ΚΟΡΟΝΟΪΟΣ ΚΑΙ ΓΡΙΠΗ: ΠΟΣΟ ΣΦΟΔΡΟ ΧΕΙΜΩΝΑ ΠΕΡΙΜΕΝΟΥΜΕ

Μπορούμε να προβλέψουμε την ένταση που θα έχει στην Ελλάδα η κυκλοφορία των αναπνευστικών ιών, όπως του κορονοϊού και της γρίπης;

«Η Ευρώπη ενόψει φθινοπώρου και χειμώνα θα δει σύντομα αναζωπύρωση της εποχικής γρίπης και του RSV, ενώ βλέπουμε και μικρές αυξήσεις στη μετάδοση του κορονοϊού. Αναμένεται συγκυκλοφορία και των τριών ιών τους επόμενους μήνες», δήλωσε την Πέμπτη η διευθύντρια του Ευρωπαϊκού Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC) Andrea Ammon, τονίζοντας την ανάγκη εμβολιασμού και την τήρηση των μέτρων προστασίας.

Οι ειδικοί μπορούν να κάνουν κάποιες ασφαλείς εκτιμήσεις, καθώς υπάρχουν χώρες στις οποίες ο χειμώνας έχει ήδη παρέλθει.

Συγκεκριμένα, όταν το Νότιο Ημισφαίριο σταματά να φτερνίζεται, σε εμάς, στον Βορρά, συχνά ξεκινά η περίοδος των αναπνευστικών ιώσεων.

Ως εκ τούτου, οι ειδικοί καταγράφουν και υπολογίζουν με ειδικά μαθηματικά μοντέλα, τι θα μπορούσε να συμβεί και στην Ελλάδα.

«Η πρώτη γεύση μας έρχεται από την Αυστραλία όπου ο χειμώνας τους συμπίπτει με το δικό μας καλοκαίρι. Ενώ πέρυσι είχε παρατηρηθεί η πιο έντονη περίοδος γρίπης που έχει καταγραφεί από το 2016 και μάλιστα πολύ νωρίτερα από ότι είχε καταγραφεί σε προηγούμενες χρονιές, φέτος βλέπουμε να επανέρχεται η καμπύλη κοντά στην καμπύλη του 2019», αναφέρει ο Γκίκας Μαγιορκίνης, καθηγητής Υγιεινής και Επιδημιολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και μέλος της επιτροπής εμπειρογνωμόνων του υπουργείου Υγείας.

ΠΩΣ ΘΑ ΚΙΝΗΘΕΙ Η ΓΡΙΠΗ

Αυτό σημαίνει ότι κατά πάσα πιθανότητα τον φετινό χειμώνα η γρίπη θα έχει μικρότερη ένταση από ότι πέρυσι και το κύμα θα ξεκινήσει μάλλον αργότερα από ότι η πέρυσι, «πιθανώς μετά τα μέσα Δεκεμβρίου», εξηγεί ο καθηγητής.

Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να εμβολιαστούν με το επικαιροποιημένο εμβόλιο της γρίπης όσοι χρειάζεται (ευάλωτοι κ.λπ.). Η προστασία από το εμβόλιο είναι απαραίτητη όπως και τα χρόνια πριν την εμφάνιση του κορονοϊού.

Επίσης, με τον τρόπο αυτό επιβεβαιώνεται και το σενάριο ότι η υψηλής έντασης εποχή της γρίπης πέρυσι, οφειλόταν στην μειωμένη έκθεση του πληθυσμού στον ιό της γρίπης τα χρόνια της πανδημίας.

«Κάποιοι το έχουν ονομάσει “ανοσιακό χρέος”, όρος που είναι εντελώς άκυρος γιατί έχει χρησιμοποιηθεί ότι και καλά η διαρκής έκθεση στον ιό μας “προστατεύει”. Αυτό είναι λάθος συλλογισμός. Σε καμία περίπτωση η διαρκής έκθεση σε ιό δεν προσφέρει προστασία. Η περσινή αυξημένης έντασης της επιδημίας της γρίπης οφείλεται σε μείωση της πληθυσμιακής ανοσίας», λέει ο κ. Μαγιορκίνης.

Ως εκ τούτου, η βασική πρόβλεψη της υπόθεσης της μειωμένης πληθυσμιακής ανοσίας, ήταν ότι σταδιακά θα επανέλθει η επιδημική καμπύλη στα προηγούμενα έτη, κάτι που επιβεβαιώνεται μέχρι στιγμής από τα στοιχεία που προκύπτουν από το Νότιο Ημισφαίριο.

Από την άλλη οι υποθέσεις ότι η υψηλότερη ένταση της γρίπης και των λοιπών νοσημάτων του αναπνευστικού οφειλόταν σε μείωση της πληθυσμιακής ανοσίας λόγω του κορονοϊού (είτε στην οξεία λοίμωξη είτε λόγω long-covid) φαίνεται ότι αποτυγχάνουν παταγωδώς καθώς αν ίσχυε αυτό θα έπρεπε να βλέπουμε ολοένα και υψηλότερης έντασης επιδημικά κύματα στην γρίπη και σε άλλα νοσήματα του αναπνευστικού.

ΠΩΣ ΘΑ ΚΙΝΗΘΕΙ Ο ΚΟΡΟΝΟΪΟΣ

Με τον κορονοϊό δεν μπορούν να γίνουν ασφαλείς εκτιμήσεις για το τι θα μπορούσε να συμβεί τον φετινό χειμώνα.

«Είμαστε επιφυλακτικοί, και ελπίζουμε ότι δεν θα χρειαστούμε οριζόντια μέτρα. Δυστυχώς βλέπουμε μεγάλη αύξηση στα κρούσματα, μία ένταση που ξεκίνησε από τον Ιούλιο και ακόμα υπάρχει», λέει ο καθηγητής.

Εξάλλου ο κορονοϊός συνεχίζει και μεταλλάσσεται και παρά τις χιλιάδες μελέτες που έχουν γίνει σε όλο τον κόσμο, κανείς δεν μπορεί να προβλέψει με ακρίβεια πώς θα κινηθεί φέτος τον χειμώνα.

Όπως ανέφερε στο μήνυμά της και η Andrea Ammon, στις αρχές του μήνα είχε αναφερθεί αύξηση της μετάδοσης του κορονοϊού σε περισσότερες από τις μισές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

«Σε αυτή, συνέβαλαν παράγοντες, όπως τα αυξημένα ταξίδια και οι μεγάλες συγκεντρώσεις κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, καθώς και η μείωση της ανοσίας έναντι των λοιμώξεων μετά από μια μακρά περίοδο χαμηλής κυκλοφορίας του ιού», εξηγεί η ίδια.

Σύμφωνα με την κ. Ammon, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να παρακολουθούμε στενά την κατάσταση στα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, καθώς από τις 16 χώρες που παρέχουν δεδομένα, σε 9 παρατηρήθηκε αύξηση κρουσμάτων σε άτομα ηλικίας 80 ετών και άνω και σε 12 σε άτομα μεγαλύτερα των 65 ετών.

Το ευχάριστο στην περίπτωση του κορονοϊού είναι ότι οι θάνατοι ασθενών με λοίμωξη Covid παραμένουν σε χαμηλά επίπεδα, αλλά ορισμένες χώρες αναφέρουν αυξήσεις στους θανάτους σε άτομα 65 ετών και άνω.

Η ΜΕΤΑΛΛΑΞΗ PIROLA

Σε σχέση με την υποπαραλλαγή Pirola (ΒΑ.2.86), που έχει εμφανιστεί και στην Ελλάδα, η κ. Ammon σχολιάζει πως έχει εντοπιστεί τον Αύγουστο στην Ευρώπη και ότι λίγα κρούσματα έχουν επιβεβαιωθεί παγκοσμίως.

Όπως εξηγεί, η παραλλαγή αποκλίνει σημαντικά από τις κυκλοφορούσες μεταλλάξεις και αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε αυξημένο αριθμό επαναμολύνσεων.

Προς το παρόν, λέει η διευθύντρια του ECDC, δεν υπάρχει καμία ένδειξη πως μπορεί να προκαλέσει πιο σοβαρή νόσηση ή να κάνει τα εμβόλια λιγότερο αποτελεσματικά έναντι της σοβαρής νόσησης σε σύγκριση με προηγούμενες παραλλαγές.

Ηλικιωμένοι και άτομα με υποκείμενες παθήσεις εξακολουθούν να διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο σοβαρής έκβασης στην περίπτωση που μολυνθούν.

ΤΑ ΕΜΒΟΛΙΑ

Η κ. Ammon θεωρεί σημαντικό οι ομάδες υψηλού κινδύνου να εμβολιάζονται κατά της Covid-19 και της γρίπης, σύμφωνα με τις εθνικές συστάσεις, οι οποίες στη χώρα μας δεν έχουν ανακοινωθεί ακόμα, καθώς δεν έχουν έρθει ακόμα τα καινούργια εμβόλια.

Ο εμβολιασμός θα πρέπει να αφορά περισσότερο όσους κινδυνεύουν περισσότερο να εκδηλώσουν βαριά νόσηση που προκαλείται από τη γρίπη και την Covid-19, συμπεριλαμβανομένων των ηλικιωμένων ατόμων, των ατόμων με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα και υποκείμενα νοσήματα ανεξαρτήτως ηλικίας, καθώς και των εγκύων.

Τα μαθηματικά μοντέλα του ECDC δείχνουν πως η φθινοπωρινή εκστρατεία εμβολιασμού κατά της Covid-19 με υψηλό ποσοστό κάλυψης σε άτομα ηλικίας 60 ετών και άνω, θα μπορούσε να αποτρέψει περίπου το 21% έως 32% όλων των νοσηλειών που σχετίζονται με τον κορονοϊό έως τον Φεβρουάριο του 2024.

Ο εμβολιασμός των εργαζομένων στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης θα πρέπει επίσης να ληφθεί υπόψη, σύμφωνα με τις εθνικές συστάσεις, λόγω της πιθανής αυξημένης έκθεσής τους σε νέα κύματα του SARS-CoV-2 και της γρίπης.

ΑΤΟΜΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ

Η διευθύντρια του ECDC αναφέρει, επίσης, ότι τα μέτρα ατομικής προστασίας βοηθούν να κρατήσουμε μακριά τους ιούς του αναπνευστικού.

«Συνεχίζουμε να παροτρύνουμε όλους να προστατεύσουν τον εαυτό τους, λαμβάνοντας απλά και αποτελεσματικά μέτρα, όπως το τακτικό καθάρισμα των χεριών και τη χρήση μάσκας, ιδιαίτερα όταν βρίσκονται σε χώρους υγειονομικής περίθαλψης ή σε πολυσύχναστο κλειστό περιβάλλον, με ανεπαρκή αερισμό».

Πολύ σημαντικό είναι, επίσης, να μένετε μακριά από άλλους όταν είστε άρρωστοι με ιό του αναπνευστικού, καταλήγει.

Σε κάθε περίπτωση, πάντως, τον τελικό λόγο και τον φετινό χειμώνα θα τον έχουν οι ιοί και όχι οι άνθρωποι.