Η ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ ΕΧΕΙ ΓΙΝΕΙ ΝΕΚΡΟΤΑΦΕΙΟ 20.584 ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΤΗΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΕΠΤΑΕΤΙΑ
Η αρχή του 2023 ήταν η πιο θανατηφόρα της εξαετίας για τους πρόσφυγες που διέσχισαν τη Μεσόγειο με προορισμό την Ευρώπη. Τι κάνει δύσκολη την ταυτοποίηση των σορών.
Η Μεσόγειος έχει εξελιχθεί σε στάδιο μαζικού θανάτου του ταξιδιού ανθρώπων από την υποσαχάρια Αφρική και τη Μέση Ανατολή προς την Ευρώπη, την τελευταία 10ετια.
Τα στοιχεία του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης (ΔΟΜ) είναι τρομακτικά.
Περισσότερα από 2.000.000 άτομα επιχείρησαν τη διέλευση.
Περισσότερα 28.000 αγνοούνται.
Κατά τη Διεθνή Επιτροπή του Ερυθρού Σταυρού, μόνο το 13% των σορών ανασύρονται από τις ευρωπαϊκές αρχές.
Η συντριπτική πλειοψηφία δεν αναγνωρίζεται.
Τις περισσότερες φορές, οι βάρκες χάνονται χωρίς επιζώντες. Βυθίζονται τόσο βαθιά που δεν βρίσκονται ποτέ. Τα πτώματα σκορπίζονται σε διαφορετικές ακτές, χωρίς έγγραφα ταυτότητας.
Οι αξιωματούχοι εκεί κάνουν ελάχιστα για να ταυτοποιήσουν τις σορούς.
Οι πιθανότητες εν τω μεταξύ, να γίνει η ταυτοποίηση και να ενημερωθεί κάποιος συγγενής για το θάνατο αγαπημένου του προσώπου «είναι ίδιες με αυτές που έχει ο καθένας να κερδίσει τη λοταρία» εξήγησε ο Γενικός Διευθυντής του ΔΟΜ, Αντόνιο Βιτορίνο είπε στην Washington Post.
Εξέφρασε το φόβο πως οι θάνατοι μεταναστών έχουν κανονικοποιηθεί, δεδομένου και ότι το πρώτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους ήταν το πιο θανατηφόρο από το 2017 και εντεύθεν για τα ταξίδια που έγιναν μέσω της Κεντρικής Μεσογείου.
ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΤΡΙΜΗΝΟ ΤΟΥ 2023 ΗΤΑΝ ΤΟ ΠΙΟ ΘΑΝΑΤΗΦΟΡΟ ΤΗΣ ΕΞΑΕΤΙΑΣ
Aπό το 2014 έχουν χαθεί στη Μεσόγειο 28.105 άνθρωποι. Σε εύρος 9ετιας, ο χειρότερος μήνας της ιστορίας ήταν ο Απρίλιος του 2015, όταν χάθηκαν/πέθαναν 1.494 άνθρωποι που επιχείρησαν το ταξίδι. Ακολούθησε ο Μάιος του 2016 με 1.178.
Σε επίπεδο τριμήνου, το πρώτο του 2023 ήταν το πιο θανατηφόρο των τελευταίων έξι ετών για πρόσφυγες που αναζητούσαν τρόπο να φτάσουν στην Ευρώπη -μέσω Τουρκίας.
ΠΩΣ ΓΙΝΕΤΑΙ Η ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΤΩΝ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ
Ιστορικά, η Μεσόγειος -του μέσου βάθους των 1.500 μέτρων- είναι γνωστή ως το πιο ορατό σημείο παράτυπων διελεύσεων μεταναστών της Βόρειας Αφρικής, μέσω της Τουρκίας για την Ευρώπη.
Δηλαδή, χρησιμοποιείται εδώ και χιλιάδες χρόνια για αυτόν τον σκοπό.
Εδώ και χιλιάδες χρόνια δεν φτάνουν στον προορισμό τους όλοι οι άνθρωποι που αποπειρώνται να διασχίσουν αυτά τα νερά.
Από το 2014 ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης ‘λειτουργεί’ το Missing Migrants Project, που καταγράφει τους θανάτους και τις εξαφανίσεις ανθρώπων, οι οποίοι άρχισαν, αλλά δεν ολοκλήρωσαν το ταξίδι.
Είναι χρήσιμο να γνωρίζεις πως τα δεδομένα για αφίξεις και διασώσεις βασίζονται σε δεδομένα από εθνικές αρχές (Ισπανικό Υπουργείο Εσωτερικών, Ιταλικό Υπουργείο Εσωτερικών, Ελληνική Ακτοφυλακή, Τουρκική Ακτοφυλακή, Λιβυκή Ακτοφυλακή, Υπουργείο Εσωτερικών της Αλγερίας, Εθνοφρουρά και Υπουργείο Εσωτερικών της Τυνησίας), τις ΜΚΟ και το προσωπικό του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης στο πεδίο.
Συλλέγονται από το Displacement Tracking Matrix (DTM) του ΔΟΜ. Η διαθεσιμότητα ποικίλλει όλα τα χρόνια.
Οι καθ’ ύλην αρμόδιοι εξηγούν πως η πραγματικότητα είναι πολύ πιο τραγική από ό,τι φαίνεται στους αριθμούς που ακολουθούν «καθώς η συλλογή πληροφοριών είναι δύσκολη και έτσι, όλα τα στοιχεία παραμένουν υπομετρημένα. Με τη σωστή θέληση ωστόσο, μπορεί να γίνει σωστά η καταμέτρηση» λέει η Cristina Cattaneo, καθηγήτρια ιατροδικαστικής παθολογίας στο Πανεπιστήμιο του Μιλάνου.
Το εργαστήριο της εργάζεται για την αναγνώριση των σορών που ανακτούνται από τις ιταλικές αρχές.
Το εργαστήριο της δεν λαμβάνει κρατική χρηματοδότηση. Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις προσφέρουν λίγους πόρους για την ανάκτηση, πόσο μάλλον για τη διατήρηση και τον εντοπισμό των ανθρώπινων λειψάνων που φτάνουν στις ακτές τους.
Η Ισπανία διαθέτει κεντρική βάση ιατροδικαστικών δεδομένων, αλλά είναι δυνατή η αναζήτηση μόνο με το όνομα.
Στην Ιταλία και την Ελλάδα, υπάρχει περιορισμένος συντονισμός μεταξύ διαφορετικών γραφείων και περιφερειών που χειρίζονται υποθέσεις αγνοουμένων μεταναστών.
Μια συμφωνία του 2018 μεταξύ Ιταλίας, Μάλτας, Ελλάδας και Κύπρου για την ανταλλαγή ιατροδικαστικών πληροφοριών με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν έχει ακόμη εφαρμοστεί πλήρως.
ΜΟΝΟ ΑΝ ΠΑΡΕΙ ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΟ ΝΑΥΑΓΙΟ, ΑΣΧΟΛΟΥΝΤΑΙ ΟΙ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΙΣ
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει επικεντρωθεί στην πρόληψη της μετανάστευσης, συνάπτει συμφωνίες με κυβερνήσεις σε όλη τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική για την αναχαίτιση σκαφών, προτού φτάσουν στα ευρωπαϊκά ύδατα. Επίσης, χρηματοδοτεί κέντρα κράτησης προσφύγων.
Ως επί το πλείστον, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις αναλαμβάνουν συντονισμένες ενέργειες για τον εντοπισμό των νεκρών μετά από μεγάλα ναυάγια που προσελκύουν τον έλεγχο των μέσων ενημέρωσης.
Ένα πρόσφατο παράδειγμα είναι το ναυάγιο της Πύλου.
Όπως γράφει η WP «όταν μια μπλε τράτα βυθίστηκε στα ελληνικά ύδατα στις 14 Ιουνίου με 750 επιβαίνοντες, η χώρα έκανε το σπάνιο βήμα να ενεργοποιήσει το σύστημα αναγνώρισης θυμάτων καταστροφών. Γενικά χρησιμοποιείται σε φυσικές καταστροφές.
Οι αρχές απευθύνθηκαν στις χώρες καταγωγής των μεταναστών για να βοηθήσουν στον εντοπισμό των σορών και δημιούργησαν μια τηλεφωνική γραμμή για οικογένειες.
Η ανταπόκριση μετά το ναυάγιο στην Πύλο δεν παρατηρήθηκε στις δεκάδες βυθίσεις που έγιναν έκτοτε, στην Ελλάδα ή όπου αλλού.
Παρεμπιπτόντως, σε ό,τι αφορά το συμβάν στην Πύλο, εξακολουθεί να είναι άγνωστη η τύχη περισσότερων από 300 ατόμων.
Όπως λέει ο ΔΟΜ, οι άνθρωποι γυρίζουν από την άλλη το κεφάλι, εθελοντικά και συνειδητά.
Και μέσα σε όλα αυτά τα προβλήματα, τις ανεπάρκειες και την αδιαφορία, αυτοί που ενδιαφέρονται προσπαθούν να βάλουν ονόματα και πρόσωπα στους αγνοούμενους.
Λένε πως το πιο δύσκολο κομμάτι είναι η αναζήτηση συγγενή. Διαβεβαιώνουν ωστόσο, πως δεν είναι αδύνατη.
Να δούμε τους αριθμούς των προσφύγων από το 2016 έως τις 9 Ιουνίου του 2023.
Σε αυτό το διάστημα έγιναν 1.760.203 απόπειρες διέλευσης
Συνηθέστερα προτιμάται η Κεντρική Μεσόγειος (Σικελία, Σαρδηνία, Κορσική, Τζέρμπα, Κρες, Κρκ, Μπρατς, Χβαρ, Παγκ, Κόρτσουλα, Μάλτα και Έλβα). Ακολουθεί η Δυτική (Μαγιόρκα, Μινόρκα και Ίμπιζα) και τελευταία επιλογή είναι η Ανατολική (Κρήτη, Εύβοια, Λέσβος, Ρόδος, Χίος, Κεφαλλονιά, Κέρκυρα, Λήμνος, Σάμος, Νάξος, Ζάκυνθος, Άνδρος, Θάσος, Λευκάδα, Κάρπαθος, Κως, Ίμβρος, Κύθηρα, Ικαρία και Σκύρος).
Την τελευταία επταετία εξαφανίστηκαν/πέθαναν 20.584 άνθρωποι.
Οι παράνομες αφίξεις, όπως αναφέρονται στην ιστοσελίδα του ΔΟΜ, έχουν υπολογιστεί σε 1.243.454.
ΑΠΑΙΤΕΙΤΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΒΟΥΛΗΣΗ ΣΕ ΔΙΕΘΝΕΣ ΕΠΙΠΕΔΟ
Σύμφωνα πάντα με τα στοιχεία του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης, η Τυνησία ξεπέρασε φέτος τη Λιβύη ως το σημείο που καταλήγουν τα σκάφη με πρόσφυγες, τα οποία πλέουν στη Μεσόγειο, αλλά δεν φτάνουν στον προορισμό τους.
Στα νότια ύδατα της χώρας, οι ψαράδες βρίσκουν πτώματα στα δίχτυα τους. Άνθρωποι που περπατούν στις παραλίες, τα ανακαλύπτουν ξεβρασμένα στην άμμο.
Διαπιστώθηκε πως η αντιστοίχιση δειγμάτων DNA με συγγενείς σε άλλες χώρες θα απαιτούσε μια διεθνή βάση δεδομένων, επιτρέποντας ιδανικά στα μέλη της οικογένειας να υποβάλλουν δείγματα τοπικά.
Το μεγαλύτερο εμπόδιο είναι η έλλειψη πολιτικής βούλησης, σε διεθνές επίπεδο αφού σε εθνικό δεν αρκεί «καθώς ποτέ δεν μπορούμε να γνωρίζουμε πού θα ξεβραστεί μια σορός».
Την ίδια ώρα, υπάρχουν αμέτρητες οικογένειες που εξακολουθούν να περιμένουν τα αγαπημένα τους πρόσωπα.