Καρτέλ, χάος και βία στο Εκουαδόρ – Τι πραγματικά συμβαίνει στον άλλοτε “παράδεισο ειρήνης”

Πριν το 2017 το Εκουαδόρ διαφημιζόταν ως “τόπος της ειρήνης και της ευημερίας”, με τις τουριστικές καμπάνιες να εστιάζουν στην ασφάλεια της χώρας. Η εγκληματικότητα ήταν πράγματι χαμηλή, και σε σύγκριση με τα γειτονικά κράτη της Λατινικής Αμερικής, που ήταν γεμάτες συμμορίες και ναρκωτικά, το ναρκεμπόριο ήταν πολύ περιορισμένο.

Ωστόσο, τα προηγούμενα χρόνια εμφανίστηκε στο Εκουαδόρ μια συμμορία ονόματι “Los Choneros” με επικεφαλής έναν άνδρα με ψευδώνυμο “Fito”, η οποία συμμάχησε με μια από τις μεγαλύτερες συμμορίες που δραστηριοποιείται στο Μεξικό υπό το όνομα “Sinaloa Cartel”.

Ο Fito εκμεταλλεύτηκε τη συμμαχία και μεγάλωσε τη φήμη του προσελκύοντας νεαρά άτομα σε έναν άτυπο ένοπλο στρατό, μέχρι τη σύλληψή του. Αρχικά, ο 44χρονος σήμερα Fito κρατείτο σε συνθήκες “πολυτελείας”, σε δωμάτιο που έμοιαζε με σουίτα ξενοδοχείου, ώστε η κυβέρνηση να έχει το καρτέλ του υπό σχετικό έλεγχο. Ωστόσο, η δολοφονία του δημοσιογράφου και υποψηφίου προέδρου, Fernando Villasencio που χρεώθηκε στους “Los Choneros” άλλαξε τις ισορροπίες. Ο ίδιος ο Villasencio είχε δηλώσει ότι δέχθηκε απειλές από τον Vito, λίγες ημέρες πριν δολοφονηθεί.

Η κυβέρνηση της χώρας έβγαλε τον Fito από το προηγούμενο σωφρονιστικό κατάστημα σχεδόν γυμνό, και μεταφέρθηκε σε φυλακή υψίστης ασφαλείας. Κατά τη μεταφορά του δέχθηκε προσβολές από ενστόλους. Την Τρίτη, ανακοινώθηκε η απόδρασή του υπό συνθήκες που ακόμη δεν έχουν διερευνηθεί, με αποτέλεσμα να ξεσπάσει κανονικό “αντάρτικο” πόλης.

Μετά την απόδραση, μέλη της συμμορίας επιτέθηκαν σε οποιονδήποτε έχει σχέση με την κυβέρνηση, από Media μέχρι αστυνομία και στρατό. Εξέγερση έλαβε χώρα και στις φυλακές.

Τις τελευταίες ώρες έχουν δολοφονηθεί αρκετοί σωφρονιστικοί υπάλληλοι, με τους δράστες να καταγράφουν τα πλάνα, τα οποία και κυκλοφορούν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ο έλεγχος των φυλακών, όπου κρατούνται τουλάχιστον 31.300 έγκλειστοι, αποτελεί μέρος των στρατηγικών ασφαλείας που υποσχέθηκαν οι τρεις τελευταίες κυβερνήσεις αλλά δεν κατάφεραν να θέσουν σε εφαρμογή.

Μάλιστα, ένοπλοι άνδρες κράτησαν ομήρους μέχρι και πολίτες και τους βιντεοσκόπησαν να ζητούν να σταματήσουν οι έρευνες για τον εντοπισμό του “Fito”, αλλιώς θα τους εκτελέσουν.

Χάος παντού

Στα κοινωνικά δίκτυα κυκλοφορούν βίντεο με φοιτητές του Πανεπιστημίου του Γκουαγιακίλ να κλειδώνονται στις αίθουσες διδασκαλίας τους για να σωθούν από τους φερόμενους ως εγκληματίες που φέρονται να εισέβαλαν στο κτίριο του ανώτατου εκπαιδευτικού ιδρύματος.

Ενώ και στο Πανεπιστήμιο της Ματσάλα, στις ακτές του Ισημερινού, επικράτησαν στιγμές χάους με φοιτητές και προσωπικό να τρέχουν απελπισμένοι έξω από το κτίριο του ιδρύματος μετά την είσοδο υπόπτων στους χώρους του.

Στο Κίτο, την πρωτεύουσα της χώρας, η κατάσταση είναι επίσης εφιαλτική, με αρκετές επιχειρήσεις να αναγκάζονται να κλείσουν λόγω λεηλασιών.

Γύρω στις 3 μ.μ. χθες, κυβερνητικά κτίρια στο ιστορικό κέντρο της πόλης εκκενώθηκαν για λόγους ασφαλείας. Κυκλοφοριακό χάος επικράτησε και πολλά εμπορικά κέντρα τόσο στο Κίτο όσο και στο Γκουαγιακίλ και στη Μάντα έκλεισαν τις πόρτες τους.

Κάτοικοι του Κίτο δήλωσαν στο πρακτορείο ειδήσεων Reuters ότι στην πόλη επικράτησε χάος μετά την είδηση της επίθεσης στον τηλεοπτικό σταθμό στην Γκουαγιακίλ.

Κατόπιν των παραπάνω, ο πρόεδρος του Ισημερινού Ντανιέλ Νομπόα κήρυξε τη χώρα του σε κατάσταση “εσωτερικής ένοπλης σύγκρουσης” και διέταξε την “εξουδετέρωση” των συμμοριών.

Το προεδρικό διάταγμα κάνει λόγο για “εσωτερική ένοπλη σύγκρουση” και διατάσσει “την κινητοποίηση και την επέμβαση των ενόπλων δυνάμεων και της αστυνομίας” για να “εγγυηθούν την εθνική κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα έναντι του οργανωμένου εγκλήματος, των τρομοκρατικών οργανώσεων και των μη κρατικών αντιμαχομένων”. Παράλληλα, κηρύχθηκε νυχτερινή απαγόρευση κυκλοφορίας. Όπως αναφέρεται, όποιος βρίσκεται στο δρόμο μετά τις 11:00 το βράδυ θα είναι ύποπτος προς “εξουδετέρωση”.

Ο πρόεδρος Νομπόα αναφέρεται σε πάνω από είκοσι οργανώσεις που έχουν συμμαχήσει με το καρτέλ των “Los Choneros” , τις “Águilas, ÁguilasKiller, AK47, Caballeros Oscuros, ChoneKiller, Covicheros, Cuartel de las Feas, Cubanos, Fatales, Gánster, Kater Piler, Lagartos, Latin Kings, Lobos, Los p.27, Los Tiburones, Mafia 18, Mafia Trébol, Patrones, R7, Tiguerones”.

Στόχος των παραπάνω συμμοριών είναι να μετατραπεί η χώρα σε διαμετακομιστικό κόμβο της κοκαΐνης που παράγεται στα κράτη με τα οποία γειτονεύει, το Περού και την Κολομβία, με στήριξη από τα καρτέλ στο Μεξικό. Αυτή τη στιγμή, εκτιμάται πως ο Fito, κατά κόσμον JJosé Adolfo Macías Villamar, έχει στη διάθεσή του τουλάχιστον 8.000 ενόπλους, ενώ έχει καλέσει στη χώρα πολλούς εγκληματίες από Περού και Κολομβία για να τους προστατεύσει.

“Εξαιρετικά ανήσυχες” οι ΗΠΑ – Κλείνει την πρεσβεία η Κίνα

Αξιωματούχος του υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ τόνισε την Τρίτη πως η Ουάσιγκτον είναι “εξαιρετικά ανήσυχη” για τη βία στον Ισημερινό.

“Είμαστε εξαιρετικά ανήσυχοι για τη βία και για τις απαγωγές στον Ισημερινό”, ανέφερε ο κορυφαίος αξιωματούχος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για τη Λατινική Αμερική, ο Μπράιαν Νίκολς, μέσω X (του πρώην Twitter). Οι ΗΠΑ “καταδικάζουν αυτές τις ιταμές επιθέσεις”, υπερθεμάτισε εκπρόσωπος του αμερικανικού ΥΠΕΞ.

“Βρισκόμαστε σε στενή επαφή με τον πρόεδρο Νομπόα και την κυβέρνησή του” και “είμαστε έτοιμοι να προσφέρουμε βοήθεια”, επισήμανε ακόμη ο κ. Νίκολς.

Παράλληλα, η πρεσβεία και τα γενικά προξενεία της Κίνας στον Ισημερινό θα κλείσουν προσωρινά από σήμερα 10η Ιανουαρίου και μέχρι νεοτέρας, όπως ανακοίνωσε η κινεζική διπλωματία.

Τα προβλήματα του Νομπόα

Ο Ντανιέλ Νομπόα, γιος του δισεκατομμυριούχου Άλβαρο Νομπόα, είναι από τον περασμένο Οκτώβριο ο νεαρότερος πρόεδρος στην ιστορία του Εκουαδόρ. Ο ίδιος κατάφερε να γίνει πρόεδρος ενσαρκώνοντας το όραμα του πατέρα του που είχε αποτύχει πέντε φορές απέναντι στον Ραφαέλ Κορέα που κυβερνούσε επί είκοσι χρόνια (2007-2017). Ένα από τα καθήκοντά του είναι πλέον να περιορίσει τη βία και το ναρκεμπόριο, σε μια χώρα 18 εκ. κατοίκων.

Ο κεντροδεξιός Νομπόα υποσχέθηκε προεκλογικά να αντιμετωπίσει με σκληρότητα τις συμμορίες. Πρότεινε τη “στρατιωτικοποίηση των λιμανιών και των συνόρων”, την καλύτερη φύλαξη “στρατηγικών εξαγωγικών και εμπορικών οδών”, την αύξηση της “επαγρύπνησης των πολιτών”.

Άλλες εξαγγελίες του στο πεδίο της δημόσιας ασφάλειας είναι η δημιουργία εθνικής υπηρεσίας πληροφοριών που θα επιβλέπει όλες τις άλλες υπηρεσίες επιβολής του νόμου, συμπεριλαμβανομένης της υπηρεσίας φυλακών (SNAI), στην οποία προσάπτει “απόλυτη καταστροφή”, αναφερόμενος στις επανειλημμένες σφαγές μέσα στα κέντρα κράτησης.

Σημειώνεται πως ο Νομπόα αναλαμβάνει μετά τον δεξιό Γκιγιέρμο Λάσο, ο οποίος προτίμησε να προκηρύξει πρόωρες εκλογές για να αποφύγει την παύση του από το κοινοβούλιο, καθώς αντιμετώπιζε την προοπτική να δικαστεί για διαφθορά, κάτι που έχει μειώσει την εμπιστοσύνη των πολιτών προς τους πολιτικούς. Η πολιτική του εμπειρία στα πράγματα είναι μόλις διετής, και πλέον έχει να διαχειριστεί μια από τις μεγαλύτερες κρίσεις της σύγχρονης ιστορίας του τόπου του.