ΜΑΤΕΟ ΜΕΣΙΝΑ ΝΤΕΝΑΡΟ: Ο ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΣ ΝΟΝΟΣ ΤΗΣ COSA NOSTRA

Μεταξύ των docuseries του Netflix θα βρεις ένα που έχει τίτλο World’s Most Wanted.

‘Ανέβηκε’ στην πλατφόρμα το 2020 και έχει πέντε επεισόδια.

Λίγους μήνες μετά την προβολή αυτής της δουλειάς στην πλατφόρμα, εκ των πέντε πλέον καταζητούμενων, ένας (ο Félicien Kabuga) συνελήφθη.

Τον Ιανουάριο του 2023 συνελήφθη ένας άλλος: ο ‘τελευταίος νονός’ της Ιταλίας, ο οποίος ‘απασχολούσε’ επί δεκαετίες στο Νο1 των καταζητούμενων της γείτονας και στο ΤΟΡ5 των διεθνών αρχών.

Ο Matteo Messina Denaro κατέληξε προ ημερών. Από καρκίνο.

Κάπως έτσι, έμειναν 3 οι πλέον καταζητούμενοι του κόσμου.

Θα πρότεινα να δώσουμε λίγο χρόνο ακόμα και σύντομα θα διαβάσουμε ακόμα μια σχετική πληροφορία.

Να σταθούμε όμως, για λίγο στον Denaro, o οποίος πέθανε 9 μήνες μετά τη σύλληψη του.

ΠΩΣ ΗΤΑΝ ΦΑΝΤΑΣΜΑ ΓΙΑ 30 ΧΡΟΝΙΑ

Eίχε πει σε φίλο του πως αν κήδευε όσους σκότωσε ή τον είχαν διατάξει να σκοτώσει στον ίδιο χώρο, θα χρειαζόταν να φτιάξει ένα νέο νεκροταφείο, ώστε να χωρέσουν όλοι.

Παρ’ όλα αυτά, η αστυνομία δεν ήξερε πολλά για εκείνον.

Οι λίγες πληροφορίες που είχε διαθέσιμες για τη δράση του Matteo Messina Denaro ήταν από μαρτυρίες συναδέλφων του μαφιόζων που μαρτύρησαν -για να σωθούν- και φήμες.

Υπήρχε και ένα αρχείο με κατάθεση του ιδίου για δολοφονία που είχε γίνει το 1988, μαζί με πολλές φωτογραφίες του από όταν ήταν νέος.

Τα ίχνη του ωστόσο, αγνοούνταν για δεκαετίες.

Ο U Siccu (αδύνατος στα ελληνικά) έχει περιγραφεί ως «ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια της Ιταλίας» στο βιβλίο που έγραψε ο γενικός εισαγγελέας του Παλέρμο και ήρωας όσων προσπαθούν επί δεκαετίες να νικήσουν τη μαφία, Μaurizio de Lucia.

Ο τίτλος είναι La Cattura. Δηλαδή, η σύλληψη.

Όχι του Denaro.

Άλλων, αφού «ο μαφιόζος που οδήγησε την Cosa Nostra της Σικελίας σε μια νέα εποχή, μέσω εγκληματικού συστήματος που αφορούσε πολλά διαφορετικά τμήματα», ώστε να μην μπορεί να ‘δώσει’ ο ένας τον άλλον ενώ γινόταν η όποια δουλειά, είχε τον τρόπο να ζει ελεύθερος.

Ήταν ο πιο απλός που μπορείς να φανταστείς: ζούσε «σαν δέντρο στη μέση του δάσους» όπως ομολόγησε, όταν τον εντόπισαν στην ύπαιθρο να απολαμβάνει τη ζωή του.

Κατά τη σύλληψη του φορούσε ρολόι αξίας 30.000 ευρώ. Στο σπίτι του βρέθηκαν επώνυμα ρούχα και ακριβά αρώματα.

Το μόνο που αναγκάστηκε να στερηθεί από τον ιδεατό τρόπο ζωής που είχε οραματιστεί για τον εαυτό του ήταν τα γρήγορα πολυτελή αυτοκίνητα.

Είχε κρίνει πως αυτά θα μπορούσαν να βοηθήσουν τους ντετέκτιβ να τον εντοπίσουν.

Αυτό ήταν κάτι που δεν ήθελε.

Και το κατάφερε για τρεις δεκαετίες. Διάστημα που τον έκανε θρύλο στη γείτονα. Με αυτήν την αύρα θεωρείται πως έλαβε βοήθεια από εγκληματικές ομάδες της Ευρώπης και της Αμερικής, προκειμένου να κυκλοφορεί ελεύθερος.

Ενώ τον έψαχναν σε όλη την ήπειρο, εκείνος έκανε ταξίδια. Για αυτό και έγινε γνωστός και ως ‘φάντασμα’.

Εν τω μεταξύ, από τα νιάτα του ήταν γνωστός ως playboy. Και ναι, αυτή η ‘ιδιότητα’ τον βοήθησε επίσης, να διαφεύγει της σύλληψης. Έγινε ο λόγος που αρκετές γυναίκες καταδικάστηκαν ως ένοχες υποστήριξης ενός φυγά.

Όπως επισημαίνεται στο Cattura, οι εξωσυζυγικές του σχέσεις διέλυσαν και το τελευταίο ιχνοστοιχείο των οικογενειακών αξιών της παραδοσιακής μαφίας.

ΠΩΣ ΑΡΧΙΣΕ Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ

Ο πατέρας του Matteo, Francesco Messina Denaro ήταν γνωστός στο Καστελβετράνο (επαρχία του Τράπανι της Σικελίας) ως Don Ciccio. Ήταν ο capomandamento (αφεντικό της Μαφίας) στην περιοχή. Κέρδισε το ‘αξίωμα’, δολοφονώντας τον αντίπαλο του, Vincenzo Milazzo. Στραγγάλισε και την τριών μηνών έγκυο σύντροφό του.

Νομικά προβλήματα που αντιμετώπισε με τη γη που του είχε εκχωρήσει η πιο δυνατή οικονομικά, φαμίλια της περιοχής τον υποχρέωσαν να εγκαταλείψει τη Σικελία για να σωθεί. Το κενό το κάλυψε ο Matteo, το τέταρτο από τα 6 παιδιά της οικογενείας.

Είχε παρατήσει το σχολείο νωρίς, αφού το μέλλον του ήταν αλλού. Έμαθε να πυροβολεί στα 14. Άρχισε να σκοτώνει στα 18 και σύντομα έγινε γνωστός ως ‘το αγόρι με τις απίστευτες εγκληματικές ικανότητες’.

Παρεμπιπτόντως, γόνος της πλούσιας οικογένειας που ευεργέτησε τους Denaro έγινε γερουσιαστής με το κόμμα του Σίλβιο Μπερλουσκόνι το 1996 και υφυπουργός Εσωτερικών -όργανο υπεύθυνη για την καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος- το 2001.

Πίσω στον -γεννημένο στις 26/4 του 1962 και 4ο των έξι παιδιών της οικογενείας- Matteo, έγινε και επίσημα capomandamento του Καστελβετράνο, όταν πέθανε ο πατέρας του, το 1988.

Ήταν παρών στη συνάντηση του 1991, κατά την οποία τα αφεντικά της Μαφίας φέρονται να αποφάσισαν να κηρύξουν τον πόλεμο εναντίον της κυβέρνησης, με δολοφονίες και βομβιστικές επιθέσεις υψηλού προφίλ.

Η ανέλιξη του διευκολύνθηκε από τη σχέση που είχε με την εγκληματική οικογένεια Corleonesi. Ο επικεφαλής της, Salvatore (Toto) Riina πέρασε στην ιστορία ως “Αφεντικό των αφεντικών”. Είχε τον Matteo σαν γιο.

Εκείνος έκανε ό,τι του έλεγε.

Κυρίως, δολοφονίες.

Το 1993 ο Salvatore Riina άφησε πίσω τη Μαφία και έγινε συνεργάτης των αρχών. Μεταξύ άλλων, προσδιόρισε τον Matteo ως πρωταγωνιστή της εκστρατείας της Cosa Nostra εναντίον της κυβέρνησης της Ιταλίας.

Υποχρεώθηκε να ‘εξαφανιστεί’ τον Ιούνιο του ίδιου έτους. Τους πρώτους μήνες έκανε διακοπές. Είχε έλθει και στην Ελλάδα, ως Matteo Cracolici μαζί με την σύντροφο του, Maria Mesi (το 2020 καταδικάστηκε σε 3 χρόνια φυλάκισης, για τη βοήθεια που του πρόσφερε).

Την ίδια ώρα, έκανε τα δέοντα ώστε να διατηρεί τη θέση του αφεντικού της περιοχής του.

Επικοινωνούσε με τους συνεργάτες του μέσω επιστολών και χειρόγραφων μηνυμάτων. Δεν τα έγραφε ο ίδιος, ενώ τα ‘έκλεινε’ με τη σημείωση ‘κάψτε τα αφότου τα διαβάσετε’.

Μετά τη σύλληψη του Vincenzo Virga (2001), ανέλαβε και το Τράπανι με τα περίχωρα του.

Eίχε υπό τις διαταγές του 900 άνδρες και τον πλήρη έλεγχο στις 20 οικογένειες της Μαφίας στο Τράπανι που ήταν η πιο ισχυρή της Cosa Nostra, εκτός Παλέρμο. Ειρήσθω εν παρόδω, ο Matteo είχε εξαιρετικές σχέσεις -και συνεργασίες- και με τις οικογένειες της Μαφίας του Παλέρμο.

Έκανε περιουσία μέσω εκβιασμών για προστασία σε καταστήματα και της εξάλειψης των δημοσίων συμβάσεων κατασκευής. Η φαμίλια βλέπεις, διέθετε σημαντικά λατομεία άμμου.

Δραστηριοποιήθηκε και στο διεθνές εμπόριο ναρκωτικών κι έτσι έγινε γνωστός και το FBI.

Είχε φροντίσει να γίνει και ιδιοκτήτης νόμιμων επιχειρήσεων στο Τράπανι. Όπως; Είχε ταξιδιωτικά γραφεία, μετοχές σε αλυσίδα σούπερ μάρκετ της Σικελίας, εταιρείες εναλλακτικής ενέργειας και τεράστιους ελαιώνες. Την παραγωγή ελαιόλαδου την έκανε φθηνό αφρικανικό εργατικό δυναμικό.

Είχε δώσει δηλαδή, νόμιμες δουλειές σε πολλούς. Όλοι οι ντόπιοι τον προστάτευαν, αφού ήταν ο ευεργέτης τους. Προφανώς το ίδιο έκαναν και οι συνεργάτες του στις άλλες (τις παράνομες) δουλειές, είτε γιατί τον φοβούνταν, είτε επειδή τον σέβονταν.

Σε αυτά που έκανε ο Matteo και μνημονεύονται ακόμα ήταν το σύστημα των πολλών μικρών ομάδων που αναλάμβαναν από ένα μέρος κάθε δουλειάς. Η μια δεν ήξερε για την άλλη (τα μέλη της). Έτσι εξασφάλιζε πως αν πάει κάτι λάθος, δεν θα πάνε όλοι φυλακή.

Στα 30 χρόνια που καταζητείτο, κατασχέθηκαν σχεδόν 10 δισεκατομμύρια ευρώ σε περιουσιακά στοιχεία και μετοχές του σε διάφορες εταιρείες και επιχειρήσεις.

Οι εισαγγελείς σημείωναν πάντα πως «αυτή είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου».

ΟΙ ΕΡΗΜΗΝ ΚΑΤΑΔΙΚΕΣ

Στις 6 Μαΐου του 2002 o Denaro είχε καταδικαστεί ερήμην για τον ρόλο του στις δολοφονίες υψηλού προφίλ δύο εκ των κορυφαίων εισαγγελέων στον ‘αγώνα’ κατά της μαφίας της Ιταλίας, το 1992: των Giovanni Falcone και Paolo Borsellino.

Καταδικάστηκε και για τις θανατηφόρες βομβιστικές επιθέσεις του 1993 στο Μιλάνο, τη Ρώμη και τη Φλωρεντία. Οι εισαγγελείς πιστεύουν ότι ήταν μέρος της στρατηγικής της Cosa Nostra κατά του κράτους.

Έλαβε επίσης, ποινή ισόβιας κάθειρξης για τη συμμετοχή του στην απαγωγή και τον θάνατο του 12χρονου γιου ενός Μαφιόζου που έγινε ‘προδότης’. Το αγόρι πέθανε από στραγγαλισμό, ενώ το σώμα του διαλύθηκε με οξύ.

Τέλος, κρίθηκε ως υπεύθυνος και για το θάνατο ενός αστυνομικού.

ΠΩΣ ΤΟΝ ΕΝΤΟΠΙΣΑΝ

Τον περασμένο Ιανουάριο η αστυνομία συνέλαβε τον Denaro στο Παλέρμο. Στον εντοπισμό του βοήθησε η κατάσταση της υγείας του: είχε καρκίνο και έκανε χημειοθεραπείες σε ιδιωτική κλινική. Προφανώς και χρησιμοποιούσε ψεύτικη ταυτότητα.

Δεν ήξερε πως σε έρευνα στο σπίτι της μητέρα του, Lorenza Santangelo στη γενέτειρα του είχε βρεθεί ένα σκισμένο χαρτί με πληροφορίες για το ιατρικό του ιστορικό.

Οι ερευνητές τις χρησιμοποίησαν στα αρχεία των εθνικών υπηρεσιών υγείας. Έτσι, εντόπισαν ασθενείς με παρόμοιες καταστάσεις υγείας. Το συνέχισαν από εκεί, με επιτόπιες έρευνες και διαγραφές του ‘άμαχου πληθυσμού’, έως ότου εντόπισαν τον άνθρωπο τους.

Όπως γράψαμε, είχε ήδη καταδίκες εις βάρος του. Όσο ήταν σε υψίστης ασφαλείας φυλακή, λάμβανε και τη θεραπεία του. Τη Δευτέρα 25/6 κατέληξε. Ήταν 61 χρόνων.