Συγγνώμη κύριε Παπαδάκη, αλλά ο Μάθιου Πέρι δεν είχε “αυτοκαταστροφική διάθεση”

Συνηθίζω να ξυπνώ πολύ πρωί (τύπου 05.30) και μεταξύ άλλων, να κάνω μια ‘γύρα’ στα κανάλια, ώστε να ‘χω μια εικόνα τι γίνεται στον κόσμο πριν πάω στη δουλειά.

Τέσσερις στις 5 φορές (αφήνω μια, γιατί δεν θέλω να είμαι απόλυτη), ακούω κάτι που ξυπνάει αμέσως όλο το ‘σύστημα’ μου. Η γκάμα είναι τεράστια. Μπορεί να είναι κάτι σεξιστικό, μεροληπτικό, ακραία περίπτωση ανακρίβειας, έως ανήθικο.

Το πιο συχνό φαινόμενο είναι (μεταξύ άλλων) να βλέπω ‘παλαιάς κοπής’ και σχολής παρουσιαστές να μην έχουν μπει στη διαδικασία να συνταχθούν/ενταχθούν σε μια εποχή που αφενός η ψυχική υγεία είναι υπαρκτή και τεκμηριωμένη έννοια, αφετέρου έχει ‘τσιμεντωθεί’ η σημασία της για την υγεία του κάθε ανθρώπου.

Για να σε προλάβω, δεν είμαι από αυτούς που πιστεύουν πως τα ‘γέρικα άλογα’ πρέπει να τα σκοτώνεις. Είμαι από εκείνους που απαιτούν από όσους δεσμεύουν μια -την όποια- θέση και την στερούν από τις επόμενες γενιές, να εξελίσσονται και να προσαρμόζονται στα δεδομένα και τις ανάγκες κάθε εποχής.

Όταν λοιπόν, άκουσα τον έμπειρο δημοσιογράφο Γιώργο Παπαδάκη στον ΑΝΤ1 να κάνει λόγο για ‘αυτοκαταστροφική διάθεση’ στο θέμα για τον θάνατο του Μάθιου Πέρι, ένιωσα να συγκεντρώνεται το αίμα όλου του οργανισμού μου στο κεφάλι.

Δεν εκνευρίστηκα.

Απόγνωση ένιωσα.

Δεν πίστευα πως το 2023 υπάρχουν ακόμα άνθρωποι που δεν καταλαβαίνουν ότι ουδείς έχει διάθεση να καταστρέφει τον εαυτό του.

Υπάρχουν άλλοι λόγοι που οδηγείται σε αυτοκαταστροφική συμπεριφορά, η οποία δεδομένα δεν είναι ό,τι μπορεί να πιστεύει όποιος δεν έχει καταλάβει τη βάση της αυτοκαταστροφής.

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΑΥΤΟΚΑΤΑΣΤΡΟΦΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ

Αυτοκαταστροφική συμπεριφορά λοιπόν, είναι ό,τι σκεφτόμαστε ή κάνουμε που μπορεί να προκαλέσει πληγές στο σώμα ή στη ψυχή. Και τραυματικές εμπειρίες ή καταστάσεις ψυχικής υγείας αυξάνουν τον κίνδυνο αυτών των συμπεριφορών.

Επίσης, το άτομο δεν χρειάζεται να είναι καταθλιπτικό. Μελέτη του 2020 ενημέρωσε ότι ακόμα και η αρνητική σκέψη μπορεί επίσης να οδηγήσει σε αυτοκαταστροφική συμπεριφορά.

Σύμφωνα με τον Mieli, οργανισμό ψυχικής υγείας της Φινλανδίας «η αυτοκαταστροφή σημαίνει διαφορετικά πράγματα για διαφορετικούς ανθρώπους και επομένως εκδηλώνεται διαφορετικά ανάλογα με το άτομο.

Για μερικούς ανθρώπους, η αυτοκαταστροφή εκδηλώνεται ως επαναλαμβανόμενες σκέψεις, σχέδια αυτοκτονίας ή τυχαίες σκέψεις που περνούν γρήγορα.

Οι αυτοκαταστροφικές σκέψεις ποικίλλουν πολύ και δεν σημαίνουν πάντα ότι το άτομο σχεδιάζει να αυτοκτονήσει».

Για άλλους, η αυτοκαταστροφικότητα μπορεί να εκδηλωθεί ως απομόνωση, παρορμητική συμπεριφορά, επικίνδυνη σεξουαλική συμπεριφορά, αυτοτραυματισμός και συμπεριφορές όπως ο τζόγος.

Υπάρχουν και πιο ‘λεπτές’ μορφές σαμποτάζ του εαυτού μας, όπως το

• να υποτιμάμε διαρκώς τον εαυτό μας,
• να επιμένουμε πως δεν είμαστε ελκυστικοί ή ικανοί ή έξυπνοι,
• να αλλάζουμε τον εαυτό μας για να ευχαριστούμε άλλους
• να προσκολλιόμαστε σε κάποιον που δεν ενδιαφέρεται για εμάς,
• να συμπεριφερόμαστε επιθετικά, ώστε να απομακρύνουμε τους ανθρώπους
• να βυθιζόμαστε στην αυτολύπηση και
• να έχουμε δυσπροσαρμοστικές συμπεριφορές, όπως η χρόνια αποφυγή, η αναβλητικότητα και η παθητική-επιθετικότητα.

 

ΤΙ ΠΡΟΚΑΛΕΙ ΤΗΝ ΑΥΤΟΚΑΤΑΣΤΡΟΦΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ

Η έρευνα δείχνει ότι υπάρχουν αρκετοί διαφορετικοί παράγοντες κινδύνου για την αυτοκαταστροφική συμπεριφορά. Είναι αρκετά σύνηθες το ίδιο το άτομο να μην κατανοεί πλήρως γιατί είναι αυτοκαταστροφικό.

Βάσει των μελετών, η αυτοκαταστροφικότητα συχνά περιλαμβάνει μια διαταραχή ψυχικής υγείας, αν και η αυτοκαταστροφή δεν είναι ασθένεια από μόνη της.

To Ηealthline επισημαίνει ότι η αυτοκαταστροφική συμπεριφορά μπορεί να προέλθει από μια κατάσταση ψυχικής υγείας, όπως:

Αγχώδεις διαταραχές: Χαρακτηρίζονται από εξουθενωτικό φόβο, ανησυχία και αγωνία.
Κατάθλιψη: Συντριπτική θλίψη και απώλεια ενδιαφέροντος. Συνήθως περιλαμβάνει επίσης μια ποικιλία σωματικών συμπτωμάτων.
Διατροφικές διαταραχές: Καταστάσεις όπως η ανορεξία, η βουλιμία και η υπερφαγία.
Διαταραχές προσωπικότητας: Αδυναμία σχέσης με άλλους ανθρώπους με υγιή τρόπο.
Διαταραχή μετατραυματικού στρες (PTSD): Είναι αγχώδης διαταραχή που ξεκινά αφού έχετε βιώσει ένα τραυματικό γεγονός. Οι μελέτες δείχνουν ότι το PTSD και τα παρορμητικά χαρακτηριστικά της προσωπικότητας μπορεί να σας θέσουν σε κίνδυνο αυτοκαταστροφικής συμπεριφοράς.

Επιπροσθέτως, δεν έχουν όλοι οι άνθρωποι που ζουν με αυτοκαταστροφικές σκέψεις ή συμπεριφορές διαγνωσμένης διαταραχής ψυχικής υγείας.

Πρόκειται για συνθήκη που μπορεί να σχετίζεται με σωματική ασθένεια, κρίση ή δύσκολη κατάσταση ζωής -όπως χωρισμός, θάνατος αγαπημένου προσώπου ή εκφοβισμός.

Οι τραυματικές εμπειρίες και η κατάχρηση είναι επίσης, παράγοντες κινδύνου για αυτοκαταστροφή και αυτοκτονία, όπως και το αλκοόλ και άλλα ναρκωτικά.

Κατά το Medical News Today «η αυτοκαταστροφική συμπεριφορά μπορεί να λειτουργήσει ως προσωρινή απόσπαση της προσοχής ή τρόπος αντιμετώπισης της συναισθηματικής δυσφορίας, του πόνου ή της δυσφορίας.

Ωστόσο, η απόσπαση της προσοχής δεν διαρκεί και η αυτοκαταστροφική συμπεριφορά μπορεί να γίνει επικίνδυνη συνήθεια με την πάροδο του χρόνου».

Οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας μπορούν να βοηθήσουν στον εντοπισμό της αιτίας (ή των αιτιών) αυτής της συμπεριφοράς και την ανάπτυξη πιο υγιεινών και αποτελεσματικών μεθόδων αντιμετώπισης.

«Ένα άτομο που επιδίδεται σε αυτοκαταστροφική συμπεριφορά μπορεί να προκαλέσει αυτοτραυματισμό με ή χωρίς πρόθεση αυτοκτονίας.Αυτές οι συμπεριφορές είναι πιο συχνές μεταξύ των νεότερων ατόμων και είναι συνήθως σημάδι ακραίας συναισθηματικής δυσφορίας».

Οι αυτοκαταστροφικοί άνθρωποι αισθάνονται συχνά απελπισμένοι ή ανάξιοι ή σαν να έχουν βρεθεί σε ένα αναπόφευκτο αδιέξοδο στη ζωή τους.

Αυτά τα αφόρητα συναισθήματα είναι πραγματικά, παρόλο που στην πραγματικότητα υπάρχουν τρόποι επίλυσης της κατάστασης.

Όταν όμως, νιώθεις να μην αντέχεις τον εαυτό σου (ακόμα και αν για τους τρίτους τα έχεις όλα και δεν σου λείπει τίποτα), τίποτα δεν μπορεί να είναι ‘λογικό’ ή ‘απλό’. Χρειάζεται τεράστια δύναμη και προσωπική δουλειά για χρόνια, με συνέπεια και απόλυτη ειλικρίνεια για να ‘βγεις’ από το βούρκο σου. Και μετά χρειάζεται καθημερινή προσπάθεια για να μην ξανακυλήσεις σε αυτόν.

Συγγνώμη, αλλά όλα αυτά είναι πολύ επώδυνα και σκληρά για να προσδιορίζονται ως ‘διάθεση’.