Πώς θα πρασινίσει η αγροτική παραγωγή;

“Κλειδί” για την ενίσχυση της παραγωγικότητας και της ανταγωνιστικότητας του αγροτικού τομέα, σε μια συγκυρία κλιματικής και ενεργειακής κρίσης, είναι η ταχύτερη ενσωμάτωση των νέων τεχνολογιών και εφαρμογών ευφυούς γεωργίας. Έτσι, μόνο, τα γεωργικά συστήματα να προσαρμόζονται στην κλιματική αλλαγή και να στηρίζουν τη βιοποικιλότητα μέσω της βελτιστοποίησης και υπεύθυνης χρήσης διαθέσιμων πόρων, νερού, ενέργειας και γης.

Στο φόντο αυτό, τη σημασία της ψηφιακής γεωργίας για τη φυτοπροστασία του μέλλοντος με στόχο τη διασφάλιση της επισιτιστικής ασφάλειας και επάρκειας στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας και της Ευρωπαϊκής στρατηγικής «Από το Αγρόκτημα στο πιάτο», τέθηκε στο επίκεντρο του περιφερειακού συνεδρίου AgriBusiness Forum 2023 που διοργάνωσε ο Ελληνικός Σύνδεσμος Φυτοπροστασίας (ΕΣΥΦ) στις 3-4-5 Νοεμβρίου στη Λεπτοκαρυά Πιερίας με θέμα «Η φυτοπροστασία καταλύτης για το μετασχηματισμό των αγροδιατροφικών συστημάτων στην ψηφιακή και πράσινη εποχή», με τη συμμετοχή περίπου 45 ομιλητών από την Ελλάδα και το εξωτερικό από τον ακαδημαϊκό και επιχειρηματικό χώρο, εκπροσώπων της κεντρικής κυβέρνησης, της τοπικής αυτοδιοίκησης αλλά και φορέων αγροτικής επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης.

Κοινός τόπος μεταξύ των ομιλητών ήταν η αναγκαιότητα της πρόσβασης σε μια πλήρη εργαλειοθήκη λύσεων προστασίας των καλλιεργειών, συμπεριλαμβανομένων εργαλείων συμβατικής (conventional) γεωργίας (συμβατικά φυτοπροστατευτικά προϊόντα και λιπάσματα) για τους παραγωγούς, με έμφαση στην υπεύθυνη χρήση τους, ως απαραίτητη προϋπόθεση για την επίτευξη των στόχων της βιώσιμης γεωργίας.

Η επένδυση στην καινοτομία της φυτοπροστασίας οδηγεί τη μετάβαση σε ένα βιώσιμο μοντέλο αγροτικής ανάπτυξης

Σύμφωνα με τους ομιλητές του συνεδρίου, μέσω σύγχρονων εφαρμογών ψηφιακής γεωργίας (π.χ. αγρομετεωρολογικοί σταθμοί, αισθητήρες, συνδεσιμότητα στη γεωργία κ.ά), η εφαρμογή της φυτοπροστασίας γίνεται αποτελεσματικότερη, η γεωργική παραγωγικότητα αυξάνει και οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις της γεωργίας μειώνονται σημαντικά, σε ευθυγράμμιση με τους στόχους της Πράσινης Συμφωνίας της ΕΕ.

Για παράδειγμα, νέες τεχνικές γονιδιακής επεξεργασίας μεταξύ χρωμοσωμάτων φυτικών κυττάρων (New Genomic Techniques- NGTs) συμβάλλουν στο μετασχηματισμό της φυτοπροστασίας, βελτιώνουν την απόδοση και απλουστεύουν τη συγκομιδή των παραγωγών, συμβάλλοντας ταυτόχρονα σε πιο υγιείς καλλιέργειες, υψηλότερης διατροφικής αξίας για τον καταναλωτή.

Τα ψηφιακά εργαλεία επιτρέπουν στους αγρότες τη συλλογή και ανάλυση επιτόπιων δεδομένων, βοηθώντας τους να λαμβάνουν πιο ενημερωμένες αποφάσεις διαχείρισης στο χωράφι.

Στο πλαίσιο του συνεδρίου, αναδείχθηκε ακριβώς αυτή η σημασία καινοτόμων, εναλλακτικών πρακτικών φυτοπροστασίας για το μέλλον, όπως τα βιοφυτοπροστατευτικά (βιοχημικά, μικροβιακά φυτοφάρμακα και φυτικά ενσωματωμένα προστατευτικά) με στόχο την αποτελεσματική αντιμετώπιση και εξάλειψη των ζιζανίων. Σε αυτό το επίπεδο, ο ρόλος της ΕΕ είναι ιδιαίτερα σημαντικός, προκειμένου να προβεί σε συλλογικές ενέργειες που διασφαλίζουν την ταχεία διαθεσιμότητα των βιοφυτοπροστατευτικών στην ευρωπαϊκή αγορά.

Φυτοπροστασία του μέλλοντος: έμφαση στην οικολογία με αποτελεσματικό τρόπο

Η ενσωμάτωση ψηφιακών τεχνολογιών και εφαρμογών ακριβείας στη γεωργία (precision agriculture), βοηθά τους αγρότες-γεωργούς να υιοθετήσουν πιο βιώσιμες πρακτικές, όπως η μείωση της άροσης, η ακριβέστερη χρήση φυτοπροστασίας και λιπασμάτων, αλλά και η εφαρμογή περιβαλλοντικών πρακτικών γεωργίας διατήρησης εδαφών (conservation agriculture), προκειμένου να μεγιστοποιείται η απόδοση της συγκομιδής, να μειώνονται οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα, να αυξάνεται η εξοικονόμηση ενέργειας και να βελτιώνεται η βιοποικιλότητα των σύγχρονων οικοσυστημάτων.

Δράσεις-μέτρα για τη φυτοπροστασία του μέλλοντος

Με γνώμονα το γεγονός ότι η στρατηγική «Από το Αγρόκτημα στο Πιάτο» προτείνει στόχους για μείωση κατά 50% στη συνολική χρήση χημικών φυτοπροστατευτικών προϊόντων και κατά 50% μείωση στη χρήση των πιο επικίνδυνων από αυτά έως το 2030, η ανάγκη πληρέστερης ενημέρωσης της κοινωνίας και κατάρτισης των αγροτών σχετικά με τις σύγχρονες τεχνικές γεωργίας και τις νέες πρακτικές φυτοπροστασίας, η τεχνική υποστήριξη και παροχή κινήτρων σε γεωργούς, οι εφαρμογές και τα οφέλη της γεωργίας διατήρησης, αποτελούν βασικά μέτρα για την αποτελεσματική εφαρμογή βιώσιμων πρακτικών στη φυτοπροστασία του μέλλοντος.

Στο πλαίσιο του Συνεδρίου του ΕΣΥΦ, αναδείχθηκε επιπλέον ο σημαίνων ρόλος κυβερνήσεων και θεσμικών οργάνων της ΕΕ, σε επίπεδο παροχής χρηματοδότησης για τη διευκόλυνση της πρόσβασης των αγροτών σε ψηφιακές τεχνολογίες και εφαρμογές ακριβείας στη γεωργία.