Οι αλλαγές που κάνει η ΕΕ για την ασφάλειά μας

Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022 κατέδειξε την επείγουσα ανάγκη εντός της ΕΕ τόσο για ανασχεδιασμό της αμυντικής πολιτικής όσο και για αντιμετώπιση των αμυντικών βιομηχανικών ελλείψεων.

Για να θέσει τις προσπάθειες αυτές σε πιο σταθερές βάσεις, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Άμυνας (EDA), ο εκτελεστικός βραχίονας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ως προς την ανάπτυξη των στρατιωτικών πόρων των κρατών-μελών, ανακοίνωσε πρόσφατα σχέδια για την ανάπτυξη μιας ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανικής στρατηγικής.

Ειδικότερα, στις 14 Νοεμβρίου του 2023, στο διοικητικό συμβούλιο του EDA, οι 27 Υπουργοί Άμυνας της ΕΕ ενέκριναν τις Προτεραιότητες Ανάπτυξης Δυνατοτήτων της ΕΕ για το 2023, οι οποίες θα έχουν μακροπρόθεσμη ισχύ.

Το έγγραφο χρησιμεύει ως βάση για τον αμυντικό σχεδιασμό σε όλα τα κράτη-μέλη της ΕΕ και για όλες τις πρωτοβουλίες της Ένωσης που σχετίζονται με την άμυνα.

Οι 22 προτεραιότητες αντικατοπτρίζουν τις στρατιωτικές εξελίξεις που παρατηρείται στην Ουκρανία. την υποστήριξη των αμυντικών στόχων της ΕΕ· και έχουν σχεδιαστεί ώστε οδηγήσουν σε συγκεκριμένα έργα.

Τι είναι ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Άμυνας

O Eυρωπαϊκός Οργανισμός Άμυνας είναι ο οργανισμός της ΕΕ που προωθεί και διευκολύνει την ένταξη των κρατών μελών στο πλαίσιο της Κοινής Πολιτικής Ασφάλειας και Άμυνας.

Προϋπολογισμός κοντά στα 8 δισεκατομμύρια ευρώ, για την περίοδο 2021-2027 είναι αφιερωμένος στο Ευρωπαϊκό Ταμείο Άμυνας. Τα 2.700.000.000 ευρώ έχουν προβλεφθεί για τη χρηματοδότηση συνεργατικής αμυντικής έρευνας και τα 5,3 δισεκατομμύρια ευρώ για τη χρηματοδότηση έργων συνεργατικής ανάπτυξης ικανοτήτων που συμπληρώνουν τις εθνικές συνεισφορές.

«Λογοδοτεί» στην Κομισιόν.

Το τελικό πλαίσιο όσων προκύπτουν ως ανάγκες, συζητείται στο Ευρωκοινοβούλιο. Οι Ευρωβουλευτές ενέκριναν στα μέσα του περασμένου Δεκέμβρη, το πλάνο του 2023.

ΕΣΩ ΕΤΟΙΜΟΣ

Οι μέχρι τώρα ελλιπείς επενδύσεις κι η ανεπαρκής ευρωπαϊκή συνεργασία έχουν δημιουργήσει σημαντικά κενά στις αμυντικές δυνατότητες της ΕΕ. Οι 22 προτεραιότητες που συμφωνήθηκαν αντιμετωπίζουν την ανάγκη για πλήρους φάσματος αμυντικές δυνατότητες, που θα επιτρέψουν επιχειρήσεις υψηλής ισχύος. Περιλαμβάνουν 14 προτεραιότητες που εκτείνεται σε πέντε στρατιωτικούς τομείς, και οκτώ που σχετίζονται με στρατηγικούς παράγοντες και πολλαπλασιαστές.

Ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, Ζοζέπ Μπορέλ δήλωσε: «Οι πρόσφατα εγκριθείσες Προτεραιότητες Ανάπτυξης στρατιωτικών Δυνατοτήτων θα μας προσφέρουν ένα αποτελεσματικό και δραστικό πλαίσιο που θα καθοδηγεί τον αμυντικό σχεδιασμό και όλες τις αμυντικές πρωτοβουλίες της ΕΕ.

Σύμφωνα με τους στόχους της Στρατηγικής Πυξίδας, οι νέες προτεραιότητες θα επιτρέψουν στα κράτη-μέλη μας και στις ένοπλες δυνάμεις τους να διατηρήσουν την ελευθερία δράσης και να είναι καλύτερα προετοιμασμένοι να ανταποκριθούν σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο και ολοένα και πιο επιδεινούμενο περιβάλλον ασφάλειας.

Τώρα είναι καιρός να μετατραπούν αυτές οι προτεραιότητες σε συγκεκριμένα έργα αμυντικής συνεργασίας προκειμένου να διασφαλίσουμε πιο ανθεκτικές, ευέλικτες και ισχυρές ευρωπαϊκές ένοπλες δυνάμεις, έτοιμες να αντιμετωπίσουν παρούσες και μελλοντικές απειλές».

Οι προτεραιότητες – που αναπτύχθηκαν δίνοντας ίση έμφαση στον βραχυπρόθεσμο, μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο σχεδιασμό – επικεντρώνονται στην αξιοποίηση των προηγμένων τεχνολογικά δυνατοτήτων και στην ενίσχυση των ευρωπαϊκών ενόπλων δυνάμεων. Επιπλέον, αντιμετωπίζουν τις τρέχουσες στρατιωτικές εξελίξεις και είναι έτοιμες να αντιμετωπίσουν μελλοντικές απειλές και προκλήσεις.

Αυτές οι προτεραιότητες, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνουν:

• Χερσαίες επιχειρήσεις ακριβείας: Το βεληνεκές, η ακρίβεια και η κινητικότητα των χτυπημάτων ακριβείας στην ξηρά πρέπει να επεκταθούν και να ενισχυθούν, μεταξύ άλλων, με βελτιώσεις σε αποθέματα πυρομαχικών μεγάλου διαμετρήματος, προηγμένα αντιαρματικά συστήματα και ανθεκτικότητα έναντι κυβερνοεπιθέσεων.
• Ολοκληρωμένη αεράμυνα και πυραυλική άμυνα: Περιλαμβάνει όλες τις δυνατότητες που μπορούν να αντιμετωπίσουν μια αεροπορική απειλή. Οι προτεραιότητες σε αυτόν τον τομέα επικεντρώνονται τόσο στην αναβάθμιση των υφιστάμενων συστημάτων αεράμυνας όσο και στην ανάπτυξη συστημάτων επόμενης γενιάς με δυνατότητες έγκαιρης προειδοποίησης βασισμένων σε δορυφορικά δεδομένα καθώς και σε anti-drone συστήματα.
• Υποβρύχιος πόλεμος/πόλεμος στον βυθό: Βελτιώσεις στον πόλεμο στον βυθό, στην υποβρύχια προστασία και στις ανθυποβρυχιακές δυνατότητες με προηγμένα αυτόνομα υποβρύχια οχήματα και συστήματα επιτήρησης.
• Βιώσιμη διαχείριση υλικών (logistics): Ενσωμάτωση δυνατοτήτων για τη διευκόλυνση της διατήρησης και της αποτελεσματικότητας των δυνάμεων. Οι βασικοί τομείς περιλαμβάνουν τα κοινά μεταξύ των κρατών-μελών στρατιωτικά αποθέματα κι εξοπλισμό και την ενίσχυση των απαιτήσεων συντήρησής τους για την αντιμετώπιση ακραίων καιρικών συνθηκών.
• Συνεκτικοί και καλά εκπαιδευμένοι στρατιωτικοί: Επικεντρώνεται στην ανάπτυξη επαγγελματικής στρατιωτικής εκπαίδευσης, εξάσκησης και ικανότητας προσαρμογής των στρατιωτικών σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον και νέους τομείς, όπως το διάστημα κι ο κυβερνοχώρος.

Ο Διευθύνων Σύμβουλος του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Άμυνας, Γίρι Σεντίβι, δήλωσε: «Αυτές οι αμυντικές προτεραιότητες είναι ένα σημαντικό βήμα για την ενίσχυση των δυνατοτήτων της ΕΕ. Εκτείνονται πέρα από τους παραδοσιακούς εξοπλισμούς και τις πλατφόρμες για να συμπεριλάβουν μια ευρύτερη επιχειρησιακή προοπτική. Οι 22 προτεραιότητες στοχεύουν επίσης στην αντιμετώπιση μελλοντικών απειλών σε μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο χρονικό ορίζοντα».