Η καθιστική ζωή αυξάνει τον κίνδυνο άνοιας, ακόμη και όταν ασκούμαστε

Όσοι κάθονται για πολλές ώρες στη δουλειά και στο σπίτι, διατρέχουν πολύ μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν άνοια από ό,τι οι άνθρωποι που κάθονται λιγότερο, διαπιστώνει νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στην επιστημονική επιθεώρηση JAMA.

Οι αρνητικές συνέπειες του παρατεταμένου καθισιού μπορεί να είναι τόσο ισχυρές, που ακόμη και οι άνθρωποι που ασκούνται τακτικά, να αντιμετωπίζουν υψηλότερο κίνδυνο στην περίπτωση κάθονται για μεγάλο μέρος της ημέρας, σύμφωνα με την έρευνα.

Η μελέτη, στην οποία συμμετείχαν καθιστική ζωή άνδρες και γυναίκες ηλικίας 60 ετών και άνω, «υποστηρίζει την ιδέα ότι ο περισσότερος χρόνος που αφιερώνεται σε καθιστική συμπεριφορά αυξάνει τον κίνδυνο άνοιας», δήλωσε στην Washington Post ο Andrew Budson, καθηγητής νευρολογίας στο Πανεπιστήμιο της Βοστώνης και συγγραφέας του βιβλίου «Seven Steps to Managing Your Aging Memory», ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη.

Τα αποτελέσματα υπογραμμίζουν, επίσης, πόσο επικίνδυνες μπορεί να είναι οι συνέπειες του πολύωρου καθισιού, καθώς επηρεάζουν το μυαλό μας και το σώμα μας.

Οι κίνδυνοι από το πολύωρο καθισιό

Τα μειονεκτήματα του υπερβολικού καθισιού είναι γνωστά στους επιστήμονες και στους περισσότερους από εμάς.

Παλαιότερες έρευνες δείχνουν ότι οι άνθρωποι που κάθονται καθόλη τη διάρκεια της ημέρας, συσσωρεύοντας πολλές ώρες καθιστικής εργασίας στο γραφείο και στο σπίτι μπροστά σε τηλεοράσεις και υπολογιστές, έχουν περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν καρδιακές παθήσεις, παχυσαρκία, διαβήτη και άλλες ασθένειες και επίσης να πεθάνουν νωρίτερα από ό,τι οι άνθρωποι που σηκώνονται συχνά και κινούνται.

Το καθισιό μπορεί ακόμη και να υπονομεύσει την άσκηση.

Σύμφωνα με άλλες πρόσφατες έρευνες, οι άνθρωποι που γυμνάζονται αλλά στη συνέχεια κάθονται για το υπόλοιπο της ημέρας, καταλήγουν να εξαλείφουν κάποια από τα αναμενόμενα μεταβολικά οφέλη της άσκησής τους.

Αλλά το κατά πόσο το καθισιό επηρεάζει επίσης την υγεία του εγκεφάλου δεν έχει αποσαφηνιστεί μέχρι σήμερα.

Ορισμένες μελέτες έχουν συνδέσει το καθισιό και τα μετέπειτα προβλήματα μνήμης, συμπεριλαμβανομένης της νόσου Αλτσχάιμερ και άλλων μορφών άνοιας.

Εντούτοις, έχουν βασιστεί κυρίως στην ανάμνηση των ανθρώπων για το πόσο κάθονται, η οποία μπορεί να είναι αρκετά ανακριβής.

Πόσες ώρες κάθονται οι άνθρωποι;

Έτσι, στη νέα μελέτη, οι επιστήμονες του Πανεπιστημίου της Νότιας Καλιφόρνιας στο Λος Άντζελες και άλλων πανεπιστημίων, αναζήτησαν αντικειμενικές μετρήσεις του καθισιού και τις βρήκαν στη βρετανική βιοτράπεζα, μία μεγάλη, κεντρική πλήμνη επιστημονικών δεδομένων σχετικά με τη ζωή, την υγεία και τους θανάτους εκατοντάδων χιλιάδων Βρετανών.

Πολλοί από τους συμμετέχοντες στη Βιοτράπεζα φορούσαν έναν εξελιγμένο ανιχνευτή δραστηριότητας για μια εβδομάδα μετά την ένταξή τους στη μελέτη, ώστε να καταγράφουν λεπτό προς λεπτό την κίνηση και την ακινησία τους καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας.

Οι επιστήμονες συνέλεξαν τα αρχεία από περίπου 50.000 άνδρες και γυναίκες ηλικίας 60 ετών και άνω, οι οποίοι δεν είχαν άνοια όταν εντάχθηκαν στη μελέτη.

Με τη βοήθεια αλγορίθμων τεχνητής νοημοσύνης που μπορούσαν να ερμηνεύσουν τις ενδείξεις που καταγράφονταν στους συμμετέχοντες, οι επιστήμονες εντόπισαν κάθε λεπτό κατά τη διάρκεια της ημέρας κατά το οποίο οι άνθρωποι κινούνταν ή κάθονταν, δηλαδή κάθονταν ή ξάπλωναν, όχι όμως όταν κοιμόνταν.

10 ώρες καθισιού αυξάνουν τους κινδύνους για τον εγκέφαλο

Στη συνέχεια, έλεγξαν την κατάσταση της υγείας των συμμετεχόντων για τα επόμενα περίπου επτά χρόνια, αναζητώντας αρχεία νοσοκομείων ή θανάτου που να αναφέρουν λεπτομερώς τη διάγνωση οποιουδήποτε τύπου άνοιας.

Τέλος, διασταύρωσαν τις καθιστικές συνήθειες και την υγεία του εγκεφάλου και βρήκαν ισχυρούς συσχετισμούς.

Οι ειδικοί κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι εάν οι άνδρες και οι γυναίκες κάθονταν τουλάχιστον 10 ώρες την ημέρα, κάτι που έκαναν πολλοί από αυτούς, ο κίνδυνος εμφάνισης άνοιας μέσα στα επόμενα επτά χρόνια ήταν 8% υψηλότερος από ό,τι εάν κάθονταν λιγότερες από 10 ώρες.

Οι κίνδυνοι από εκεί και πέρα αυξάνονταν, φθάνοντας σε 63% μεγαλύτερο κίνδυνο άνοιας για τα άτομα που περνούσαν τουλάχιστον 12 ώρες καθηλωμένα στην καρέκλα ή τον καναπέ.

«Το να καθόμαστε όλη μέρα στο γραφείο, μετά μπροστά στην τηλεόραση και στο αυτοκίνητο και όλοι οι άλλοι τρόποι ή λόγοι που καθόμαστε, αθροίζονται», δήλωσε ο David Raichlen, καθηγητής Βιολογικών Επιστημών και Ανθρωπολογίας στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνιας, ο οποίος ηγήθηκε της νέας μελέτης.

«Σε αυτά τα ακραία επίπεδα καθιστικής συμπεριφοράς βλέπουμε πολύ υψηλότερο κίνδυνο για έκπτωση των γνωσιακών λειτουργιών και της μνήμης», ανέφερε ο ίδιος.

Η άσκηση δεν αναιρεί τα μειονεκτήματα της καθιστικής ζωής

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ακόμη ένα δεδομένο, το οποίο δεν ήταν αναμενόμενο, ότι η άσκηση έχει μικρό όφελος για όσους κάθονται πολλές ώρες.

Σύμφωνα με όσα αναφέρουν οι ειδικοί, οι άνθρωποι που γυμνάζονταν αλλά στη συνέχεια κάθονταν σε καρέκλες για 10 ή περισσότερες ώρες, ήταν εξίσου επιρρεπείς στην άνοια με τους ανθρώπους που δεν είχαν γυμναστεί καθόλου.

«Φαίνεται ότι δεν μπορείτε να γυμναστείτε για να ξεφύγετε από τον κίνδυνο», δήλωσε ο Raichlen.

Τι συμβαίνει με τα διαλείμματα για περπάτημα

Το ίδιο ίσχυε και για το περπάτημα και άλλα σύντομα διαλείμματα.

Οι ερευνητές παρατήρησαν λίγες βελτιώσεις στην υγεία μεταξύ των ατόμων που διέκοπταν τον χρόνο της καθιστικής εργασίας τους με διαλείμματα.

Εάν σηκώνονταν και περπατούσαν, αλλά εξακολουθούσαν να κάθονται για 10 ή περισσότερες ώρες την ημέρα, ο κίνδυνος τους δεν άλλαξε πολύ.

Αυτό που τελικά είχε σημασία ήταν πόσες ώρες, συνολικά, περνούσε ένα άτομο σε μια καρέκλα τις περισσότερες ημέρες.

Πώς μπορώ να μειώσω τον κίνδυνο άνοιας

Ο καλύτερος τρόπος για να μειώσει κάποιος τον κίνδυνο άνοιας, δήλωσε ο Raichlen, είναι να βρει τρόπους να κάθεστε συνολικά λιγότερο.

«Οι άνθρωποι στη μελέτη μας που κάθονταν για 9,5 ώρες την ημέρα δεν είχαν αυξημένο κίνδυνο», είπε.

Αν η δουλειά σας απαιτεί πολύ χρόνο στο γραφείο και στον υπολογιστή, αναζητήστε ευκαιρίες κατά τη διάρκεια της ημέρας για να βρίσκεστε σε κίνηση.

• Κάντε μια βόλτα στο γραφείο σας ενώ μιλάτε στο τηλέφωνο.
• Προγραμματίστε συναντήσεις για περπάτημα.
• Παραλάβετε από το εστιατόριο το μεσημεριανό σας αντί να σας το παραδώσει ντελίβερι.
• Προσπαθήστε να παρακολουθείτε πόσες ώρες περνάτε ακίνητοι. Καθώς φτάνουν ή ξεπερνούν τις 10, κινηθείτε περισσότερο, συμβουλεύει ο Raichlen.

Όπως σχολιάζει η Washington Post, η μελέτη αυτή ήταν συσχετιστική και δεν μπορεί να αποδείξει ότι το καθισιό προκαλεί έκπτωση στις γνωσιακές λειτουργίες.

«Έχουν υπάρξει σενάρια ότι από το καθισιό επηρεάζεται η ροή του αίματος στον εγκέφαλο», εξηγεί ο Raichlen, «μειώνοντας την παροχή σε οξυγόνο και ενέργεια».

Επίσης, μπορεί να τσιμπολογάμε και να τρώμε με κακό τρόπο όταν καθόμαστε για ώρες, ειδικά μπροστά στην τηλεόραση, γεγονός που θα μπορούσε να επηρεάσει τη μακροπρόθεσμη υγεία του εγκεφάλου.

Τα ενθαρρυντικά νέα σχετικά σχετικά τα μειονεκτήματα της υπερβολικά καθιστικής ζωής, ωστόσο, είναι ότι μπορούν να αναιρεθούν, δήλωσε ο Raichlen. «Καθίστε λιγότερο, κινηθείτε περισσότερο. Αυτό είναι το μήνυμα για όσους κάνουν πολύωρη καθιστική ζωή».