Οι άγνωστες πυρηνικές επιδιώξεις της Ελλάδας στον 20ο αιώνα

Το νέο βιβλίο του συγγραφέα και ερευνητή Αχιλλέα Χεκίμογλου «Ατομική Εποχή: Πυρηνική Ενέργεια, αντιδραστήρες και ουράνιο στην Ελλάδα του 20ου αιώνα», το οποίο ανοίγει για πρώτη φορά τους φακέλους της πυρηνικής ενέργειας στη χώρα μας, παρουσιάζεται την Δευτέρα 23 Οκτωβρίου στο καφέ του Public Συντάγματος (20.30).

Για το βιβλίο θα μιλήσουν η Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Σύγχρονης Ιστορίας (University of Sheffield & The American College of Greece) Ειρήνη Καραμούζη, η Επίκουρη Καθηγήτρια Ευρωπαϊκής Ιστορίας στο τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του ΕΚΠΑ, Τζένη Λιαλιούτη, η ιστορικός και ιδρύτρια της Historistai Concept Office, Μαρία Σαμπατακάκη, η δημοσιογράφος Τίνα Μανδηλαρά (Πρώτο Θέμα, LiFO) και ο συγγραφέας.

Μέσα από χιλιάδες ξένα και ελληνικά έγγραφα, που καλύπτουν μία περίοδο που ξεκινά από την Απελευθέρωση και καταλήγει στο πυρηνικό δυστύχημα του Τσερνόμπιλ, το βιβλίο «Ατομική Εποχή» (Εκδόσεις Παπαδόπουλος) εξιστορεί τις άγνωστες πυρηνικές επιδιώξεις της Ελλάδας στον 20ο αιώνα, περιγράφοντας τις προσπάθειες της χώρας για την ισότιμη συμμετοχή της στην ατομική εποχή, με άξονα την από το μηδέν εκκίνηση της πυρηνικής επιστήμης στην Ελλάδα, τις πυρηνικές επιδιώξεις της ΔΕΗ και τις έρευνες για ουρανιούχα κοιτάσματα.

Συγκεκριμένα, το βιβλίο αποκαλύπτει όλο το παρασκήνιο της ένταξης της Ελλάδας στο CERN και της δημιουργίας του Δημόκριτου, περιγράφει τον ρόλο του παλατιού και της βασίλισσας Φρειδερίκης στην προώθηση της πυρηνικής ενέργειας και παρουσιάζει τις έρευνες για το ουράνιο στην Ελλάδα, οι οποίες ξεκίνησαν επί κυβέρνησης Αλέξανδρου Παπάγου και κορυφώθηκαν επί κυβέρνησης Ανδρέα Παπανδρέου, όταν δημιουργήθηκε πειραματική μονάδα εξόρυξης ουρανίου στην Δράμα που υποτίθεται ότι θα έβαζε τη χώρα στο κλειστό κλαμπ των ουρανιοπαραγωγών χώρων.

Επίσης, μεταξύ πολλών άλλων, φέρνει στο φως για πρώτη φορά τις μυστικές διαπραγματεύσεις της κυβέρνησης των αποστατών με τους Βρετανούς για την απευθείας προμήθεια πυρηνικού εργοστασίου παραγωγής ενέργειας, αλλά και τα απόρρητα παζάρια του δικτατορικού καθεστώτος της 21ης Απριλίου με το Ηνωμένο Βασίλειο για την ανταλλαγή πυρηνικού σταθμού με ελληνικά καπνά, που έμεινε στην ιστορία ως «η συμφωνία της λίθινης εποχής».

Και φέρνει νέα ντοκουμέντα που περιγράφουν το ενεργειακό παρασκήνιο της Μεταπολίτευσης και της πετρελαϊκής κρίσης το οποίο επιτάχυνε τη στροφή προς την ατομική ενέργεια, αλλά και καινούρια στοιχεία για την επίσκεψη της Μάργκαρετ Θάτσερ στην Ελλάδα και τη σύγκρουση Κωνσταντίνου Μητσοτάκη και Γιάννη Μπούτου για τις βρετανικές ενεργειακές επενδύσεις στην Ελλάδα, που θεωρούνταν από τους Βρετανούς «κλειδί» για την επιστροφή τους στο ελληνικό πυρηνικό πρόγραμμα. Τέλος, στο βιβλίο αναβιώνουν το πυρηνικό δυστύχημα του Τσερνόμπιλ και οι επιπτώσεις του στην Ελλάδα, που ενταφίασαν τις πυρηνικές επιδιώξεις της χώρας και την οδήγησαν στην υιοθέτηση του φυσικού αερίου.

Επιπλέον, το βιβλίο επικεντρώνεται στους σκαπανείς της ελληνικής πυρηνικής προσπάθειας, τα οποία είναι πρόσωπα άγνωστα στις σημερινές γενιές:

Τον ιδιοφυή πρόσφυγα από το Αϊβαλί που έφερε την πυρηνική φυσική στην Ελλάδα κι έβαλε τη χώρα στο CERN, Θόδωρο Κουγιουμζέλη, τον ναύαρχο Θάνο Σπανίδη, που δημιούργησε από το μηδέν το Κέντρο Πυρηνικών Ερευνών «Δημόκριτος» και παρ’ ολίγο να αναστείλει το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου, την αμφιλεγόμενη βασίλισσα Φρειδερίκη που έχτισε ένα διεθνές προφίλ με σημείο αναφοράς την ατομική ενέργεια και δημιούργησε διασυνδέσεις με την πυρηνική ελίτ των ΗΠΑ, τον πατέρα των ΜΟΜΑ και «νονό» της χούντας, στρατηγό Βασίλη Καρδαμάκη, ο οποίος ως διοικητής της ΔΕΗ διαπραγματεύτηκε μυστικά με τους Βρετανούς την ανταλλαγή πυρηνικών αντιδραστήρων με ελληνικά καπνά˙ τον κορυφαίο πυρηνικό επιστήμονα και καθηγητή του ΜΙΤ Ηλία Γυφτόπουλο, πρώτο πρόεδρο του Εθνικού Συμβουλίου Ενέργειας που προώθησε την πυρηνική μετάβαση της Ελλάδας˙ τον καθηγητή, υπουργό της κυβέρνησης του βουνού και κορυφαίο οικονομολόγο Άγγελο Αγγελόπουλο, που έγινε σημαιοφόρος της πυρηνικής ενέργειας στην Ευρώπη στις πρώτες μεταπολεμικές δεκαετίες, τους ερευνητές του ουρανίου στον ελληνικό χώρο Ιάκωβο Σταυροπόδη και Σταύρο Κατράκη και την αχαρτογράφητη έως σήμερα πορεία ενός δικτάτορα, επτά πρωθυπουργών και 14 υπουργών στον δρόμο για την ατομική εποχή.