Το μεταναστευτικό “εκτροχιάζει” τους ηγέτες

Την ώρα που οι ηγέτες της Δύσης καλούνται να διαχειριστούν δύο ταυτόχρονες πολεμικές αναμετρήσεις στη Μέση Ανατολή και την Ουκρανία, ένα άλλο ζήτημα φαίνεται πως διεκδικεί να μονοπωλήσει το ενδιαφέρον τους, καθώς εκτροχιάζει κυβερνήσεις σε Ευρώπη και Αμερική. Το μεταναστευτικό.

Όπως αναφέρει άρθρο του περιοδικού Politico, τις τελευταίες ημέρες, ο Τζο Μπάιντεν, ο Εμανουέλ Μακρόν και ο Ρίσι Σούνακ, αντιμετώπισαν ασφυκτικές πολιτικές πιέσεις στο, με αφορμή το μεταναστευτικό. Και οι τρεις βγήκαν αποδυναμωμένοι.

Με μια σειρά από εκλογικές αναμετρήσεις να είναι προγραμματισμένες για το 2024, ακροδεξιοί λαϊκιστές πολιτικοί, με αντιμεταναστευτική ατζέντα, υπόσχονται άμεσες και γρήγορες λύσεις, εξασφαλίζοντας σημαντική υποστήριξη σε πολλές δυτικές δημοκρατίες. Άλλωστε, το παράδειγμα της Ολλανδίας με την εκλογή του ακροδεξιού Χερτ Βίλντερς είναι πρόσφατο.

Ποιο θα είναι το επόμενο θύμα;

Τζο Μπάιντεν

Η μεταναστευτική κρίση στις ΗΠΑ είναι ίσως το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει ο Τζο Μπάιντεν. Ήρθε στην εξουσία για να αναστρέψει τις πολιτικές του προκάτοχου του, να χτίσει ένα «πιο δίκαιο και ανθρώπινο σύστημα», όμως σήμερα το Κογκρέσο εμποδίζει την μεταναστευτική μεταρρύθμιση που επιδιώκει.

Ο Λευκός Οίκος έχει αποτύχει παταγωδώς στην αντιμετώπιση των νέων τύπων μεταναστευτικών ροών που καταφθάνουν από τα νότια σύνορα. Ενόψει των προεδρικών εκλογών, οι Ρεπουμπλικάνοι έχουν κεφαλαιοποιήσει το ζήτημα και έχουν υποβάλει αγωγές εναντίον της κυβέρνησης για τη διαχείριση του μεταναστευτικού.

Ως εκ τούτου ο Μπάιντεν σχεδιάζει την απάντησή του σε αυτή την κατάσταση. Ιδιαίτερα οι πολιτείες όπου διοικούν οι Δημοκρατικοί, πιέζουν την Ουάσιγκτον να κάνει περισσότερα πράγματα στα σύνορα και να δώσει μεγαλύτερη βοήθεια και χρήματα. Η Νέα Υόρκη σε διάστημα ενός χρόνου έχει δεχθεί περισσότερες από 150,000 αφίξεις μεταναστών, με την πίεση αυτή να δημιουργεί σοβαρά ζητήματα αστυνόμευσης και όχι μόνο.

Ρίσι Σούνακ

Στη Βρετανία, ο πρωθυπουργός Ρίσι Σούνακ δέχεται πιέσεις από μέλη του ίδιου του κυβερνώντος Συντηρητικού Κόμματoς, τα οποία εκφράζουν έντονες ανησυχίες, ότι οι Βρετανοί ψηφοφόροι θα τους τιμωρήσουν, για την αποτυχία τους να διαχειριστούν το μεταναστευτικό.

Πριν από επτά χρόνια, οι ψηφοφόροι υποστήριξαν το Brexit επειδή οι ευρωσκεπτικιστές υποσχέθηκαν να “πάρουν πίσω τον έλεγχο” των συνόρων του Ηνωμένου Βασιλείου. Αντιθέτως, όμως, η εικόνα σήμερα είναι πιο χαοτική από ποτέ.

Η χώρα κατέγραψε τον περασμένο μήνα αριθμό-ρεκόρ αφίξεων ανθρώπων χωρίς ταξιδιωτικά έγγραφα, ενώ η κυβέρνηση έχει αποτύχει να τηρήσει τη δέσμευσή της για διακοπή του διάπλου της Μάγχης από μικρά σκάφη γεμάτα αιτούντες άσυλο. Αυτό, ενώ ο Σούνακ είχε ως βασική αιχμή της πολιτικής του ατζέντας τη διαχείριση του μεταναστευτικού, δίνοντας υποσχέσεις ότι “θα σταματήσει τις βάρκες” και πυροδοτώντας έναν πόλεμο ακόμα και μέσα στο ίδιο του το κόμμα.

Παράλληλα, η συμφωνία με τη Ρουάντα για μετεγκατάσταση των αιτούντων άσυλο που φτάνουν στις βρετανικές ακτές, στην αφρικανική χώρα, ακυρώθηκε από το ανώτατο δικαστήριο, προκαλώντας σύγχυση στους Συντηρητικούς για τα επόμενα βήματά τους.

“Ο χρόνος τελειώνει για τον Σούνακ. Οι εκλογές αναμένονται το επόμενο φθινόπωρο” επισημαίνει το Politico.

Εμανουέλ Μακρόν

Ο Γάλλος πρόεδρος υπέστη επίσης ένα απροσδόκητο πλήγμα, όταν η Εθνοσυνέλευση απέρριψε το νομοσχέδιο για τη μετανάστευση, νωρίτερα αυτή την εβδομάδα.

Το σχέδιο νόμου του Μακρόν για τη μετανάστευση είχε σκοπό να ικανοποιήσει τόσο τους συντηρητικούς όσο και την κεντροαριστερά με ένα προσεκτικά σχεδιασμένο μείγμα κατασταλτικών και φιλελεύθερων μέτρων. Αλλά η Εθνοσυνέλευση, η οποία είναι διχασμένη μεταξύ κεντρώων, αριστερών και ακροδεξιών, ακύρωσε τα σχέδια του Γάλλου πολιτικού, καταψηφίζοντας το σχετικό νομοσχέδιο την πρώτη ημέρα των συζητήσεων.

Τώρα ο Μακρόν βρίσκεται σε αναζήτηση συμβιβαστικής λύσης. Η κυβέρνηση έχει αναθέσει σε μια κοινή επιτροπή γερουσιαστών και βουλευτών να αναζητήσει μια συμφωνία. Αλλά πιθανότατα το κείμενό τους να είναι πιο “σκληρό” από το αρχικό σχέδιο, δεδομένου ότι η Γερουσία κυριαρχείται από την κεντροδεξιά – και αυτό θα αποτελέσει πρόβλημα για τους αριστερούς νομοθέτες του Μακρόν.

Αν ένας συμβιβασμός αποδειχθεί αδύνατος, είναι βέβαιο ότι ο ακροδεξιός Εθνικός Συναγερμός της Μαρίν Λεπέν θα ενισχυθεί σημαντικά στις ευρωεκλογές.

Ακόμα, όμως, και να επιτευχθεί συμφωνία, το εν λόγω επεισόδιο θα στρώσει το έδαφος για μια γενικευμένη αμφισβήτηση του Μακρόν ως προς την ικανότητα να νομοθετεί για τόσο σημαντικά και αμφιλεγόμενα θέματα.

Όλαφ Σολτς

Η μετανάστευση βρίσκεται στην κορυφή της πολιτικής ατζέντας της Γερμανίας εδώ και μήνες, με τις αιτήσεις ασύλου να αυξάνονται σε επίπεδα – ρεκόρ, από την προσφυγική κρίση του 201.

Η αδυναμία, σε μια χώρα που συγκαταλέγεται μεταξύ των πιο περιζήτητων προορισμών για τους αιτούντες άσυλο, να περιορίσει τον αριθμό των προσφύγων έχει θέσει υπό τεράστια πίεση τον Γερμανό καγκελάριο Όλαφ Σολτς. Με την ελπίδα να ανακόψει τη ροή των μεταναστών, η Γερμανία επανέφερε πρόσφατα τους συνοριακούς ελέγχους με την Πολωνία, την Τσεχική Δημοκρατία και την Ελβετία, ελπίζοντας να “γυρίσει πίσω” τους πρόσφυγες πριν φτάσουν στο γερμανικό έδαφος.

Ακόμη, όμως, και με τους συνοριακούς ελέγχους, ο αριθμός των προσφύγων παραμένει υψηλός, γεγονός που σπεύδει να εκμεταλλευτεί το ακροδεξιό κόμμα της Γερμανίας, “Εναλλακτική για τη Γερμανία” (AfD), το οποίο μάλιστα εμφανίζεται ιδιαίτερα ενισχυμένο στις τελευταίες δημοσκοπήσεις, φτάνοντας σε ποσοστό ακόμα και το 22% (δεύτερο, δηλαδή, μετά τους Χριστιανοοδημοκράτες.

Τζόρτζια Μελόνι

Η Ιταλίδα πρωθυπουργός, Τζόρτζια Μελόνι, έγινε γνωστή για την ακροδεξιά της ατζέντα. Ωστόσο, από τότε που ανέλαβε την εξουσία, μετά τις περσινές εκλογές, έχει μετατοπιστεί σε πιο μετριοπαθείς θέσεις ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά την Ουκρανία και την ΕΕ.

Έχει αναγκαστεί να χορηγήσει βίζες σε εκατοντάδες χιλιάδες νόμιμους μετανάστες για να καλύψει τις ελλείψεις σε εργατικό δυναμικό, την ίδια στιγμή που η βάση του κόμματός της ζητά σκληρότερα μέτρα και “πάταξη της μετανάστευσης”.

Παράλληλα, ολοένα και περισσότερα σκάφη καταφτάνουν στις ιταλικές ακτές, παρά τις συμφωνίες για τη διακοπή των αφίξεων και τις αυστηρότερες πολιτικές που εφαρμόζονται.

Η Ιταλίδα πρωθυπουργός αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα στην επίτευξη συμφωνιών επαναπατρισμού και παρά το γεγονός ότι κέρδισε την υποστήριξη της Προέδρου της Κομισιόν, Ούρσουλας Φον ντερ Λάιεν, στην προσπάθεια ανακοπής των βαρκών που καταφθάνουν από την Αφρική, απέναντι της βρίσκεται το Διεθνές Δίκαιο.

Η Μελόνι βρίσκεται πολύ κοντά στο να αποτύχει από τον αρχικό της σκοπό και ενδεχομένως να της κοστίσει αυτό πολιτικά και να χάσει την υποστήριξη που έλαβε από τους Ιταλούς ψηφοφόρους.

Κυριάκος Μητσοτάκης

Η Ελλάδα, όπως υπενθυμίζει το Politico, βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της ευρωπαϊκής μεταναστευτικής κρίσης από το 2015, όταν εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι εισήλθαν στην Ευρώπη μέσω των νησιών του Αιγαίου. Το μεταναστευτικό και η ασφάλεια των συνόρων αποτέλεσαν βασικά θέματα στην πολιτική συζήτηση της χώρας.

Οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αλλά και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, έχουν κατηγορήσει την κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη για παράνομες “απωθήσεις” μεταναστών (pushbacks) που έχουν φτάσει στο ελληνικό έδαφος – και για απελάσεις μεταναστών χωρίς τη δέουσα διαδικασία. Η ελληνική κυβέρνηση, από την πλευρά της, αρνείται τις εν λόγω κατηγορίες, υποστηρίζοντας ότι κάτι τέτοιο δεν έχει αποδειχθεί από ανεξάρτητες έρευνες.

“Ο Μητσοτάκης επιμένει ότι η Ελλάδα ακολουθεί μια “σκληρή αλλά δίκαιη” πολιτική, αλλά οι πολυάριθμες έρευνες διαψεύδουν το μετριοπαθές προφίλ που θέλει να διατηρήσει ο συντηρητικός ηγέτης”, σημειώνει το Politico κάνοντας αναφορά στο πολύνεκρο ναυάγιο της Πύλου, για το οποίο, όπως τονίζει, οι επίσημες έρευνες δεν έχουν ακόμη αποκαλύψει αν οι παραλείψεις των ελληνικών αρχών ήταν αυτές που συνέβαλαν στην τραγωδία.

Την ίδια στιγμή, η Ελλάδα χρειάζεται χιλιάδες εργαζόμενους για να ενισχύσει τους υποστελεχωμένους τομείς της γεωργίας, του τουρισμού και των κατασκευών της. Παρά τις υποσχέσεις των υπουργών για επικείμενη νομοθεσία που θα φέρει μετανάστες για την αντιμετώπιση της έλλειψης εργατικού δυναμικού, η κυβέρνηση αναγκάστηκε να υποχωρήσει εν μέσω πιέσεων και να προχωρήσει στη νομιμοποίηση χιλιάδων μεταναστών, προκαλώντας αντιδράσεις ακόμα και στο εσωτερικό της.

Νίκος Χριστοδουλίδης

Η Κύπρος είναι προετοιμασμένη για την αύξηση των αφίξεων μεταναστών στις ακτές της, εν μέσω της αναζωπύρωσης των συγκρούσεων στη Μέση Ανατολή. Νωρίτερα τον Δεκέμβριο, η Ελλάδα έστειλε ανθρωπιστική βοήθεια στο νησί για να αντιμετωπίσει την αναμενόμενη αύξηση των ροών.

Ο Κύπριος πρόεδρος, Νίκος Χριστοδουλίδης, έχει ζητήσει πρόσθετη χρηματοδότηση από την ΕΕ για τη διαχείριση του μεταναστευτικού, ενώ αντιμετωπίζει και την έξαρση της βίας κατά των μεταναστών στην Κύπρο. Οι αναλυτές κατηγορούν την ξενοφοβία, η οποία έχει γίνει κυρίαρχη στην κυπριακή πολιτική και τα μέσα ενημέρωσης, καθώς και την κακή διαχείριση των μεταναστευτικών ροών από το κράτος. Πέρυσι η χώρα κατέγραψε το υψηλότερο ποσοστό αιτούντων άσυλο για πρώτη φορά στην ΕΕ σε σχέση με τον πληθυσμό της.

Οι νομικές προκλήσεις και η στελέχωση με προσωπικό έχουν καθυστερήσει τις προσπάθειες για τη δημιουργία ενός υπουργείου για τη μετανάστευση, που θεωρείται σημαντικό βήμα για να βοηθήσει την Κύπρο να αντιμετωπίσει το κύμα των αφίξεων.

“Η γεωγραφία του νησιού – βρίσκεται κοντά τόσο στον Λίβανο όσο και στην Τουρκία – το καθιστά πρωταρχικό στόχο για τους μετανάστες που θέλουν να εισέλθουν στο έδαφος της ΕΕ από τη Μέση Ανατολή. Η περίπλοκη ιστορία της ως διαιρεμένης χώρας καθιστά επίσης πιο δύσκολη τη ρύθμιση των μεταναστευτικών εισροών”, υπογραμμίζει το περιοδικό Politico.