Πόλεμος Ισραήλ – Χαμάς: Ο χάρτης των εδαφών και η συρρίκνωση της Παλαιστίνης

Καθώς ο αριθμός των νεκρών αυξάνεται το Ισραήλ “δείχνει” την Τεχεράνη για την ενορχήστρωση των επιθέσεων της Χαμάς. Σύμφωνα με διεθνείς αναφορές, στόχος του Ιράν μπορεί να είναι να ματαιωθεί η εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ Σαουδικής Αραβίας και Ισραήλ, κάτι που επιθυμούν οι ΗΠΑ.

Τις τελευταίες ημέρες η Χαμάς επέκτεινε τις επιθέσεις της πέρα ​​από τη Γάζα, με το Ισραήλ να αντεπιτίθεται. Στο εσωτερικό του Ισραήλ πληθαίνουν οι φωνές που ζητούν ηρεμία, αναφέροντας πως μετά από ένα τέτοιο “σφάλμα” στην ασφάλεια της χώρας, απαιτείται μια κυβέρνηση ενότητας που θα “ελέγχει” και τον ίδιο τον Νετανιάχου και τις εθνικιστικές του συμμαχίες.

Αυτή τη στιγμή οι συγκρούσεις εστιάζουν στη Γάζα και στις γύρω περιοχές της, ενώ η Χαμάς προειδοποιεί πως θα μεταφέρει τις μάχες και μέσα στη Δυτική Όχθη. Στους παρακάτω χάρτες μπορεί κανείς να δει πώς διαμορφώνονται τα πράγματα αυτή τη στιγμή.

Η σημερινή κατάσταση

Ο παρακάτω χάρτης είναι της ομάδας του Political Geography Now που καταγράφει τις αλλαγές στις χώρες, τα σύνορα και τις πρωτεύουσες του κόσμου, καθώς και τον εδαφικό έλεγχο σε ζώνες συγκρούσεων και σε αμφισβητούμενες περιοχές.

Τα στοιχεία βασίζονται στο Γραφείο των Ηνωμένων Εθνών για τον Συντονισμό Ανθρωπιστικών Υποθέσεων.

Η Λωρίδα της Γάζας βρέχεται από τη Μεσόγειο Θάλασσα στα δυτικά και συνορεύει με την Αίγυπτο στα νότια και το Ισραήλ στα βόρεια και ανατολικά. Η Δυτική Όχθη συνορεύει με την Ιορδανία στα ανατολικά και το Ισραήλ στα βόρεια, νότια και δυτικά.

Οι δύο θύλακες χωρίζονται από το Ισραήλ και δεν αποτελούν ενιαία έκταση. Τα τελευταία χρόνια το Ισραήλ έχει επεκτείνει σημαντικά τους εποικισμούς εντός της Δυτικής Όχθης.

Δείτε τα στοιχεία των Ηνωμένων Εθνών, παρακάτω, με τους εποικισμούς ως το 2020.

• Δείτε αναλυτικά τον χάρτη εδώ

Οι συγκρούσεις

Ο παρακάτω χάρτης βασίζεται αντιστοίχως σε στοιχεία του Γεωλογικού Ινστιτούτου των ΗΠΑ και του CHIAR και καταγράφει τις συγκρούσεις μέχρι την Κυριακή 8 Οκτωβρίου.

Οι συγκρούσεις μαίνονται κυρίως στο Kfar Aza, το Be’eri και το Magen.

Ο αμφισβητούμενος χάρτης

Από εκεί και πέρα μεγάλη συζήτηση έχει γίνει για τον παρακάτω χάρτη που έχει αναπαραχθεί στα social media τις τελευταίες ώρες, και το πόσο ακριβής είναι.

Ουσιαστικά παλαιστινιακό κράτος δεν υπήρξε επισήμως ποτέ, ωστόσο στα εδάφη που σημειώνονται ως “παλαιστινιακά” ζούσαν άνθρωποι παλαιστινιακής καταγωγής.

Μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, το 1947, τα Ηνωμένα Έθνη υιοθέτησαν ένα σχέδιο διχοτόμησης για την υπό βρετανική εντολή Παλαιστίνη. Το σχέδιο πρότεινε τη δημιουργία δύο κρατών στη Παλαιστίνη, ενός αραβικού και ενός εβραϊκού, ενώ η Ιερουσαλήμ θα αποτελούσε ξεχωριστό κράτος υπό την διοίκηση του ΟΗΕ.

Αυτό το σχέδιο διχοτόμησης έγινε αποδεκτό από τους εκπροσώπους των Εβραίων αλλά απορρίφθηκε από τους εκπροσώπους των Αράβων. Αμέσως αφότου η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών ενέκρινε το σχέδιο, υπό την ονομασία Ψήφισμα 181, στην περιοχή ξέσπασαν συγκρούσεις και το σχέδιο δεν εφαρμόστηκε.

Την επομένη της ίδρυσης του Κράτους του Ισραήλ στις 14 Μαΐου 1948, γειτονικές αραβικές χώρες εισέβαλαν στην επικράτεια της Παλαιστίνης και έτσι ξεκίνησε ο πρώτος Πρώτος Αραβοϊσραηλινός πόλεμος με στόχο τη δημιουργία μιας αραβικής Παλαιστίνης.

Την παραμονή της τελικής αποχώρησης των Βρετανών από την Παλαιστίνη, η Εβραϊκή Υπηρεσία για το Ισραήλ, με επικεφαλής τον Νταβίντ Μπεν-Γκουριόν, κήρυξε την ίδρυση του Κράτους του Ισραήλ, ασκώντας εξουσία στα εδάφη που επρόκειτο να αποτελέσουν τμήμα του εβραϊκού κράτους σύμφωνα με το σχέδιο του ΟΗΕ. Η Αραβική Ανώτατη Επιτροπή δεν κήρυξε με τη σειρά της και αυτή ανεξαρτησία, αλλά αντίθετα, συνεργάστηκε με την Υπεριορδανία, την Αίγυπτο, και τα υπόλοιπα μέλη του Αραβικού Συνδέσμου, ξεκινώντας τις συγκρούσεις. Σε αυτό “πατάνε” από πλευράς Ισραήλ, αμφισβητώντας κάθε εγκυρότητα του χάρτη που βλέπετε παραπάνω σχετικά με τη συρρίκνωση του όποιου κράτους της Παλαιστίνης.

Υπολογίσθηκε ότι 750.000 Παλαιστίνιοι ξεριζώθηκαν τότε από τα πάτρια εδάφη και κατέφυγαν άλλοι στη Γάζα άλλοι στην Ιορδανία, άλλοι στον Λίβανο και άλλοι στη Συρία.
Κατά τη διάρκεια του πολέμου, το Ισραήλ επεκτάθηκε εδαφικά εις βάρος των Αράβων. Η Αίγυπτος κατέλαβε τη Λωρίδα της Γάζας και η Υπεριορδανία κατέλαβε και στη συνέχεια προσάρτησε τη Δυτική Όχθη. Η Αίγυπτος αρχικά υποστήριξε τη δημιουργία μιας πανπαλαιστινιακής κυβέρνησης αλλά προχώρησε στην διάλυσή της το 1959. Η Υπεριορδανία δεν την αναγνώρισε ποτέ και ανταυτού αποφάσισε να ενσωματώσει τη Δυτική Όχθη σαν μέρος της Ιορδανίας και έτσι συστάθηκε το ανεξάρητο κράτος της Ιορδανίας. Η προσάρτηση της Δυτικής Όχθης στην Ιορδανία επικυρώθηκε από το κοινοβούλιο της χώρας το 1950 αλλά δεν αναγνωρίστηκε διεθνώς. Ο Πόλεμος των Έξι Ημερών το 1967, όταν το Ισραήλ πολέμησε εναντίον της Αιγύπτου, της Ιορδανίας και της Συρίας, έληξε με την ισραηλινή κατοχή της Δυτικής Όχθης και της Λωρίδας της Γάζας, αλλά και του Σινά.

Ο Παλαιστινιακός Εθνικός Χάρτης της ΟΑΠ (Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης) ορίζει τα σύνορα της Παλαιστίνης το σύνολο της βρετανικής εντολής της Παλαιστίνης, συμπεριλαμβανομένου του Ισραήλ.

Στις 15 Νοεμβρίου 1988 ο τότε Πρόεδρος της Παλαιστινιακής Οργάνωσης Απελευθέρωσης, Γιάσερ Αραφάτ, διακήρυξε την ίδρυση του Κράτους της Παλαιστίνης, σε ανακοίνωση που έγινε στο Αλγέρι της Αλγερίας. Ένα χρόνο μετά την υπογραφή των συμφωνιών του Όσλο το 1993, δημιουργήθηκε η Παλαιστινιακή Εθνική Αρχή, η οποία ανέλαβε να κυβερνήσει (με διαφορετικούς βαθμούς ελέγχους) τις λεγόμενες περιοχές τύπου Α και Β στη Δυτική Όχθη (165 θύλακες) και τη Λωρίδα της Γάζας. Αφού η Χαμάς έγινε το μεγαλύτερο κόμμα του κοινοβουλίου της Παλαιστίνης στις εκλογές του 2006, ξέσπασε μια σύγκρουση μεταξύ αυτής και του κόμματος Φατάχ, η οποία οδήγησε στην κατάληψη της Γάζας από τη Χαμάς το 2007 (δύο χρόνια μετά την αποδέσμευση του Ισραήλ από τη Γάζα).

Η αναγνώριση του “Κράτους της Παλαιστίνης”

Όπως αναφέρει η πρεσβεία του κράτους της Παλαιστίνης στην Ελλάδα, “το κράτος της Παλαιστίνης (σύμφωνα με την διακήρυξη της Παλαιστινιακής Ειρηνευτικής Πρωτοβουλίας του Παλαιστινιακού Εθνικού Συμβουλίου (1988) και το ψήφισμα 67/19 της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών) αποτελείται από τα εδάφη που καταλαμβάνει το Ισραήλ από το 1967 και περιλαμβάνει τη Δυτική Όχθη (συμπεριλαμβανομένης της Ανατολικής Ιερουσαλήμ) και την Λωρίδα της Γάζας. Το Διεθνές Δίκαιο ορίζει με σαφήνεια ότι το Ισραήλ δεν έχει κυριαρχικά δικαιώματα στα εδάφη του κράτους της Παλαιστίνης, που ισοδυναμούν με μόλις το 22% της ιστορικής Παλαιστίνης”. Για αυτό ακριβώς το λόγο η Παλαιστινιακή Διακήρυξη Ανεξαρτησίας (1988) είναι γνωστή ως η “Ιστορική Συμβιβαστική Λύση”.

Σημειώνεται πως η Παλαιστίνη έχει πληθυσμό 5.051.953 κατοίκων (Φεβρουάριος 2020).

Το Κράτος της Παλαιστίνης έχει την ιδιότητα του κράτους παρατηρητή μη μέλους στα Ηνωμένα Έθνη. Σήμερα 138 ανεξάρτητες χώρες μέλη του ΟΗΕ και 2 μη μέλη (Δυτική Σαχάρα και Βατικανό) αναγνωρίζουν επισήμως την ανεξαρτησία του Κράτους της Παλαιστίνης.

Η Ελλάδα ψήφισε υπέρ της ένταξης της Παλαιστίνης στην UNESCO, το Νοέμβριο του 2011 και έναν χρόνο αργότερα, το Νοέμβριο του 2012, υπερψήφισε την αναβάθμιση του καθεστώτος της Παλαιστίνης σε κράτος παρατηρητή μη μέλους της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών. Ειδικότερα, ως προς την υπερψήφιση του παλαιστινιακού αιτήματος στη ΓΣ/ΗΕ, το σκεπτικό της ελληνικής απόφασης συνίστατο ακριβώς, στο ότι αυτή κατοχυρώνει τη λύση των δύο κρατών.

Όπως αναφέρεται από το ελληνικό ΥΠΕΞ, “η χώρα μας παγίως τάσσεται υπέρ του αναφαίρετου δικαιώματος των Παλαιστινίων σε μια εθνική εστία εντός των διεθνώς αναγνωρισμένων συνόρων του 1967, ενώ παράλληλα, υποστηρίζει το αναφαίρετο δικαίωμα του Ισραήλ να συνυπάρχει με ασφάλεια με τους γείτονές του. Ως εκ τούτου, η χώρα μας τάσσεται υπέρ μίας συνολικής λύσης στη βάση των δύο κρατών, ως η μόνη η οποία απαντά ικανοποιητικά στο διαχρονικό αίτημα του Ισραήλ για ασφάλεια και των Παλαιστινίων για κράτος”.