ΟΙ ΤΡΟΠΟΙ ΠΟΥ ΕΧΕΙΣ ΓΙΑ ΝΑ ΣΤΑΜΑΤΗΣΕΙ ΝΑ ΣΕ ΤΑΛΑΙΠΩΡΕΙ Ο ΑΥΧΕΝΑΣ ΣΟΥ

Όπως κάνει πάρτι η υγρασία, αρχίζουν οι πόνοι σε διάφορα σημεία του σώματος μας. Είναι αυτά που έχουμε καταπονήσει στη ζωή μας και άρα έχουν αποκτήσει μια κάποια ευαισθησία.

Μπορεί επίσης, να είχαμε στο παρελθόν ένα τραύμα (πχ κάταγμα). Ή να πρόκειται και για κάτι ‘κατασκευαστικό’ (μυοσκελετικό θέμα με το οποίο γεννηθήκαμε).

Η περιοχή ωστόσο, που βασανίζει τους περισσότερους είναι ο αυχένας.

Ο πόνος στον αυχένα οφείλεται συνηθέστερα στη φθορά των δίσκων που υπάρχουν ανάμεσα στους σπόνδυλους (βλ. οστά στο λαιμό) για να απορροφούν τους κραδασμούς.

Δηλαδή, στην κήλη αυχενικού δίσκου.

Αυτή μπορεί να προκύψει με πολλούς διαφορετικούς τρόπους. Θα τους δούμε στη συνέχεια.

Όπως ενημερώνουν πρόσφατες έρευνες, η πολυπαραγοντική αυτή νόσος έχει εξελιχθεί σε μείζον πρόβλημα της σύγχρονης κοινωνίας. Χαρακτηριστικά, είναι μεταξύ αυτών που έχουν και τη μεγαλύτερη οικονομική επιβάρυνση στα συστήματα υγείας.

Πέραν του κόστους των θεραπειών, υπάρχει και μειωμένη παραγωγικότητα.

Επηρεάζει 27 άτομα, ανά 1000.

Εκτιμάται πως περίπου το 80% των ανθρώπων βιώνουν πόνο στον αυχένα κατά τη διάρκεια της ζωής τους.

Ποσοστό από 20% έως 50% τον αντιμετωπίζει ετησίως.

Όπως είπε στους New York Times ο Δρ Ram Alluri, επίκουρος κλινικός καθηγητής ορθοπεδικής χειρουργικής στο Keck School of Medicine του  Πανεπιστημίου της Νότιας Καλιφόρνια, με ειδίκευση στη χειρουργική της σπονδυλικής στήλης «είτε εμφανίζεται ως μεμονωμένο επεισόδιο που διαρκεί λίγες ημέρες, είτε γίνεται χρόνιο παράπονο, ο πόνος στον αυχένα είναι σχεδόν εγγυημένος για όλους».

ΠΟΛΛΕΣ ΦΟΡΕΣ ΔΕΝ ΚΑΤΑΛΑΒΑΙΝΕΙΣ ΠΩΣ ΦΤΑΙΕΙ Ο ΑΥΧΕΝΑΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΟΝΟ ΣΟΥ

Αυτό που κάνει τον πόνο στον αυχένα προβληματικό ως προς την άμεση διάγνωση, είναι πως ‘δίνει’ σήματα σε περιοχές που μας δυσκολεύουν να καταλάβουμε τι τα προκαλεί.

1. Για παράδειγμα, ένα ‘μυρμήγκιασμα’ ή ‘κάψιμο’ στο μπράτσο που φτάνει έως την παλάμη.
2. Μια ζάλη, μια ναυτία, μια αδυναμία.
3. Να μη βλέπεις καλά
4. Να μην ακούς καλά.
5. Να έχεις πρόβλημα συγκέντρωσης, χωρίς να υπάρχει προφανής λόγος.
6. Να έχεις δυσκολία στην κατάποση.

Αν επιμένουν οι ενοχλήσεις, είναι χρήσιμο να επισκεφτείς ορθοπεδικό και να κάνεις τις απαραίτητες εξετάσεις.

ΟΙ ΑΙΤΙΕΣ ΤΟΥ ΠΟΝΟΥ ΣΤΟΝ ΑΥΧΕΝΑ

Πέραν όλων των άλλων παραμέτρων που παίζουν ρόλο σε ό,τι άλλο έχει να κάνει με την σπονδυλική μας στήλη (από όπου ξεκινάει ο πόνος στον αυχένα), η περιοχή αυτή επιβαρύνεται εξόχως από τις ατελείωτες ώρες που περνάμε με σκυμμένο το κεφάλι αγκαλιά με το κινητό.

Επιδεινώνεται και από ψυχολογικούς παράγοντες.

Βλέπεις, όσο μεγαλύτερη είναι η ένταση που νιώθεις, τόσο πιο πολύ ένταση ‘βάζεις’ στους ώμους και έτσι επηρεάζεις και τον αυχένα.

Οι συνήθεις αιτίες περιλαμβάνουν

• Κακή στάση (ο τρόπος που τοποθετούμε το σώμα μας όταν καθόμαστε ή στεκόμαστε).
• Ύπνο σε άβολη θέση.
• Ένταση στους μυς.
• Τραυματισμό -πχ μυϊκή καταπόνηση ή χτύπημα.
• Παρατεταμένη χρήση υπολογιστή/κινητού.
• Ολίσθηση δίσκου σπονδυλικής στήλης (κήλη δίσκου)
• Φθορά στα οστά του λαιμού -φυσιολογικό μέρος της γήρανσης
• Φθορά των δίσκων της σπονδυλικής στήλης (βλ. αυχενική σπονδύλωση, επίσης φυσιολογικό μέρος της γήρανσης).

Υπάρχουν και σπάνιες αιτίες, όπως είναι η βλάβη στους σπονδύλους, στο νωτιαίο μυελό ή στα νεύρα στον αυχένα, ένα συμπιεσμένο νεύρο (τραχηλική ριζοπάθεια), μια μόλυνση, οστική βλάβη ή κατάγματα που σχετίζονται με την οστεοπόρωση, τύπος καρκίνου, μηνιγγίτιδα και αρθρίτιδα.

ΤΙ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΚΑΝΟΥΜΕ ΓΙΑ ΝΑ ΑΝΑΚΟΥΦΙΣΤΟΥΜΕ

Ο κύριος παράγοντας της συγκεκριμένης μορφής αρθρίτιδας είναι ο γενετικός. Υπάρχουν βέβαια, τρόποι να επιβραδύνουμε τον εκφυλισμό του δίσκου (βλ. κήλη).

Έχει διαπιστωθεί πως βοηθά η αποφυγή ανθυγιεινών συνηθειών, όπως το κάπνισμα (έχει φανεί πως επιταχύνει τον εκφυλισμό), η άρση βαρών και επαγγέλματα που περιλαμβάνουν χειρισμό εργαλείων με δόνηση.

Είναι γνωστό και ότι πιο επιρρεπείς είναι οι άνδρες.

Ως υπερήφανη ιδιοκτήτρια κήλης στη μέση και τον αυχένα, είχα ενημερωθεί από γιατρούς πως έχω δυο επιλογές: ή να κάνω μια ζωή φυσικοθεραπείες που δεν θα έλυναν το πρόβλημα μου ή να πάω σε γυμναστήριο.

Για τη μέση μου πρότειναν το pilates, ώστε να ‘χτίσω’ την κοιλιά μου και να μάθει το σώμα μου να μην στηρίζεται στη μέση μου (οι κοιλιακοί βοηθούν στη διατήρηση της σωστής στάσης του σώματος, δώρο για έναν άνθρωπο όπως εγώ που για τη μισή μου ζωή περπατούσα καμπουριαστά).

Για τον αυχένα μου σύστησαν την ενδυνάμωση, με βάρη. Ο στόχος ήταν να ενισχύσω τους παρασπονδυλικούς μυς (εκτείνονται από τη βάση του κρανίου μέχρι το μήκος της σπονδυλικής στήλης -στηρίζουν την πλάτη και βοηθούν στη διατήρηση της σωστής στάσης του σώματος -μαζί με τους κοιλιακούς).

Πού χρησιμεύουν οι παρασπονδυλικοί μύες

Οι περισσότεροι άνθρωποι χάνουν δύναμη στο πάνω μέρος της πλάτης τους, όπου βρίσκονται και οι παρασπονδυλικοί μύες, όπως μεγαλώνουν. Ανεξάρτητα από το αν έχουν αρθρίτιδα ή όχι.

Αυτό μας κάνει να ρίχνουμε προς τα εμπρός τους ώμους και το κεφάλι.

Υπάρχει τρόπος να παραμείνουμε… σε ευθεία: είναι η ενίσχυση των μυών της πλάτης και των ώμων που κρατούν τον κορμό μας ίσιο.

Τι δείχνει η επιστήμη για την άσκηση ως τρόπο αντιμετώπισης

Πρόσφατη μετα-ανάλυση διαπίστωσε ότι η προπόνηση δύναμης, οι διατάσεις και το περπάτημα πιθανότατα μειώνουν την επανεμφάνιση του πόνου στον αυχένα.

Η Δρ. Julia Bizjack, ορθοπεδική φυσιοθεραπεύτρια στην Cleveland Clinic πρόσθεσε ότι το ‘χτίσιμο’ των μυών στο πάνω μέρος της πλάτης, στο στήθος και στον πυρήνα μάς βοηθά να κρατάμε το σώμα σε όρθια θέση. Κάτι που βοηθά στην πρόληψη του πόνου στον αυχένα.

ΤΙ ΕΔΕΙΞΕ Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΩΝ ΕΥΡΗΜΑΤΩΝ ΠΑΝΩ ΜΟΥ

Ενώ στα 27 περπατούσα με μπαστούνι, γιατί χτυπούσε το τελευταίο οστό της σπονδυλικής στήλης το κόκκαλο του αριστερού ποδιού και το ‘νέκρωνε’, τα 15 τελευταία χρόνια που γυμνάζομαι δεν έχω καν ενόχληση. Εκτός βέβαια, και αν κάνω υπερβολές.

Ο αυχένας επίσης δεν με ενοχλεί, παρά μόνο αν ξεχαστώ και αφήσω την περιοχή εκτεθειμένη στο κρύο (η συνέπεια είναι να νιώθω σαν να μου έχουν μπήξει μαχαίρι στην ωμοπλάτη και το έχουν αφήσει εκεί -δεν μπορώ καν να αναπνεύσω άνετα) ή επίσης όταν υπερεκτιμώ τις δυνατότητες μου.

Το pilates με έχει μάθει να αναγνωρίζω πότε βάζω ένταση στους ώμους μου (πόσες φορές τους σηκώνεις, όταν κρυώνεις; Ή όταν κάνεις μια δουλειά που απαιτεί άρση του χεριού σου;) και να ‘διορθώνω’, ώστε να γλιτώνω τις ταλαιπωρίες.

Επίσης, τουλάχιστον μια φορά την εβδομάδα κάνω ασκήσεις ενδυνάμωσης μόνο για την πλάτη μου. Έτσι ‘διατηρείται’ σε σωστή θέση το σύστημα (το πάνω μισό του σώματος μου).

Eν τω μεταξύ, δεν ξεχνώ τις διατάσεις στην περιοχή.

Ο Δρ Ram Alluri εξήγησε πως «εάν μπορούν να διατηρηθούν δυνατοί οι παρασπονδυλικοί μύες, μπορούν να αποτρέψουν την αυξημένη κίνηση στο επίπεδο του πραγματικού δίσκου και των αρθρώσεων.

Αυτό μπορεί να ελαχιστοποιήσει ή να απαλλαγεί από τον πόνο στον αυχένα».

Οι μικρές σημειώσεις που θα σε σώσουν

Ειρήσθω εν παρόδω, έκανα τον κόπο να αλλάξω στρώμα και να αγοράσω ειδικό μαξιλάρι -ώστε να μην δημιουργώ ένταση στον αυχένα όταν κοιμάμαι.

Επίσης, όταν δουλεύω μπροστά σε οθόνες φροντίζω τα χέρια μου να είναι στο πληκτρολόγιο σε θέση που δεν ‘σηκώνονται’ οι ώμοι (να είναι στην φυσική τους ευθεία και προς τα πίσω) και να είναι το κεφάλι ευθυγραμμισμένο με την ευθεία της πλάτης (να μη γέρνει προς τα εμπρός ή προς τα πίσω).

Εξυπακούεται πως η πλάτη είναι ίσια.

Βέβαια, την επομένη της ενδυνάμωσης αυτού του σημείου στο γυμναστήριο, ακόμα και αν θέλω να καμπουριάσω, δεν μπορώ.

Στην δε, καρέκλα έχω βάλει ένα μαξιλάρι εκεί όπου ακουμπάει η μέση.

Στα είπα πολλά; Είναι.

Και δεν γίνονται από τη μια μέρα, στην άλλη.

Χρειάζεται χρόνος για να μάθεις στο σώμα σου να ‘στέκεται’ σωστά.

Σκέψου όμως, τι έχεις να κερδίσεις.

Α, ό,τι σου είπα, μου τα είπε γιατρός. Δεν πήρα πρωτοβουλίες.

H EΓΧΕΙΡΗΣΗ ΕΙΝΑΙ Η ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΛΥΣΗ-ΠΟΤΕ ΠΡΟΤΕΙΝΕΤΑΙ

Προφανώς όταν είχα τις κρίσεις με τις κήλες, είχα ρωτήσει τους ορθοπεδικούς αν θα ήταν χρήσιμο να κάνω επέμβαση αφαίρεσης και να τελειώνω μια και καλή.

Μου είχαν απαντήσει πως τα χειρουργεία δεν συνιστώνται, πριν δοκιμάσει ο ασθενής να ανακουφιστεί με φάρμακα, φυσικοθεραπεία και στοχευμένη άσκηση.

Μου είχαν επισημάνει και ότι ακόμα και αν αφαιρέσω εκείνη που είχα στη μέση (χαμηλά στην σπονδυλική στήλη), ουδείς μπορούσε να μου εγγυηθεί πως δεν θα ξαναβγεί.

Mελέτη που δημοσιεύτηκε τον Ιούνιο του 2021 διευκρίνισε πως «σε όλα τα επίπεδα δισκοκήλης, οι απόλυτες χειρουργικές ενδείξεις περιλαμβάνουν επιδείνωση των νευρολογικών ελλειμμάτων με μυελοπάθεια ή σύνδρομο ιπποειδούς ουράς.

Ωστόσο, αυτή η ανασκόπηση συνόψισε τις σχετικές ενδείξεις για χειρουργική επέμβαση σε κάθε επίπεδο.

Στην αυχενική δισκοκήλη, η μη χειρουργική θεραπεία είναι η αρχική θεραπεία εκλογής στους περισσότερους ασθενείς.

«Αποτελείται από έναν αριθμό διαφορετικών τρόπων συμπεριλαμβανομένης της ακινητοποίησης, της φυσικοθεραπείας, του μασάζ, της ενδυνάμωσης, της φαρμακευτικής αγωγής.  Αυτοί οι τρόποι έχουν καλά έως εξαιρετικά αποτελέσματα, στο 90% των περιπτώσεων».

Οι ενδείξεις για χειρουργική επέμβαση αποτελούνται από έξι μήνες συνεχών συμπτωμάτων, που δεν ανταποκρίνονται στη συντηρητική θεραπεία.

«Σχετικά με σημεία ή συμπτώματα που μπορεί να χρήζουν πρώιμης χειρουργικής επέμβασης περιλαμβάνουν προοδευτικά νευρολογικά ελλείμματα ή σημεία μυελοπάθειας.

Μελέτη έδειξε ότι η μεγαλύτερη διάρκεια των συμπτωμάτων προεγχειρητικά αντιστοιχεί σε χειρότερα αποτελέσματα μετά την επέμβαση, με σημαντικά καλύτερες βαθμολογίες πόνου στο χέρι σε ασθενείς που υποβλήθηκαν σε αποσυμπίεση εντός έξι μηνών από την έναρξη των συμπτωμάτων.

Επομένως οι συγγραφείς συνέστησαν έξι μήνες ως το όριο για τη μη χειρουργική αντιμετώπιση.

Αυτό το εύρημα υποστηρίχθηκε και από άλλους συγγραφείς».