάτσα με κρέμα ή με τυρί και σοκολατούχο γάλα για βορειοελλαδίτικο πρωινό. Μη φύγεις από την πόλη χωρίς να αγοράσεις στραγάλια – αλμυρά, πιπεράτα, ακόμη και γλυκά, και αριάνι.

Με κατεύθυνση προς τις βόρειες συνοικίες της πόλης, αφήνοντας πίσω το Κεσικμπάς Τζαμί, στη Μεγάλου Αλεξάνδρου θα συναντήσεις το αρτοποιείο της Αμαλίας Τσακίρη. Πρόκειται για τον παλαιότερο φούρνο της Κομοτηνής, με τον ξυλόφουρνο να καίει αδιάκοπα από το 1896 όπως υπενθυμίζει η επιγραφή που στέκει πλάι σε αποκόμματα με άρθρα εφημερίδων της εποχής. “Και οι μουσουλμάνοι προτιμούν το τσουρέκι” ξεκινάει το άρθρο, τονίζοντας τη “γευστική συνύπαρξη στις χριστιανικές γιορτές αλλά και τα μπαϊράμια”. Κάθε Παρασκευή, ο φούρνος ξεφουρνίζει ζεστά κουλούρια από τις έξι το απόγευμα μέχρι το βράδυ. Λίγο πιο κάτω, το γαλακτοζαχαροπλαστείο Θράκη έχει περάσει στα χέρια της νεότερης γενιάς, που φροντίζει όμως να διατηρήσει την παράδοση. Παγωτό με γάλα ημέρας, γιαούρτι, ρυζόγαλο φούρνου, τουλούμπες και καζάν ντιπί φιγουράρουν στη βιτρίνα, μαζί με άλλα σιροπιαστά και γλυκά ταψιού.

Κάνε τη βόλτα μέχρι τον Βάτραχο, χαζεύοντας στη διαδρομή τα χαμηλά σπίτια με τις κλειστές αυλές, και πιάσε θέση για τσίπουρο και μεζέδες όπως συκώτι, ψητή ντομάτα και παστουρμαδόπιτα.

Μη μείνεις μόνο στο φαγητό. Επισκέψου το Αρχαιολογικό Μουσείο Κομοτηνής, έργο του αρχιτέκτονα Άρη Κωνσταντινίδη και ένα από τα σύγχρονα κτίρια της πόλης. Η μόνιμη έκθεση περιλαμβάνει αντικείμενα από τους σημαντικότερους αρχαιολογικούς χώρους της Θράκης, από τα νεολιθικά μέχρι τα βυζαντινά χρόνια. Στο αρχοντικό Πεϊδη, χαρακτηριστικό δείγμα τοπικής λαϊκής αρχιτεκτονικής και σε αυτό της οικογένειας Ψαρά, που βρίσκεται ακριβώς απέναντι, στεγάζεται το Λαογραφικό Μουσείο της πόλης, που φιλοξενεί τη θρακιώτικη τέχνη. Το Μουσείο του Καραθεοδωρή τιμά τον σπουδαίο έλληνα μαθηματικό, συγκεντρώνοντας τα αρχεία, το έργο και τα προσωπικά του αντικείμενα.

Από την Κομοτηνή μπορείς να βρεθείς εύκολα στον αρχαιολογικό χώρο της Μαρώνειας αλλά και να ξεκινήσεις ένα ενδιαφέρον roadtrip στα Πομακοχώρια της Ροδόπης.