ΑΥΤΕΣ ΕΙΝΑΙ ΟΙ 20 ΚΑΛΥΤΕΡΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ 2023

Εξαιρετικά πλούσια η σεζόν 2023-2024 (Σεπτέμβριος 2022 – Αύγουστος 2023) σε θεατρικές παραστάσεις με πολλές από αυτές να ξεχωρίζουν και να συγκεντρώνουν τις προτιμήσεις του θεατρόφιλου και όχι μόνο κοινού και να σημειώνουν απανωτά sold out.

Εμείς επιλέξαμε 20 από τις δεκάδες παραστάσεις που ξεχωρίσαμε και που μας έκαναν ιδιαίτερη αίσθηση. Άκρως υποκειμενική η επιλογή, καθώς στην Τέχνη, αντικειμενικότητα δεν υπάρχει.

Αναλυτικότερα

Φώτα της Πόλης (σκην. Αμάλια Μπένετ)

Στην παράσταση αυτή στο «Θέατρον», Κέντρο Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος» συμβαίνει κάτι πραγματικά σπουδαίο. Η Αμάλια Μπένετ αναβιώνει με τρόπο συγκινητικό μία ολόκληρη εποχή με ανθρώπους που επικοινωνούν με τα βλέμματα, τις εκφράσεις και τις κινήσεις. Η μουσική του Θοδωρή Οικονόμου έχει έντονη ρομαντική χροιά και είναι αυτή που συμβάλλει καθοριστικά στη δράση, καθώς και η ίδια η μουσική, αλλά και οι παύσεις της λειτουργούν σαν φακοί εστίασης. Τραβούν δηλαδή το μάτι του θεατή στην κεντρική δράση της ιστορίας και δημιουργούν μία αλλόκοτη συγκινησιακή φόρτιση.

Θείος Βάνιας (σκην. Δημήτρης Καραντζάς)

Ο Δημήτρης Καραντζάς κοιτάζει τον “Θείο Βάνια” του Τσέχωφ με τη δική του προσωπική ματιά και δημιουργεί εκ του μηδενός τον δικό του κόσμο στο θέατρο Προσκήνιο. Ένα τραπέζι στάθηκε η αφορμή. Ένα τραπέζι που έχει καταλάβει σχεδόν ολοκληρωτικά της σκηνή και που μοιάζει σαν να έχει περάσει ή θα περάσει η ανθρωπότητα από πάνω… Και μία σταγόνα που γλιστρά μέσα από μία ρωγμή της σκεπής και πέφτει λερώνοντάς το.

Χρήστος Λούλης, Μανώλης Μαυροματάκης, Θεοδώρα Τζήμου, Ηρώ Μπέζου, Φιντέλ Ταλαμπούκας, Μαρία Φιλίνη, Αντώνης Αντωνόπουλος και η Ξένια Καλογεροπούλου στις καλύτερες στιγμές τους

Ποιος σκότωσε τον πατέρα μου (σκην. Χρήστος Θεοδωρίδης)

Η παράσταση αυτή που σκηνοθέτησε ο Χρήστος Θεοδωρίδης συνιστά ένα σπάνιο παράδειγμα πολιτικού θεάτρου. Και λέμε σπάνιο, γιατί τα τελευταία χρόνια οι περισσότεροι σκηνοθέτες εστιάζουν το βλέμμα τους σε υπαρξιακά ζητήματα και όχι σε πολιτικά, ξεχνώντας πως αυτά τα δύο είναι άρρηκτα δεμένα μεταξύ τους. “Για τους κυρίαρχους η πολιτική είναι συνήθως “ζήτημα αισθητικής”: ένας τρόπος να σκέφτονται τον εαυτό τους, ένας τρόπος να βλέπουν τον κόσμο, να συγκροτούν το πρόσωπό τους. Για εμάς, ήταν ζήτημα ζωής και θανάτου”, λέει ο κεντρικός ήρωας αποτυπώνοντας με λόγο ρεαλιστικά κρυστάλλινο τη σχετικότητα και τη σπουδαιότητα του όρου πολιτική. Συγκλονιστικές ερμηνείες από τον Ντένη Μακρή και τον Γιώργο Κισσανδράκη

Το πάρτυ της ζωής μου (σκην. Ανέστης Αζάς)

Η λίστα της ζωής της Ελένης Ράντου έχει πολλά υπέροχα πράγματα για τα οποία αξίζει κάποιος να ζει. Έχει παγωτά, μπουγέλα, χαμόγελα, έχει πολλή αγάπη, μπόλικο αυτοσαρκασμό και προπάντων τραύματα. Τραύματα που αν τα δεις από μία άλλη οπτική γωνία, μπορείς να τα αντιμετωπίσεις κατάματα και να τα προσπεράσεις λειαίνοντάς τα.

Ο Ανέστης Αζάς σκηνοθετεί τη δημοφιλή Ελληνίδα ηθοποιό στο θέατρο Διάνα και μαζί μας χαρίζουν ένα έργο τρυφερό, ξεκαρδιστικό, συγκινητικό και γεμάτο αισιοδοξία. Γιατί ο καθένας από εμάς έχει ανάγκη από μίκρη ώθηση, για να πάρει φόρα για το Πάρτυ της Ζωής του και να (ξανα-)βρει τις μικρές χαρές της ζωής, αυτές που τελικά… είναι και οι πιο μεγάλες. (Η παράσταση συνεχίζεται και την τρέχουσα σεζόν για δεύτερη φορά)

Δόξα κοινή (σκην. Δημήτρης Τάρλοου)

Ο Στρατής Πασχάλης συνέθεσε με τρόπο αριστοτεχνικό ένα κείμενο ενώνοντας με μοναδικό τρόπο την ποίηση με το θέατρο, ενώ ο Δημήτρης Τάρλοου κατάφερε κάτι πολύτιμο και με τη σκηνοθετική του ματιά έστησε μία ποιητική παράσταση εμβαπτίζοντάς μας στη φλόγα της ποίησης μέσω της θεατρικής οδού.

Οι ήρωες των ποιημάτων, ξεπήδησαν από τις σελίδες των βιβλίων και πήραν σάρκα κι οστά στη σκηνή του θεάτρου Πορεία με μικρές δράσεις που έμοιαζαν με πίνακες ζωγραφικής. Κι όλες αυτές οι δράσεις ενώθηκαν δημιουργώντας έναν αόρατο συνεκτικό ιστό, ένα μεγάλο κουκούλι, στο οποίο σταδιακά μπήκε μέσα και το κοινό και έγινε κοινωνός τους.

Σκηνές από έναν Γάμο (σκην. Έλενα Καρακούλη)

Μια προσεγμένη σκηνοθετικά παράσταση με εξαιρετικές ερμηνείες (Μαρίνα Ασλάνογλου- Νίκος Ψαρράς), που απευθύνεται σε όλους και σε όλες. Μπορεί να έχουν ειπωθεί τα πάντα για το μυστήριο των ανθρώπινων σχέσεων, σπάνια όμως αυτά που ήδη γνωρίζουμε διερευνώνται και παρουσιάζονται μπροστά στα μάτια μας τόσο ρεαλιστικά. Η σκηνοθετική ματιά της Καρακούλη αποτυπώνει τις αποχρώσεις των ανθρώπινων συναισθημάτων και κάνει το κοινό μάρτυρα σε μια συναρπαστική εξερεύνηση της αγάπης, της δέσμευσης και της εξέλιξης των σχέσεων. Όλα όσα λαμβάνουν χώρα είναι αδυσώπητα οικεία, καθώς εστιάζουν σε ένα ζευγάρι που σταδιακά διαλύεται μέσα στο ίδιο του το σπίτι και αποτυπώνεται η απόλυτη αδυναμία του να εξομολογηθεί το οτιδήποτε ουδέτερα, χωρίς εγωισμούς και θυμούς.

Η άνοδος του Αρτούρο Ούι (σκην. Άρης Μπινιάρης)

Είναι η παράσταση που συζητήθηκε περισσότερο από όλες τη σεζόν που μας πέρασε. Γι΄αυτό και ρα εισιτήριά της γίνονται ανάρπαστα για δεύτερη χρονιά και τα sold out που σημείωνει είναι απανωτά. Καθόλου τυχαίο, καθώς λειτουργεί σαν συγκλονιστική υπόμνηση της σύγχρονης ανόδου του φασισμού και του δυστοπικού κλίματος μέσα στο οποίο ζούμε. Υπό τη σκηνοθετική οπτική του Άρη Μπινιάρη, με τον Γιώργο Χρυσοστόμου στην καλύτερη στιγμή της καριέρας του και με ένα κορυφαίο υποκριτικό ανσάμπλ, η μακάβρια φάρσα του Μπέρτολτ Μπρεχτ “Η άνοδος του Αρτούρο Ούι” μεταμορφώθηκε, εμποτίστηκε με ήχους απόκοσμους και πήρε συγκλονιστικά σύγχρονες διαστάσεις. Μαζί με τον Γιώργο Χρυσοστόμου πρωταγωνιστεί ένας εξαιρετικός θίασος: Γιάννης Αναστασάκης, Μιχάλης Βαλάσογλου, Θανάσης Ισιδώρου, Κώστας Κορωναίος, Δαυίδ Μαλτέζε, Ερρίκος Μηλιάρης, Κωνσταντίνος Μωραΐτης, Μαρία Παρασύρη, Σωκράτης Πατσίκας.

Goodbye Lindita (Μάριο Μπανούσι)

Ο Μάριο Μπανούσι, ένας πολυσχιδής νέος καλλιτέχνης με το “Goodbye Lindita” προτείνει ένα προσωπικό, χειροποίητο εικαστικό θεατρικό σύμπαν, εμπνέεται από το παρελθόν των Βαλκανίων, από ταφικά έθιμα και παραδόσεις πολλών χωρών για να φτιάξει μια παράσταση με κέντρο την απώλεια. Η αφήγηση δομείται πάνω σε μια συνειρμική ακολουθία εικόνων που συνδέουν την κατάσταση του πένθους με μια νέα γέννηση. Η παράσταση είναι ένα σύγχρονο παραμύθι, μια παραβολή για τη ζωή μετά τον θάνατο ενός αγαπημένου προσώπου.

Άνθρωπος από το Παντόλσκ (σκην. Γιώργος Κουτλής)

Ο Γιώργος Κουτλής σκηνοθέτησε την περασμένη σεζόν στη Νέα Σκηνή Νίκος Κούρκουλος του Εθνικού – φέτος η παράσταση μεταφέρθηκε στο θέατρο Κιβωτός- το πρώτο θεατρικό έργο του Ντιμίτρι Ντανίλοφ, γραμμένο το 2016 και βραβευμένο με τη σημαντικότερη θεατρική διάκριση της «Χρυσής Μάσκας» για το καλύτερο θεατρικό έργο προσδίδοντάς του ένα εξιοσημείωτο υπαρξιακό βάθος. Έξι αεικίνητοι υπερταλαντούχοι ηθοποιοί σε μια ενοχλητική σάτιρα με καφκικές αναφορές που ασκεί κριτική στην κυρίαρχη κουλτούρα της εποχής μας που “επιβάλλει” να αντλείς ευχαρίστηση απ’ ό,τι ζοφερό σε περιβάλλει.

Μια άλλη Θήβα (σκην. Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος)

Ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος με το “Μια άλλη Θήβα” συνέστησε με τον καλύτερο τρόπο ένα καινούριο θεατρικό έργο στο ελληνικό κοινό και ανοίγει συζητήσεις αυτή την τόσο δύσκολη εποχή γύρω από την έννοια του της ενδοοικογενειακής κακοποίησης, του εγκλήματος, της τιμωρίας, αλλά και της δικαιοσύνης. Συγκλονιστικές ερμηνείες από τον Θάνο Λέκκα και τον Δημήτρη Καπουράνη (που πραγματικά εντυπωσιάζει στον διπλό ρόλο του φυλακισμένου Μαρτίν και του ηθοποιού- Φεδερίκο).

Berlin Alexanderplatz (σκην. Στάθης Λιβαθινός)

Η παράσταση που σκηνοθέτησε στο Θέατρο της Οδού Κυκλάδων με ξεχωριστή μαεστρία, λυρισμό και ευαισθησία ο Στάθης Λιβαθινός αναβίωσε ουσιαστικά μία ολόκληρη εποχή και εμπεριέχει μια πληθώρα θεμάτων, από την πολιτική και κοινωνική αναταραχή στη Γερμανία της εποχής, έως την ανθρώπινη αδυναμία και απελπισία. Όλοι οι ηθοποιοί συνέθεσαν μία εξαιρετικά δεμένη ομάδα και συνιστούν μία υποκριτική γροθιά με προεξάρχοντα τον Γιώργο Δάμπαση.

Ρέκβιεμ (σκην. Θεόδωρος Τερζόπουλος)

Ένας σπαρακτικός αποχαιρετισμός, ένας θρήνος σχεδόν απόκοσμος. Με οιμωγές που μοιάζουν να βγαίνουν από τα έγκατα της γης. Το Ρέκβιεμ, που σκηνοθέτησε ο Θεόδωρος Τερζόπουλος στο θέατρο Άττις, έμοιαζε με προσευχή, με τελετουργία επιθανάτια για όλους αυτούς που έφυγαν από κοντά μας. Ο σπουδαίος αυτός Έλληνας σκηνοθέτης συνέθεσε έναν θρήνο αργέγονο. Με δύο συγκλονιστικές ηθοποιούς, τη Σοφία Χιλλ και την Αγλαΐα Παππά, να συναντιούνται σε έναν αχαρτογράφητο τόπο που μοιάζει με τον Άδη. Μια παράσταση εμπειρία.

Κωλόκαιρος (σκην. Αντώνης Τσιοτσιόπουλος)

Ο Κωλόκαιρος -που φέτος μεταφέρθηκε στο Θέατρο Χώρα-  μας μεταφέρει και πάλι σε ένα ρεαλιστικό σύμπαν γεμάτο χιούμορ, ωμή γλώσσα και σκληρές καταστάσεις. Ο Αντώνης Τσιοτσιόπουλος αφαιρεί το λαμπερό περιτύλιγμα της κοινωνίας, αυτό της φαινομενικής εξωτερικής τελειότητας, σκάβει βαθιά και βγάζει στην επιφάνεια την αλήθεια. Ανεβάζει στο σανίδι ήρωες που μοιάζουν λούμπεν, που χρησιμοποιούν γλώσσα σκληρή και βουτηγμένοι στο αλκοόλ βρίζουν ακατάσχετα. Ήρωες που σταδιακά γίνονται στα μάτια μας οικείοι, καθημερινοί, άνθρωποι της διπλανής πόρτας. Και τους βάζει να περπατήσουν στην καταιγίδα χωρίς ομπρέλα, τους πιέζει να ανοίξουν την κολλημένη από τον συντηρητισμό πόρτα της ζωής τους και να δουν την αλήθεια. Τον άνθρωπο και την τραγική του γελοιότητα.

“Sognata Terra tu m’appartaments” (σκην. Γιώργος Κουτλής)

Η παράσταση αυτή που με μαεστρία σκηνοθέτησε ο Γιώργος Κουτλής ανοίγει μία μεγάλη ουσιαστική συζήτηση για το τι τελικά σημαίνει Τέχνη, τι ελευθερία, αλλά και τι εστί αισθητική. Συνιστά επίσης μία ρωγμή, καθώς είναι μία από τις λίγες φορές που ένας χώρος σαν την Πινακοθήκη ανοίγει με αυτόν τον τρόπο μία άλλη επικοινωνία με το κοινό. Και είναι εξαιρετικά σημαντικό που η πρωτοβουλία αυτή έγινε αμέσως ανάρπαστη από το κοινό.

Ο Γιάννης Τσορτέκης, στον ρόλο του Παρθένη, έδωσε μία ερμηνεία με πολλές διακυμάνσεις, αρχικά πυρακτωμένη και εξωστρεφή και μετά πιο ήρεμη και εσωστρεφή και μας έβαλε στην ταραγμένη του ψυχοσύνθεση. Ουσιαστικά ενσάρκωσε το μεγαλείο, την πνευματικότητα και τον δημιουργικό οίστρο του καλλιτέχνη που αναζητά τη σχέση του με το παρελθόν, καθώς και τον ρόλο του στην κοινωνία και στον σχεδιασμό του μέλλοντος.

Καλοκαίρι 2023

Ιππόλυτος (σκην. Κατερίνα Ευαγγελάτου)

Η Κατερίνα Ευαγγελάτου παρουσίασε μία προσωπική ανάγνωση του Ευριπίδειου αυτού δράματος. Γι΄αυτό και ναι μεν στηριχθηκε στη μετάφραση του Κώστα Τοπούζη, αλλά ανέλαβε η ίδια τη δραματουργική επεξεργασία και τη διασκευή του. Και έπραξε ορθά, αφού η ανάγνωσή της παρουσίασε μία διατυπωμένη επί σκηνής άποψη, με ξεκάθαρη υπαρξιακή προβληματική και έθεσε επί τάπητος τα κρίσιμα δίπολα του έργου. Ο παράξενος και προβληματικός ρόλος των θεών στη ζωή μας, το τίμημα της πίστης μας, τα πάθη, οι πόθοι και η επίδρασή τους στις ζωές μας. Και όλα αυτά τα φέρνει στο σήμερα με ένα ιδιοσυγκρασιακό βλέμμα που είναι σαφώς επηρεασμένο από όλες τις σύγχρονες ευρωπαϊκές θεατρικές τάσεις, αλλά δεν μένει σε μία στείρα αντιγραφή τους, τις εξελίσσει και τις παραθέτει δημιουργώντας έναν γόνιμο διάλογο ανάμεσα στο τότε και στο τώρα.
Η ερμηνευτική ομάδα ήταν δεμένη, εναρμονισμένη με τη σκηνοθετική ματιά της σκηνοθέτιδας και το συνολικό επίπεδο ερμηνειών διατηρήθηκε σε πολύ υψηλό επίπεδο.

Μήδεια (σκην. Φρανκ Κάστορφ)

Η Μήδεια του Κάστορφ ήταν μία από τις πιο αναμενόμενες και αμφιλεγόμενες παραστάσεις του φετινού καλοκαιριού. Ο σπουδαίος αυτός σκηνοθέτης αρέσκεται να “χτίζει” κόσμους πάνω σε ερείπια. Η μέθοδος που ακολουθεί βασίζεται πάνω στην αποδόμηση, στο κολάζ και στην ανάμειξη ετερόκλητων στοιχείων. Δεν ενδιαφέρεται για λύσεις, συνθέσεις και οτιδήποτε ολοκληρωμένο. Τον ενδιαφέρουν οι ανοιχτές θέσεις και η οδυνηρή όψη των αντιθέσεων.

Παρακολουθώντας κανείς την παράστασή του, ένιωσε πως παρακολουθεί σπαράγματα κειμένων, όμως όλα με έναν μαγικό τρόπο στο τέλος δένουν και αποτελούν ένα αδιάσπαστο σύνολο. Είναι συγκλονιστικό πως μέσα από όλη αυτή την αναρχία, επικράτησε τελικά μία δομημένη δραματουργία και μία ρηξικέλευθη θεώρηση των πραγμάτων. Βγαίνοντας από το αρχαίο θέατρο νιώσαμε πως μέσα είχαμε δει μία αιχμηρή εμβάθυνση στο όλον: στον αρχαίο μύθο της Μήδειας, στα μελανά σημεία της παγκόσμιας ιστορίας, αλλά και στις ίδιες μας τις ζωές.

Βατράχια (σκην. Έφη Μπίρμπα)

Μία ονειρική καταβύθιση εντός μας, ένα καβαφικό ταξίδι με σκοπό την ανεύρεση της ομορφιάς, της ουσίας και της Ποίησης. Οι “Βάτραχοι” του Αριστοφάνη που έγιναν “Βατράχια” στα χέρια της Έφης Μπίρμπα και του Άρη Σερβετάλη και απέκτησαν μία διάσταση πιο σκοτεινή και τραγική που συνιστά μία κατάδυση στα άδυτα της ανθρώπινης ψυχής. Ένας εξαιρετικός υποκριτικός θίασος (Άρης Σερβετάλης, Μιχάλης Σαράντης, Αργύρης Ξάφης, Ηλέκτρα Νικολούζου, Μαίρη Μηνά, Έκτορας Λιάτσος, Μιχάλης Θεοφάνους, Αλεξάνδρα Καζάζου, Νάνσυ Μπούκλη, Κυριάκος Σαλής) που στήριξε την ρηξικέλευθη σκηνοθετική ματιά. Μία εξαιρετική επιδαύρια στιγμή από την Έφη Μπίρμπα και τον Άρη Σερβετάλη που με την παράσταση έφτασαν μέχρι την πηγή της κωμωδίας, την τραγωδία..

Μα

Τα Ελευσίνια Μυστήρια ανέκαθεν ιντρίγκαραν τη φαντασία μας και αποτελούσαν πόλο έλξης μελέτης και ενδιαφέροντος. Ο σπουδαίος Ιταλός σκηνοθέτης Ρομέο Καστελούτσι (Romeo Castellucci) δεν αποτελεί εξαίρεση. Ήταν 27 ετών όταν είδε τη σπασμένη μαρμάρινη κεφαλή του Ευβουλέα, του ιερέα της Δήμητρας που λατρευόταν σαν θεότητα στην Ελευσίνα. Η γοητευτική δύναμη της εικόνας του τον “μύησε” στα Ελευσίνια μυστήρια και αγάπησε βαθιά την Ελευσίνα και την Ελλάδα. Αν κάποια περιγραφική λέξη μπορούσε να περιγράψει, το MA, την περιπατητική περφόρμανς στον αρχαιολογικό χώρο που είδαμε τον Σεπτέμβριο του 2023, αυτή θα ήταν η μυσταγωγία. Νιώσαμε σαν να κάνουμε μία κατάδυση στο παρελθόν, σαν να βουτήξαμε στα άδυτα της ανθρώπινης ψυχής και στις αντιθέσεις της. Mία εμπειρία σπάνια και μοναδική.

Don’t look back (σκην. Γιάννης Χουβαρδάς)

Ο Γιάννης Χουβαρδάς σκηνοθέτησε στο πλαίσιο της Ελευσίς 2023, μέσα στις τρεις αποθήκες του Παλαιού Ελαιουργείου, το “Μυστήριο 76 Don’t Look Back“ μία θεατρική performance που έμοιαζε με ένα ανθρώπινο μουσείο φαντασμάτων μέσα στο οποίο ο θεατής ήλθε αντιμέτωπος με τον “όλον” του έρωτα, αλλά και με την απέραντη μοναξιά που σηματοδοτεί η απώλειά του. Μία ονειρικά ατμοσφαιρική περιπατητική θεατρική διαδρομή που άντλησε έμπνευση από άλλες διάσημες τραγικές ιστορίες αγάπης, όπως έχουν αποτυπωθεί κατά καιρούς από διάφορες μορφές Τέχνης και κατήργησε τις διαχωριστικές γραμμές μεταξύ κοινού και ερμηνευτών. Εξαιρετικές ερμηνείες από το σύνολο των ηθοποιών ((Γιάννης Βογιατζής, Στεφανία Γουλιώτη, Καρυοφυλλιά Καραμπέτη, Ιωάννα Κολλιοπούλου, Κώστας Κορωναίος, Έκτορας Λυγίζος, Ράνια Οικονομίδου, Παντελής Παπαδόπουλος, Δημήτρης Παπανικολάου, Καλλιόπη Σίμου, Αποστόλης Τότσικας Πηνελόπη Τσιλίκα, Σπύρος Ντόγκας, Κωνσταντίνα Βέρρου).

+ Rohtko (σκην. Λούκας Ταρκόβσκι)

Για τέσσερις μόνο παραστάσεις ήρθε στην Αθήνα η παράσταση ROHTKO του Λούκας Ταρκόβσκι (Łukasz Twarkowski) και αυτές ήταν αρκετές για να γίνει το απόλυτο talk of the town δημιουργώντας έναν ολόκληρο μύθο γύρω από τον Λούκας Ταρκόβσκι, το νέο αστέρι του Πολωνικού θεάτρου που μας χάρισε μία εικονοκλαστική παράσταση-βουτιά στο άδυτο της σύγχρονης τέχνης, με τον εξπρεσιονιστή Mark Rothko στο επίκεντρο και με αφορμή τη διασημότερη υπόθεση απάτης στην ιστορία της τέχνης.