Σύνθετη διαπραγμάτευση της ΔΕΠΑ με τη ρωσική Gazprom για το αέριο

Σε ένα κομβικό στάδιο, από την έκβαση του οποίου θα κριθεί κατά πόσο τελικά οι δύο πλευρές θα οδηγηθούν στην Διαιτησία βρίσκεται η διαπραγμάτευση ΔΕΠΑ – Gazprom, η οποία έχει ξεκινήσει από τα τέλη του 2022.

Το σενάριο προσφυγής δεν είναι καθόλου ακραίο και η ελληνική εταιρεία φέρεται να έχει εξαντλήσει όλα τα νομικά εργαλεία στη σύνθετη αυτή διαπραγμάτευση, που αφορά τόσο την τιμή του ρωσικού αερίου, όσο και το αίτημα της Gazprom να ενεργοποιηθεί η ρήτρα take or pay και να της καταβληθούν περίπου 400 εκατ. ευρώ για τη μη απορρόφηση των ελάχιστων συμβατικών όγκων του 2022 και τη χρήση του 2023.

Στο θέμα της τιμής, με βάση την τελευταία αναθεώρηση της σύμβασης το 2021, συνδέεται κατά 80% με τις διακυμάνσεις του δείκτη TTF στο ολλανδικό χρηματιστήριο και κατά 20% με τη τιμή του πετρελαίου. Και η ΔΕΠΑ διεκδικεί όχι μόνο αρκετά βελτιωμένη τιμή για το 2024, αλλά και καλύτερη αναδρομικά από την 1η /1/2023, δηλαδή να της επιστρέψουν οι Ρώσοι χρήματα.

Στο θέμα των ρωσικών αξιώσεων για τη ρήτρα, η ελληνική εταιρεία δεν τις αναγνωρίζει και υποστηρίζει ότι η μη απορρόφηση των ελαχίστων ποσοτήτων, (δηλαδή των 17 TWh της σύμβασης που αφορά 22 TWh ή 2 bcm το χρόνο), οφείλεται στην μη τήρηση από την ίδια την Gazprom του πλέον σημαντικού όρου του συμβολαίου. Να της παραδίδει φυσικό αέριο σε τέτοια τιμή ώστε να έχει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στην ελληνική αγορά, κάτι το οποίο δεν συμβαίνει πλέον εδώ και καιρό. Επί μήνες, τόσο το LNG, όσο και το αέριο που προμηθεύει η ρωσική εταιρεία σε τουλάχιστον έναν πελάτη της στην Ελλάδα, είχαν τιμές χαμηλότερες απ’ αυτές στις οποίες πωλούσε η Gazprom στη ΔΕΠΑ, όπως μεταφέρουν πηγές της τελευταίας.

Στο ερώτημα γιατί να έρθει τώρα στην επικαιρότητα η διαπραγμάτευση ΔΕΠΑ – Gazprom, όταν αυτή έχει ξεκινήσει από τον Νοέμβριο του 2022, η απάντηση είναι διττή. Τόσο γιατί οι συζητήσεις των δύο εταιρειών έχουν φτάσει σε αδιέξοδο, όσο και γιατί η κυβέρνηση δεν κρύβει ότι βλέπει την κλιμάκωση της έντασης μεταξύ Βουλγαρίας και Ρωσίας ως ευκαιρία για να τελειώνουμε οριστικά με το αέριο της Gazprom.

Το είπε όσο πιο ξεκάθαρα μπορούσε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Θοδωρής Σκυλακάκης κατά την συνέντευξη Τύπου της περασμένης Πέμπτης. Εξήγησε ότι χωρίς ρωσικό αέριο αφενός θα μειωθεί το κόστος λόγω της ρήτρας take or pay για τη ΔΕΠΑ και τον προυπολογισμό, (και ίσως υπάρξουν περισσότεροι πόροι για στήριξη των καταναλωτών), αφετέρου θα εναρμονιστεί επιτέλους η Ελλάδα με τα ισχύοντα στην υπόλοιπη Ευρωπαική Ενωση. Την ώρα που στην ΕΕ το μερίδιο του ρωσικού αερίου έχει μειωθεί στο 9%, στην Ελλάδα κινείται στα επίπεδα του 40% (τόσο από αγωγούς, όσο και LNG), φτάνοντας ενίοτε ακόμη και ψηλότερα, σε επίπεδα που θυμίζουν την περίοδο 2018 – 2019.

Ερωτηθείς σχετικά ο κ. Σκυλακάκης είχε διευκρινήσει ότι η κυβέρνηση δεν ανησυχεί καθόλου στο σενάριο να αρνηθεί η Gazprom να πληρώσει τον φόρο 10,2 ευρώ/MWh τον οποίο της επέβαλαν οι Βούλγαροι, και κατ’ επέκταση να διακοπεί η ροή ρωσικού αερίου προς την Ελλάδα. Κι αυτό, καθώς μια τέτοια εξέλιξη θα μπορούσε να αποτελέσει τη λύση να τελειώνουμε οριστικά με το ρωσικό αέριο και το υψηλό κόστος της ρήτρας take or pay που επιβαρύνει την ΔΕΠΑ Εμπορίας για όσες συμβασιοποιημένες ποσότητες δεν καταναλώνει. Είχε μάλιστα δώσει και νούμερα, λέγοντας ότι η ρήτρα ήταν 150 εκατ ευρώ για το 2022 και φέτος υπολογίζεται ότι θα ανέλθει στα 300 εκατομμύρια.