Ο ΣΥΡΙΖΑ απέτυχε, το ΠΑΣΟΚ δεν μπορεί, ποιος θα εκφράσει την προοδευτική παράταξη;

Όλες οι εκλογικές αναμετρήσεις μετά το 2019 δείχνουν δύο πράγματα. Πρώτον, ότι υπάρχει πλέον μόνο μία μεγάλη παράταξη- η συντηρητική, της ΝΔ-που είναι παράταξη εξουσίας. Και, δεύτερον, ότι στην αντίπερα όχθη υπάρχουν δύο μικρομεσαία κόμματα-ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ- που δεν έχουν χαρακτηριστικά παράταξης και, επομένως, δεν μπορούν ούτε κατά διάνοιαν να διεκδικήσουν την κυβερνητική εξουσία.

Είναι η πρώτη φορά στο σχεδόν μισό αιώνα της Μεταπολίτευσης που συμβαίνει αυτό. Ειδικά μετά το 1977 και επί τρεις και πλέον δεκαετίες στη χώρα υπήρχαν δύο μεγάλα κόμματα-παρατάξεις, που εναλλάσσονταν στην εξουσία: η διαχρονική Δεξιά, με τη μορφή της ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ, που κατάφερε να εκφράσει τη συντριπτική πλειονότητα του Κέντρου και της Αριστεράς.

Αυτό διήρκεσε μέχρι το 2011. Η κρίση τα έκανε όλα άνω κάτω. Το ΠΑΣΟΚ έφτασε στα όρια της εξαφάνισης. Η ΝΔ απειλήθηκε κι αυτή-στις εκλογές του Μαίου του 2012 έπεσε στο ιστορικό 18%- αλλά άντεξε και ανέκαμψε. Το 2015 ξεπετάχθηκε ο ΣΥΡΙΖΑ, στον οποίο ο προοδευτικός κόσμος εναπόθεσε τις ελπίδες του, οι περισσότεροι τον είδαν κάτι σαν ένα νέο ΠΑΣΟΚ. Αλλά τα φαινόμενα απατούσαν. Η κυβερνητική του θητεία ήταν εξαρχής υπονομευμένη και η ήττα του 2019 προδιαγεγραμμένη. Η αντοχή του(31,5%) ήταν προσωρινή, όπως απέδειξε η συνέχεια. Κάπως έτσι ήρθε η βαριά ήττα του 2023 και η συνέχεια στις προχτεσινές κάλπες της Αυτοδιοίκησης. Η αλλαγή αρχηγού δεν είχε καμιά ευεργετική επίδραση, αν και θα ήταν πρόωρο και άδικο να χρεωθεί η τελευταία ήττα στον Κασσελάκη. Όμως, τα σημάδια δεν είναι καλά. Και έτσι όπως θα ταλανίζεται από την παραλυτική εσωστρέφεια, μπορεί οι ευρωεκλογές του Μαίου του 2024 να φέρουν ακόμα χειρότερο αποτέλεσμα.

Το άλλο κομμάτι της πάλαι ποτέ προοδευτικής παράταξης, το ΠΑΣΟΚ, αφού έφτασε στα έσχατα όρια της πτώσης το 2015, ανέκτησε το διψήφιο ποσοστό στις φετινές βουλευτικές εκλογές. Αλλά στη χειρότερη στιγμή του βασικού ανταγωνιστή του, του ΣΥΡΙΖΑ, δεν έδειξε ότι μπορεί να τον υπερσκελίσει. Και, σε κάθε περίπτωση, δεν λογίζεται ως υπολογίσιμος αντίπαλος για τη ΝΔ του Κυριάκου Μητσοτάκη. Κάποιες μεμονωμένες επιτυχίες στις προχτεσινές εκλογές δεν αλλάζουν τη γενική εικόνα. Και είναι αστείο να πανηγυρίζουν οι του ΠΑΣΟΚ για τη δεύτερη θέση του Δούκα στην Αθήνα, όταν το ποσοστό του είναι μόλις 14% και του επί τετραετία φθαρμένου Μπακογιάννη 41%.
Συνοψίζουμε: ο Αλέξης Τσίπρας οδήγησε μεν τον ΣΥΡΙΖΑ στο 35% και στην κυβέρνηση το 2015, αλλά αυτό ήταν μια αναλαμπή.

Απέτυχε να μεταμορφώσει τον ΣΥΡΙΖΑ σε παράταξη, όπως ήταν το ΠΑΣΟΚ μέχρι το 2009. Δεν κατάφερε κάν να το κρατήσει ισχυρό κόμμα εξουσίας. Και τέτοιο προϋποθέτει σταθερό ποσοστό άνω του 30%. Αλλά και το ΠΑΣΟΚ αδυνατεί να ξαναπαίξει το ρόλο που είχε και να γίνει αντίπαλο δέος της ΝΔ. Δεν είναι πλέον παράταξη και ο Νίκος Ανδρουλάκης και οι συν αυτώ χρησιμοποιούν καταχρηστικά αυτόν τον όρο.

Συμπέρασμα πρώτο: η ΝΔ κυριαρχεί και στον ορίζοντα δεν φαίνεται κάτι που μπορεί να απειλήσει την κυριαρχία της. Συμπέρασμα δεύτερο: ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ βολοδέρνουν γύρω από χαμηλά ποσοστά κάτω από 20% , δηλαδή δεν είναι κόμματα εξουσίας και δεν έχουν ελπίδες να γίνουν.

Άρα, κάτι άλλο χρειάζεται στην άλλη πλευρά του λόφου, που να έχει ελπίδες «να παίξει στα ίσα» τη ΝΔ. Αλλιώς, η προοδευτική παράταξη θα παραμείνει για πολλά χρόνια ουραγός και κομπάρσος.

Αυτό το «κάτι άλλο» δεν φαίνεται επί του παρόντος. Για να φανεί θα χρειαστούν δύο πράγματα. Οι συνθήκες και άλλη ηγεσία. Και για να μην τα λέμε περί διαγραμμάτου, χρειάζεται ένας νέος Ανδρέας Παπανδρέου, που θα αφήσει πίσω του τη φθορά, θα ενώσει τα κομμάτια και θα δημιουργήσει τη νέα μεγάλη προοδευτική παράταξη.

Εύκολο να το λες. Και με ευχές δεν γίνεται τίποτα. Αλλά ο εφησυχασμός, η αδράνεια και το «άραγμα» στα σημερινά μαγαζάκια βολεύουν τους μικρομαγαζάτορες. Και πάνω απ’ όλα βολεύουν της ΝΔ του κ. Μητσοτάκη…