Φόροι: Οι βασικές αλλαγές για ελεύθερους επαγγελματίες και ανακαινίσεις κατοικιών

Κατά 54 εκατομμύρια ευρώ, υπολογίζει το οικονομικό επιτελείο, ότι “κουρεύεται” ο φορολογαριασμός, που θα πάει το 2024 στους 735.000 ελεύθερους επαγγελματίες για τα εισοδήματα του 2023, μετά τις αλλαγές που πέρασε το οικονομικό επιτελείο στο τελικό κείμενο του νομοσχεδίου, που κατατέθηκε στη Βουλή.

Έτσι, με μια μείωση 9% μεσοσταθμικά η τελική “σούμα” από τις αλλαγές, που προωθήθηκαν, πάει από 606 στα 552 εκατομμύρια ευρώ.

Σε τρία σημεία, δε, των νέων ρυθμίσεων γίνεται “λιφτινγκ”. Συγκεκριμένα, στην ειδική προσαύξηση για όσους εμφανίζουν τζίρο πολύ υψηλότερο του μέσου όρου των υπολοίπων βάσει Κωδικού Αριθμού Δραστηριότητας, στην οριζόντια μείωση 50% του Τέλους Επιτηδεύματος, στην προσθήκη νέων εξαιρέσεων και απαλλαγών από το νέο τεκμαρτό τρόπο φορολόγησης των επαγγελματιών.

Αναλυτικότερα οι βελτιώσεις στο νέο σύστημα φορολόγησης για τους επαγγελματίες προβλέπουν τα εξής:

Μείωση του τέλους επιτηδεύματος ασχέτως του ύψους των δηλωθέντων εισοδημάτων. Μειώνεται κατά 50% το τέλος επιτηδεύματος για ΟΛΟΥΣ τους ελεύθερους επαγγελματίες ασχέτως του αν δηλώνουν εισοδήματα υψηλότερα από το ελάχιστο τεκμαρτό καθαρό εισόδημα. Το εκκαθαριστικό των φορολογικών δηλώσεων που θα υποβληθούν το 2024 οι επαγγελματίες θα διαπιστώσουν ότι το τέλος επιτηδεύματος θα έχει μειωθεί στα 325 ευρώ από 650 ευρώ. Για κάθε υποκατάστημα το τέλος μειώνεται στα 300 ευρώ από 600 ευρώ.

Μαχητότητα του τεκμηρίου. Εισάγεται στο σχέδιο νόμου προς άρση αμφισβητήσεων ρητή πρόβλεψη ότι ο ελεύθερος επαγγελματίας μπορεί να αμφισβητήσει το ποσό που προκύπτει από την εφαρμογή του τεκμηρίου της ελάχιστης αμοιβής πέραν από τους λόγους που ισχύουν ήδη και που καθιστούν το τεκμήριο μαχητό (ασθένεια, ανωτέρα βία, κλπ). Απαραίτητη προϋπόθεση είναι να ζητήσει την διενέργεια ελέγχου από τις φορολογικές αρχές προκειμένου να αποδειχθεί η ακρίβεια της δήλωσής του για εισόδημα μικρότερο του τεκμαρτού.

Επίσης διευκρινίζεται ότι τυχόν εισοδήματα από μισθούς, συντάξεις ή από αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα συνυπολογίζονται για την κάλυψη του τεκμηρίου. Για παράδειγμα αν το τεκμήριο για έναν επαγγελματία προσδιορίζεται στις 12.000 ευρώ και ο ίδιος έχει εισόδημα από μισθούς ύψους 7.000 ευρώ, το τεκμήριο μειώνεται στις 5.000 ευρώ (12.000-5.000). Από την εφαρμογή του τεκμηρίου απαλλάσσονται πλήρως οι αγρότες και όσοι αμείβονται με μπλοκάκι με έως 3 εργοδότες.

Επίσης, προβλέπεται ευνοϊκή μεταχείριση για τις επιχειρήσεις που λειτουργούν συγκεκριμένη χρονική περίοδο εντός τους έτους, όπως τα κυλικεία στα σχολεία για παράδειγμα, ενώ παύει να ισχύει το τεκμήριο στην περίπτωση που ο επαγγελματίας ζητήσει φορολογικό έλεγχο.

Τροποποιήσεις ως προς την προσαύξηση του ύψους του τεκμηρίου με βάση τον τζίρο. Ως γνωστόν, το ύψος του τεκμηρίου της ελάχιστης αμοιβής για τους ελεύθερους επαγγελματίες προσαυξάνεται ανάλογα με τα χρόνια της επαγγελματικής δραστηριότητας, το σύνολο της μισθοδοσίας και το ύψος του τζίρου της επιχείρησης. Ειδικά για το ύψος του τζίρου, σύμφωνα με την τελική ρύθμιση, η προσαύξηση ανέρχεται στο 5% επι του ποσού, κατά το οποίο ο κύκλος εργασιών του υπόχρεου υπερβαίνει τον μέσο ετήσιο κύκλο εργασιών του Κ.Α.Δ. στον οποίο ο υπόχρεος πραγματοποιεί τα υψηλότερα έσοδα.

Για παράδειγμα, ελεύθερος επαγγελματίας με ετήσιο τζίρο 35.000 ευρώ υπερβαίνει τον μέσο ετήσιο κύκλο εργασιών του ΚΑΔ όπου πραγματοποιεί τα υψηλότερα έσοδα κατά 10.000 ευρώ (ετήσιος τζίρος 35.000 ευρώ – μέσος ετήσιος κύκλος εργασιών ΚΑΔ 25.000 ευρώ = 10.000 ευρώ). Επομένως, η προσαύξηση 5% θα εφαρμοστεί επι του ποσού των 10.000 ευρώ. Με αυτόν τον τρόπο, η προσαύξηση εφαρμόζεται κατά τρόπο πιο αναλογικό και με μικρότερη επιβάρυνση για τους υπόχρεους.

Η αρχική διάταξη προέβλεπε προσαύξηση της ελάχιστης αμοιβής με ένα συντελεστή όταν ο ετήσιος τζίρος του αυτοαπασχολούμενου είναι σημαντικά μεγαλύτερος από το μέσο όρου του ετήσιου τζίρου του ΚΑΔ. Συγκεκριμένα:

-35% για όσους ο ετήσιος τζίρος είναι μεγαλύτερος του 100% του μέσου όρου του ετήσιου τζίρου του ΚΑΔ των μεγαλύτερων εσόδων

-70% για όσους ο ετήσιος τζίρος είναι μεγαλύτερος του 150% του μέσου όρου του ετήσιου τζίρου του ΚΑΔ των μεγαλύτερων εσόδων

-100% για όσους ο ετήσιος τζίρος είναι μεγαλύτερος του 200% του μέσου όρου του ετήσιου τζίρου του ΚΑΔ των μεγαλύτερων εσόδων, με ανώτατο όριο τις 50.000 ευρώ.

Προσθήκες στη λίστα των ελευθέρων επαγγελματιών που εντάσσονται στο μειωμένο -κατά 50%- τεκμήριο της ελάχιστης αμοιβής α) όσοι παρουσιάζουν αναπηρία ίση ή μεγαλύτερη του 67% (όσοι έχουν ποσοστό αναπηρίας 80% και άνω απαλλάσσονται πλήρως από το τεκμήριο της ελάχιστης αμοιβής), β) οι γονείς μονογονεϊκής οικογένειας με ανήλικα τέκνα γ) οι γονείς με εξαρτώμενα τέκνα με ποσοστό νοητικής ή σωματικής αναπηρίας τουλάχιστον 67%, δ) οι γονείς πολύτεκνων οικογενειών.

Ανακαινίσεις

Αλλαγές, επίσης, επέρχονται και στην αρχική διάταξη για την έκπτωση φόρου για όσους προχωρούν σε ανακαινίσεις κατοικιών από το 2024. Με το νέο καθεστώς οι δαπάνες για την αγορά αγαθών και τη λήψη υπηρεσιών που σχετίζονται με την ενεργειακή, λειτουργική και αισθητική αναβάθμιση κτιρίων, μειώνουν, ισόποσα κατανεμημένες σε περίοδο πέντε ετών, τον φόρο εισοδήματος των φυσικών προσώπων, μέχρι του αναλογούντος για κάθε έτος φόρου, με ανώτατο συνολικά όριο δαπάνης τις 16.000 ευρώ.

Οι δαπάνες για υλικά λαμβάνονται υπόψη μέχρι ποσού που αντιστοιχεί στο 1/3 του ποσού για δαπάνες υπηρεσιών. Όλες οι δαπάνες θα πρέπει να προκύπτουν από τιμολόγια τα οποία έχουν εξοφληθεί με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής και διαβιβαστεί στην ΑΑΔΕ από τον προμηθευτή μέσω του συστήματος myDATA.

Να σημειωθεί ότι αρχικά προβλεπόταν φοροέκπτωση 100% στις δαπάνες υπηρεσιών- υλικών, με “οροφή” τις 16.000 ευρώ. Μέχρι χθες οι πληροφορίες παραπέμπει σε “κόφτη” στο 1/3 του συνόλου των δαπανών ανακαίνισης, τελικά η διάταξη που πήρε το δρόμο για τη Βουλή προβλέπει ότι οι δαπάνες για υλικά λαμβάνονται υπόψη μέχρι ποσού που αντιστοιχεί στο 1/3 του ποσού για δαπάνες υπηρεσιών.

Παράδειγμα: Αν καταγραφεί μια συνολική δαπάνη 12.000 ευρώ, εκ των οποίων οι 3.000 ευρώ είναι για υπηρεσίες και 9.000 ευρώ για υλικά, από αυτές τις 9.000 ευρώ θα ληφθούν υπόψιν για φοροέκπτωση μόνο τα 1.000 ευρώ, που αντιστοιχούν στο 1/3 της δαπάνης για υπηρεσίες. Άρα η συνολική φοροέκπτωση ανέρχεται στα 4.000 ευρώ. Σήμερα η αντίστοιχη φοροέκπτωση αφορά μόνο στο 40% των δαπανών για υπηρεσίες, δηλαδή μόλις 1.200 ευρώ.