ΚΩΣΤΗΣ ΜΑΡΑΒΕΓΙΑΣ: ΑΙΣΘΑΝΟΜΟΥΝ ΚΑΙ ΘΑ ΑΙΣΘΑΝΟΜΑΙ ΠΑΝΤΑ ΑΡΙΣΤΕΡΟΣ

Σε ό, τι τον ρώτησα απάντησε και με το παραπάνω, προσθέτοντας πληροφορίες που δεν ήξερα ότι τις χρειαζόμουν – αλλά τελικά τις χρειαζόμουν -, ανοίγοντας παρενθέσεις και σπρώχνοντας την κουβέντα σε νέες κατευθύνσεις είτε μιλούσαμε για τη ζωή του είτε για τη μουσική του είτε για τις πολιτικές του θέσεις.

Χωρίς το καπέλο της φωτογραφίας αλλά με το ίδιο χαμόγελο, ο Κωστής Μαραβέγιας κάθισε ανάμεσα στα σύνθια του προσωπικού του στούντιο, και για μιάμιση ώρα με άφησε να τον πηγαίνω απ’ το ένα θέμα στο άλλο -όποτε δεν έκανε κι αυτός το ίδιο σε μένα.

Να πούμε επίσης και την έκφραση “ανοιχτό βιβλίο”, να φύγει κι αυτή απ’ τη μέση -δεν έχει ταιριάξει περισσότερο σε άνθρωπο- και να περάσουμε στα όσα είπαμε γιατί είναι πολλά και κάθε επιπλέον λέξη σ’ αυτόν τον πρόλογο… ομπώ σταμάτα επιτέλους.

Είδα μια συνέντευξη που είπες ότι “αν δεν υπήρχαν τα ζόρια, θα είχαμε όλοι κατάθλιψη”.
Το πιστεύω αυτό. Με την έννοια ότι δεν είπε κανείς ότι η ζωή είναι μόνο ωραία. Το λέμε για να το πιστέψουμε εμείς. Η ζωή είναι και δύσκολη, δηλαδή θέλω να πω ότι είναι πεπερασμένη και ότι έχει ένα φινάλε, και ότι υπάρχει η απώλεια. Δεν υπάρχει κάτι χειρότερο απ’ το να το αισθανθεί κάποιος αυτό και να το σκεφτεί. 

Αλλά απ’ την άλλη αν το δεις αλλιώς, ότι αυτές οι εναλλαγές οι συγκυριακές, οι συναισθηματικές, καλές και κακές, είναι αυτές που μας δίνουν την όρεξη να προλάβουμε να αγαπήσουμε περισσότερο, να ζήσουμε πιο έντονα, να διεκδικήσουμε πράγματα, τη ζωή που θέλουμε.

Εγώ σκέφτηκα ότι ίσως να εννοούσες ότι σε σκληραίνουν αυτά.
Και σε σκληραίνουν αλλά όχι με το να γίνεσαι πχ χοντρόπετσος και κυνικός.

Απλά να μπορείς να αντέχεις περισσότερα.
Να αντέξεις και να μην πέσεις χωρίς να σηκωθείς. Ξέρω ανθρώπους που παλεύουν πολύ, και όλοι μας περνάμε φάσεις δύσκολες και σκοτεινές, με κάποια- ας την πούμε έντονη θλίψη, αλλά το θέμα είναι αν σηκωνόμαστε ή όχι απ’ αυτό, γιατί το να πενθούμε είναι φυσιολογικό. 

Οι άνθρωποι που δεν πενθούν είναι για μένα βαθιά ψυχολογικά ασταθείς και έχουν κάποιο σοβαρό πρόβλημα. Δεν γίνεται να μην πενθείς.

Δεν μιλάμε μόνο για απώλειες, μιλάμε γενικά;
Μιλάμε γενικά. Μια χυλόπιτα, μια δυσκολία στη δουλειά, μια οντισιόν που δεν σε πήρανε, μια διάψευση προσδοκιών… Είναι μια ματαίωση αυτό, είναι μια ήττα και πρέπει να πενθήσεις… Το θέμα είναι όμως πόσο στέκεσαι εκεί. 

Η μουσική εμένα ως ακροατή με βοηθάει να προχωράω. Μπορεί να βάλω στο YouTube το “Where the streets have no name” και να πω “το ‘χω! Δεν με νοιάζει τίποτα, πάμε!”. Παίρνω μια δύναμη, από πιτσιρικάς το ‘χω αυτό. 

Παλιά δεν έμπαινα σε αεροπλάνο γιατί φοβόμουν. Είχα και μια πρωινή δουλειά, πήγαινα συνέχεια στις Βρυξέλλες οπότε και ψυχολογικά ήμουν περίεργα.

Και πώς το ξεπέρασες δηλαδή;

Με μουσική το ξεπέρασα. Έφτιαξα μία playlist me τα τραγούδια που μου δίνουν δύναμη. 

Για πες μερικά.
Σίγουρα ήταν πολλά των U2 γιατί τα άκουγα στην εφηβεία και τα έχω συνδέσει με δύναμη και ορμή. Γενικά πιο πολύ ρυθμικά κομμάτια, ματζόρε και open chords που λέμε, δηλαδή μουσική που σε αγκαλιάζει, που σου ευφραίνει την καρδιά.

Mano Negra;
Καλά με αυτούς είχα κόλλημα τρελό, αλλά όχι δεν τους έβαζα. 

Επίσης ασυνήθιστο κάποιος να τους ακούει στην εφηβεία (το ‘χω διαβάσει ότι τους άκουγες, δεν σου κάνω τον έξυπνο).
Ναι, ήμασταν πολύ λίγοι οι μανονεγκρικοί. Με συνέπαιρνε ο ρυθμός τους, έλεγα “τι είναι αυτό το ποτάμι;”. 

Έπαιξες κι εσύ κάπως αυτήν τη μουσική, κάπου εκεί το 2007-08, με αυτό το τραγούδι την “Ζαρντινιέρα”;
Ναι μπράβο, είναι πολύ επηρεασμένα. Ή τον “Δρόμο” που έχω κάνει. Αυτό ήταν στον πρώτο δίσκο.

Τα έχεις κόψει αυτά; Σου φύγανε, γιατί έχουν και μια ένταση. Χαλάρωσες κάπως;
Όχι μ’ αρέσουν, μάλιστα τη “Ζαρντινιέρα” την έπαιζα πέρσι όλον τον χειμώνα στον Σταυρό του Νότου. Γενικά τα τραγούδια έρχονται, αισθάνεσαι ότι δεν θέλεις πια να τα ακούσεις, φεύγουνε και μετά ξανάρχονται. Είναι λίγο περίεργη η σχέση μας μαζί τους.

Άσχετο αλλά ξέρεις ότι μπορεί σε πολλούς να κάνει εντύπωση ότι έχεις γράψει για τη “ζαρντινιέρα”, για τον ξυλοδαρμό του φοιτητή το 2006.
Όσοι με έχουν παρακολουθήσει απ’ την αρχή, ξέρουν πολύ καλά. Αλλά κάποιος που με έχει ανακαλύψει στον “Φάρο”, μάλλον θα εκπλαγεί. Έχω γράψει και το “Κάτω απ’ τον πάτο” ή το “Παγκάκι στο Σύνταγμα”.

Το “Παγκάκι στο Σύνταγμα” που είναι για τον Γρηγορόπουλο.
Μα αυτό που είχα ποστάρει ήταν συνέχεια από εκεί αλλά ποιος να το καταλάβει φυσικά. (σ.σ. αναφέρεται στην περίφημη δήλωση του το 2015 για το παγκάκι)

Η αλήθεια είναι ότι εγώ δεν θέλω να σε ρωτήσω για αυτό επειδή έχεις μιλήσει πολλές φορές από τότε και έχεις δώσει εξηγήσεις που εμένα με κάλυψαν αλλά θέλω να σου πω ότι μπορεί να κάνει εντύπωση σε κάποιους και αυτό που είπες πριν ότι ήσουν σε ένα συγκρότημα αρκετά πολιτικό, με Παλαιστίνιο τραγουδιστή, όπως και η ζαρντινιέρα μπορεί να κάνει εντύπωση…
Κοίτα, για μένα όλα τα τραγούδια έχουν μία πολιτική χροιά, δηλαδή σε σχέση με το ότι απευθύνονται σε κάποιον και για μια αλλαγή που θα κάνει, είτε είναι μια συντροφική είτε μια οποιαδήποτε αλλαγή. Όλα τα τραγούδια με έναν τρόπο αφορούν μια αντίσταση σε κάτι.

Ναι αλλά στον τελευταίο δίσκο όμως δεν έχεις κάτι πολιτικό. Αλλά μιας και είπαμε για τη ζαρντινιέρα, το θυμάσαι το περιστατικό, το είχες δει και είχες τρελαθεί και εσύ όπως και οι υπόλοιποι;
Ήμουν στα κάγκελα τότε, τι μου λες τώρα. Και δεν είναι ότι δεν με απασχολούν πια αυτά τα θέματα γιατί κάποιος μπορεί λανθασμένα να πει ότι δεν φωνάζω όσο παλιά, αλλά γενικά δεν είμαι της φωνασκίας και του καταγγελτικού λόγου.

Συνήθως δείχνω αυτοσυγκράτηση, ωστόσο ακόμα και τα τελευταία χρόνια έχω κάνει τέτοιες τοποθετήσεις όπως για παράδειγμα τότε στη Νέα Σμύρνη που ο ένας αστυνομικός είχε δείρει έναν πολίτη είχα κάνει ένα tweet καταγγελτικό.

Απλώς αισθάνομαι ότι αυτό είναι καλύτερο να γίνεται μέσα από τραγούδια και μέσα από μια ήρεμη τοποθέτηση σε μια συναυλία ή μια συνέντευξη, ότι εκεί θα πιάσει πιο πολύ τόπο.

Απλά θέλω να σου πω ότι στο “Κατάστρωμα” είχες δύο τραγούδια ξεκάθαρα πολιτικά ενώ στο τελευταίο δεν είχες, και αναρωτιέμαι τώρα εγώ ο κουτοπόνηρος: μήπως το μετάνιωσες που το έκανε τότε;
Όχι, καθόλου.

Μήπως δεν σου έκατσε καλά, και είπες “ρε φίλε, τότε που το ‘κανα ‘έχασα’, ας μην το ξανακάνω”.
Όχι, γιατί και με τις τοποθετήσεις που κάνω τώρα, ακόμη και σε αυτή τη συνέντευξη μπορεί να χάσω. Είμαι πάντα ειλικρινής και ποτέ υπολογιστικός και τακτικιστής.

Απλώς όσον αφορά αυτόν τον δίσκο δεν μπορώ να σου πω ότι μου βγήκε κάτι “πολιτικό” στην παρούσα φάση. Νομίζω είχα πιο πολύ υπαρξιακά θέματα. Λίγο η καραντίνα, λίγο ο χρόνος που πέρασε αστραπιαία… Οπότε νομίζω ότι είχα πιο πολύ ένα, πώς να στο πω, προσωπικό θέμα να λύσω.

Παρά να λύσεις τα θέματα της κοινωνίας.
“Της κοινωνίας”… Μακάρι να γινόταν. Τι να σου πω τώρα, δεν ξέρω κατά πόσο μπορεί και να αλλάξει κάτι ένας προβληματισμός γιατί τα τραγούδια προβληματισμοί είναι πιο πολύ. Και το “Τσαλαπατώ” και το “Παγκάκι” και η “Παρεξήγηση του Φάουστ”.

ΟΤΑΝ ΤΟΥ ΖΗΤΗΣΑΝ ΝΑ ΦΥΓΕΙ ΑΠΟ ΜΑΓΑΖΙ ΛΟΓΩ ΤΩΝ “ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΦΡΟΝΗΜΑΤΩΝ”

Για αυτό το τραγούδι θέλω να μου πεις γιατί έχω ακούσει ότι κρύβεται ένα άσχημο περιστατικό από πίσω.
Αυτό συνέβη στα αλήθεια στο Φάουστ. Δεν είχε κοπάσει ακόμα αυτό με το παγκάκι και πήγα στο μαγαζί να δω κάτι φίλους που έπαιζαν. Και εκεί έχει κι έναν πάγκο για να κάτσεις, ο οποίος όμως ήταν άδειος εκείνο το βράδυ, κάθονταν μόνο στη μία μεριά δύο τύποι. Κάθομαι και αισθάνομαι μια αμηχανία ότι κάπως με έχουν κοιτάξει περίεργα αυτοί οι δύο, αλλά λέω “ιδέα σου είναι, ξεκόλλα”. Αισθανόμουν τότε ότι με τα βρισίδια που είχα φάει ότι θα βγω απ’ το σπίτι και θα με περιμένουν στημένοι σκοπευτές στη γωνία να με φάνε.

Βλέπω όμως ότι αυτοί όντως με κοιτάνε κάπως πιο έντονα. Έρχεται η σερβιτόρα λέω “μπορώ να παραγγείλω”, μου απαντάει “κύριε, συγγνώμη αλλά δεν μπορείτε να στέκεστε εδώ”. Της λέω “αφού δεν κάθεται κανείς” και μου απαντάει “δεν θέλουν οι κύριοι, γιατί έχουν κλείσει το τραπέζι”. Λέω “ναι, αλλά αφού δεν είναι κανείς και μάλιστα στέκομαι όρθιος. Περιμένουν άλλους;”. “Όχι”, μου λέει. “Και γιατί δεν θέλουνε;’. “Λόγω των πολιτικών σας φρονημάτων”, μου απαντάει.

Και φρικάρω. “Τι;”. Και κάνω φασαρία.

Όταν λες “φασαρία”, εννοείς;
“Πάτε καλά, λέω; Ποιων φρονημάτων, με ξέρεις κι από χθες; Επειδή διάβασες κάτι; Μπορούμε να συζητήσουμε αν θες και μετά να μου πεις για τα φρονήματά μου”… Και κοίταζε αλλού αυτός. 

Και έρχεται μετά και ένας φίλος μου ο Αντώνης, έτσι πληθωρικός. Τον ξέρεις τον τρομπονίστα τον Αντώνη; (όχι). “Ποιος είναι ρε;”, μου λέει. Έχει μαθευτεί αυτό σε χρόνο dt γιατί το ‘χω πει σε κάποιον γνωστό μου που ερχόταν, γιατί γενικά είχα πολλά νεύρα. Και ξαφνικά αλλάζει όλο το σκηνικό αλλά λέω “παιδιά όχι, ψυχραιμία”.

Και τελικά συνεχίστηκε η βραδιά κανονικά;
Η βραδιά συνεχίστηκε αλλά το θέμα είναι ότι εκεί κατάλαβα τι σημαίνει να είσαι ανεπιθύμητος επί της ουσίας, σαν παρουσία στο δημόσιο χώρο.

Και έγραψες αυτό το κομμάτι μετά.
Ναι, για ψυχοθεραπεία δική μου το ‘γραψα, σιγά μην ήθελα να απαντήσω. Αυτό που δεν έκανα τότε εκεί, είπα να το κάνω τώρα, να βαρέσω το χέρι στο τραπέζι! (σ.σ. το βαράει και γελάει) 

Σε είχε πειράξει πολύ τότε αυτό, ε;
Ε, ναι. Ευτυχώς τότε είχα μια σχέση με μια κοπέλα που ζούσε στο Σάλτσμπουργκ στην Αυστρία και έφυγα για εκεί, έμεινα κάπου εννιά μήνες, και κάπως έτσι ηρέμησα. Είχα φίλους εκεί που έπαιζαν κλασική μουσική, η κοπέλα ήταν σολίστ, βγαίναμε… Και κάπως η μουσική με έσωσε. Και εκεί έγραψα και τον δίσκο το “Κατάστρωμα”.

ΤΟ ΠΕΡΙΦΗΜΟ “ΠΑΓΚΑΚΙ”

Είπα και πιο πάνω ότι δεν θα σε ξαναρωτούσα για το “παγκάκι” αλλά νομίζω δεν γίνεται πια…
Αυτή η τοποθέτηση ήταν εν ολίγοις μια απάντηση με λυρικό τόνο στο τραγούδι που είχα κάνει, το “Παγκάκι στο Σύνταγμα”. Εμένα μου δημιουργούσαν πραγματικά τύψεις οι στίχοι του, γιατί ήταν σαν να οπλίζω τα πιτσιρίκια που έρχονται στις συναυλίες μου, τα 15χρονα και τα 16χρονα, και να τους λέω “σπάστε τα όλα”. Γιατί το τραγούδι λέει “θα τα σπάσω όλα και θα βάλω και φωτιά”, γιατί τότε που το ‘γραψα ήμουν λίγο στα κάγκελα. 

Οπότε αισθανόμουν ότι μεγαλώνω και ότι δεν είναι αυτό η λύση. Δες το και πρακτικά τι συμβαίνει: απλά πάνε στη ΓΑΔΑ και ανοίγουν λογαριασμό. Δεν είναι αυτή η λύση. Πρέπει να βρούμε άλλον τρόπο να αντισταθούμε σ’ αυτό.

Απλά δεν φάνηκε ότι εννοούσες αυτό.
Δεν φάνηκε γιατί δεν ήξεραν το τραγούδι μου στο οποίο αναφερόμουν. Εγώ το έγραψα αυτό το στάτους στη σελίδα που έχω στο Facebook. Δεν είχα καταλάβει ότι αυτό που εσύ γράφεις σε μια ομάδα θαυμαστών (που σε ξέρουν, που καταλαβαίνουν τι εννοείς) ότι αυτό φεύγει και κοινοποιείται και σε άλλους που δεν έχουν ιδέα.

Γιατί ήταν και άστοχο και άκαιρο, κατάλαβες; Δηλαδή για κάποιον που δεν με ξέρει ήταν άκαιρο να φαίνεται ένας τύπος που να λέει “παιδιά, αγαπηθείτε όλοι”.

Ε, ήταν κι αυτό που νευρίασε πολλούς.
Προφανώς! Αλλά εγώ δεν αναφερόμουν σε μια κανονική συνθήκη, αναφερόμουν σε ένα τραγούδι που έχω κάνει και σε έναν κόσμο που ξέρει το τραγούδι και το ποστάρει.

Σου λέει ο τροβαδούρος της αγάπης ήρθε να μας πει να αγαπηθούμε τώρα που είμαστε στα χαρακώματα.

Δεν ήξεραν και από ποια γωνία έρχεσαι και κάνεις αυτήν την κριτική, δηλαδή “τώρα αυτός έρχεται και μιλάει για αυτά από την ακροδεξιά μεριά; Έρχεται από την αριστερή”;
Καλά, έγινα σάντουιτς, και από ακροδεξιούς και από όλους γιατί μίλαγα και για την κρατική βία, και για την αστυνομική βία.

Και για να ‘μαστε δίκαιοι, έλεγες μέσα και για τον Ρωμανό, ότι ήθελες να σπουδάσει.
Ε, βέβαια, εννοείται. Μα το πρόβλημα μου εμένα δεν ήταν ο Ρωμανός. Το πρόβλημά μου ήταν το όλο σκηνικό που επαναλαμβανόταν κάθε χρόνο με αποτέλεσμα να έχουμε μόνο καταστροφή για τα μικρά. Οι αστυνομικοί προπονούνταν, γινόταν πιο αδίστακτοι, έδερναν πιο εύκολα, κάποιοι έβγαζαν και τα βίτσια τους. Άρα ποιος την πλήρωνε; Τα πιτσιρίκια, τα ανήλικα. Που διάβαζα τότε στις ειδήσεις πχ 20 προσαγωγές ανηλίκων.

Απ’ την άλλη, βέβαια, ήταν ότι και πολλοί θεώρησαν ότι εξίσωνες τη βία, αυτή των αστυνομικών με αυτήν των διαδηλωτών.
Η βία είναι η ύστατη λύση. Εγώ επιμένω ακόμα και σήμερα. 

“ΝΑ ΑΝΑΡΩΤΗΘΟΥΝ ΟΙ ΒΟΛΙΩΤΕΣ ΠΟΥ ΨΗΦΙΣΑΝ ΤΟΝ ΜΠΕΟ”

Έβλεπα αυτήν την εκπομπή που έκανες παλιά στην ΕΡΤ τη “Μεσόγειο” και είδα το επεισόδιο με τον Αλκίνοο Ιωαννίδη.
Αχ τι ωραία, ναι.

Είχατε πάει στο σπίτι του στη Λευκωσία και κοιτάζατε από το μπαλκόνι την πράσινη γραμμή… Αλλά έγινε αυτό με τον Αλκίνοο που μίλησε για τον Βόλο και τον έβρισε ο Μπέος, και έλεγε ότι είναι “φλώρος” και “ποιος τον ακούει”, και έχω αλλάξει γνώμη, θέλω να σε ρωτήσω για αυτό.
Ε, θα πρέπει να αναρωτηθούν οι Βολιώτες που τον ψήφισαν, όχι εγώ. Εγώ πάντα ήμουν με τον Αλκίνοο και θα ‘μαι με τον Αλκίνοο και όχι με τον Μπέο και τον κάθε Μπέο. Το πρόβλημα είναι αυτοί που τον ψηφίζουν. Πόσο ταυτίζονται μ’ αυτόν. 

Ή για παράδειγμα μια άλλη περίπτωση, πόσο ταυτίζονται κάποιοι με τους Σπαρτιάτες και με τον Κασιδιάρη… Εμένα εκεί είναι το πρόβλημά μου, ότι υπάρχει ένα κομμάτι της κοινωνίας που -πώς να το πω ευγενικά- που είναι κάπως διαταραγμένο. Που θέλει τον βαρύμαγκα, τον νταή, που “θα τα πει με τσαμπουκά ωμά και σταράτα”. Πρόκειται περί λανθάνουσας αντίληψης και νομίζω χρήζει ψυχαναλυτικής προσέγγισης και όχι πολιτικής. 

Το πώς ψηφίζει ο κόσμος τον Μπέο;
Και όχι μόνο. Δηλαδή, εντάξει, καταλαβαίνω ότι κάποιος μπορεί να θέλει να βοηθήσει την πόλη του σε πρακτικό επίπεδο, και να βγαίνει στους δρόμους με τις κάμερες αλλά όταν η πολιτική του θέση και στάση είναι ακραία, λαϊκίστικη και ενίοτε επιθετική, και πολλές φορές μάλιστα αποκλείοντας κοινωνικές ομάδες, δεν μπορείς να λες “OK, αλλά βοηθάει”. Τι βοηθάει; 

Φτιάχνει πλατείες…
Όχι. “I love Volos”;;; Τέλος πάντων.

Θέλω να σε ρωτήσω αν γενικά αυτοί τύποι σαν τον Μπέο, αν σε έχουν ταλαιπωρήσει στη ζωή σου. Αν αυτόν τον ανθρωπότυπο που αποτελεί ο Μπέος τον έχεις βρει μπροστά σου.
Όλοι τους βρίσκουμε. Ξέρεις τι πιστεύω; Είναι κάτι που το σκέφτομαι συχνά, το σκέφτομαι στον δρόμο σχετικά με την οδηγική συμπεριφορά, το σκέφτομαι σε σχέση με την αστυνομία και τον πολίτη, το σκέφτομαι και για την πολιτική.

Έχω την αίσθηση ότι υπάρχει ένα βαθύ εξουσιαστικό σύμπλεγμα. Ένα μεγάλο ποσοστό των ανθρώπων που έχουν εξουσία στην Ελλάδα συμπεριφέρονται καταχρηστικά και αλαζονικά.

Ο εκάστοτε πολιτικός έχει μια εξουσία απέναντι στον πολίτη και τον σνομπάρει, δεν ακούει τη φωνή του, τη διαμαρτυρία του. Δρα αλαζονικά. Ο τύπος στο πλοίο είχε εξουσία απέναντι στον επιβάτη, την καταχράστηκε και τον έσπρωξε. Ο άλφα μέιλ σύζυγος ασκεί εξουσία στη γυναίκα του και τη σκοτώνει άμα λάχει. Οι μπρατσαράδες γυμναστηριακοί ακροδεξιοί τα βάζουν με ασθενέστερους μετανάστες και τη ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα. Όλα τα συστήματα αυτά για μένα είναι προβληματικά συστήματα άσκησης και διαχείρισης εξουσίας. 

Αντιθέτως, θα ‘πρεπε όταν έχεις εξουσία να τη μοιράζεις και να δίνεις δύναμη και φωνή σε αυτούς που δεν ακούγονται, φως σε αυτούς που είναι στη σκιά.

Ναι, νομίζω ότι καταλαβαίνω πως το λες.
Υπάρχει μια αίσθηση του “ξέρεις ποιος είμαι εγώ;”. Και πρέπει με έναν τρόπο να την ξορκίσουμε. Και εμείς διαμαρτυρόμενοι, και ευτυχώς που έχουμε και τα κινητά και είδαμε αυτόν που έσπρωξε τον άνθρωπο στη θάλασσα και πνίγηκε, και ευτυχώς που τράβηξε κάποιος και είδαμε τον υπουργό να κάνει διακοπές όσο καιγόταν η χώρα… Αν δεν είχαμε τα κινητά, τι θα κάναμε; Γιατί τα ΜΜΕ μάλλον εκτίθενται όταν βγαίνουν τα βίντεο από κινητά στο Twitter και φέρνουν την είδηση, δεν είναι ότι τα μέσα ψάχνουν πια να βρουν τι πάει λάθος για να το αναδείξουν.

Οπότε είμαστε με τον Αλκίνοο;
Ξεκάθαρα. Είμαι με κάθε άνθρωπο που έχει ελεύθερη φωνή και σκέψη. Με τη Νατάσα, με τον Αλκίνοο και δεν με νοιάζουν οι πολιτικές τοποθετήσεις, δεν το θέτω στο πολιτικό τόξο. 

Α, λες και για τη Μποφίλιου όταν μιλάει για το ΚΚΕ.
Προφανώς. Δεν είναι ελεύθερη να πει την άποψή της; Και πολλές φορές η Νατάσσα εκφράζεται με πάθος γιατί έτσι ζει, έτσι τραγουδάει, με συναίσθημα, η κορώνα της είναι αυτή. Τι να κάνουμε, αυτή είναι η προσωπικότητα της. Όσοι δεν συμφωνούν είτε με τον Αλκίνοο είτε με τον Σαββόπουλο είτε με τη Νατάσσα ας πουν πολιτισμένα και απλά “Διαφωνώ μαζί τους”. Δεν χρειάζεται ούτε δημόσια κατακραυγή ούτε αποδόμηση της προσωπικότητας τους ούτε ιντερνετικός κανιβαλισμός.

Η ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΣΗΜΕΡΑ

Ωραία, άκου τώρα. Έχεις μελοποιήσει Ναζίμ Χικμέτ, σε έχω ακούσει να λες πόσο σου αρέσουν οι συλλογικότητες, πόσο σου άρεσε αυτό το μοίρασμα που είδες από κοντά στην Κούβα, πόσο σου αρέσουν κάποιες ιδέες του Καστοριάδη, κάποτε έπαιζες και στις Αναιρέσεις. Μήπως είσαι αριστερός τελικά;
Ε, ξεκάθαρα ήμουν είμαι και θα ‘μαι πάντα.

Είσαι αριστερός, αλήθεια;
Έτσι αισθάνομαι. Όπως αντιλαμβάνομαι εγώ τουλάχιστον την αριστερά.

Δεν περίμενα να το πεις έτσι ξεκάθαρα.
Ναι, γιατί;

Δεν εννοώ κομματικά τι είσαι… Καταλαβαίνεις πώς το λέω.
Αριστερός με την έννοια του πιο ανθρωποκεντρικού επειδή παραδοσιακά η αριστερά ήταν μια δύναμη πιο ανθρωποκεντρική, αγκάλιαζε τις μειονότητες, υποστηρίζοντας την ισότητα, τα ανθρώπινα δικαιώματα, πιο ανεκτική, πιο ευαίσθητη, με οξυμένη ενσυναίσθηση, πιο αξιοκρατική και πιο δίκαιη. Αισθάνομαι έτσι. Αλλά δεν νομίζω ότι πια στον πολιτικό χάρτη βρισκόμαστε σε ένα πολιτικό τόξο, κομματικά τουλάχιστον, που είναι αναφορικό εκατό τοις εκατό στην αριστερά, τη δεξιά και το κέντρο. Όπως επίσης είναι δυσδιάκριτος έως άτοπος ο δείκτης πια “αριστεροσύνης” ή “δεξιοσύνης”.

Εννοείς όπως αντιλαμβανόμαστε τις ιδεολογίες σήμερα;
Όπως αντιστοιχούμε τις ιδεολογίες στα κόμματα για την ακρίβεια. Υπάρχει μια μεγάλη απόκλιση οπότε μπορείς να βρεις αριστερές σκέψεις σε κεντρώα κόμματα -θα τολμήσω να πω σε δεξιά κόμματα αν και ρισκάρω, γιατί ίσως να είναι ένας στους εκατό εκεί ή δεν ξέρω στους πόσους. Ή μπορείς να βρεις συγκαλυμμένες φωνές παραδοσιακής λαϊκίστικης δεξιάς σε αριστερά κόμματα επίσης. Κι αυτό το είδαμε.

Νομίζω ότι έχει προκύψει μία σύγχυση, γεμάτη αντιθέσεις και αντιφάσεις που μπορεί να είναι και δημιουργική αλλά και αποπροσανατολιστική. Ξέρεις, αισιοδοξώ πως καμιά φορά μπορεί αυτό να οδηγήσει  σε ένα μοντέλο πιο κοινωνικό, πιο οικουμενικό και δεν είναι κατ’ ανάγκη η παραδοσιακή αριστερά ή το παραδοσιακό κέντρο ή η παραδοσιακή δεξιά. Μπορεί να υπάρξει κάτι, μέσα σε όλη αυτή τη γενικότερη ιδεολογική σύγχυση, που να είναι ανθρωποκεντρικό και να υπερβαίνει τις έννοιες αυτές όπως τις ξέραμε. Να είναι πιο κοντά στον πολίτη και να τους αγκαλιάζει όλους.

Καταρχάς να εξηγήσω και να το γράψουμε αυτό και να το τονίσουμε πως δεν έχω σπουδάσει πολιτικές επιστήμες ούτε είμαι ειδικός, μιλάω τώρα σαν ένας άνθρωπος απλός που βρισκόμαστε για μια κουβέντα και έναν καφέ. Απλά ανοίγω την καρδιά μου και είμαι ειλικρινής όπως θα ‘μουν με έναν φίλο. 

Τέλος πάντων αισθάνομαι πως ζούμε σε μια μεταβατική πολιτική κατάσταση και ελπίζω όλο αυτό να ανεβάσει το επίπεδο της πολιτικής ζωής και επιτέλους να ανεβεί και το επίπεδο του δημοσίου λόγου στη χώρα. Η διαφωνία να είναι γόνιμο έδαφος και όχι αρένα αποκλεισμού και μισαλλοδοξίας. 

Πρέπει να ενωθεί ο δημοκρατικός κόσμος και να σταθεί ανάχωμα στην απειλητική άνοδο της ακροδεξιάς παγκοσμίως αλλά και στην Ελλάδα. Για μένα αυτός είναι ο υπαρκτός μεγάλος κίνδυνος. 

Το ΚΚΕ σε εκφράζει;
Κοίτα, δεν μπορώ να σου πω ότι είμαι ΚΚΕ ούτε μπορώ να σου πω ότι είμαι κάτι. Κάθε φορά που είναι να ψηφίσω θα βρω αυτούς τους ανθρώπους που αισθάνομαι ότι έχουν έναν ισχυρό ηθικό κώδικα σε σχέση με τη δικαιοσύνη και την αξιοκρατία που για μένα είναι πολύ βασικά. Αυτούς που φαίνονται καθαροί και δίκαιοι, μακριά από οικονομικά συμφέροντα. Αυτούς που είναι χαμηλών τόνων και δεν πρωτοστατούν σε τηλεοπτικούς καβγάδες και τουϊτερικές κορώνες. Αυτούς που συμπεριλαμβάνουν και δεν αποκλείουν. Αυτούς που δίνουν προτεραιότητα στο περιβάλλον, στον πολίτη, στους ασθενέστερους. Προσπαθώ να βρω τα πιο καθαρά βλέμματα, τις πιο καθαρές σκέψεις. 

Αλλά ένα θα σου πω, ότι έχω γνωρίσει ενδιαφέροντες τέτοιους ανθρώπους και στο κέντρο και στην αριστερά και στη δεξιά, όχι τόσο στην παραδοσιακή αλλά σ’ αυτήν την αμερικανική τύπου λίμπεραλ, ας την πούμε έτσι. 

Και στο ΚΚΕ, λοιπόν, έχω γνωρίσει ανθρώπους που έχω συζητήσει υπέροχα κι έχω δει πολύ καθαρές απόψεις που με συγκινούν πολλές φορές.

Θέλω να σου πω δεν είμαι ο τύπος που θα πάρει την εφημερίδα να διαβάσει τι κάνουν τα κόμματα και πως λειτουργούν οι κομματικοί μηχανισμοί. Δεν είμαι απολιτίκ αλλά ούτε με συγκινούν οι παρατάξεις.

Όταν μιλάς με ανθρώπους που δεν σε ξέρουν, τους προκαλεί έκπληξη ότι είσαι προς τα αριστερά;
Μα είναι ξεκάθαρο… Οι απόψεις μου σε σχέση με τη διαφορετικότητα, με τις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, με τους μετανάστες. Πάντοτε αυτές υπήρξαν και αυτές υποστήριζα. Εγώ αισθάνομαι ότι υπάρχει ένας κεντροαριστερός χώρος που τους αγκαλιάζει όλους. Ακόμα και στη δεξιά υπάρχουν τέτοιες φωνές. Τα πράγματα πια έχουν ανακατευτεί πολύ και αισθάνομαι ότι αυτές οι απόψεις αφορούν ανθρώπους που έχουν κοινή ευαισθησία κι ενσυναίσθηση, ότι δεν ανήκουν μόνο σε μια συγκεκριμένη ομάδα.

Σημασία έχει να υπάρχουν ευαισθησίες και να εκφράζονται στη δημόσια σφαίρα -και όχι μόνο μέσα απ’ το κόμμα αλλά ατομικά. 

Έχεις πχ κάποιον γνωστό; Πάρτον τηλέφωνο και πες του “γιατί πανηγυρίζεις για τον Γιάννη Αντετοκούνμπο και αποκλείεις το να γίνει Έλληνας και ο Αφρικανός γεννημένος εδώ  απ’ την Πατησίων; Γιατί είσαι υποκριτής και ελληνοποιείς τον επιτυχημένο σταρ και όχι και τους υπόλοιπους ανθρώπους του μεροκάματου;”. Ελληνικότητα α λα καρτ; Συζήτηση θέλει.

ΑΓΡΙΝΙΟ, ΙΤΑΛΙΑ ΚΑΙ ΠΑΛΑΙΣΤΙΝΗ

Να πούμε λίγο και για τον νέο δίσκο; Πώς και άλλαξες τον ήχο; Και δεν μιλάω μόνο για τα σύνθια. Γενικά είναι διαφορετικός.
Ήταν πιο ακουστικός, πιο “σουϊνγκο-εθνο-βαλκανοαυτό”. Έχω κρατήσει κάποια στοιχεία ακόμα για να υπάρχει μια σχέση με το τι έχει προηγηθεί αλλά αισθανόμουν ότι μετά από τόσα χρόνια αυτός ο ήχος με είχε κουράσει. 

Μετά ήταν και η περιέργεια και ο άπλετος χρόνος στην καραντίνα του να ανακαλέσω και μια παιδικότητα και να ανακαλύψω ξανά αυτά που είχα πρωτοκάνει όταν ήμουν πιτσιρικάς που είχα αγοράσει ένα συνθάκι, το Roland Alpha Juno 2, το οποίο το συνέδεα στο Amstrad 6128 και έγραφα τραγούδια πολυκάναλα.

Με ξύπνησε από μία αίσθηση επανάληψης που βίωνα.

Άρα είχες ξαναπεράσει ένα μικρό κόλλημα με σύνθια.
Ναι… Μα, έχω από πάντα μεγάλο κόλλημα με τον Jean Michel Jarre, είχα όλους τους δίσκους βινυλίου του από μικρός.

Στο Αγρίνιο τώρα όλα αυτά;
Φανταστικό; Και χωρίς ίντερνετ. 

Είχα έναν γείτονα που είχε και αυτός κόλλημα με τα σύνθια και με μύησε. Παρόλα αυτά είχα κι άλλες επιρροές…

New Order, Joy Division, όλα αυτά σ’ άρεσαν;
Πάρα πολύ. Άλλωστε εγώ είμαι και εποχή britpop -Charlatans, Blur, Happy Mondays, ντυσιματάκι τέτοιο…

Γενικά δεν άκουγα ελληνική μουσική τότε. Αργότερα άρχισα, όταν πήγα στην Ιταλία για να σπουδάσω και έκανα παρέες με Έλληνες. Μάλιστα, γίνονταν τότε ελληνικές γιορτές εκεί και επειδή εγώ είχα την κάψα να παίξω, μου είπαν “θέλεις να κάνουμε ένα γκρουπάκι για να παίζουμε σε αυτές τις γιορτές;”. 

Οπότε έτσι μπαίνω στη φάση και ανακαλύπτω το ρεμπέτικο, είχαμε και Κρητικούς που έπαιζαν λίρες και λαούτα, παίζαμε και μαντινάδες και μαλεβιζιώτηδες αλλά και με Κερκυραίους τα κανταδόρικα τα δικά τους. Έγινα κάτι σαν τον Λιάβα με το αλάτι της γης ένα πράγμα.

Άρα πήγες στο εξωτερικό για να ακούσεις ελληνική μουσική;
Δεν μπορείς να φανταστείς… Εντελώς!

Σου βγήκε και ως νοσταλγία αυτό;
Δεν θα ‘λεγα ότι ήταν νοσταλγία. Ήταν η χαρά της ανακάλυψης ενός κομματιού που το σνόμπαρα στην επιπόλαιη εφηβεία.

Ούτε ανάγκη να δείξεις την ταυτότητα σου στην Ιταλία, ότι “παιδιά, είμαι Έλληνας”;
Όχι, εισέπραξα όμως θαυμασμό και αγάπη απ’ τους Ιταλούς, επειδή εκείνοι είχαν τη νοσταλγία για την Ελλάδα. Όλη η νότια Ιταλία είχε έρθει κάποτε εδώ -θες στην Κέρκυρα, θες στο Αιγαίο, θες στους Παξούς; 

Και μετά μπήκα και σε ένα πολιτικοποιημένο συγκρότημα που κάναμε world music, τους Εξ Ντάραγουις. Το συγκρότημα είχε πάντα μια ιδιαίτερη ευαισθησία για το Παλαιστινιακό αφού είχε πάντα Παλαιστίνιο τραγουδιστή οπότε υπήρχε το παλαιστινιακό ζήτημα που μας απασχολούσε πολύ έντονα και πηγαίναμε σε διάφορα φεστιβάλ.

Εκεί τραγουδούσα και μετά έπαιζα και ακορντεόν, γιατί ο Στράτος Διαμαντής ο ακορντεονίστας μας πήγε φαντάρος.

Μικρός τι έπαιζες; Ακορντεόν;
Πιάνο αν και ξεκίνησα με κλασική κιθάρα στο ωδείο.

Εγώ νιώθω ότι τη σνομπάρεις την κιθάρα τελείως.
Όχι μ’ αρέσει πολύ, απλά δεν είμαι καλός κιθαρίστας… Ούτε πολύ καλός πιανίστας, θέλω να πω δηλαδή ότι δεν έχω αφοσιωθεί σε κάποιο όργανο, πιο πολύ… 

…σε νοιάζει η σύνθεση.
Πιο πολύ, ναι. Στο Milky Way αλλά και στο άλμπουμ Porto Fino έχω παίξει πάντως και ηλεκτρική κιθάρα.

Η αλήθεια είναι ότι γενικά μ’ αρέσει να αποκωδικοποιώ το πώς δημιουργείται κάτι όμορφο. Δηλαδή ένα ωραίο τραγούδι, ένα μουσικό θέμα, γιατί είναι τόσο ωραίο, γιατί με συγκινεί; 

Θέλω να το μελετήσω και να το αναλύσω, πέρα από τον πυρήνα του, που είναι κάτι που δεν μπορεί να εξηγηθεί.

Και ως μαθηματικός το σκέφτεσαι αυτό; Ψάχνεις να βρεις τις εξισώσεις που το κάνουν καλό ή όχι;
Ναι, είναι αλήθεια ότι πάω να το παραμετροποιήσω και να βρω έναν αλγόριθμο πώς συμβαίνει.

Δηλαδή μπορείς να πεις για μερικά τραγούδια ότι καταλαβαίνεις από πριν ότι “αυτό αρέσει στον κόσμο γιατί πατάει σ’ αυτούς τους πέντε κώδικες” ας πούμε; ΔΕΝ ΛΕΩ ΟΤΙ ΤΟ ΚΑΝΕΙΣ ΕΣΥ, δεν πάω να βρω το μυστικό σου.
Δεν μπορώ να το πετύχω γιατί δεν έχω ακριβώς την αίσθηση του τι θέλει ο κόσμος στιχουργικά. Εγώ πάντα λέω στον στίχο αυτό που θέλω αλλά με τη μουσική έχω μια αίσθηση τι μπορεί να αρέσει και τι όχι. Δηλαδή τι είναι πιο αρμονικό στο αυτί κάποιου, τι μπορεί να γίνει πιο συγκινητικό.

Η ΚΟΠΑΝΑ ΑΠ’ ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΜΕ ΤΟΝ ΜΟΡΙΚΟΝΕ

Πάω απ’ το ένα θέμα στο άλλο τώρα αλλά αυτό στο δίδαξε και ο Μορικόνε τότε που παρακολούθησες αυτό το τρίμηνο σεμινάριο;
Καλά, ήταν μοναδική περίπτωση όλο αυτό. Αφού το σκέφτομαι καμιά φορά και λέω “είναι δυνατόν να συνέβη;” και μάλιστα όχι μόνο να συνέβη αλλά να το αντιμετωπίζω και σαν κάτι πολύ νορμάλ;

Σκέψου ποσό στον κόσμο μου ήμουν τότε που μια μέρα με έναν Ιταλό- Ελβετό φίλο δεν πήγαμε στο μάθημά του αλλά πήγαμε να κάνουμε Go Kart. Κάναμε κοπάνα απ’ τον Μορικόνε δηλαδή! 

Ε, κούρασε και αυτός ο Μορικόνε, τι θέλει κάθε μέρα πια, αρκετά.
ΚΟΥΡΑΣΕ!

Πέρα απ’ την πλάκα θυμάμαι μας έλεγε “να ξυπνάτε 5 η ώρα το πρωί, να δουλεύετε, να κοιμάστε το μεσημέρι και μετά πάλι δουλειά”.

Και πόσο σημαντικό θεωρούσε το να επιμένουμε στη θεματική προσέγγιση της μουσικής. Οποίος βγαίνει από την αίθουσα μας έλεγε, να σιγοτραγουδάει το βασικό σας θέμα της ταινίας.

Ιστορίες έλεγε; Εξηγούσε πώς έγραψε κάτι;
Όχι, πολύ λακωνικός και λιγομίλητος, αφού μια μέρα μας έκανε το τραπέζι και είναι από τις πιο αμήχανες στιγμές που έχω ζήσει. Κοιταζόμασταν όλοι, και δεν είχαμε τι να πούμε γιατί όλοι αισθανόμασταν “το δέος του Μορικόνε”. Και αυτός με τα γυαλάκια του απλώς κοίταζε.

Εντάξει, πιτσιρίκια ήμασταν, 21 χρονών. Ίσως εγώ να μην ήμουν σε φάση να καταλάβω ακριβώς το μέγεθος αυτού που ζούσα. 

Άσχετο αλλά εσένα σ’ αρέσουν οι μελωδίες. Μήπως τώρα με τα σύνθια το γυρίσεις στον ρυθμό;
Κοίτα, μ’ αρέσει πολύ και ο ρυθμός προφανώς, και δεν θα ‘λεγα ότι είναι οπωσδήποτε καταλύτης η μελωδία στο πως γράφω. Δηλαδή η “Λόλα” δεν έχει μελωδία, ένα μοτίβο είναι σαν κόρνα (το τραγουδάει). Θυμάσαι τις κόρνες των 90s; Πού ‘παιζαν κόρνες αυτοκινήτων με μελωδίες μικρές, με μοτίβα;

Δεν μου ‘ρχεται, σόρι.
Τα “Μικροπράγματα” που έχω κάνει (σ.σ. τραγουδάει γρήγορα κάνοντας “τιριριρι”) το ριφάκι της εισαγωγής είναι  σαν αληθινή κόρνα αυτοκινήτου. Αυτό το μικρό μοτίβο έπαιζε σε λούπα σε κόρνα όντως. Είδες ακούσματα που είχα στο Αγρίνιο;

Δεν ήξερα ότι μας κορόιδεψες έτσι…
Έτσι αυτοσαρκάζομαι στα λάιβ. “Παιδιά, λέω, ορίστε η κόρνα του θείου μου” γιατί όντως ο θείος μου στο Αγρίνιο είχε μια κατακόκκινη μερσεντές του 70 μοντέλο, μονίμως γυαλισμένη και πάντα της άλλαζε κόρνες.

Μα γιατί να αλλάξει κόρνες κανείς; (γελάμε)
Του άρεσε να παίζει η κόρνα διαφορετικά! Ήταν dj της ασφάλτου! Μια φορά τον χρόνο άλλαζε κόρνα! Οπότε μια κόρνα τη θυμάμαι έντονα, ήταν αυτή ακριβώς “τιριριριρι”, αυτό το μοτιβάκι.

Πάντως σε αυτό το άλμπουμ που είναι διαφορετικός και ο ήχος, είναι διαφορετικό και το συναίσθημα που βγάζει. Δεν είσαι ο “χαρούμενος Μαραβέγιας”…
Ο χαρούμενος τροβαδούρος! (σ.σ. σχεδόν το φωνάζει γελώντας). Καλά με κατάλαβε ο φίλος μου ο Φοίβος και μου έδωσε το ρόλο του τελειωμένου ψυχολογικά στα Νούμερα.

Είσαι λίγο πιο σκοτεινός. Δηλαδή το “Του χρόνου” νομίζω ότι δεν είναι κλασικό δικό σου τραγούδι…
Είναι αλήθεια αυτό. Καλά ο στίχος δεν είναι δικός μου, είναι της Κλέλιας Ρενέση αλλά παρόλα αυτά, η Κλέλια μου ‘χει δώσει πολλούς στίχους κι εγώ διάλεξα αυτόν… Οπότε ναι, κάτι δείχνει.

Μου έστειλε και ο Bloody Hawk σκοτεινό στίχο. Και του το ‘χα πει κιόλας ότι “δεν θέλω να αισθανθείς ότι πρέπει να συμβαδίζει με την εικόνα που ‘χεις για μένα, θέλω κάτι που αισθάνεσαι ότι θα σ’ άρεσε να το πω εγώ”. 

ΟΤΑΝ ΤΟΥ ‘ΔΩΣΕ ΣΤΙΧΟΥΣ Ο BLOODY HAWK

Με τον Bloody Hawk πώς γνωριστήκατε;
Μου τον “σύστησε” η Νατάσσα Μποφίλιου, εκείνη είναι υπεύθυνη του Λεξ και του Bloody Hawk που μπήκαν στην ζωή μου. Τον θαύμαζα πάρα πολύ. Και μετά βρήκα κι άλλους αυτής της σκηνής. 

Γενικά μου αρέσει και η ορμή και η αλήθεια που βγάζουν στο πως τραγουδάνε και ραπάρουνε, δεν έχει καμιά καλαισθησία ή αν θέλεις, κανένα φτιασίδωμα.

Είναι ωμό.
Είναι ωμό αλλά είναι και πολύ ειλικρινές και διαπεραστικό και για μένα είναι ζητούμενο αυτό ανεξαρτήτως είδους μουσικής. Και έλεγα “ρε γαμώτο, πώς γουστάρω να μου δώσει κάποιος απ’ αυτούς στίχο…”. Και γενικά αυτόν που ένιωθα πιο κοντά μου ήταν τον Bloody.

Και επειδή έχουμε τον ίδιο προμότερ στις συναυλίες, τον Χρήστο Καμπύλη, του ζήτησα να με φέρει σε επαφή μαζί του. Τον πήρα τηλέφωνο μέσα στην καραντίνα, ήταν στην Ξάνθη, και μου ‘πε ναι, ότι ήθελε πολύ. Και μου στέλνει στίχο μετά από μια μέρα.

Α, τόσο γρήγορα το ‘κανε;
Ναι. Μου έστειλε ένα μυθικό βιντεάκι, εντελώς γαλλικό νέο κύμα, Τριφό και Γκοντάρ, όπου έχει ένα κασετίνα Καρέλια και το χτυπάει πάνω στο τραπέζι και λέει ραπαριστά “μην ξαναπέσεις στο χώμα, αυτήν την υπόσχεση δώσε μου…”, και το απαγγέλει κι εγώ τρελαίνομαι.

Και το βράδυ τον παίρνω και του λέω “σε ευχαριστώ πάρα πολύ”, μου λέει “μήπως σου φαίνεται πολύ σκοτεινό”, του λέω “όχι, καθόλου”. 

Του λες “περνάω τη φάση μου κι εγώ τη σκοτεινή”…
Ναι, “έλα δω να ξαπλώσουμε παρέα να δούμε το ταβάνι”… Τέλος πάντων. Με παίδεψε όμως σαν τραγούδι γιατί ήθελα να βρω πως να το κάνω να του αρέσει. Όταν παίρνεις στίχους από άλλους και ειδικά από ανθρώπους που εκτιμάς είναι ένα άγχος το να τους αρέσει η μουσική, δεν θες να τους απογοητεύσεις.

Αν σου έλεγε “δεν μ’ αρέσει”, θα το ‘βγαζες;
Όχι, θα το προσπαθούσα πάλι. Έτσι είναι οι συνεργασίες. 

Απλά καταλαβαίνεις ότι φαίνεται σαν να ανήκετε σε δύο κόσμους πολύ διαφορετικούς.
Είναι διαφορετικοί κόσμοι φαινομενικά, απ’ την άλλη μωρέ εγώ πιστεύω ότι η μουσική είναι τόσο ευρεία και ανοιχτή που μπορεί να αγκαλιάσει πράγματα φαινομενικά διαφορετικά και να βγει κάτι ωραίο. 

Μπορεί, βέβαια, να βγει και κάτι αποτυχημένο, έτσι; Εννοείται αυτό…

Σκέφτομαι ότι οι άνθρωποι από τον δικό σου χώρο δεν θα σου είπαν “πού πας με τον Bloody Hawk”. Αντιθέτως όμως αυτός ανήκει σε έναν άλλον χώρο που είναι πιο σκληροπυρηνικός και αντεργκράουντ και μακριά από όλα αυτά, και κάπως μου κάνει εντύπωση το θάρρος του.
Ξέρεις τι; Υπάρχει κοινό κοινό. Το βλέπω στα social media. Πήρα πόσα μηνύματα που έλεγαν ότι “είστε πολύ αγαπημένοι μου” και “πόσο χάρηκα που πήρες στίχο του Bloody” κτλ.

ΠΟΥ ΠΗΓΕ Ο “ΧΑΡΟΥΜΕΝΟΣ ΜΑΡΑΒΕΓΙΑΣ”;

Αυτή η αλλαγή στον ήχο ξένισε κάποιους;
Φυσικά. Ξεκινάμε απ’ τη δισκογραφική εταιρεία αν και εκεί έχουμε αυτήν την πιο ελεύθερη σχέση όπου απλώς στέλνω το σχεδόν τελικό υλικό και λέω “αυτά είναι, πώς σας φαίνονται;”.

Απλά ψάχνουν οι ίδιοι ποιο τραγούδι θα μπορούσε να είναι πιο φιλικό στο ραδιόφωνο. Στην αρχή τους φάνηκε λίγο περίεργο, μου λένε “είναι λίγο πιο σκληρό από ό, τι έχουμε συνηθίσει. Αυτό το πιο φωτεινό, το πιο αισιόδοξο, πού είναι;”. 

“Πού είναι ο Μαραβέγιας;”.
“Ο Μαραβέγιας τι κάνει; Τον έχεις κάπου κρυμμένο;”.

Λέω, “κοιτάξτε, είναι λογικό να σας φαίνεται κάπως περίεργο αλλά έτσι είναι η πρώτη ακρόαση όταν κάτι είναι διαφορετικό από αυτό που έχεις συνηθίσει, μπορεί να δημιουργήσει ένα ξένισμα, μια αμηχανία”. Λίγο καιρό μετά με πήραν πάλι τηλέφωνο απ’ την εταιρεία και μου λένε “έχουμε καταλάβει τι ακριβώς θέλεις να κάνεις και μπράβο, βλέπουμε μια ανανέωση”.

Μα η αλήθεια είναι ότι αυτή την αίσθηση έδωσες, ότι ήθελες να ξεφύγεις λίγο από μια μανιέρα.
Επίσης μωρέ, είμαι και άνθρωπος των συναυλιών. Σκέψου πόσες φορές τα έχω παίξει αυτά τα τραγούδια. 

TO QUEER ΚΟΙΝΟ ΚΑΙ Ο ΓΑΜΟΣ ΤΩΝ ΟΜΟΦΥΛΟΦΙΛΩΝ

Έρχονται πια και γκοθάδες στα λάιβ σου;
Γκοθάδες όχι αλλά διακρίνω πια μια γενιά νέα πιο queer, no gender, ξέρεις. 

Νιώθεις ότι αυτοί οι άνθρωποι έχουν αγκαλιάσει τη μουσική σου, νιώθεις ότι τους εκφράζεις;
Δεν ξέρω, απλώς τους βλέπω και χαίρομαι πολύ γιατί εισπράττω μια ελευθερία και όταν οι άνθρωποι εκφράζονται ελεύθερα με ότι αισθάνονται και με ότι θέλουν, για μένα είναι πολύ συγκινητικό και απελευθερωτικό μαζί.

Επίσης δεν μ’ αρέσει να είναι το κοινό τυποποιημένο, να είναι μία “φυλή”. Εμένα μ’ αρέσει το crossover, το διαηλικιακό κοινό, το διαφυλετικό, όλα να είναι ένα μωσαϊκό.

Εντάξει, δεν νομίζω ότι χρειάζεται να σε ρωτήσω αν είσαι υπέρ ή κατά του γάμου των ομοφυλοφίλων. Το θεωρώ δεδομένο ότι είσαι.
Καλά, προφανώς είμαι υπέρ, αν και ο γάμος σαν κοινωνική σύμβαση δεν είναι ότι με τρελαίνει γενικά, άλλα αν κάποιος θέλει, πρέπει να έχει το αυτονόητο δικαίωμα να το κάνει. Και θεωρώ ότι έχουμε μείνει πάρα πολύ πίσω ως προς αυτό.

Και πραγματικά με φέρνει σε αμηχανία όταν πρέπει να συζητήσω για το αυτονόητο με ανθρώπους που μπορεί να μην περιμένω ότι μπορεί να έχουν άλλες απόψεις.

Μα είναι σαν να συζητάς για ένα ανθρώπινο δικαίωμα, αν κάποιος μπορεί να το ‘χει ή να μην το ‘χει. Είναι κάποια πράγματα που είναι πέρα από τη συζήτηση, έτσι το βλέπω.
Ακριβώς. Το θέμα είναι πως θα φτάσει στους άλλους αυτό το μήνυμα, όχι μεταξύ μας, πως θα φτάσουμε σε μια άλλη κοινωνική όχθη, η οποία εκφράζεται με απολυταρχικό και ακραίο τρόπο και έχει άλλα κανάλια επικοινωνίας που δεν μπορούμε καν να τα φανταστούμε. Μπορεί να είναι τα fake news από μια κρυφή ιστοσελίδα του ίντερνετ, μπορεί να ‘ναι κάποια έντυπα που εμείς τα κοιτάζουμε στο περίπτερο και γελάμε αλλά αυτοί να τα διαβάζουν και να τα πιστεύουν…

Οπότε δεν τους αποκλείεις αυτούς τους ανθρώπους, θες να τους μιλήσεις, θες να τους δώσεις να καταλάβουν…
Ξέρεις, καμιά φορά βλέπω έναν εφιάλτη ότι είμαι με χρυσαυγίτες, ειδικά τότε που η Χρυσή Αυγή ανέβαινε και είχα κάτι μηνύματα περίεργα στα σόσιαλ, προσπαθούσα στο όνειρο λοιπόν μάταια να τους πείσω να αλλάξουν μυαλό και πάντα έτρωγα ξύλο και ξυπνούσα (γελάει).

Σκέψου τι αγωνία που είχα ότι θέλω να τους εξηγήσω, να τους δείξω που είναι το λάθος σε όλο αυτό. Και πόσο απάνθρωπο είναι.

Το έχεις ζήσει αυτό από κοντά;
Φυσικά το έχω ζήσει, όλοι το έχουμε ζήσει.

Εννοώ είχες ποτέ τέτοιους ανθρώπους στο περιβάλλον σου; Στο συγγενικό πχ;
Όχι στο περιβάλλον μου, ευτυχώς. Εμένα το περιβάλλον μου είναι το παλιό θρυλικό ΠΑΣΟΚ -Ανδρέας Παπανδρέου, Πάτρα, 80s με σημαιάκι, 150.000 κόσμος. 

ΛΑΟΘΑΛΑΣΣΑ ΑΝΤΡΕΑ VS ΛΑΟΘΑΛΑΣΣΑ ΒΑΣΙΛΗ

Εννοώ είχες ποτέ τέτοιους ανθρώπους στο περιβάλλον σου; Στο συγγενικό πχ;
Όχι στο περιβάλλον μου, ευτυχώς. Εμένα το περιβάλλον μου είναι το παλιό θρυλικό ΠΑΣΟΚ -Ανδρέας Παπανδρέου, Πάτρα, 80s με σημαιάκι, 150.000 κόσμος. 

Σε είχανε πάει μικρό σε προεκλογική συγκέντρωση;
Είχα πάει παιδάκι σε μια λαϊκή μάζωξη άνευ προηγουμένου στην Πάτρα. Λαοθάλασσα, το Γκλαστονμπέρυ των σοσιαλιστών. Δεν με συγκίνησαν όμως ποτέ οι πολιτικές συγκεντρώσεις. Αντιθέτως Βασίλη Παπακωνσταντίνου στο Αγρίνιο στο γήπεδο του Παναιτωλικού…

Το θυμάσαι καλά;
Πάρα πολύ έντονα. Και θυμάμαι και το μετά, που το ονειρευόμουνα, που άκουγα τα τραγούδια, που μ’ άρεσε αυτή η λαϊκή μάζωξη για ένα τέτοιο θέαμα, η κοινή συγκίνηση.

Παρόλα αυτά, οι πολιτικές συγκεντρώσεις δεν μ’ άρεσαν, αισθανόμουν ότι ήταν λίγο πιο φωνακλάδικες, πιο ακραίες, κάπως συνθηματολογικές. 

Νομίζω ότι ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου επειδή όταν ήμασταν μικροί ήταν ο μόνος που όργωνε τόσο πολύ την επαρχία, ίσως να είναι μια κοινή ανάμνηση σε πολλούς από μας ως η πρώτη συναυλία που έχουμε δει.
Και μπράβο του που το ‘κανε, και τον αγαπούσαμε και πάρα πολύ. Ήταν ο μόνος που ερχόταν στο Αγρίνιο. Και οι θεατρικές παραστάσεις του ΔΗΠΕΘΕ.

Ήμουν 12-13ων χρονών και ήταν όντως η πρώτη μου συναυλία. Αλλά το συγκινητικό είναι ότι έχει ακόμα αυτές τις ηλικίες να τον ακολουθούν. 

Είχες πάει εδώ στο Καλλιμάρμαρο που έπαιξε για τα 50 χρόνια;
Όχι, δεν μπορούσα εκείνη τη μέρα αλλά είδα μετά βιντεάκια και ζήλεψα. Είχε τόσο νέο κόσμο, τι ωραίο που είναι αυτό.

Το θες και εσύ μια μέρα; Στα 75 σου ας πούμε να παίζεις και να λες “ήρθαν πόσα εικοσάχρονα”;
Εννοείται. Θα σημαίνει ότι με κάποιον τρόπο έχω όρεξη για ζωή. Νομίζω ότι αν δεν παραιτηθείς μπορείς να έχεις αυτές τις ηλικίες -και όλες τις ηλικίες.

ΟΙ ΦΙΛΟΙ ΠΟΥ ΕΧΑΣΕ ΝΩΡΙΣ ΚΑΙ ΕΝΑ ΒΙΝΤΕΟ ΙΔΙΑΙΤΕΡΟ

Σε αυτό το βίντεο στην “Ξεχασμένη ενηλικίωση”, που έχεις μέσα μία σειρά από home videos από όταν ήσουν μαθητής, φοιτητής κλπ, έχεις μέσα και ανθρώπους που δεν ζουν πια; Αν θες μου απαντάς.
Ναι. 

Το ρωτάω γιατί έχω δει που λες ότι είχες δύο πολύ καλούς φίλους που δεν είναι πια στη ζωή, που πέθαναν πολύ νέοι.
Ναι, μωρέ… Ξέρεις, θα γυρίσουμε πάλι στο Αγρίνιο τώρα. Είναι μια πόλη που συνέβησαν πολλά δυνατά πράγματα στη ζωή μου, και όχι μόνο όσο μεγάλωνα αλλά και όταν επέστρεφα ως φοιτητής. Πήγαινα πίσω μόνο για δυσάρεστα γεγονότα. Έχασα δυο φίλους, κολλητούς απ’ το σχολείο μέσα σε δυο χρόνια, από διαφορετικούς λόγους και τους δυο. 

Και κάπως έτσι μαύρισαν και οι αναμνήσεις μου και οι εικόνες που είχα και απ’ το σχολείο και απ’ την μπάλα, και απ’ τις βόλτες, τους πρώτους έρωτες… Και αργότερα δεν μπορούσα να επιστρέψω στην πόλη, αισθανόμουν ότι είναι ένα στοιχειωμένο σπίτι που δεν θέλω να πάω να το δω. Και δεν πήγαινα. 

Και δεν σου κρύβω ότι πέρασαν τουλάχιστον 15 χρόνια απ’ το να περάσω έστω και για κάποια ώρα να κάτσω. Και φέτος το καλοκαίρι πήγα και έκανα μία συναυλία.

Κάτσε, είχες 15 χρόνια να πας;
Είχα τόσα χρόνια γιατί οι γονείς μου μένουν πια εδώ στην Αθήνα, ο αδερφός μου επίσης… Έγινε μετά και ο δρόμος που περνούσε απ’ έξω απ’ την πόλη οπότε κάθε φορά που πήγαινα για συναυλίες στη δυτική Ελλάδα δεν περνούσα από μέσα.

Αλλά τώρα με αυτήν τη συναυλία που πήγα -θέλω να το κάνω happy end- κάπως άνοιξε η καρδιά μου. Καταρχάς ήρθαν όλοι οι παλιοί συμμαθητές και μου έκαναν έκπληξη στο ξενοδοχείο. Χάρηκα πολύ που τους ξανάδα, γιατί μπορεί να είναι αυτό το κλισέ, το “γεροντίστικο reunion”, αλλά είναι πολύ συγκινητικό μωρέ. Είναι σαν να ξαναζείς με έναν τρόπο ένα κομμάτι της ζωής σου που δεν περίμενες να το ξαναζήσεις. Σαν να κάνεις μια ωραία επιστροφή αλλά ρεαλιστική όχι με τη φαντασία σου, απτή, με σώματα και αγκαλιές, με φιλιά, με ιδρώτα και με κουβέντα και με μια μικρή ντοπιολαλιά.

Όχι με chat.
Όχι, κανονικά. Οπότε πάμε μετά και στο γήπεδο για το λάιβ όπου η αλήθεια είναι ότι τον αγαπούσα πάρα πολύ τον Παναιτωλικό, παρόλο που πάντα μου φαίνονταν υπερβολικές οι μούτζες δίπλα μου, τα βρισίδια, οι τύποι που έκλεινε η φωνή τους επειδή έβριζαν τον διαιτητή.

Με πήγαινε ο πατέρας μου, πηγαίναμε σ’ όλους τους αγώνες.

Τι κατηγορίες έπαιζε τότε ο Παναιτωλικός;
Τον είχα προλάβει και στην Β εθνική, αλλά τότε κυρίως Γ εθνική έπαιζε. 

Ήταν και ελεύθερη η είσοδος στη συναυλία, ήρθε όλη η πόλη, ήρθανε γείτονες, μακρινοί συγγενείς, παιδάκια απ’ τα σχολεία, ξενιτεμένοι φοιτητές και κάπως αισθάνθηκα μια μεγάλη αγκαλιά και μια ασφάλεια, ένιωσα ότι το σπίτι μου μού ανοίγει την πόρτα ξανά, να με φιλέψει κάτι, και να με κοιμίσει.

Έτσι έφυγαν όλα αυτά τα φαντάσματα του παρελθόντος, μνημονεύσαμε και με την παρέα μου τους φίλους μας που έχουμε χάσει, και κάπως, ξέρεις, τα μέσα μου ηρέμησαν.

Είναι κάποιος άλλος που συγκινήθηκε με το βιντεοκλίπ; Τι σου είπαν;
Ε, είχα πολλά μηνύματα. Ήταν ευκαιρία να το δουν κι άλλοι και να τους θυμηθούμε, γιατί ήταν και πολύ ιδιαίτερα βίντεο: ήταν οι πρώτες μας στιγμές ελευθερίας. Τότε πρώτη και δευτέρα λυκείου είχαμε ένα σπιτάκι έξω απ’ το Αγρίνιο, δίπλα στο νεκροταφείο και κάναμε εκεί πέρα τα πρώτα μας σαββατοκύριακα ανεξαρτησίας. Επαρχιακό κοινόβιο.

Μέναμε τα βράδια μόνοι μας, κάναμε τις αλητείες μας (τα ποτάκια μας, τα τσιγαράκια μας). Και οι εικόνες που έχω βάλει στο βιντεοκλίπ ήταν απ’ τις βιντεοκασέτες που είχαμε γυρίσει κι εκεί. 

Η ΜΟΥΣΙΚΗ ΣΤΟ MILKY WAY

Για το Milky Way δεν είπαμε.
Εκεί να δεις διαφορετικότητα…

Πες μου πως προέκυψε και έγραψες μουσική για τη σειρά του Κεκάτου.
Με τον Βασίλη βρεθήκαμε πέρσι το καλοκαίρι στην Κεφαλονιά για πρώτη φορά και μου πήρε περίπου έναν χρόνο να ολοκληρώσω τις μουσικές. Τις έχω κάνει εγώ και η Kid Moxie. Είναι κινηματογραφικές γιατί τη σειρά την αντιμετώπισα σαν σινεμά, σαν μια ταινία 400 λεπτών.

Είναι μόνο ορχηστρική η μουσική;
Κυρίως. Είναι συνολικά 21 μουσικά θέματα που έχω γράψει και ενορχηστρώσει για ambient oberheim synth, πιάνο, Celeste, , κουαρτέτο εγχόρδων, κλαρινέτο και φλάουτο. Έχω κι ένα τραγούδι που τους στίχους τους έχει γράψει ο Βασίλης. Είναι πολύ ωραία σειρά και είναι συγκινητικό ότι ένα παιδί 32 χρονών έχει τόσο ταλέντο, ώριμη σκέψη , ματιά και προσέγγιση, και τέτοια ανθρωπιά.

Ξέρεις αυτό που ρωτάω κάθε φορά γιατί το έχω πραγματικά απορία εντελώς εγωιστική για οποιονδήποτε γράφει για θέατρο και σινεμά είναι ότι αν τη στιγμή που γράφεις ξαφνικά βρεις ένα ωραίο ριφάκι, ένα ωραίο μοτίβο, δεν σου ‘ρχεται να πεις “μήπως αυτό να το κρατήσω να το κάνω ολόκληρο τραγούδι για μένα”;
Συμβαίνει αυτό, υπάρχουν τα διαβολάκια μέσα σου που σου λένε “αυτό θα το κάψεις εκεί, αυτό κράτα το για αλλού”, αλλά νομίζω ότι πρέπει να πηγαίνει κάποιος με την καρδιά του, ότι δεν θέλει πολύ εγκεφαλική προσέγγιση εκεί. Στην αρχή η προσέγγιση πρέπει να είναι λίγο ενστικτώδης.

Απλά σου λέω αυτή είναι μία εντελώς δική μου εγωιστική απορία.
Πάντα υπάρχει πάντως και αυτή η ανασφάλεια ότι “αυτή η δεξαμενή ιδεών και μελωδιών που έχω είναι ανεξάντλητη; Μεγαλώνω, η έμπνευση θα μου ‘ρχεται πάντα; Ή πώς είχα γράψει τότε εκείνο και πήγε τόσο καλά;”.

Υπάρχουν πολλές ανασφάλειες, δεν είναι εύκολο. Είναι μία εύθραυστη διαδρομή η καλλιτεχνική.

Σε τρομάζει όταν το βλέπεις  αυτό να συμβαίνει σε άλλους;
Ναι, και επίσης με απασχολεί πάρα πολύ η δύση ενός ανθρώπου που μέχρι στιγμής πάει καλά. Τι θα συμβεί τότε; Με συγκινούν πολύ οι ταινίες που μιλάνε για αυτές τις ιστορίες, για τις κρίσεις μέσης ηλικίας σε ανθρώπους που έχουν πετύχει, που έχουν φτάσει στο peak τους και δύουν σιγά σιγά.