60 ΚΑΙ 1 ΝΕΑ ΒΙΒΛΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΓΙΑ ΤΟ 2023

Είτε πρόκειται για μυθοπλασία, είτε για δοκίμια και έρευνες, φέτος επιλέχθηκαν βιβλία γραμμένα στα ελληνικά που κυκλοφόρησαν για πρώτη φορά το 2023, δηλαδή στην μεγάλη λίστα που ακολουθεί δεν συμπεριλήφθηκαν επανεκδόσεις. 

Η σειρά παράθεσης των βιβλίων είναι, όπως πάντα, αλφαβητική. 

Το Magazine του NEWS 24/7 σας εύχεται -τι άλλο;- καλή ανάγνωση!

ΜΥΘΟΠΛΑΣΙΑ

Νίκος Βεργέτης – Τετάρτη, μετά το Φρουμέλ (εκδ. Κυψέλη)

Τετάρτη αργά τη νύχτα και κάποιος μετά από ένα δωδεκάωρο πιόμα γυρνάει με τα πόδια στο σπίτι του, σε μια διαδρομή που ποτέ δεν τελειώνει. Και ενώ συλλογίζεται ό,τι τον απασχολεί βάζοντας το μαχαίρι στο κόκαλο και φτάνοντας στο σημείο να αμφισβητεί την ίδια του την ύπαρξη, ένας τυχαίος περαστικός τού δίνει ένα πάκο με χαρτιά ξετυλίγοντας έναν θαυμαστό καινούριο κόσμο. Ένα ταξίδι αναζήτησης από την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη μέχρι τα βάθη της Λατινικής Αμερικής, όπου η λογοτεχνία μπερδεύεται με την ίδια τη ζωή σε βαθμό που πια δεν έχει καμία σημασία πού σταματάει η αλήθεια και πού αρχίζει το ψέμα. «Άλλωστε, όταν ανατριχιάζεις με κάτι που δεν καταλαβαίνεις, τότε το έχεις καταλάβει στην ολότητά του».

Λουκία Δέρβη – Ακούω φωνές (εκδ. Μεταίχμιο)

Μιλάνε εδώ μέσα κορίτσια ερωτευμένα που τα βασανίζει ο πόθος, μοναχικές ψυχές που απογράφουν τις παρουσίες άλλων στη ζωή τους, συγγραφείς σε αναζήτηση έμπνευσης και άλλοι που συνειδητοποιούν από νωρίς τη μοίρα τους. Ζωντανεύουν ήρωες παλιών έργων και μυθιστοριογράφοι εμβληματικοί, δειλοί εραστές του καλοκαιριού που δεν συναντήθηκαν ποτέ, κι άλλοι που θέλουν ν’ αλλάξουν τη ζωή τους με κάθε κόστος. Όλα αυτά στην τρίτη συλλογή διηγημάτων της συγγραφέα. 

Σωτήρης Δημητρίου – Μια Μαρίνα Τζάφου (εκδ. Πατάκη) 

Η νέα συλλογή διηγημάτων ενός από τους κορυφαίους πεζογράφους της χώρας. Μια µεγάλη βεντάλια ιστοριών – απ’ την δυτική µεθόριο µέχρι την καρδιά της µεγαλούπολης. Οι ιστορίες ποικίλες – απ’ το ακραία αστείο µέχρι την δραµατική όψη της ζωής. Μια τοιχογραφία ηρώων κατά κανόνα ηττηµένων απ’ τον εαυτό τους ή απ’ τις συνθήκες. Γίνεται όµως άνθρωπος να θεωρήσει εαυτόν νικητή;

Μάρω Δούκα – Φελιτσιτά (εκδ. Πατάκη) 

Το νέο μυθιστόρημα της καταξιωμένης Μάρως Δούκα χαιρετίστηκε από την κριτική ως ένα από τα καλύτερα της χρονιάς. Ο Κωνσταντίνος Καβουράκης ήθελε να γίνει αστυνομικός, ήθελε να ζει για πάντα αγαπημένος με την Ελένη του και τα τρία παιδιά τους, ήθελε να τον σέβονται… Μια μέρα, που ο θυμός θα τον κάνει για άλλη μια φορά να παραφερθεί, θα αντιμετωπίσει την αντίσταση του μεγάλου του γιου, θα νιώσει εκδιωγμένος από το σπίτι του, και από τα Σεπόλια θα βρεθεί άστεγος στο κέντρο της Αθήνας. Αντιμετωπίζει τις δυσκολίες και τους κινδύνους της καινούριας του συνθήκης, αναπολεί τη ζωή του και βρίσκει συμπαράσταση και καλοσύνη από άλλους απόκληρους. Και αν αυτό δεν είναι ευτυχία, τουλάχιστον η Φελιτσιτά, μια ασπρόμαυρη γάτα που συχνάζει στα πέριξ της πλατείας Αγίας Ειρήνης, του ζεσταίνει την καρδιά.

Φώτης Δούσος – Τέλεση (εκδ. Νήσος)

Ένας νεαρός ηθοποιός πραγματοποιεί το όνειρο της ζωής του όταν καταφέρνει να προσληφθεί σε μια πολύ σημαντική παραγωγή. Όμως τα πράγματα ζορίζουν, γιατί πρέπει να παίξει φορώντας θεατρική μάσκα και του είναι αδύνατον να «βγάλει» τον ρόλο. Σε κατάσταση κρίσης αποφασίζει να κολλήσει τη μάσκα πάνω στο πρόσωπό του με ισχυρές κόλλες, πιστεύοντας ότι σε κάνα δυο μέρες οι κόλλες θα ξεθυμάνουν. Ωστόσο, η μάσκα δεν πέφτει… Γράφει ο Μίνως Ευσταθιάδης στο Facebook για τον Δούσο: «Στην αρχή νομίζεις πως έχεις πέσει πάνω σ’ ένα εθιστικό page turner για τα δρώμενα του ελληνικού -και όχι μόνο- θεάτρου. Το κείμενο όμως ελίσσεται για να σε οδηγήσει κάπου αλλού, σε μια άλλη απεικόνιση, σαφώς πιο σύνθετη και αινιγματική: στα πολλαπλά πρόσωπα του πάθους. Στοιχεία αστυνομικού μυθιστορήματος, ψυχολογικού θρίλερ αλλά και μαύρης κωμωδίας.  Χωρίς ποτέ να θυσιάζεται η απόλαυση της ανάγνωσης».

Βασίλειος Φ. Δρόλιας – Οι εξισώσεις (εκδ. Gutenberg)

Ο ξαφνικός θάνατος του καθηγητή Πιερ Μενάρ άφησε πίσω του μια σειρά από σημειώσεις και τετράδια τα οποία αναλαμβάνει να εκδώσει ο τελευταίος συνεργάτης του. Τα σχόλιά του αναδεικνύουν όχι μόνο το έργο του καθηγητή μα και τη δύσκολη και τεταμένη σχέση που είχαν μεταξύ τους. Σ’ αυτό το υβριδικό μυθιστόρημα ο Δρόλιας γράφει για τη σύγχρονη φυσική και την επιστήμη γενικότερα, εξετάζοντας την αμιγώς επιστημονική όσο και την κοινωνική της υπόσταση. Οι σχέσεις, τα πάθη και οι φιλοδοξίες των ερευνητών συνδέονται με τις φιλοσοφικές αναζητήσεις και τους προβληματισμούς του συγγραφέα σε μια σύνθεση που χαρακτηρίζεται από ειλικρίνεια και πάθος για τη γνώση και τη ζωή.

Λύο Καλοβυρνάς – Όλες μας (εκδ. Gutenberg) 

Τρεις αδελφές πολύ διαφορετικές μεταξύ τους. Μια θηλυκή οικογένεια που δεν νιώθει οικογένεια. Μια μητέρα με ένα φοβερό μυστικό το οποίο μια ζωή προσπαθεί να κρύψει από τις κόρες της. Ένα ατύχημα θα αποκαλύψει το μυστικό και θα τις κάνει να βρουν τη δύναμη να αναμετρηθούν με το αιματηρό παρελθόν της οικογένειας, καθώς και με τις γυναικοκτονίες που τόσα χρόνια τις αντιμετώπιζαν σαν να μη συνέβαιναν. Ένα μυθιστόρημα όπου συμπλέκονται ο μαγικός ρεαλισμός, η έμφυλη συνείδηση, τα οικογενειακά μυστικά, κομμάτια της προσωπικής ιστορίας του συγγραφέα και οι γυναικοκτονίες.

Μάκης Καραγιάννης – Η σκόνη του κόσμου όταν γκρεμίζεται (εκδ. Μεταίχμιο)

Οι τελευταίοι των τελευταίων του Εμφυλίου θα παραδοθούν ή θα εξοντωθούν με τις αλλεπάλληλες προδοσίες. Η ελπίδα του οράματος, η πατρίδα, η επανάσταση, το μίσος και η επιθυμία για εκδίκηση, το αίμα και ο θάνατος στρώνουν τη λάσπη στο θέατρο του πολέμου. Ένα παιχνίδι χωρίς όρια ανάμεσα στη δύναμη της θέλησης και τις παγίδες της ιστορίας. Το μυθιστόρημα αποτελεί, μαζί με το Όνειρο του Οδυσσέα και την Πόλη χωρίς Θεούς, το τρίτο μέρος μιας τριλογίας που συμπεριλαμβάνει στο χρονικό άνυσμα της αφήγησης την Ελλάδα του Εμφυλίου, της Μεταπολίτευσης και την Ελλάδα της κρίσης.

Αλεξάνδρα Κ* – Πράγματα που σκέφτεται η παρθένος Μαρία καπνίζοντας κρυφά στο μπάνιο (εκδ. Πατάκη)  

Πρώτη συλλογή διηγημάτων έξι χρόνια μετά το πρώτο της μυθιστόρημα, «Πώς φιλιούνται οι αχινοί» (εκδ. Πατάκη, 2017). Διαβάζεται απνευστί. Γυναίκες που παρατηρούν άνδρες, γυναίκες που παρατηρούν γυναίκες, παιδιά που παρατηρούν άνδρες και γυναίκες να παίζουν ένα άνισο παιχνίδι. Είκοσι ιστορίες για καλές µαθήτριες, σκυµµένες πάντα πάνω από µια λάθος εξίσωση.

Μαίρη Κόντζογλου – Από ήλιο σε ήλιο: Αποσπερίτης (εκδ. Μεταίχμιο)

Σέριφος, τέλη 19ου αιώνα. Ο Περσέας Κονόμος σκοτώνεται δουλεύοντας σε μια γαλαρία και ο φιλόδοξος Δρακούλης, δεξί χέρι του αφεντικού των μεταλλείων, με απειλές και βία, απομακρύνει από πάνω τους όλες τις κατηγορίες για ελλιπή μέτρα ασφαλείας. Η χήρα του Κονόμου, φοβούμενη μήπως ο γιος της κάποτε ζητήσει εκδίκηση, δεν θα του αποκαλύψει ποιον θεωρεί υπεύθυνο και έτσι δεν θα μπορέσει να τον αποτρέψει, μεγαλώνοντας, να πιάσει δουλειά στα μεταλλεία. Εκεί θα προσπαθήσει να αφυπνίσει τους συναδέρφους του να απαιτήσουν επιτέλους τα δικαιώματά τους. Την ίδια εποχή θα γνωριστεί με το μοναδικό κορίτσι του νησιού που ούτε τα μάτια του δεν θα ’πρεπε να σηκώσει πάνω της. Η ιστορική «ματωμένη απεργία της Σερίφου» μπαίνει κάτω από το συγγραφικό μικροσκόπιο της Μαίρης Κόντζογλου.

Μιχάλης Μαλανδράκης – Δυναμώστε τη μουσική, παρακαλώ (εκδ. Πόλις) 

Τέσσερα χρόνια μετά τη νουβέλα Patriot που τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Πρωτοεμφανιζόμενου Συγγραφέα (εξ ημισείας), ήγγικεν η ώρα για το πρώτο του μυθιστόρημα. Μεγαλώνοντας, ο Χάρης Αλεξιάδης ενδιαφέρεται για τα σπουδαία, κοσμοϊστορικά γεγονότα. Χρόνια αργότερα, ύστερα από μια σύντομη θητεία στον αθηναϊκό Τύπο, η άνοδος της ιδιωτικής τηλεόρασης θα του προσφέρει την ευκαιρία να βρεθεί στο Σαράγεβο τον Ιούνιο του 1992, ως πολεμικός ανταποκριτής. Τα αιματηρά επεισόδια είναι αμέτρητα, η αντοχή του στον ανθρώπινο πόνο δοκιμάζεται, και όταν επιστρέφει στην Ελλάδα αποφασίζει να μεταπηδήσει στην ψυχαγωγία και να αναλάβει παρουσιαστής σ’ ένα νέο μουσικό τηλεπαιχνίδι. Τα επόμενα χρόνια αναλαμβάνει κι άλλα, αμφιβόλου ποιότητος τηλεπαιχνίδια, και στροβιλίζεται σε έναν εκστατικό χορό με σύντομα διαστήματα μελαγχολίας. Ώσπου, ξαφνικά, ένα νευρολογικό πρόβλημα πλήττει την κινητικότητά του και τον αναγκάζει ν’ αποσυρθεί βίαια από οτιδήποτε έχει ανάγκη.

Δημήτρης Μαμαλούκας – Σκότωσε σαν τον Στίβεν Κινγκ (εκδ. Κέδρος)

Ένα χειμωνιάτικο απόγευμα στη Νέα Υόρκη ο Ρέι Στέμπινς, φανατικός συλλέκτης βιβλίων Στίβεν Κινγκ, θα συναντηθεί με την Κριστίν, μια όμορφη και μυστηριώδη κοπέλα που θα του πουλήσει μια παλιά φωτογραφία του συγγραφέα. Ο Ρέι θα διαπιστώσει πολύ γρήγορα ότι το νέο του απόκτημα μπορεί να τον οδηγήσει στο πιο σπάνιο βιβλίο του Κινγκ, ένα βιβλίο-φάντασμα που τύπωσε στο Μόντρεαλ κάποιος Τζον Σούτερ αφού έκλεψε το χειρόγραφο από τον διάσημο συγγραφέα. Ο Ρέι θα μοιραστεί το μυστικό του με τον καλύτερό του φίλο και όταν πιστεύει ότι έχει βρει τον δρόμο για το βιβλίο θα συμβεί ένα απίστευτο έγκλημα. (Ο απολαυστικός Μαμαλούκας χτύπησε δύο φορές το 2023, μόλις κυκλοφόρησε και Η απαγωγή του εκδότη).

Φώτης Μανίκας – Δεν θυμάμαι να υπήρχε κάποια πόρτα κοντά μας (εκδ. Loggia)

Ιστορίες που εκτυλίσσονται στη σημερινή Αθήνα σε καφέ-μπαρ, πάρκα και πλατείες, μέσα σε ισόγεια και ρετιρέ με βεράντα. Δεκαοκτώ διηγήματα με ανθρώπους της διπλανής πόρτας που αφηγούνται περιστατικά από τη ζωή τους, πιστεύοντας ότι διατηρούν τον έλεγχο, ενώ την ίδια στιγμή αυτοαναιρούνται. Με βασικό όπλα της συλλογής διηγημάτων του την ειρωνεία, τη συγκαλυμμένη κυνικότητα, αλλά και την υποβόσκουσα αισιοδοξία ντεμπουτάρει ο νέος συγγραφέας.

Άρης Μαραγκόπουλος – Ω! Τι υπέροχη εκδρομή! (εκδ. Τόπος)

Συνέχεια του προηγούμενου μυθιστορήματος του εμβληματικού συγγραφέα (Φλλσστ, φλλσστ, φλλλσσστ, Τόπος 2020). Βρισκόμαστε στον Δεκέμβρη του 2016. Δεκαπέντε άνθρωποι κι ένα σκυλί συγκεντρώνονται σε μια απόμερη ακτή της Βάρκιζας. Συμμετέχουν σ’ ένα ιδιότυπο «μνημόσυνο» ύστερα από την απροσδόκητη απώλεια δύο συντρόφων, ενός πρώην ναυτικού και της μεξικανής γυναίκας του. Αυτή η παραθαλάσσια σύναξη υποχρεώνει να συγχρωτιστούν για λίγες ώρες διαφορετικοί άνθρωποι και παρόλο που, εκ πρώτης όψεως, δεν φαίνεται να συμβαίνει κάτι συνταρακτικό, τίποτε μετά από αυτό δεν είναι πλέον το ίδιο. Για κανέναν.

Πέτρος Μάρκαρης – Η εξέγερση των Καρυάτιδων (εκδ. Κείμενα)

Ο ξακουστός και αμείωτα παραγωγικός Πέτρος Μάρκαρης εστιάζει στα μεγάλα προβλήματα της εποχής μας. Μια αντιπροσωπεία ξένων επενδυτών επισκέπτεται την Ελλάδα με σκοπό να εκμεταλλευτεί τους αρχαιολογικούς χώρους μέσω της τεχνητής νοημοσύνης. Η κυβέρνηση επικροτεί τα σχέδιά τους, αλλά μια οργανωμένη ομάδα γυναικών προβαίνει σε συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας προξενώντας το μένος των υποστηρικτών του επενδυτικού προγράμματος. Ο αστυνόμος Κώστας Χαρίτος προάγεται σε Διευθυντή Ασφάλειας Αττικής και τη θέση του προϊσταμένου του Τμήματος Ανθρωποκτονιών καταλαμβάνει για πρώτη φορά γυναίκα, η αστυνόμος Αντιγόνη Φερλέκη. Η ειρωνεία της τύχης όμως είναι ότι ξεκινάει την καριέρα της με την αποστολή να διαλευκάνει τρεις γυναικοκτονίες…

Ανδρέας Μήτσου – Ο καουμπόης του Αλίμου (εκδ. Καστανιώτη)

Νέα συλλογή διηγημάτων από τον διακεκριμένο πεζογράφο (Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος για το βιβλίο «Τα ανίσχυρα ψεύδη του Ορέστη Χαλκιόπουλου», με το Κρατικό Βραβείο Διηγήματος για τη συλλογή «Η εξαίσια γυναίκα και τα ψάρια»). Άνθρωποι με μορφή αγελάδων συνωστίζονται έξω από κάποιο σπίτι στον Άλιμο. Ο ιδιοκτήτης του επιχειρεί με κραυγές και χειρονομίες να τους αποδιώξει. Αυτός είναι ο καουμπόης του Αλίμου. Και στις άλλες ιστορίες του βιβλίου, το ίδιο πρόσωπο, πότε φωναχτά και άλλοτε σιγανά, πασχίζει να απομακρύνει την απειλή, να καταλαγιάζει τον φόβο του, ανακαλώντας μια λησμονημένη χαρά. Μια χαρά που θα μπορέσει ίσως σήμερα να τον παρηγορήσει.

Γιάννης Μπασκόζος – Η μπαλάντα των ανίδεων και καλών (εκδ. Μεταίχμιο) 

Η ιστορία μιας παρέας στο Παγκράτι γύρω από το νεανικό συγκρότημα Athens Pistols σε μια μεταιχμιακή εποχή και σε μια μεταβατική ηλικία για τα μέλη της. Τα μέλη της μπάντας μπαινοβγαίνουν σε σημαδιακούς τόπους όπως το Άλσος, οι καφετέριες Λέντζος και Pastry Family, το ροκ κλαμπ Κύτταρο, το Galaxy bar στο Hilton. Είναι ασυνείδητα παρόντες και ταυτόχρονα συνειδητά απόντες, αφελείς και ονειροπόλοι. Τρέχουν να προλάβουν την εποχή τη στιγμή που αλλάζει, χωρίς να συνειδητοποιούν ακριβώς πού έγκειται αυτή η αλλαγή. Πωρώνονται σε μια συναυλία του Σαββόπουλου, διασκεδάζουν σε έναν αγώνα κατς, πίνουν βερμούτ σε πάρτι που διαλύει η αστυνομία, ζουν έρωτες αναπάντεχους αλλά στιγμιαίους, ξεφυλλίζουν λευκώματα αλλά συμμετέχουν και σε αντιχουντικές δράσεις.

Ιωάννα Μπουραζοπούλου – Ο Δράκος της Πρέσπας ΙΙΙ: Η Μνήμη του Πάγου (εκδ. Καστανιώτη)

Χ H τριλογία του Δράκου της Πρέσπας (διαβάζεται με οποιαδήποτε σειρά) παρουσιάζει τρεις αλληλοαναιρούμενες εκδοχές για την εμφάνιση ενός τέρατος στη Μεγάλη Πρέσπα, τη λίμνη που μοιράζονται τρεις μικρές χώρες, ευάλωτες σε δαιμόνια και κακοδαιμονίες: η Ελλάδα, η Βόρεια Μακεδονία και η Αλβανία. Η επέλαση του θηρίου είναι σαρωτική, μεταβάλλει το κλίμα, την πολιτική, την οικονομία, προκαλεί καταστροφές, ξεριζωμούς, θανάτους. Κάθε χώρα αντιλαμβάνεται διαφορετικά τις εκδηλώσεις του δράκου και τις ερμηνεύει με τον δικό της τρόπο. Στον παρόντα τόμο παρουσιάζεται η οπτική της αλβανικής όχθης, η οποία πλήττεται από πρωτοφανή παγετό.

Ανδρέας Νικολακόπουλος – Φλόρενς Μπλαντ (εκδ. Ίκαρος)

Φλόρενς Μπλαντ ή αλλιώς Δηλητηριάστρα, Κυρία των Σπασμών, Ματωμένος Καρπός του Σάλφορντ, Πρωινή Κραυγή του Σάουθγκεϊτ. Το όνομά της θα γίνει συνώνυμο του θανάτου και η ζωή της ένα αγωνιώδες κυνηγητό με το αδυσώπητο πεπρωμένο και το αναπόφευκτο σκοτάδι. Στο πλάι της ένας δήμιος, ένας μετανοημένος επαναστάτης, μια μετανάστρια από τη χώρα των πάγων και μια ολόλευκη τίγρης. Μετά από τρεις συλλογές διηγημάτων, ο Νικολακόπουλος καταθέτει ένα σπονδυλωτό μυθιστόρημα που παρασέρνει τον αναγνώστη σε ένα ιλιγγιώδες ταξίδι στον τόπο και στον χρόνο.

Νίκος Ξένιος – Αλλοτεκοίτη (εκδ. Κριτική)

Το νέο μυθιστόρημα του Νίκου Ξένιου μάς μεταφέρει σε ένα όχι πολύ μακρινό μέλλον όπου η βλάστηση αποτελεί παρελθόν, η ερημοποίηση έχει προχωρήσει και οι άνθρωποι ζουν εντελώς αποκομμένοι από το φυσικό περιβάλλον. Το ακραίο κόμμα «Νέοι Δρόμοι για τον Λαό» παίρνει την εξουσία, χτίζει την Αλλοτεκοίτη στην ξερή κοίτη ενός ποταμού και καταδιώκει όλους όσοι νοσταλγούν το πράσινο, τη γονιμότητα της γης, την αφθονία του νερού.

Χρήστος Οικονόμου – Πες της (εκδ. Πόλις) 

Δια χειρός του βραβευμένου με το Κρατικό Βραβείο Διηγήματος («Κάτι θα γίνει θα δεις» – εκδ. Πόλις, 2010), η ιστορία μιας κούριερ που περιπλανιέται σε δρόμους χωρίς αρχή και τέλος, και κάνει παραδόσεις σε αγενείς και ευγενικούς, βασανισμένους και καλοζωισμένους – σε ανθρώπους που μοιάζουν έτοιμοι να βάλουν τα κλάματα κι άλλους που μοιάζουν να μην ξέρουν τι θα πει κλάμα.

Ηλίας Λ. Παπαμόσχος – Ανάληψη (εκδ. Πατάκη)

Η Περιστέρω, ένα βενζινοκίνητο ταχύπλοο, κάνει το παρθενικό της ταξίδι στη λίµνη της Καστοριάς. Είναι 13 Ιουνίου του 1929, ανήµερα της Αναλήψεως, κι απ’ το ξηµέρωµα µεταφέρει προσκυνητές στο Δισπηλιό, το λεγόµενο Νησί. Εκεί, κάθε χρόνο τέτοια µέρα, αφού τελεστεί λειτουργία στον ναό της Αναλήψεως, γίνεται πανηγύρι. Το τρίτο δροµολόγιο της Περιστέρως δεν θα φτάσει ποτέ. Ο θνησιγενής έρωτας ενός δασκάλου για µια ψυχοκόρη, το µαταιωµένο όνειρο ενός εφήβου για µια καλύτερη ζωή στην Αµερική, η άγουρη ζωή ενός βρέφους, αλλά και µια άλλη που κυοφορείται σε µήτρα τραγική, αφού βυθίσουν στο πένθος την πόλη, οδηγούν σε µια κάθαρση που πλαταίνει την ορφάνια και επιτείνει τη λιµναία ερηµιά.

Άκης Παπαντώνης – Η τελευταία αρκούδα του δάσους (εκδ. Κίχλη)

Από τα σχολικά χρόνια της δεκαετίας του ’80 ως τον εμφύλιο στη Βοσνία το ’90 και την Αθήνα των αρχών του 2000 ο Θοδωρής ψηλαφεί το οικογενειακό τραύμα: την ηχηρή απουσία του πατέρα, τη μεταμόρφωση του μεγαλύτερου αδερφού του Νίκου σε Νικηφόρο, το βουβό πένθος της μητέρας. Και όλα αυτά σε ένα περιβάλλον όπου οι ερωτήσεις ποτέ δεν τίθενται και οι απαντήσεις ποτέ δεν δίνονται. Μια νουβέλα για τη δύσκολη ενηλικίωση δύο αδερφών και τους ακατάλυτους δεσμούς του αίματος με φόντο την ηχώ ενός πολέμου που δεν λέει να σβήσει.

Αντώνης Πάσχος – Το αδελφομοίρι (εκδ. Στερέωμα) 

Ένα παιδί ακολουθεί την οικογένειά του από τη Βουλγαρία στην Ελλάδα κατά την Κατοχή, και πίσω πάλι. Η βέρα του κυρ-Θωμάρα δε βγαίνει από το δάχτυλό του, κι έτσι βγαίνουν τα μαχαίρια. Τα ψέματα των νεκρών που έθαψαν ζωντανή τη Λεμονιά, κι η αλήθεια της. Ο μύθος ενός Βούλγαρου πρίγκιπα που λένε ότι στοιχειώνει τον κάμπο. Κι η απάντηση του μπαρμπα-Γκόγκα όταν τον ρωτούν ποιος ήταν ο καλύτερος φονιάς του. Η εξέγερση της Δράμας το 1941 φέρνει σκληρά αντίποινα από τις βουλγαρικές δυνάμεις Κατοχής, που φτάνουν ως ένα μικρό χωριό στον κάμπο των Σερρών. Οκτώ ιστορίες που συνδέονται, σε μια περίοδο αφώτιστη. Η κοφτερή ματιά του απλού χωρικού διασταυρωμένη με τον παγγαιορείτικο μύθο.

Βαγγέλης Ραπτόπουλος – Έρωτες, έρωτες, έρωτες (εκδ. Κέδρος) 

Συλλογή διηγημάτων από τον «εν μέρει ανατρεπτικό, εν μέρει συστημικό» συγγραφέα που συνεχίζει να γράφει με την ορμή και την ένταση που θα ζήλευαν κατά πολύ νεότεροι συνάδελφοί του. Δώδεκα ιστορίες με πρωταγωνιστές που επιμένουν να παλεύουν για την ικανοποίηση της ερωτικής επιθυμίας τους. Δώδεκα παραλλαγές πάνω στο ίδιο θέμα, με την τελευταία και μεγαλύτερη να αγκαλιάζει όλες τις προηγούμενες.

Χαρά Ρόμβη – Σωτηρία (εκδ. Αντίποδες)

Ένα καλοκαίρι στο χωριό που καταλήγει σε τραγωδία, μια βόλτα στο καινούργιο σουπερμάρκετ που τελειώνει σαν φάρσα, ένας έρωτας που δεν λέει να ξεχαστεί, ένας άλλος που ευτυχώς ξεχνιέται για πάντα, μια εξόρμηση για τα κάλαντα των Χριστουγέννων που μετατρέπεται σε μάθημα ταξικής αυτογνωσίας, η φωτογραφία μιας βάφτισης που αποκαλύπτει μια κρυμμένη ζωή. Η Χαρά Ρόμβη συλλέγει στοιχεία για την Ελλάδα της δεκαετίας του ’80 και του ’90, δίνοντας φωνή σε έξι λαϊκά πρόσωπα και κοιτάζοντας με τρυφερότητα ένα απωθημένο, συλλογικό παρελθόν.

Νικόλας Σεβαστάκης – Καταγωγή ή οι ιστορίες των άλλων (εκδ. Πατάκη) 

Ο Άρης Χειµωνίτης, νεαρός φιλόλογος στην Αθήνα της δεκαετίας του ’90, γιος γνωστού αρχιτέκτονα και µιας αφοσιωµένης διορθώτριας λογοτεχνικών βιβλίων, έχει πρόσφατα εγκαταλείψει την οικογενειακή εστία και φιλοδοξεί να γίνει συγγραφέας. Κάθε βεβαιότητά του, όµως, για τη ζωή θα διασαλευτεί όταν θα ανακαλύψει τη δράση της µητέρας του στη διάρκεια της δικτατορίας, γεγονός που θα συµβάλει στην πνευµατική του ενηλικίωση. Καταλυτικά επίσης θα τον επηρεάσουν δύο άντρες και οι αλλόκοτες ιστορίες τους στις οποίες κυριαρχούν η Ιταλία του ’60, ο Νίκος Γκάτσος και το καφέ Μπραζίλιαν, ένας µεγάλος και συγκινητικός έρωτας και µια επονείδιστη προδοσία.

Γιώργος Σκαμπαρδώνης – Ήλιος με ξιφολόγχες (εκδ. Πατάκη) 

Ο συγγραφέας είπε στο Magazine ότι έπρεπε να περάσουν σχεδόν σαράντα χρόνια από την αρχική ιδέα για να ολοκληρώσει το πιο πρόσφατο λογοτεχνικό του πόνημα. Στο επίκεντρο της δράσης που εκτυλίσσεται στη Θεσσαλονίκη τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο του 1931 -με τις συγκρούσεις να μαίνονται: εθνικιστές κατά αριστερών και Εβραίων, βενιζελικοί κατά βασιλικών, τροτσκιστές κατά κομμουνιστών- βρίσκεται ο επικεφαλής της αντικατασκοπείας και ο φλογερός του έρωτας με μια ανατρεπτική κόρη καπνοβιομήχανου και μοναδική στην πόλη οδηγό Harley Davidson. Τριγύρω τους παρακρατικοί, χαφιέδες, πόρνες, πράκτορες, στρατηγοί, φασίστες, κομιτατζήδες, όλοι τους έτοιμοι για όλα. 

Τάκης Σπετσιώτης – Προσευχές έκτακτης ανάγκης (εκδ. Εστία) 

Γιος ξενιτεμένων ναυτικών, ο 13χρονος Παύλος Μέρλος φεύγει από την παραθαλάσσια κωμόπολη που μεγάλωσε, τραυματισμένος από μια πρόωρη ομοφυλοφιλική σεξουαλική εμπειρία, για να γνωρίσει τον κόσμο. Εχουν άραγε κλείσει οι ουλές της παιδικής του ηλικίας όταν, πολλά χρόνια αργότερα, μια Πρωτοχρονιά στην αυγή του 21ου αιώνα, τον συναντάει μεσήλικα αυτοεξόριστο ένας παράξενος επισκέπτης; Ένα μυθιστόρημα εσωτερικής διαμόρφωσης του ήρωα και ταυτόχρονα μια τοιχογραφία των ελληνικών (και όχι μόνον) ερωτικών ηθών της τριακονταπενταετίας 1966-2000.

Αλέξης Σταμάτης – Υπήρξα τόσοι άλλοι (εκδ. Καστανιώτη)

Ένας συγγραφέας βρίσκεται αντιμέτωπος με τη λευκή σελίδα. Η καθημερινότητά του έχει αλλάξει – έχει αποκτήσει το πρώτο του παιδί. Στο περιθώριο της χαράς του, όμως, πλανάται μια απορία: ο ίδιος πια πού είναι; Βάζει άνω τελεία στη ζωή του και ξεψαχνίζει το παρελθόν του για να στοχαστεί το παρόν του. Ανακαλύπτοντας σημειώσεις μέσα στις ρωγμές του χρόνου, θραύσματα αναμνήσεων δημιουργούν την έως τώρα ιστορία του. Το ατομικό ανοίγεται στο συλλογικό και ο αφηγητής συναντά πρόσωπα που τον καθόρισαν, συγγραφείς που τον διαμόρφωσαν, ήρωες που τον στοίχειωσαν. Από τους μυστικούς κήπους της μνήμης αναδύονται ζητήματα που απασχολούν λίγο πολύ όλους μας: ο έρωτας, ο θάνατος, ο εθισμός, οι ενοχές, η πατρότητα, η φθορά του σώματος, τα κοινωνικά δίκτυα, η υποκρισία, η πολιτική ορθότητα.

Δημήτρης Στεφανάκης – Μινώταυρος (εκδ. Μεταίχμιο) 

Κρήτη, 1894. Ένα φονικό στα χωριά του νότου κι ένας έρωτας στο Μεγάλο Κάστρο. Ζούμε το τέλος της Τουρκοκρατίας στο νησί μέχρι τη σφαγή του 1898. Στον μισό αιώνα ζωής που ακολουθεί μέχρι και τον Β΄Παγκόσμιο πόλεμο οι πρωταγωνιστές του μυθιστορήματος δοκιμάζονται από τα μεγάλα γεγονότα είτε ζουν στη Κρήτη, στο Βερολίνο είτε στο Παρίσι του Μεσοπολέμου. Ένα πολυσέλιδο μυθιστόρημα, από αυτά που μας έχει συνηθίσει ο Δημήτρης Στεφανάκης και στο οποίο διηγείται περισσότερες από μία ιστορίες που εκτυλίσσονται παράλληλα.

Γιώργος Συμπάρδης – Πλατεία Κλαυθμώνος (εκδ. Μεταίχμιο)

Από τον διακεκριμένο συγγραφέα (Κρατικό Βραβείο, Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών, κ.α.) ένα μυθιστόρημα για τον πρώτο χρόνο της δικτατορίας μέσα από τα μάτια ενός δεκαεννιάχρονου φοιτητή της Νομικής. Η σύλληψή του στο κηπάριο της πλατείας Κλαυθμώνος και η περιπλάνησή του στον κόσμο των ομοφυλοφίλων της εποχής. Η αναδρομή στο παρελθόν της ενηλικίωσης του νεαρού αφηγητή και ταυτόχρονα μία κατάδυση στον θολό βυθό του οικογενειακού του περιβάλλοντος: Η μητέρα, ο πατέρας και ο τρίτος άνθρωπος που μπαινόβγαινε παλιά στο σπίτι.

Μαρία Τσιμά – Οι γυναίκες του Άντον (εκδ. Στερέωμα) 

Μικρά διηγήματα που δίνουν φωνή στις ηρωίδες του Άντον Τσέχωφ. Κεντρικός θεματικός πυρήνας είναι η αναζήτηση της αγάπης που δέχεται τις δονήσεις των μεγάλων αλλαγών και καταρρέει. Οι γυναίκες αυτές δεν θα μάθουν γιατί έζησαν. Γιατί υπέφεραν. Παρά τρίχα να τους συμβεί. Γιατί έτσι γίνεται στους αιώνες των αιώνων.  Μια τρίχα μας χωρίζει απ’ αυτό που δεν γίναμε.

Χ.Α. Χωμενίδης – Η δίκη Σουάρεφ (εκδ. Πατάκη)

Ένα κωμικοτραγικό δικαστικό μυθιστόρημα με πρωταγωνιστή τον Εδμόνδο Σουάρεφ που ένα απόγευµα εµφανίζεται στο γραφείο του εµβληµατικότερου εν ζωή ποινικολόγου και πρωταγωνιστή στις πιο πολύκροτες δίκες του τελευταίου µισού αιώνα, Δηµοσθένη Καραµπαλίκη. Ο μεγαλέµπορος µουσικών οργάνων Σουάρεφ αποκαλύπτει ότι το 1983 δολοφόνησε έναν άνθρωπο. Ζητάει να παραδοθεί στη δικαιοσύνη. «Αδύνατον να δικασθείτε» απαντάει ο Σεραφείµ-Μάκης Σακκάς, διευθυντής του γραφείου «Καραµπαλίκης και Συνεργάτες». «Όλα τα εγκλήµατα στην Ελλάδα παραγράφονται µε την παρέλευση είκοσι ετών…». «Θα δικαστώ. Θα µε δικάσετε εσείς!» επιμένει ο Σουάρεφ. Ίσως τελικά η δίκη του να γίνει καθαρτήριο για όλους.

Συλλογικό (Επιμέλεια: Σίσσυ Δουτσίου, Μαρία Κουρουτσίδου. Αλεξάνδρα Μητσιάλη, Όλγα Μπακοπούλου, Χίλντα Παπαδημητρίου, Κατερίνα Παπαντωνίου, Ελένη Πριοβόλου) – Η φωνή της (εκδ. Καστανιώτη)

Πενήντα τρεις γυναίκες συγγραφείς της σύγχρονης ελληνικής λογοτεχνίας (μέλη του Δικτύου γυναικών συγγραφέων κατά της έμφυλης βίας και των γυναικοκτονιών «η φωνή της») ενώνουν τις φωνές τους, θέλοντας να μιλήσουν για την πραγματικότητα της έμφυλης βίας, ορατής και αόρατης, για τις δομές της έμφυλης κυριαρχίας στην πολυπλοκότητά τους, για τα βιώματα της καταπίεσης αλλά και του αγώνα για ενδυνάμωση, χειραφέτηση, αληθινή συντροφικότητα και αλληλεγγύη. Τα διηγήματά τους αφηγούνται ιστορίες βίας και αντίστασης ταξιδεύοντας από τα πιο απόμακρα χωριά ως τις μεγαλουπόλεις, από την Ευρώπη ως τα βάθη της Αφρικής και τη Λατινική Αμερική..

NON FICTION

Αναστάσης Βιστωνίτης – Το παρασκήνιο της μνήμης (εκδ. Καστανιώτη) 

Ο συγγραφέας μεταφέρει από το παρασκήνιο στο προσκήνιο τη ζωή και το έργο των κορυφαίων συγγραφέων της δυστοπίας: Χάξλεϋ, Όργουελ, Καίσλερ, Ζαμυάτιν και Μπράντμπερυ· καταγράφει τις επισκέψεις του στους τόπους όπου έζησαν κι έγραψαν μεγάλοι συγγραφείς, όπως ο Λέων Τολστόι, ο Έντγκαρ Άλλαν Πόου, ο Φραντς Κάφκα, ο Βικτόρ Σερζ· μας δίνει το πορτρέτο κορυφαίων διανοητών που σημάδεψαν την εποχή μας: του Τζωρτζ Στάινερ, του Μισέλ Φουκώ, του Κάρολου Δαρβίνου, του Ζίγκμουντ Φρόυντ, του Καρλ Μαρξ, του Τζων Μέυναρντ Κέυνς κ.ά.· ανακαλεί την περιπέτεια συγγραφέων πρώτης γραμμής που υπήρξαν «μαύρα πρόβατα» της λογοτεχνίας: του Έζρα Πάουντ, του Λουί Φερντινάν Σελίν, του Μπα Τζιν και του Αλεξάντρ Φαντέγιεφ· παρουσιάζει την τοπογραφία της λογοτεχνίας και τα μεγάλα κινήματα που τη διαμόρφωσαν στον 20ό αιώνα· κι ακόμη, την προσωπική σχέση του συγγραφέα με τον εκδότη του.

 

Πολυμέρης Βόγλης – Δυναμική αντίσταση – Υποκειμενικότητα, πολιτική βία και αντιδικτατορικός αγώνας 1967-1974 (εκδ. Αλεξάνδρεια)

Το φαινόμενο της δυναμικής αντίστασης στα χρόνια της δικτατορίας (η τοποθέτηση εκρηκτικών μηχανισμών μικρής ισχύος αποτέλεσε μία από τις πιο συνηθισμένες μορφές) προσεγγίζεται από τη σκοπιά της δράσης των οργανώσεων και, κυρίως, από την οπτική εκείνων που συμμετείχαν σε δυναμικές ενέργειες. Μέσα από τις γραπτές και προφορικές μαρτυρίες ανασυντίθεται η διαδρομή των αντιστασιακών ως υποκειμένων: οι διαφορετικές βιογραφικές αφετηρίες τους, η ριζοσπαστικοποίηση στη δεκαετία του 1960, η καμπή του πραξικοπήματος της 21ης Απριλίου, η ένταξη σε αντιδικτατορικές οργανώσεις και, στη συνέχεια, η δράση τους έως τη στιγμή της φυλάκισής τους. Η μελέτη της εμπειρίας της δυναμικής αντίστασης και του τρόπου με τον οποίο αυτή εγγράφηκε μετέπειτα στη μνήμη των υποκειμένων διασταυρώνεται με τη συζήτηση για την υποκειμενικότητα, την αντίσταση και την πολιτική βία

Μυρσίνη Ζορμπά – Σημειώσεις από την εποχή των προσδοκιών (εκδ. Πόλις)

Η Μυρσίνη Ζορμπά μιλά για τη ζωή της, μετά την προαναγγελία του επικείμενου τέλους της. Ξετυλίγεται, έτσι, η αυτοεξιστόρηση της ζωής μιας γυναίκας που γεννήθηκε σε μια λαϊκή συνοικία της Αθήνας του Εμφυλίου και έζησε δραστήρια, στην εφηβεία και τα νεανικά της χρόνια, τη Δικτατορία και τη Μεταπολίτευση· τα χρόνια της ωριμότητάς της περιλάμβαναν την εποχή της Αλλαγής και του Εκσυγχρονισμού, και η μετάβαση στη ζώνη του λυκόφωτος έγινε στη μακρά περίοδο της κρίσης. Παράλληλα με την εξιστόρηση του βίου της και με τη συνειδητοποίηση της υπό προθεσμία ζωής, η συγγραφέας άρχισε να κρατά, με εξαιρετική ψυχραιμία και διαύγεια, ημερολόγιο του τέλους της. Μια αφήγηση ζωής που ξεκινάει από τη γέννηση και φτάνει ως τον θάνατο.

Σταύρος Ζουμπουλάκης – Ηθική της αγάπης και πολιτική πράξη (εκδ. Πόλις) 

Ο πρόεδρος του Εφορευτικού Συμβουλίου της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος από το 2013 μέχρι και το 2022 καταπιάστηκε με δέκα σπουδαίους συγγραφείς -Σιμόν Βέιλ, Τζόρτζ Όργουελ, κ.α.- που ανήκουν, όπως τονίζει, «σε διαφορετικές πνευματικές παραδόσεις, αλλά που συναντιούνται όλοι τους στην προσήλωση στη δημοκρατία, την οποία πάντως δεν μπορούν να εννοήσουν χωρίς ηθικό περιεχόμενο, δηλαδή, με απλά λόγια, χωρίς την αγάπη για τον συνάνθρωπο» και «το έργο τους στάθηκε για μένα σχολείο καθαρής και τίμιας σκέψης, ηθικού θάρρους, αλλά και, ειδικότερα, σχολείο δοκιμιογραφίας». Μίλησε για όλα αυτά στο Magazine.

 

Λεωνίδας Καλλιβρετάκης – Το Πολυτεχνείο έξω από το Πολυτεχνείο – Οι αφανείς πρωταγωνιστές της εξέγερσης του 1973 (εκδ. Θεμέλιο)

Αυτό που έκανε το Πολυτεχνείο να γίνει το «Πολυτεχνείο», δεν είναι εκείνα που συνέβησαν μέσα στο υπό κατάληψη ανώτατο εκπαιδευτικό ίδρυμα, αλλά όσα διαδραματίστηκαν έξω από αυτό. Δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι συγκεντρώθηκαν αρχικά γύρω από το Πολυτεχνείο και στη συνέχεια ξεχύθηκαν στους δρόμους της Αθήνας, πανικόβαλαν τη φρουρά του Υπουργείου Δημοσίας Τάξεως, έστησαν οδοφράγματα για να εμποδίσουν τη διέλευση των τεθωρακισμένων, πνίγηκαν στα δακρυγόνα και ξυλοφορτώθηκαν αγρίως από την Αστυνομία, στάθηκαν -κυριολεκτικά- μπροστά στις κάνες και δεν έκαναν πίσω παρά μόνο όταν πλέον μετρούσαν στις τάξεις τους εκατοντάδες τραυματίες και τους πρώτους νεκρούς. Την ιστορία εκείνων των αφανών ηρώων της εξέγερσης του 1973 επιχειρεί να καταγράψει αυτό το βιβλίο.

Βρασίδας Καραλής – Μια ιστορία του ελληνικού κινηματογράφου (εκδ. Δώμα)

Το βιβλίο αφηγείται την ιστορία του ελληνικού κινηματογράφου από τη γέννησή του, στις αρχές του 20ού αιώνα, μέχρι τις μέρες μας. Στόχος είναι να αναδειχθούν τα ίδια τα κινηματογραφικά έργα, οι προσωπικότητες πίσω από αυτά, το ιστορικό πλαίσιο, και η συνάφεια με τις διεθνείς τάσεις. Το βιβλίο σχετικοποιεί τη διάκριση μεταξύ εμπορικού σινεμά και κινηματογράφου τέχνης, μελετώντας και είδη όπως η κωμωδία, το μελόδραμα ή το μιούζικαλ. Παράλληλα, εξετάζει ερωτήματα σχετικά με την κοινωνική τάξη, την πολιτισμική μνήμη και το φύλο, προτείνοντας ερμηνείες στο ευρύτερο πλαίσιο της εγχώριας πνευματικής ιστορίας και της ιστορίας των ιδεών στην Ευρώπη. 

Ελευθερία Κόλλια – Στα χρόνια του Χρήστου Λαμπράκη: Μαρτυρίες και αφηγήσεις για τον Δημοσιογραφικό Οργανισμό Λαμπράκη 1957-2017 (εκδ. Πατάκη) 

Η ιστορία του μεγάλου δημοσιογραφικού συγκροτήματος μέσα από τις προσωπικές στιγμές δημοσιογράφων, γελοιογράφων, διευθυντών κυκλοφορίας, διορθωτών, art directors αλλά και πολιτικών, καθηγητών πανεπιστημίου και πολλών εμβληματικών προσωπικοτήτων. Ανέκδοτες φωτογραφίες, άγνωστα ιδιόχειρα σημειώματα και σκίτσα πλαισιώνουν την έκδοση. Μεγάλος πρωταγωνιστής είναι ο Χρήστος Λαμπράκης. Μιλούν πρώτη φορά πρόσωπα του στενού του περιβάλλοντος και αποκαλύπτουν την ιδιοσυγκρασία, τις συνήθειες, την πολυσχιδή δράση του. Σκιαγραφούν την προσωπική διαδρομή του, αρχής γενομένης το 1957, οπότε και ανέλαβε το Συγκρότημα μετά τον αιφνίδιο θάνατο του πατέρα του, ως τον δικό του θάνατο το 2009, την αρχή του τέλους για τον ΔΟΛ, που κατέρρευσε μόλις οκτώ χρόνια αργότερα. Φιλοτεχνούν εν τέλει μια άτυπη πολιτική βιογραφία του τελευταίου παραδοσιακού εκδότη. Και μια τοιχογραφία της ιστορίας του τόπου.

Ζέφη Κόλλια – Βελονιές της πρωτοπορίας (εκδ. Μεταίχμιο)

Από την κατάργηση του βικτωριανού κορσέ από τον Πολ Πουαρέ ως την επανεμφάνισή του διά χειρός Ζαν Πολ Γκοτιέ και από τις πασαρέλες της υψηλής ραπτικής ως το street style, η μόδα προσαρμόστηκε στα δεδομένα κάθε εποχής και ανάγκης. Σήμερα είναι η δεύτερη πιο ρυπογόνα βιομηχανία του πλανήτη. Σήμερα είναι η δεύτερη πιο ρυπογόνα βιομηχανία του πλανήτη. Αυτό είναι ένα βιβλίο για τις Πρωτοπορίες, τους μόδιστρους, τις υποκουλτούρες, τα κινήματα και τις μόδες του δρόμου που διαμόρφωσαν την ενδυματολογική αισθητική του 20ού αιώνα.

Σταύρος Λυγερός – Η εξέγερση του Πολυτεχνείου: Μια ξεχασμένη κατάθεση (εκδ. Πατάκη)

Ο καταξιωμένος δημοσιογράφος και συγγραφέας προσθέτει πενήντα βιωματικά σημειώματα στο βιβλίο του με τίτλο «Φοιτητικό κίνημα και ταξική πάλη στην Ελλάδα – Από τις προσφυγές στα πρωτοδικεία στην εξέγερση του Πολυτεχνείου» (1977, Εκδοτική Ομάδα Εργασία). Πρόκειται ουσιαστικά για την πολιτική κατάθεσή του για το φοιτητικό κίνημα κατά τη διάρκεια της δικτατορίας και ειδικότερα για την εξέγερση του Πολυτεχνείου. Μια επανακυκλοφορία, όμως, κατόπιν μετεγγραφής-διασκευής «για να είναι προσιτό στον σημερινό αναγνώστη, μιας και εκείνη την εποχή χρησιμοποιούσαμε λίγο ξύλινη γλώσσα». Διαβάστε τη μεγάλη συνέντευξη του Σταύρου Λυγερού στο Magazine.

Ιερώνυμος Λυκάρης – Πολυτεχνείο 1973 – Το αίμα το αδικαίωτο ποτέ δεν ησυχάζει (εκδ. Καστανιώτη)

Πολυτεχνείο 1973. Πενήντα χρόνια μετά, 23 συγγενείς νεκρών, 133 τραυματίες, 2 συγγενείς τραυματιών και 25 αυτόπτες μάρτυρες δολοφονιών και τραυματισμών παίρνουν ξανά τον λόγο. Οι ξεχασμένες καταθέσεις τους στα δικαστήρια ζωντανεύουν το μεγαλείο της εξέγερσης. Μέσα από την πολυφωνική αφήγηση προσωπικών βιωμάτων, Αποτυπώνονται λεπτομέρειες και στιγμιότυπα, πολύτιμες ψηφίδες της εξέγερσης, αναγκαίες για μια κατά το δυνατόν ολιστική εξιστόρηση της ενιαίας και αδιαίρετης δράσης των «εντός» και των «εκτός» του Πολυτεχνείου εξεγερμένων. Η έκταση της φονικής καταστολής επιπλέον τεκμηριώνεται με άκρως απόρρητα αστυνομικά και άλλα έγγραφα από τον «Φάκελο 650» του Γραφείου Εθνικής Ασφάλειας τα οποία αναφέρονται α) στους «αναγνωρισμένους» από την αστυνομία νεκρούς, β) σε 320 τραυματίες που καταγράφτηκαν σε καταστάσεις νοσοκομείων και κλινικών, γ) σε 510 τραυματίες που περιλαμβάνονταν σε καταστάσεις της Ασφάλειας.

Θανάσης Μήνας – Για τον Pynchon (εκδ. Πόλις) 

Δεν αποτελεί βιογραφία του Pynchon. Ούτε κριτική αποτίμηση του έργου του. Αντίθετα, αφενός αναζητά τις ρίζες της πυντσονικής γραφής του και τα στοιχεία που διαμόρφωσαν το προσωπικό ύφος του συγγραφέα, αφετέρου καταπιάνεται με μια σειρά θεμάτων που τον έχουν απασχολήσει στα σημαντικότερα μυθιστορήματά του: τον πόλεμο, την εξαπάτηση και τη συνωμοσία, την παράνοια που χαρακτηρίζει ορισμένες πτυχές του αμερικανικού τρόπου ζωής, τη σχέση του με το κίνημα (the Movement) και τη μουσική της δεκαετίας του 1960, την επιστήμη με έμφαση στην έννοια της εντροπίας, που ο Pynchon τη δανείζεται από τη θερμοδυναμική και την εισάγει στην οντολογία.

Όλγα Μπακομάρου – Αριστερά, κάποτε…16 και 1 συνεντεύξεις (εκδ. Αρμός)

«Συνεντεύξεις με πρόσωπα της «παλιάς» Αριστεράς, που αγωνίστηκαν για τις ιδέες τους και το πλήρωσαν με διωγμούς -κυνηγητό, αποκλεισμούς, εξορίες, φυλακές- συνθέτουν το βιβλίο αυτό, που κυκλοφορεί τώρα -με την «σημερινή» Αριστερά στο κέντρο της πολιτικής Σκηνής και με όλους τους προβολείς επάνω της- όχι μόνον ως «ιστορία», ούτε απλά ως νοσταλγία» σημειώνει ο (σκιτσογράφος) Στάθης. «Με την Όλγα Μπακομάρου ζήσαμε μαζί, δέκα χρόνια στο ίδιο γραφείο στην Ελευθεροτυπία. Κι έτσι βίωσα εκ του σύνεγγυς την ένδοξη φήμη της για τις συνεντεύξεις της. Η Όλγα έχει την ικανότητα, μάλλον το χάρισμα, να εκμαιεύει (αυτή είναι η λέξη) από κάθε άνθρωπο τον εαυτό του».

Ανδρέας Κ. Μπουρούτης – Οι εβραϊκές περιουσίες – Κράτος και δωσιλογισμός στη Θεσσαλονίκη, 1943-1949 (εκδ. Αλεξάνδρεια)

Το βιβλίο παρακολουθεί την προπολεμική εποχή, την Κατοχή και τη μεταπολεμική περίοδο και δίνει σαφείς και στοιχειοθετημένες απαντήσεις στα ερωτήματα σχετικά με τις εβραϊκές περιουσίες, κινητές και ακίνητες, αξιοποιώντας πρωτογενές αρχειακό υλικό που παρουσιάζεται για πρώτη φορά. Μέσα στους δρόμους του κέντρου, της ανατολικής και της δυτικής Θεσσαλονίκης βλέπουμε να εκτυλίσσονται οι ιστορίες ανθρώπων, οι περισσότεροι από τους οποίους χάθηκαν με τραγικό τρόπο στα στρατόπεδα θανάτου.

Δημήτρης Μυλωνάς – The Last Drive: Overloaded (εκδ. Οξύ) 

Αυτό το μοναδικό εγχείρημα στα ελληνικά ποπ και ροκ χρονικά, αποτελεί ούτε λίγο ούτε πολύ το έργο της ζωής του φωτογράφου Δημήτρη Μυλωνά, περιέχει 160 εικόνες των σπουδαίων Last Drive, αλλά και ορισμένα βιωματικά κείμενα από μουσικούς, δημοσιογράφους, ραδιοφωνικούς παραγωγούς και συγγραφείς (ανάμεσά τους και ο υπογράφων), και κυκλοφορεί σε δύο εκδόσεις, η περιορισμένη εκ των οποίων (300 αντίτυπα) είναι σκληρόδετη και περιλαμβάνει μία αφίσα και μία υπογεγραμμένη φωτογραφία του συγκροτήματος. Διαβάστε εδώ όσα είπε ο φωτογράφος στο Magazine.

Γιάννης Ξανθούλης – Μαρινέλλα – Οι νύχτες που έγιναν μεσημέρια (εκδ. Διόπτρα)

Μια μεγάλη ερμηνεύτρια γίνεται αφορμή για ένα βιβλίο που εξιστορεί μέσα από πολύμηνες «μεσημεριανές» συζητήσεις όλη της τη ζωή κι ό,τι απόσταγμα προέκυψε σε μια καριέρα που αγγίζει κοντά εβδομήντα χρόνια διαρκούς παρουσίας. Η διαφορά από μια συνεπή βιογραφία είναι πως απέναντί της είχε τον Γιάννη Ξανθούλη σαν αντίστιξη στην αφήγηση της ζωής της.

Μάχη Ξενάκη – Ιάνης Ξενάκης, ένας συγκλονιστικός πατέρας (εκδ. Αλεξάνδρεια)

Όχι μόνο παρέχει ανεκτίμητες πληροφορίες για τα μουσικά και αρχιτεκτονικά έργα του διεθνώς καταξιωμένου συνθέτη και αρχιτέκτονα, αλλά από την κατάδυση στο μεγάλο μέρος του αρχείου του Ξενάκη που βρίσκεται στο σπίτι της κόρης του, προκύπτουν πολύτιμα έγγραφα, φωτογραφίες, σημειωματάρια εργασίας, παρτιτούρες, και σχέδια, που παρατίθενται εδώ και συμπληρώνονται με τα λόγια του δημιουργού μέσα από αποσπάσματα επιστολών και συνεντεύξεών του. Ξεπερνώντας τα όρια μιας απλής βιογραφίας, αυτή η ιδιαίτερη, «εσωτερική» ματιά, που ακολουθεί τον Ξενάκη στο ταξίδι της ζωής του.

Σπύρος Παναγιωτίδης – Μύθοι, παρεξηγήσεις και άβολες αλήθειες της ελληνικής ιστορίας (εκδ. Κέδρος)

Δηλαδή, οι Σπαρτιάτες δεν πετούσαν παιδιά στον Καιάδα; Ο Μέγας Αλέξανδρος δεν έκοψε τον Γόρδιο Δεσμό; Θα μας πείτε και ότι δεν λάτρευαν όλοι οι Βυζαντινοί τον τελευταίο τους αυτοκράτορα; Δεν σχεδίασε την Αγία Σοφία μια μέλισσα; Ούτε το Κρυφό Σχολειό υπήρξε ποτέ; Ούτε ο χορός του Ζαλόγγου; Ούτε για τους εμφυλίους της Επανάστασης ευθύνεται η διχόνοια των Ελλήνων; Τα αγγλικά δάνεια τελικά βοήθησαν την Επανάσταση; Δεν δημιούργησε το ΙΚΑ ο Μεταξάς; Δεν αφορίστηκε ποτέ ο Καζαντζάκης; Μικρές αφηγήσεις, για μεγάλες παρεξηγήσεις.

Σάββας Σαββόπουλος – Εμείς και η ψυχή μας (εκδ. Παπαδόπουλος)

O δημοσιογράφος Κώστας Γιαννακίδης απευθύνει στον διακεκριμένο ψυχίατρο και ψυχαναλυτή Σάββα Σαββόπουλο τις ερωτήσεις για την παιδική ηλικία και την εφηβεία, την ενήλικη ζωή, τις σχέσεις και το σεξ, την κατάθλιψη και το άγχος, τις νευρώσεις και τις ψυχώσεις, τους αθεράπευτα ναρκισσιστές και τους ψυχοπαθητικούς, τη ζήλια και την κακία, τα όνειρα, την αρρώστια και τον θάνατο. Και ο γιατρός απαντά με επιστημονική επάρκεια και γλώσσα απλή και κατανοητή. Αυτό το βιβλίο δεν θα σας βοηθήσει να λύσετε ενδεχόμενα προβλήματα, δικά σας ή των ανθρώπων σας. Τα προβλήματα λύνονται μόνο με θεραπεία. Όμως, θα σας βοηθήσει να τα κατανοήσετε, να βρείτε την πηγή τους και να δώσετε εξηγήσεις. 

Ντίνος Σιώτης – Τετράδια Αμερικής – Περιπλάνηση στην Αμερική του πολιτισμού και της πολιτικής (εκδ. Καστανιώτη) 

Έχοντας ζήσει για πολλά χρόνια στη Νέα Υόρκη, στη Βοστόνη, στο Σαν Φρανσίσκο, στο Οντάριο και στο Κεμπέκ του Καναδά, ο καταξιωμένος ποιητής (Κρατικό Βραβείο Ποίησης) σκαρώνει ένα μεγάλο συνθετικό έργο για την Αμερική, όχι το γνωστό και προβλέψιμο κράτος των επεμβάσεων, αλλά την αφανή χώρα της κριτικής σκέψης, της λογοτεχνίας, της εκδοτικής κίνησης, του βιβλίου, των ΜΜΕ, της τεχνολογίας, της τζαζ, του σινεμά, των προσώπων που χάραξαν τις τέχνες και τα γράμματα και των πνευματικών ιδρυμάτων στα οποία θριαμβεύουν η έρευνα και το πνεύμα. Για τη δική του Αμερική όπως την έζησε, με άρθρα, ανταποκρίσεις, κριτικές βιβλίου, συναντήσεις με συγγραφείς, προσωπογραφίες, ταξιδιογραφήματα και ξεφυλλίσματα που καλύπτουν μια περίοδο σχεδόν πενήντα χρόνων τριβής του με το άπιαστο αμερικανικό όνειρο.

Μάνος Χατζιδάκις – Ο καθρέφτης και το μαχαίρι (εκδ. Ίκαρος)

Ανθολογία 36 κειμένων του Μάνου Χατζιδάκι, που δημοσιεύτηκαν σε έντυπα ή εκφωνήθηκαν σε ραδιοφωνικές εκπομπές, καθώς και σπάνιων φωτογραφιών σχολιασμένων με τρόπο μοναδικό από τον συνθέτη. Λόγω του ύφους, της γλωσσικής ατμόσφαιρας, της ειλικρίνειας και της διεισδυτικότητάς τους, τα κείμενα αυτά αποκτούν τον χαρακτήρα μιας πολύπτυχης «αυτοβιογραφίας», φωτίζοντας την προσωπικότητα ενός σπουδαίου ανθρώπου και δημιουργού.

Αχιλλέας Χεκίμογλου – Ατομική εποχή (εκδ. Παπαδόπουλος)

Πόσοι γνωρίζουν ότι η Ελλάδα είχε πυρηνικές επιδιώξεις κατά τον 20ό αιώνα; Και άραγε πόσο ρεαλιστικές ήταν αυτές; Πώς σχεδίαζε να χρησιμοποιήσει η χώρα την ατομική ενέργεια; Ποια ήταν τα πρόσωπα που πρωτοστάτησαν σε αυτό το εγχείρημα; Ποιοι ξένοι ενδιαφέρθηκαν να γίνουν οι επίλεκτοι συνεργάτες της; Και εντέλει τι απέμεινε από εκείνη την εποχή; O συγγραφέας και δημοσιογράφος (εδώ η συνέντευξη του στο Magazine: https://www.news247.gr/history/oli-i-alitheia-gia-tis-pirinikes-epidioxeis-tis-elladas-se-mia-apokaliptiki-erevna/ ) φέρνει στο φως χιλιάδες αρχεία και εξιστορεί για πρώτη φορά το μεγαλεπήβολο και ατελέσφορο εγχείρημα της Ελλάδας κατά τον 20ο αιώνα. Διαβάζεται σαν συναρπαστικό θρίλερ με πρωταγωνιστές αμφιλεγόμενους πολιτικούς, πεφωτισμένους επιστήμονες, διαπλεκόμενους κροίσους, φαιδρούς πραξικοπηματίες και φυσικά τις μεγάλες δυνάμεις.

Θοδωρής Χονδρόγιαννος – Στη χώρα του Χωσέ (εκδ. Key Books)

Aφηγείται τις κωμικοτραγικές περιπέτειες ενός στρατιώτη που πασχίζει να επιβιώσει από τα ατελείωτα χώσε και τα ζόρια του φανταρικού: το μάντρωμα, τη στέρηση της σάρκας, το γερμανικό, την αϋπνία, τους στρατόκαυλους αξιωματικούς, τη μοναξιά ενός νεκρού πολίτη που στωικά καρτερεί τη νεκρανάστασή του. Κατά τις περιπλανήσεις του σε μονάδες σύγχρονων ανεπιθυμήτων, ο χακί ήρωας στηλιτεύει και τα κακώς κείμενα του στρατού: τη βυσματοκρατία, τα τρελόχαρτα, την κακή εκπαίδευση, την ομοφοβία, τον σεξισμό, την έχθρα απέναντι σε ό,τι αποσκιρτά από το συντηρητικό τοτέμ του λευκού στρέιτ χριστιανού ορθόδοξου Έλληνα. 

Αλέξανδρος Ψυχούλης – Τροφοσυλλέκτης (εκδ. Νήσος)

Τέσσερα χρόνια μετά το απρόσμενα συναρπαστικό Τα τσίπουρα στον Βόλο, στο νέο του βιβλίο που ισορροπεί μεταξύ προσωπικού και πολιτικού, με λογοτεχνικό ύφος και στοιχεία δοκιμίου, ο Αλέξανδρος Ψυχούλης με άξονα την δύσκολη σχέση με τον πατέρα του ξετυλίγει το νήμα της βιωματικής εμπειρίας της τροφοσυλλογής, όπως την διδάχθηκε από τον πατέρα του και την εξέλιξε ο ίδιος. Με το ένα πόδι στην πόλη και το άλλο στη φύση, ο συγγραφέας και καταξιωμένος εικαστικός ανατέμνει το προφίλ του σύγχρονου τροφοσυλλέκτη, περιγράφει τους άγραφους κανόνες και το νομικό πλαίσιο που διέπουν την τροφοσυλλογή, καταθέτοντας μια πολιτική θέση για την παραγωγική ουτοπία της διατροφικής αυτάρκειας.

Συλλογικό (Επιμέλεια: Δημήτρης Χριστόπουλος) – Πού πηγαίνει η Μεταπολίτευση; (εκδ. Πόλις) 

Το 2024 η Γ’ Ελληνική Δημοκρατία κλείνει μισό αιώνα ζωής. Γιορτάζει τα πενήντα χρόνια της κουρασμένη όμως και όχι ελκυστική. Aσθμαίνει βαριά στο κλιματικό, στο κοινωνικό και θεσμικό πεδίο και η εικόνα δεν εμπνέει αισιοδοξία. Το τρίπολο «κλιματική, κοινωνική δικαιοσύνη και δημοκρατία» δεν θα μας αφήσει ήσυχους στα χρόνια που έρχονται. Η ιστορία δεν θα μας χαριστεί αν αδιαφορήσουμε. Με αυτές τις σκέψεις, όπως τονίζει ο Δημήτρης Χριστόπουλος, διοργανώθηκε από τη Σχολή Πολιτικών Επιστημών μια στρογγυλή τράπεζα στο Αμφιθέατρο του Ινστιτούτου Γκαίτε στην Αθήνα με τίτλο «Πού πηγαίνει η μεταπολίτευση; Κλιματική, κοινωνική δικαιοσύνη και δημοκρατία στην εποχή των κρίσεων». Αυτό είναι το βιβλίο με τις εισηγήσεις εκείνης της βραδιάς.

Συλλογικό (Επιμέλεια: Πέτρος Ιωαννίδης, Ηλίας Τσαουσάκης) – Μισός αιώνας εκλογές – Συζητώντας για τις αναμετρήσεις της Μεταπολίτευσης (εκδ. Πόλις)

Στο βιβλίο αυτό καταγράφεται μια σημαντική πτυχή της Γ’ Ελληνικής Δημοκρατίας: όλες οι εθνικές εκλογικές αναμετρήσεις της μεταπολιτευτικής περιόδου 1974-2023. Κεντρικό πυρήνα και βάση του παρόντος τόμου αποτελούν 17 podcasts, συζητήσεις με σημαντικούς συνομιλητές, ακαδημαϊκούς, ειδικούς της πολιτικής επιστήμης, της επικοινωνίας, της ιστορίας και της δημοσιογραφίας, γνώστες της κάθε εκλογικής αναμέτρησης και της αντίστοιχης ιστορικής περιόδου που καθένας και καθεμία πραγματεύεται.

Συλλογικό (Επιμέλεια: Χάρης Αθανασιάδης, Πολυμέρης Βόγλης) – Εθνικές επέτειοι (εκδ. Αλεξάνδρεια)

Οι μελέτες αυτού του συλλογικού τόμου θέτουν υπό διερεύνηση τη διαχείριση της μνήμης και της ιστορίας, εστιάζοντας σε κρίσιμες πτυχές των δύο καθιερωμένων εθνικών επετείων (25η Μαρτίου και 28η Οκτωβρίου), αλλά και προεκτείνοντας τη συζήτηση στην εξέγερση του Πολυτεχνείου, την αποκατάσταση της δημοκρατίας το 1974, το Ολοκαύτωμα, την Απελευθέρωση του 1944 και τη μνήμη του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου.