Ατενίζοντας το μετεωρολογικό μέλλον

Σε διαδικασία συζήτησης στη Βουλή βρίσκεται το κατατεθέν Νομοσχέδιο του Υπουργείου ΚΚΠΠ, το οποίο περιλαμβάνει στο άρθρο 20 τη Μεταφορά της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας στο Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας.

Με το Νομοσχέδιο γίνεται σαφές ότι οι σύγχρονες ανάγκες της κοινωνίας -κατά την κρίση της κυβερνήσεως- οδηγούν σε αυτές τις επιλογές, όπου δίνεται μεγάλη βαρύτητα στην προστασία των πολιτών από τα ακραία καιρικά φαινόμενα. Η ΕΜΥ καλείται στο μέλλον να αναπτύξει υπηρεσίες και υποδομές έτσι ώστε να ανταποκρίνεται στα κελεύσματα των καιρών.

Ανάλογες αποφάσεις είχε κληθεί να αναλάβει και ο Ελευθέριος Βενιζέλος πριν από 100 χρόνια, όταν λόγω της Διεθνούς Συμβάσεως για την Αεροναυτιλία (ICAO 1919) επέλεξε την απόσχιση του Μετεωρολογικού τομέα από το Εθνικό Αστεροσκοπείο και δημιούργησε την ΕΜΥ, μια υπηρεσία που είχε ως στόχο την άμεση και επιχειρησιακή υποστήριξη των αεροναυτικών υποχρεώσεων της χώρας , μετά την ψήφιση της Συνθήκης της  Ουτρέχτης το 1925. Από τότε μέχρι τώρα τα πράγματα έχουν αλλάξει πολύ. Η προστασία του πολίτη από τις φυσικές καταστροφές προέχει πάντων.

Επιστρέφοντας στο σήμερα και, αφού έχουμε εξαντλήσει ως Υπηρεσιακοί Φορείς τις παρεμβάσεις μας στη Δημόσια Διαβούλευση, δεν μας μένει παρά να περιμένουμε να δούμε τις αποφάσεις της Διαρκούς Επιτροπής Παραγωγής και Εμπορίου, προ της καταθέσεως του Νομοσχεδίου προς ψήφιση. Θεωρώ σωστό να αναφέρω ότι στο Άρθρο 20, το οποίο αναφέρεται στην ΕΜΥ, εξακολουθούν να υπάρχουν ακόμη κάποια σημεία που χρήζουν αλλαγών και διορθώσεων από την αρμόδια Επιτροπή.

1.Στην παράγραφο 5 του άρθρου 20, η ΕΜΥ παρουσιάζεται ως μια Υπηρεσία που θα έχει ως άμεσα προϊσταμένους δύο Διευθυντές, έναν Πολιτικό Υπάλληλο και έναν Στρατιωτικό και θα διοικείται από τον Γενικό Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας.  Αυτό δεν είναι ορθό, καθώς με βάση το νομικό καθεστώς που διέπει την σύνθεση της ΕΜΥ (  ΠΔ 161/97,  και ΠΔ 79/18) η ΕΜΥ εξακολουθεί να αποτελεί μια Υπηρεσία του Ελληνικού κράτους με 8 κύριες Διευθύνσεις. Εάν δεν γίνουν οι απαραίτητες διορθώσεις,  άμεσα οδηγούμαστε σε υποβάθμιση της Υπηρεσίας.

2.Στην ίδια παράγραφο 5 του Νομοσχεδίου, η επιλογή της Διοικήσεως της ΕΜΥ από τον Γενικό Γραμματέα αποτελεί σαφώς πολιτική επιλογή και είναι σεβαστή. Όμως νομίζω θα πρέπει να εξεταστεί και η πρόταση ότι η Διοίκηση της ΕΜΥ θα πρέπει να ασκείται από έναν  επιστήμονα Διεθνούς κύρους, ειδικού και στα θέματα Κλίματος , ο οποίος με την παρουσία του θα αναβαθμίσει την ΕΜΥ όχι μόνο στα θέματα και τις μεθόδους των προγνώσεων, αλλά θα συμβάλλει τα μέγιστα στον σύγχρονο ρόλο που καλείται να διαδραματίσει η Υπηρεσία τα επόμενα χρόνια , ειδικά στα θέματα της Κλιματικής Κρίσης & Αλλαγής. Ο Διοικητής ως επιστήμονας με Διεθνή αναγνώριση θα πρέπει να είναι  εξειδικευμένος σε θέματα Μετεωρολογίας, Κλίματος, Υδρολογίας και Φυσικών καταστροφών και θα είναι αυτός που θα εκπροσωπεί τη χώρα στα Διεθνή Φόρα και Συνέδρια του WMO (Διεθνούς Μετεωρολογικού Οργανισμού) , και άλλων Οργανισμών για τα θέματα Καιρού και Κλίματος Θεωρώ δε σωστό, ότι ο Νόμος θα πρέπει να ορίζει τον Διοικητή ως έναν από τους επίσημους Συμβούλους του Υπουργού ΚΚΠΠ και η θέση του θα πρέπει να προκηρύσσεται διεθνώς , πρακτική που ακολουθείται και από πολλές Ευρωπαϊκές χώρες.

3.Στην ίδια παράγραφο 5 υπάρχει η αναφορά για τον “Διευθυντή” Πολιτικό Υπάλληλο, η οποία προφανώς θα πρέπει να διορθωθεί. Ο Πολιτικός Προϊστάμενος θα πρέπει να μετονομαστεί σε Γενικό Διευθυντή, καθώς ήδη στη Κεντρική Υπηρεσία της ΕΜΥ υπάρχουν και λειτουργούν 8 κύριες Διευθύνσεις. Όπως αναφέραμε παραπάνω, ο Γενικός Διευθυντής θα προΐσταται των υφιστάμενων Διευθύνσεων της ΕΜΥ, όπως ορίζονται στα Προεδρικά Διατάγματα.

4.Στην παράγραφο 1 θα πρέπει να οριστεί ότι η μεταφορά της ΕΜΥ γίνεται με βάση το ΠΔ 161/97, όπου η ΕΜΥ ως δομή παρουσιάζεται ως μια άριστα δομημένη Υπηρεσία, σε αντίθεση με το ΠΔ 79/2018 όπου εμφανίζονται μόνο οι θέσεις ευθύνης του πολιτικού προσωπικού.

5.Στην παράγραφο 6 θα πρέπει να προστεθεί ότι: “Το πρώτο εδάφιο εφαρμόζεται αναλόγως και για το προσωπικό που απασχολείται στις ως άνω υπηρεσίες με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου ορισμένου και αορίστου χρόνου”

6.Οι παράγραφοι 3 και 7 παρότι δίνουν προσωρινές λύσεις για την στελέχωση της υπηρεσίας από στρατιωτικό προσωπικό και την διατήρηση της παροχής αεροναυτικών πληροφοριών, εν τούτοις χρήζουν αναθεώρησης . Εφόσον το στρατιωτικό προσωπικό θα  υπάγεται διοικητικά και μισθολογικά στο Υπουργείο Εθνικής Αμύνης, αυτό σημαίνει πρακτικά ότι δεν θα πρέπει να εμφανίζεται στα νέα οργανογράμματα της νέας ΕΜΥ. Με βάση άλλωστε το νομικό καθεστώς του ΥΠΕΘΑ -που ισχύει και για τις μονάδες της ΠΑ- οι Πίνακες Οργάνωσης Υλικού (ΠΟΥ) είναι απόρρητοι και αυτό είναι κατανοητό και αυτονόητο για προφανείς Εθνικούς λόγους. Ειδικότερα για τα θέματα που άπτονται της Αεροναυτιλίας θα ήταν εφαρμόσιμο ένα μνημόνιο συνεργασίας μεταξύ ΠΑ και ΕΜΥ για την εκτέλεση μόνο του Αεροναυτικού έργου και, αυτό για κάποιο χρονικό διάστημα που θα καθοριστεί άμεσα. Με αυτόν τον τρόπο θα αποφευχθεί να γίνεται οποιαδήποτε αναφορά των μονάδων αλλά και των στρατιωτικών μετεωρολόγων, ειδικά στα μεικτά Αεροδρόμια. Μια λύση πιστεύω ότι θα δοθεί άμεσα μέσω των διαπιστωτικών πράξεων του ΥΕΘΑ, όπως αναφέρεται στην παράγραφο 7 του παρόντος άρθρου.

Κλείνοντας, αναφέρω ότι στο Νομοσχέδιο καλό θα ήταν να προστεθεί και ο μετασχηματισμός της ΕΜΥ ως ΕΜΥΥ (Εθνική Μετεωρολογική και Υδρολογική Υπηρεσία), μια αλλαγή που θα της προσέδιδε άλλη δυναμική, ειδικά στα θέματα πρόληψης και αντιμετώπισης των πλημμυρών. Σε κάθε περίπτωση και εάν κληθώ, μπορώ να στηρίξω την άποψη αυτή, καθώς και τις προαναφερόμενες προτάσεις-διορθώσεις.