Ο Αλέξης μετά τον Αλέξη

Η αποχώρηση των βουλευτών και των στελεχών της ομάδας των 6+6 (Χαρίτσης, Αχτσιόγλου, Ηλιόπουλος) αποτελεί την προτελευταία πράξη της διάσπασης του ΣΥΡΙΖΑ.

Η τελευταία έχει ήδη ξεκινήσει με την αποχώρηση χιλιάδων μελών από το πάλαι ποτέ «κόμμα της κυβερνώσας Αριστεράς».

Απολύτως αναμενόμενη διάσπαση

Πρόκειται για μια από τις πλέον αναμενόμενες διασπάσεις που έχουν σημειωθεί ποτέ. Ήταν φανερό ότι τα πράγματα οδηγούνταν στη ρήξη -και δεν εννοώ μόνο τις τελευταίες μέρες όταν το ερώτημα ήταν όχι το αν αλλά το πότε ακριβώς θα αποχωρήσει η εσωκομματική αντιπολίτευση. Στην πραγματικότητα, η διάσπαση είχε προδιαγραφεί από την καμπάνια που έκανε ο Στέφανος Κασσελάκης για κερδίσει την προεδρία του ΣΥΡΙΖΑ.

Μια ακραία τοξική καμπάνια που στηρίχτηκε σε fake news, όπως εκείνο το περίφημο sms στον Αλέξη Τσίπρα, και είχε ως βασικό επιχείρημα το ότι οι 6+6 και η Ομπρέλα υπονόμευαν συστηματικά τον απερχόμενο πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ. Τότε ήταν που δημιουργήθηκε το ψυχικό χάσμα στο εσωτερικό του κόμματος.

Στις 16 Σεπτεμβρίου, παραμονές των εκλογών για τον νέο πρόεδρο, γράφαμε στο NEWS 24/7:

«Εύκολα μπορεί να φανταστεί κανείς τι θα σημαίνει ένα κόμμα στο οποίο θα προεδρεύει ο Κασσελάκης και βασικός πόλος της εσωκομματικής ισχύος θα είναι ο Πολάκης, ο οποίος μάλιστα μπορεί να αναλάβει την προεδρία της Κοινοβουλευτικής Ομάδας. Αν τους εσωκομματικούς “εχθρούς” τους αντιμετωπίζουν τώρα με αυτόν τον βίαιο τρόπο, το λογικό είναι να τους οδηγήσουν στην έξοδο, αν αύριο πάρουν την εσωκομματική εξουσία. Πώς μπορούν να εγγυηθούν την ενότητα όσοι την υπονόμευσαν;»

Τη συνέχεια τη γνωρίζουμε. Ο μηχανισμός του Στέφανου Κασσελάκη έκανε ό,τι πέρναγε από το χέρι του για να καταστήσει τη διάσπαση αναπότρεπτη. Φτάσαμε στο σημείο να καλούνται δημόσια οι διαφωνούντες «να πάρουν δρόμο».

Χωρίς βαρβάρους

Οι διασπάσεις δεν είναι ποτέ ευχάριστες, αλλά ορισμένες φορές αποτελούν το μικρότερο κακό. Τόσο για τους οπαδούς του Κασσελάκη όσο και για τους αποχωρήσαντες στο σημείο που είχαν φτάσει τα πράγματα η συνύπαρξη στο ίδιο κόμμα θα ήταν αφόρητη και γι’ αυτό αδύνατη.

Τώρα τελείωσαν τα ψέματα και για τις δύο πλευρές. Κανείς δεν έχει πλέον «βαρβάρους» για να τους χρησιμοποιεί ως άλλοθι της αποτυχίας του. Άπαντες θα κριθούν αποκλειστικά από τον τρόπο που θα πολιτευτούν.

Το ερώτημα

Για τον Στέφανο Κασσελάκη δεν πρέπει να υπάρχουν πια ερωτήματα για τη στρατηγική και τις ικανότητές του. Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ και οι συν αυτώ έχουν δώσει αρκετά δείγματα γραφής για να καταστήσουν σαφές ότι δεν μπορούν να οδηγήσουν την αξιωματική αντιπολίτευση σε ανοδική πορεία. Πέρα από τη διάσπαση, για την οποία φέρουν την ευθύνη, ο πολιτικός λόγος τους χαρακτηρίζεται από τεράστιο έλλειμμα συνοχής και πειστικότητας.

Αυτό το πολύ παράξενο μείγμα Αμερικανών Democrats και Παύλου Πολάκη δεν μπορεί να παραγάγει θετικά πολιτικά αποτελέσματα.

Για τους αποχωρήσαντες το ερώτημα της προοπτικής είναι ανοιχτό. Θα μπορέσουν να διαμορφώσουν μια βιώσιμη πολιτική εναλλακτική στον χώρο της Αριστεράς; Το εγχείρημα δεν είναι καθόλου εύκολο. Ιστορικά τα κόμματα που προέρχονται από διασπάσεις, σπανίως τα πήγαν καλά. Στη σημερινή συγκυρία τα πράγματα γίνονται ακόμα πιο δύσκολα από τέσσερις παράγοντες:

1. Η κεντρική θέση των social media στον πολιτικό διάλογο ευνοεί την τοξικότητα, η οποία αν και «μπετονάρει» τον «στρατό των πιστών», εντούτοις, απωθεί όλους τους υπόλοιπους. Το αλληλοφάγωμα στο Facebook είναι πολιτικά καταστροφικό.
2. Οι αποχωρήσαντες ανήκουν σε δύο διακριτές ομάδες (6+6 και Ομπρέλα) οι οποίες δεν είναι σίγουρο ότι μπορούν εύκολα να χαράξουν ενιαία πολιτική γραμμή.
3. Είναι δύσκολη η πολιτική διαχείριση της κυβερνητικής θητείας του ΣΥΡΙΖΑ. Από τη μια μεριά δεν μπορούν να την αποκηρύξουν γιατί κάτι τέτοιο θα ήταν σαν να ακύρωναν τη μέχρι τώρα πολιτική πορεία τους. Από την άλλη, είναι απαραίτητο να σηματοδοτήσουν τη νέα αρχή, κρατώντας αποστάσεις από μια περίοδο που δεν αξιολογείται θετικά από την κοινωνία.
4. Το μεγαλύτερο πρόβλημα τους είναι ότι πρέπει να συζητήσουν, να διαμορφώσουν και να πείσουν για την προγραμματική πρότασή τους. Για πολλά χρόνια η συζήτηση στον ΣΥΡΙΖΑ περιοριζόταν στην επικοινωνιακή τακτική -κάτι που αποτελεί βασική αιτία της κατάρρευσής του. Τώρα το νέο εγχείρημα πρέπει να κάνει μια μεγάλη στροφή, δίνοντας βάρος στη στρατηγική, το προγραμματικό περιεχόμενο, την ουσία της πολιτικής. Σε διαφορετική περίπτωση το όποιο εγχείρημα των αποχωρησάντων θα καταγραφεί ως η «διάσπαση του ΣΥΡΙΖΑ» με σίγουρη την αποτυχία.

Επικεφαλής της νέας Κοινοβουλευτικής Ομάδας φαίνεται ότι θα είναι ο Αλέξης Χαρίτσης. Πρόκειται για έναν πολιτικό χαμηλών τόνων, στους αντίποδες της εκρηκτικότητας του Αλέξη Τσίπρα. Η επιλογή Χαρίτση στέλνει ένα πρώτο μήνυμα ότι αναζητείται νέο παράδειγμα. Να δούμε αν θα το βρουν.