Πώς είναι να ζεις τα 100 τελευταία χρόνια στην Ελλάδα

Τι συνέβη τα τελευταία 100 χρόνια στην Ελλάδα; Για να το μάθει κανείς, μπορεί να συμβουλευτεί πλήθος ιστορικών πηγών. Αν, πάλι, θέλει να το πληροφορηθεί ακούγοντας ιστορίες για την Ιστορία με ποτό και μουσική, μπορεί να παρακολουθήσει την παράσταση «Η Ιστορία σε κομμάτια, 100 χρόνια επιτυχίες».

Πρόκειται για μία αφηγηματική παράσταση για όλους εκείνους που λύγισαν υπό το βάρος των αδυσώπητων κατεβατών της Ιστορίας: Ημερομηνίες, χρονολογίες, μάχες, επαναστάσεις, δικτατορίες, εκλογές, συνθήκες, συμφωνίες, πρωτόκολλα, βασιλιάδες, πρωθυπουργοί, υπουργοί, στρατιωτικοί, celebrities… ένας ανεμιστήρας και πάει λέγοντας.

«Η Ιστορία σε κομμάτια, 100 χρόνια επιτυχίες» είναι μια μουσική παράσταση γι’ αυτούς που τραγουδούν στο μπάνιο, στο αυτοκίνητο, στο ασανσέρ, στην ουρά μπροστά από τα τυριά του σούπερ-μάρκετ. Τι περιλαμβάνει; Μεγάλες και μικρές, γνωστές και άγνωστες ιστορίες και τραγούδια που ταυτίστηκαν με ιστορικές στιγμές-ορόσημα, στιγμές που όλες μαζί συνέθεσαν τη δική μας Ιστορία και αυτό που είμαστε σήμερα.

Τρεις πολύπαθοι πρωταγωνιστές – ο Γιάννης Θ. Διαμαντής, η Ζωή Ξανθοπούλου και ο Νίκος Ιωακείμ -, διηγούνται με χιούμορ και αυταπάρνηση – μέσα από γνωστά τραγούδια και ενδιαφέρουσες ιστορίες – το πώς είναι να ζεις τα 100 τελευταία χρόνια στη χώρα μας.

Η ιδέα και το κείμενο ξεκίνησαν από τις τρεις μεγάλες αγάπες του ανθρώπου που οραματίστηκε την παράσταση, του ηθοποιού και δημοσιογράφου με ειδίκευση στην Ιστορία, Γιάννη Θ. Διαμαντή.

Πώς αποφάσισε να δημιουργήσει αυτή τη μουσικοθεατρική… πανδαισία, που συνδυάζει την Ιστορία, το Θέατρο και τη Μουσική; “Η Ιστορία, το Θέατρο και το Τραγούδι, οι τρεις μεγάλες μου αγάπες, έχουν κοινά βασικά στοιχεία. Την προφορικότητα, την αφήγηση. Ως ανθρωπότητα αφηγούμαστε την ιστορία μας προφορικά, έμμετρα και μη, πολύ πριν την γράψουμε και την τυπώσουμε. Η Ιστορία είναι μια σπουδαία και θεμελιώδης επιστήμη, που ταυτόχρονα όμως, δεν χάνει ποτέ τον πυρήνα της, την πολύ απλή διάστασή της ότι είναι μια ιστορία. Και κατά τη γνώμη μου ο καλύτερος τρόπος να την αφηγηθείς είναι μετά μουσικής.”

Πρωταρχικός του στόχος ήταν να αφηγηθεί τη ραχοκοκαλιά της ιστορίας των τελευταίων 100 χρόνων στην Ελλάδα, χωρίς να αναλυθούν ειδικά θέματα που καλώς ή κακώς δεν ενδιαφέρουν και τόσους πολλούς. “Ας πούμε λοιπόν ότι επιλέχθηκαν τα SOS, αυτά δηλαδή που οφείλουμε όλοι να γνωρίζουμε, αν θέλουμε να έχουμε μία μικρή έστω ιδέα για το τι συνέβη στην Ελλάδα από τη δεκαετία του ’20 και μετά. 

Αφού γράφονταν κάποια κείμενα τα έφερνα στην πρόβα και εκεί συζητούσαμε με τη Ζωή Ξανθοπούλου και τον Νίκο Ιωακείμ αν καλώς έχουν μπει αυτά που έχουν μπει, αν καλώς έμειναν απ’ έξω αυτά που έμειναν απέξω, αν κάποια ζητήματα είναι πολύ ειδικά, ή αν χρειάζεται κάπου περαιτέρω ανάπτυξη…” μας λέει ο Γιάννης, που δηλώνει ευτυχής όταν βλέπει τους θεατές “στο τέλος της παράστασης να φεύγουν έχοντας περάσει καλά και έχοντας δημιουργήσει στο μυαλό τους ένα νήμα που ενώνει όσα μεγάλα και μικρά συνέβησαν τα τελευταία 100 χρόνια στην Ελλάδα. ”

Με την ηθοποιό και σκηνοθέτη Ζωή Ξανθοπούλου, με την οποία συν-σκηνοθετεί την «Ιστορία σε κομμάτια» υπάρχει μία γνωριμία πολλών χρόνων: “Έχω συμμετάσχει στο παρελθόν σε παραστάσεις που έχει σκηνοθετήσει η Ζωή. Με τον Νίκο Ιωακείμ, μουσικό και υπεύθυνο των μουσικών διασκευών της παράστασής μας, γνωριστήκαμε πριν δύο χρόνια στο πλαίσιο της παράστασης Bacchae Underworld, που σκηνοθετούσε η Ζωή και μαζί με τους ηθοποιούς Αλέξανδρο Μαυρόπουλο, Athena Lange και Eyk Kauly παρουσιάσαμε στην Ολλανδία, στο Εθνικό Θέατρο της Χάγης.”

Τελικά, “η ιστορία που δεν μάθαμε επαναλαμβάνεται” ή μήπως επαναλαμβάνεται και αυτή που… μάθαμε τελικά; “Για να σας απαντήσω και εγώ με ένα απόφθεγμα, εκτινάσσοντας έτσι την ποιότητα της κουβέντας μας στα ύψη, σύμφωνα τον Κόνραντ Αντενάουερ, πρώτο μεταπολεμικό καγκελάριο της Γερμανίας: “Ιστορία είναι το σύνολο των πραγμάτων που θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί“. Σύμφωνα με αυτήν την οπτική, που κατά την ταπεινή μου γνώμη είναι ορθότατη, η ίδια η ύπαρξη της Ιστορίας βασίζεται σε πράξεις, αποφάσεις και γεγονότα που θα μπορούσαμε να τα έχουμε ως ανθρωπότητα αποφύγει. To λάθος λοιπόν αποτελεί μέρος του dna της Ιστορίας. Αν βέβαια μαθαίναμε Ιστορία ίσως να είχαμε τη δυνατότητα να προγνώσουμε τα λάθη πριν αυτά γίνουν μη αναστρέψιμα.”

Μήπως να επικεντρώνουμε λιγότερο στις γιορτές και τις εθνικές επετείους σε αυτή τη χώρα, και περισσότερο στην ουσιαστική γνώση της Ιστορίας, που θα μας βοηθούσε να καταλάβουμε καλύτερα τη θέση μας σήμερα;

“Πολύ φοβάμαι ότι με τον τρόπο που έχει δομηθεί η σχέση μας με την Ιστορία, καθώς οι περισσότεροι τη θεωρούν βαρετή και γι’ αυτό την αποφεύγουν, αν δεν υπήρχαν και οι επέτειοι, θα λησμονούσαμε εντελώς ακόμα και τα πιο βασικά ιστορικά γεγονότα που καθόρισαν αυτό που είμαστε σήμερα. Για το πώς βέβαια επιλέγεται να εορτάζονται οι επέτειοι και πόσο ουσιαστικά ή επιφανειακά προσεγγίζεται η Ιστορία μέσω αυτών των αφορμών χωράει μεγάλη συζήτηση.”