ΜΟΛΙ ΜΑΝΙΝΓΚ ΓΟΥΟΚΕΡ: “Η ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΣΥΖΗΤΙΕΤΑΙ ΚΑΙ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑ ΗΔΟΝΗ”
Το Magazine μίλησε στις Κάννες με την σκηνοθέτη του ήδη πολυβραβευμένου και πολυσυζητημένου (και γυρισμένου στην Ελλάδα) How to Have Sex.
Έχουμε δει τόσες φορές αυτή την ιστορία από την αγορίστικη σκοπιά και συνήθως είναι διασκεδαστικές κωμωδίες, λέω στην Μόλι Μάνινγκ Γουόκερ, καθώς γύρω μας φουντώνει η φασαρία των Καννών, ένα μεσημέρι του περασμένου Μαΐου.
Και βλέποντας αυτή την ταινία, συνεχίζω, σκεφτόμουν πως με αυτήν απλώς την μετατόπιση του βλέμματος, στο να είναι κορίτσια οι κεντρικοί χαρακτήρες, ξαφνικά στην ατμόσφαιρα υπάρχει κάτι απροσδιόριστα δυσοίωνο.
Με κοιτάζει. «Ακριβώς», απαντά. «Και τι λέει αυτό για την κουλτούρα μας;»
Κάπου ανάμεσα σε αυτή την αρχική ιδέα και στην απάντηση της Μόλι Μάνινγκ Γουόκερ βρίσκεται όλη η ένταση ενός σκληρού, δύσκολου, αλλά εν τέλει εντυπωσιακού και απαραίτητου κινηματογραφικού ντεμπούτου που κυκλοφορεί στις αίθουσες μετά από μια εξαιρετική φεστιβαλική πορεία.
«Αν κάποιο άτομο λέει “ναι” και μοιάζει να υποφέρει, τότε αυτό δεν είναι συναίνεση».
Το How to Have Sex γυρίστηκε στα Μάλια, στην Κρήτη, επιχειρώντας να βουτήξει βαθιά στην κουλτούρα αυτής της σχεδόν υποχρεωτικής, αποπνικτικής αίσθησης τουριστικής διασκέδασης, ακολουθώντας μια παρέα νέων κοριτσιών στις Πιο Φοβερές Διακοπές Της Ζωής Τους – όπου ο στόχος είναι το πάρτυ, το αλκοόλ, το σεξ. Εκεί, ανάμεσα στα χρώματα, στα party anthems, στο αλκοόλ και τα ναρκωτικά, στα ξενύχτια και τις βουτιές και τις νέες γνωριμίες, εκτυλίσσεται όμως κι ένα είδος περφόρμανς.
«Υπάρχει πολύ η αίσθηση του να παρουσιάζεσαι κάπως όταν είσαι σε αυτή την ηλικία», λέει η νεαρή σκηνοθέτης, που με αυτή την τολμηρή ταινία πραγματοποιεί το σκηνοθετικό της ντεμπούτο. «Κάνεις πολύ περφόρμανς για τους φίλους σου, δεν ξέρεις στα αλήθεια τι θες αλλά ψάχνεις να το βρεις. Αν υπήρχε λιγότερη πίεση ίσως να είχες τον χρόνο να τα λύσεις όλα», εξηγεί με λίγη στεναχώρια στο βλέμμα της, αλλά και κάμποσο θυμό.
Το How to Have Sex διαχειρίζεται μια πολύ λεπτή ιστορία μέσα σε αυτό το εκκωφαντικό σκηνικό, μια ιστορία γνώριμη και παγκόσμια. Μια ιστορία πάνω στα όρια της συναίνεσης στο σεξ, και το πώς αυτή ξεπερνάει τις απλές διαχωριστικές γραμμές του ναι ή όχι. «Για μένα συναίνεση είναι κάτι μεγαλύτερο από αυτό, είναι για δύο ανθρώπους που περνάνε καλά. Αν κάποιο άτομο λέει “ναι” και μοιάζει να υποφέρει, τότε αυτό δεν είναι συναίνεση», τονίζει η Γουόκερ.
Το Magazine συνάντησε την Μόλι Μάνινγκ Γουόκερ τον Μάιο στο φεστιβάλ των Καννών, όπου η ταινία παίχτηκε σε παγκόσμια πρεμιέρα, για μια συζήτηση πάνω στην ταινία και τα όσα θίγει. Λίγες μέρες μετά, το How to Have Sex τιμήθηκε με το μεγάλο βραβείο του τμήματος Ένα Κάποιο Βλέμμα του φεστιβάλ. Και τον περασμένο μήνα, κέρδισε τη Χρυσή Αθηνά στις Νύχτες Πρεμιέρας. Τώρα, φτάνει επιτέλους στο ευρύ κοινό.
***
Η ιστορία έρχεται από πολλές τέτοιες διακοπές που έχω ζήσει. Είναι ένα φιλμ βασισμένο στις εμπειρίες μου από πριν 12 χρόνια.
Προφανώς τα πράγματα έχουν αλλάξει, τώρα ας πούμε τα παιδιά έχουν τα τηλέφωνά τους συνέχεια έξω. Αλλά η ενέργεια είναι η ίδια.
Προσπαθώ να μιλήσω για το πώς μπορούμε να έχουμε καλύτερο σεξ, από την πλευρά της νεαρής γυναίκας. Και το πώς η σεξουαλική εκπαίδευση πρέπει να αλλάξει και να συζητιέται και γύρω από την γυναικεία ηδονή.
Η οπτική της ανδρικής ηδονής είναι τόσο βαθιά ριζωμένη στην κοινωνία μας και όλη η συζήτηση για το σεξ γίνεται από την ανδρική οπτική. Νομίζω έχουμε καθυστερήσει πάρα πολύ να αρχίσουμε να μιλάμε για γυναικεία ικανοποίηση.
«Σε αυτή την ηλικία το να κάνεις σεξ είναι σαν μια κούρσα που πρέπει να κερδίσεις».
Η Τάρα δέχεται πιέσεις, από τις φίλες της, από το περιβάλλον, από όλο τον κόσμο γύρω της. Σε αυτή την ηλικία το να κάνεις σεξ είναι σαν μια κούρσα που πρέπει να κερδίσεις. Δεν διαλέγεις, είναι μια κατάσταση πίεσης.
Η συζήτηση γύρω από τη συναίνεση έχει εξελιχθεί σε άσπρο/μαύρο, ένα ναι κι ένα όχι. Για μένα συναίνεση είναι κάτι μεγαλύτερο από αυτό, είναι για δύο ανθρώπους που περνάνε καλά. Αν κάποιο άτομο λέει «ναι» και μοιάζει να υποφέρει, τότε αυτό δεν είναι συναίνεση. Οι άνθρωποι πρέπει να καταλάβουν ότι είναι κάτι που διαρκώς εξελίσσεται και πρέπει να βρίσκεσαι σε αρμονία με το άλλο άτομο. Αυτό είναι το βασικό σημείο που προσπαθούμε να δείξουμε.
Έχω υποφέρει από πολλά flashbacks στη ζωή μου όταν προσπαθώ να κοιμηθώ. Κι αυτό έγινε μοτίβο μες στην ταινία. Όταν προσπαθεί να κοιμηθεί η Τάρα, τότε ανασύρονται όλα. Τότε που λες «ας κοιμηθώ για να περάσει»; Τότε έρχονται όλα, ναι.
Υπάρχει πολύ η αίσθηση του να παρουσιάζεσαι κάπως όταν είσαι σε αυτή την ηλικία. Κάνεις πολύ περφόρμανς για τους φίλους σου, δεν ξέρεις στα αλήθεια τι θες αλλά ψάχνεις να το βρεις. Αν υπήρχε λιγότερη πίεση ίσως να είχες τον χρόνο να τα λύσεις όλα.
Αυτό που συνειδητοποιήσαμε κάνοντας το φιλμ είναι ότι κάθε γυναίκα έχει βιώσει κάποια μορφή κακοποίησης ή κάποιας αμήχανης στιγμής όπου τα πάντα γίνονται απειλητικά.
Μια βασική αναφορά μας ήταν το American Honey, που ακολουθεί την άγρια ενέργεια αυτών των παιδιών και μένει με αυτά.
Πέρα από αυτό προσπαθούσαμε να αναφερθούμε στην πραγματικότητα, περνάγαμε χρόνο στο μέρος αυτό. Τα γυρίσματα έγιναν εκτός σεζόν αλλά το σκάουτινγκ έγινε εντός σεζόν, έζησα εκεί 3 βδομάδες στο μέσον της σεζόν. Είχα κάτι μεθυσμένους τύπους να χτυπάνε την πόρτα μου «εεεε, αυτό δεν είναι το δωμάτιό μου;» [γελάει] Ξύπνησα μια νύχτα και κοίταξα από το μπαλκόνι κι όλοι χόρευαν γύρω από την πισίνα με τον φωτισμό των κινητών. Στην ταινία οι αναφορές μας είναι από την πραγματικότητα, πράγματα από το TikTok και πράγματα που είδαμε ζώντας σε αυτό το μέρος.
Ποια ταινία με έχει καθορίσει; Δεν ξέρω. Το Lion King!
Όταν ψάχναμε χώρο για να γυριστεί η ταινία ήρθαμε σε επαφή με την Heretic, φοβερή εταιρεία παραγωγής. Μας πρότειναν τα Μάλια. Υπήρχαν κι άλλα party islands στην Ελλάδα αλλά τα Μάλια ήταν στο νησί με τις περισσότερες υποδομές, οπότε κάναμε εκεί σκάουτινγκ για χώρους. Η πόλη μας υποδέχτηκε πολύ ζεστά, ήταν η καλύτερη οψιόν μας.
Στην ταινία βλέπουμε βρετανούς τουρίστες να συνυπάρχουν μόνο με βρετανούς τουρίστες, χωρίς παρουσία ντόπιων. Γιατί έτσι είναι.
Στα γυρίσματα έγινε σφαγή! Το καστ μου είναι όλα παιδιά γεμάτα ενέργεια. Στο κόκκινο χαλί χτες όλα ήταν σαν να έχουν ADHD, κανένα δεν καθόταν ακίνητο για πέντε λεπτά. Μου λέει κάποιος, «πώς έκανες ταινία με όλα αυτά;» [γελάει] Αλλά αυτή η ενέργεια είναι το καλύτερο πράγμα για την ταινία. Είμαι κι εγώ έτσι, οπότε περάσαμε τέλεια.
Ήμασταν εκτός σεζόν οπότε έπρεπε να γεμίσουμε το μέρος με σκουπίδια, τα οποία μαζέψαμε αμέσως μετά. [γελάει] Στο μέρος που τρώγαμε κάθε βράδυ τους λέγαμε να κρατάνε μπουκάλια και κούτες γιατί δεν θέλαμε να χρειαστεί να αγοράζουμε σκουπίδια!
Η ιδέα είναι ότι στην αρχή το vibe είναι σαν DisneyLand και στην πορεία αυτό αποσυντίθεται κι αρχίζεις να συνειδητοποιείς τι κρύβεται από κάτω. Καθώς το φιλμ προχωρά ας πούμε, ακούς το μπάσο περισσότερο και δε μπορείς να κοιμηθείς από το πόσο μπάσο υπάρχει. Δουλέψαμε πάνω σε αυτό με τον sound designer. Και με τον production designer θέλαμε διαμέσου του φιλμ τα πάντα να γίνονται πιο ακατάστατα και να κυριαρχεί μια χαοτική αίσθηση.
Οι ηθοποιοί καταλάβαιναν τους χαρακτήρες τους, δουλέψαμε πολύ στις πρόβες. Τους έβαλα να πάρουν συνεντεύξεις το ένα από το άλλο on camera, χτίσαμε τα backstories των χαρακτήρων μαζί ώστε όταν αυτοσχεδίαζαν ή βρίσκονταν μέσα σε μια κατάσταση, να μπορούν να πάρουν τον χαρακτήρα τους ακόμα πιο μακριά. Γιατί… ΟΚ, ήταν 6 βασικοί χαρακτήρες, οπότε πολλές φορές το να σκηνοθετώ και τους 6 μαζί ήταν δύσκολο.
Είχαμε μια φοβερή ομάδα που έκανε κάστινγκ τους extras. Είχαμε 1.100 extras ή κάτι τέτοιο, σε όλο το φιλμ. Τους έφερναν σε λεωφορείο και μετά είχαν και την ευθύνη τους στο σετ. Και είναι άτομα που ξέρουν να παρτάρουν από αυτό το τιμ, με το που τους είδα λέω ΟΚ, καλά θα πάει αυτό. [γελάει] Τους έδωσα μια λίστα από ενέργειες που ήθελα να γίνονται στο φόντο, ήταν ομαδική η προσπάθεια με τους κομπάρσους.
Είναι δύσκολο να μιλήσεις σε τέτοιους χώρους. [μεγάλη σιωπή] Επίσης κανείς δεν ακούει.
Με το συνεργείο είχαμε τέλεια εμπειρία, οι πάντες εκεί ένιωθαν πάθος για το θέμα της ταινίας. Ήταν ένας συνδυασμός χαράς αλλά και επιπέδου αγάπης για το πρότζεκτ. Υπήρχε η κατανόηση ότι τα πάρτυ δεν χρειάζεται να είναι απειλητικοί χώροι. Αλλά μπορούνε να είναι και χώροι αγάπης και ασφάλειας.
Σε όλους άρεσε ο τίτλος της ταινίας. Στην αρχή άρεσε περισσότερο ο τίτλος παρά το σενάριο. [γελάει]
Κάποια στιγμή υπήρξε μια αμφιβολία επειδή όπως μου είπαν, θα υπάρξει πολύς κόσμος που θα είναι σε φάση [κοροϊδευτικά] «χοχοχο, ίσως μάθω κάτι αν πάω στην ταινία, χοχοχοχο». [μεγάλη παύση] Αλλά ίσως όντως μάθουν, οπότε… [γελάει]
Κάναμε κάποια workshops σε όλη την Αγγλία, βάζαμε 10 αγόρια και 10 κορίτσια ξεχωριστά. Κορίτσια 16-17 χρονών, αγόρια 18-19 χρονών. Τους μιλήσαμε για την συναίνεση και την έννοια του σεξ, και μετά τους δώσαμε δύο σκηνές από την ταινία και κανείς δεν την αναγνώρισε ως κακοποίηση. Αυτή ήταν η στιγμή που το BFI αποφάσισε πως ήταν ένα σημαντικό φιλμ που πρέπει να γίνει και μας έδωσε τα λεφτά.
Πολλά αγόρια έλεγαν «ε αφού κοιμήθηκε μαζί του την προηγούμενη νύχτα»… που προφανώς δεν σημαίνει τίποτα. «Δεν έφυγε από το κρεβάτι». «Δεν είπε όχι». Όλα φρικτές δικαιολογίες για μένα.
Κάποια κορίτσια έλεγαν ότι «α, πρέπει τα κορίτσια να φοράνε καλύτερα ρούχα, να μη μεθάνε, να προστατεύουν τον εαυτό τους», κλπ.
Εκεί μπαίνει το ζήτημα της εκπαίδευσης. Κι αυτά τα workshops υπογράμμισαν πόσο κακή είναι η εκπαίδευση γύρω από τη συναίνεση.
Δεν περιμέναμε να είναι τόσο δραματική η κατάσταση. Θα έπρεπε να έχουμε προχωρήσει. Έχουμε δει και στην τηλεόραση πράγματα όπως το I May Destroy You, το Sex Education κι άλλα που έχουν αλλάξει κάπως τον χάρτη. Οπότε όλο αυτό ήταν… πραγματικά σοκαριστικό.
Δεν μας πειράζει να θεωρηθεί πως το φιλμ έχει εκπαιδευτική αξία. Δεν είναι κακή λέξη η εκπαίδευση. Για μένα τα καλύτερα φιλμ στον κόσμο είναι εκείνα που βγαίνεις και σκέφτεσαι τη ζωή σου και σκέφτεσαι πώς μπορείς να αλλάξεις.
Ελπίζουμε να κάνουμε ένα τουρ σεξουαλικής εκπαίδευσης και να μπορέσουμε να ανοίξουμε συζήτηση με τρόπο που θα αλλάξει κάποια πράγματα.
Η επόμενή μου ταινία; Θα είναι μια συζήτηση πάνω στην έννοια του φύλου.
To How to Have Sex κυκλοφορεί στις αίθουσες από το Cinobo. Η συνέντευξη πραγματοποιήθηκε στο 76ο φεστιβάλ Καννών.