ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΥΛΙΚΑΚΟΣ: “Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΜΑΣ; ΑΣ ΠΡΟΣΕΧΑΜΕ!”

Τρεις μέρες πριν κλείσει τα 81 του χρόνια, ένας από τους πιονέρους του μπλουζ και του ροκ εν ρολ στην Ελλάδα, ο Δημήτρης Πουλικάκος, θα ανέβει και πάλι στη σκηνή του Κύτταρου, μαζί με την παρέα του, για να μας ξεσηκώσει με τα αγαπημένα του δωδεκάμετρα, αλλά και όλα τα “πειραγμένα, μεταφρασμένα” του τραγούδια, το περίφημο ρεμπετορόλλ. Ήταν η αφορμή για να συναντηθούμε μια ακόμη φορά στο σπίτι του και να μιλήσουμε για πολλά και διάφορα.

Βρεθήκαμε εκεί με τον Νικόλα Λειβαδίτη, μάνατζερ του Πουλίκα και υπεύθυνο στην οργάνωση της παραγωγής των συναυλιών, αλλά και τον Ανδρέα Παπακωνσταντίνου, τον φωτογράφο μας. Επί δυο ώρες οι ερωτήσεις, οι απαντήσεις και τα γέλια δεν σταμάτησαν. Ο Μήτσος έχει αυτό το σπάνιο χάρισμα να σε ταξιδεύει μαζί του στις ιστορίες του, τις εμπειρίες του, τις μουσικές του περιπέτειες. Οπότε, χωρίς να χάσουμε άλλο χρόνο, περνάω αμέσως στα όσα μας είπε αυτός ο έφηβος των 81 ετών!

Μήτσο ποια ήταν τα πρώτα μουσικά σου ακούσματα;
Βασικά μεγάλωσα με κλασική μουσική και με μουσική εκείνης της εποχής από δω, ξέρεις, αθηναϊκά παλιά, βαλσάκια, τανγκό, απ’ όλα, και ελαφρολαϊκά, Σούλη Σαμπάχ, τέτοια. Είχα και μια θεία, την Τζένη Χαρίτου, τραγουδίστρια τότε, που παντρεύτηκε έναν μπάρμπα μου, πρώτο ξάδερφο του πατέρα μου. Και πού και πού, λαθραία, γιατί δεν τα ήθελε ο πατέρας μου, άκουγα και ρεμπέτικα, που μου άρεσαν πολύ. Και βέβαια, διάφορα δημώδη από τα ραδιόφωνα. Μέχρι που κάποια στιγμή, μας βάρεσε το ροκ εν ρολ στο δόξα πατρί και ησυχάσαμε!

ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟΝ, Η “ΟΥΔΕΤΕΡΑ ΖΩΝΗ”

Θεοδωράκη; Χατζιδάκι; Άκουγες καθόλου;
Θεοδωράκη όχι ιδιαίτερα, Χατζιδάκι καλύτερα, γιατί τον ήξερα κιόλας, τον έβλεπα στο “Βυζάντιο” το παλιό, γιατί μαζευόταν όλος ο κόσμος εκεί. Ήταν, αν θέλεις, η “ουδετέρα ζώνη” κάπως, των πραγμάτων. Δηλαδή έβλεπες σε ένα τραπέζι να κάθονται δυο υπουργοί με τις παρέες τους, σε ένα άλλο παρακάτω κάτι ύποπτα στοιχεία πίσω απ’ το παλιό δημαρχείο, νταβατζήδες, όλοι μαζί. Δεν υπάρχουν πια αυτά. Ο Χατζιδάκις καθόταν εκεί με τον Κόκα της “Ελευθερίας” και πίνανε αργιλέ, καπνό βέβαια, να εξηγούμεθα!

Όλος ο κόσμος, ο Κατράκης, ο Βόγλης, όχι ο ηθοποιός, τρελάρα που τον λέγανε, ήταν πράγματι ωραίος τρελός, ένας έτσι, character της εποχής. Ο Γιώργος ο Μακρής, ο Ντίνος ο Στάβερης, ο Τάσος ο Δενέγρης, ο Ρένος Αποστολίδης. Ανοιχτό πανεπιστήμιο ήταν το “Βυζάντιο”, οι συζητήσεις που γίνονταν εκεί, μπορώ να πω ότι κατά καιρούς ήταν από τις πιο σοβαρές, από φιλοσοφία, από ιστορία, από ό,τι θέλεις. Μέσα στην καθημερινότητα ήταν ένα ζύμωμα, ένα ουσιαστικό ζύμωμα.

ΕΝ ΑΡΧΗ ΗΝ ΤΟ ΡΟΚ ΕΝ ΡΟΛ

Θυμάσαι σε τί ηλικία και με ποια αφορμή άκουσες για πρώτη φορά ροκ εν ρολ;
Καταρχάς είχα ακούσει από νωρίς, δηλαδή το ’50-’51, εφτά, οχτώ χρόνων ας πούμε, Χανκ Γουίλιαμς, δηλαδή πιο πολύ από country, ακόμα δεν υπήρχε το ροκ εν ρολ. Αυτό ήρθε πιο αργά, το ’54-’55, που έσκασαν και τα πρώτα δισκάκια από Έλβις, από Λιτλ Ρίτσαρντ, Platters, γιατί υπάρχει και το αργό ροκ εν ρολ, όχι μόνο το γρήγορο, άσε που το ροκ εν ρολ είναι κι αυτό μια “φτιαχτή” έκφραση, γιατί και αυτό ουσιαστικά είναι μπλουζ, προέρχεται από τη μουσική μπλουζ. Σκέψου ότι εδώ στην Ελλάδα, ακόμα, πολλές φορές εννοούμε τον αργό χορό, τον αγκαλιαστό. Λάθος, αυτό είναι το slow.

Όταν ήρθαν στην Ελλάδα τα πρώτα δισκάκια, υπήρχε εύκολη πρόσβαση σε αυτά; Υπήρχαν αρκετά δισκάδικα ή ήξερες ότι έπρεπε να πας σε συγκεκριμένα σημεία για να τα βρεις;
Δεν υπήρχαν πολλά, αλλά εκείνη την εποχή είχε έρθει και ο 6ος στόλος. Μετά τους Εγγλέζους ως γνωστόν, ήρθαν οι Αμερικάνοι, μετά τον εμφύλιο ας το πούμε. Και ήρθε η μπάντα του στόλου στο Ζάππειο και έπαιξε τέτοιες μουσικές. Τότε εμφανίστηκε δημόσια για πρώτη φορά και ως χορός, είχαν πάει εκεί οι πρώτοι ροκενρολίστες και χόρευαν ροκ εν ρολ, την αμερικάνικη έκφανσή του, με τις φιγούρες, με τα περάσματα από κάτω κλπ.

Ενώ υπάρχει και η πιο ευρωπαϊκή, η γαλλική πλευρά του ροκ εν ρολ, που είναι πιο πολύ με μικρά βηματάκια. Δε βαριέσαι, “εξειδικεύσεις”. Η μουσική είναι μια. Που τα εμπεριέχει όλα αυτά. Από τα βλάχικα των βουνών της Κίνας, μέχρι τα βλάχικα των βουνών της Αμερικής, Νότιας και Βόρειας, μέχρι τις ζούγκλες της Αφρικής και μέχρι τα κάπως πιο περίτεχνα της ευρωπαϊκής. Όλα μέσα είναι.

ΤΟ BLUES, ΕΡΩΤΑΣ ΜΕ ΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΜΑΤΙΑ

Οπότε πρώτα ήρθε σαν άκουσμα το ροκ εν ρολ και μετά ανακάλυψες τη “ρίζα”, το μπλουζ. Το οποίο φαντάζομαι, θα πρέπει να ήταν “έρωτας με την πρώτη ματιά”.
Ναι, κατευθείαν, όπως και με το ροκ εν ρολ δηλαδή. Να στο πω έτσι. Πρωτογρατζούνισα κιθάρα με John Lee Hooker, Lightnin’ Hopkins και έναν Blind Snooks Eaglin, απ’ την Ορλεάνη αυτός. Πολύ John Lee Hooker. Και σιγά σιγά έμαθα και τον Howlin’ Wolf, τον Muddy Waters, ξέρεις, τα “παρεμφερή”. Και γι’ αυτό μου άρεσαν μετά και οι Stones. Περισσότερο από τους Beatles.

Στους Beatles δεν μου αρέσει ο ΜακΚάρτνεϊ. Δεν ξέρω, φατσικά. Πώς βλέπεις έναν άνθρωπο και αυτομάτως κάπου τον συμπαθείς ή κάπου τον αντιπαθείς, έτσι και μ’ αυτόν. Ενώ μου άρεσε ιδιαιτέρως ο Ρίνγκο. Και οι μουσικούλες του μου αρέσουν. Και ο Λένον, κι αυτός έχει αφήσει ένα καλό αποτύπωμα. Φυσικά, όσο και αν δεν συμπαθώ τον ΜακΚάρτνεϊ, εκτιμώ κάποια πράγματα, εννοείται. Είπαμε, να είμαστε μαλάκες, με ένα όριο όμως.

ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ ΣΤΗΝ ΑΓΓΛΙΑ

Πότε ακριβώς πηγαίνεις στην Αγγλία, όπου πλέον έχεις την ευκαιρία, πολλά από τα γκρουπ που άκουγες σε δισκάκια, να τα δεις ζωντανά;
Το ’64, μόλις απολύθηκα από φαντάρος. Νομίζω Οκτώβριο του ’64. Θα είχα φύγει νωρίτερα, αλλά δεν είχα τελειώσει τη θητεία και ήθελα ακόμη κανένα χρόνο, ενάμισι. Τότε δε σου έδιναν διαβατήριο για να βγεις από τη χώρα αν δεν είχες υπηρετήσει. Και έπρεπε να περιμένω κωλοβαρώντας, μόνο και μόνο για να απολυθώ.

Ποιες συναυλίες θυμάσαι εκεί στο Λονδίνο;
Είδα τους Pink Floyd που έπαιξαν για πρώτη φορά, με τον Σιντ Μπάρετ φυσικά. Και τους Soft Machine, που έπαιζαν κυρίως instrumental κομμάτια, ψυχεδέλεια. Και άλλους πολλούς. Τους Family, που μου άρεσαν πολύ. Τους Steppenwolf είχα δει, που δεν μου άρεσαν στο live, εντάξει, γούστα είναι αυτά. Τους Cream βέβαια επανειλημμένως, τον Zappa.

Εκεί, με τους Cream, αληθεύει ότι ο Έρικ Κλάπτον φλερτάριζε την Αγγλίδα σύζυγό σου; 
Ναι, κάνα δυο φορές που είχαμε βρεθεί, γιατί είχαμε κοινούς γνωστούς, τον έβλεπα που την κοιτούσε κάπως, τη χαλβάδιαζε ο μπαγάσας!

Με όλες αυτές τις παρέες που είχες εκεί, με τους Cream κλπ, είχε τύχει ποτέ να τζαμάρετε παρέα;
Όχι, δεν έτυχε. Απλώς, κάποια στιγμή, μέσω κάποιων κοινών φίλων, είχαμε κλείσει ένα στούντιο για να έρθει ο Δημήτρης ο Πολύτιμος από το Παρίσι με έναν κιθαρίστα Γάλλο, τον Αλέν Πεβζνέρ, μπας και γράψουμε κάτι. Αλλά τελικά δεν έγινε αυτό, είναι ολόκληρη ιστορία.

Η ΠΑΡΕΝΘΕΣΗ ΤΗΣ ΠΑΝΤΕΙΟΥ

Τον Πολύτιμο πότε τον γνώρισες;
Τον γνώρισα το ’60; Κάπου εκεί. Δηλαδή ή λίγο πριν ή λίγο μετά που τελείωσα το σχολείο. Με γενικό βαθμό 12! Κανονικά και ψύχραιμα! Και μετά έδωσα εξετάσεις και μπήκα στην Πάντειο, αλλά δεν βγήκα. Ήταν η εποχή τότε που μελετούσα και λίγο ζεν και τέτοια πράγματα. Και το πρώτο πράγμα που μας είπε ο φίλος κατά τα άλλα, ήταν και οικογενειακός μας φίλος, ο Γιάννης ο Θεοδωρακόπουλος που ήταν καθηγητής φιλοσοφίας, είχε δυο ώρες μάθημα.

Την πρώτη ώρα λοιπόν, μας είπε ότι θα ασχοληθούμε μόνο με την αρχαία ελληνική φιλοσοφία, οι ανατολικές έτσι κι αλλιώς δεν έχουν μεγάλη αξία, ε και κάπου τσίνησα εγώ και δεν ξαναπήγα. Αυτό ήταν δηλαδή, μια ώρα παρακολούθησα ένα μάθημα και δεν ξαναπάτησα το πόδι μου. Δεν πειράζει, δεν με έβλαψε και πολύ είναι η αλήθεια.

Πόσο καιρό έμεινες στην Αγγλία;
Στην Αγγλία πήγαινα από το ’64 μέχρι το ’75, κάπου εκεί, on and off, δηλαδή πηγαινοερχόμουνα. Συνήθως τους χειμώνες εκεί και το καλοκαίρι εδώ ή και αντίστροφα καμιά φορά.

“ΣΗΚΩ, ΕΓΙΝΕ ΠΡΑΞΙΚΟΠΗΜΑ”

Το πραξικόπημα όμως του ’67 σε βρήκε στην Ελλάδα, σωστά;
Ναι, μόλις είχα έρθει, μια εβδομάδα πριν. Πρόλαβα να πάω στους Rolling Stones στις 17 Απριλίου του ’67 και μετά από τέσσερις μέρες, κοιμόμουνα στο σπίτι ενός φίλου στην Πλάκα, στου Πάνου του Κουτρουμπούση, σε ένα δωμάτιο που είχαμε εκεί και με ξυπνάνε το πρωί ο Τάσος ο Φαληρέας και ο Πάνος μαζί, μακαρίτες και οι δυο, φίλοι καλοί, “σήκω”, λέει, “έγινε πραξικόπημα”. Δεν τους πίστεψα, λέω, μπα, πλάκα μου κάνουνε.

Βέβαια η ατμόσφαιρα γενικά μύριζε μπαρούτι είναι η αλήθεια και μόλις βγαίνουμε έξω, εκεί στην Αγιά Σωτήρα στην Πλάκα, βλέπω ένα “100” με ανοιχτό πίσω το πορτμπαγκάζ και κουραμάνες, σε κοφίνια. Και εκεί την κατάλαβα τη δουλειά. Μόλις ανεβήκαμε λίγο προς τα εκεί, προς τη Βουλή, μπροστά στον Άγνωστο Στρατιώτη, είχε ένα τανκ, με τα φαντάρια να μας φωνάζουνε “hello Johnny” και τέτοια, νομίζανε ότι ήμασταν τουρίστες!

ΟΙ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΜΠΑΝΤΕΣ ΚΑΙ ΟΙ M.G.C.

Από τα ελληνικά συγκροτήματα εκείνης της εποχής, δηλαδή στο δεύτερο μισό της δεκαετίας του ’60, ποια σου έκαναν εντύπωση;
Οι Juniors (σ.σ. με τους οποίους είχε παίξει το 1965 ο Έρικ Κλάπτον). Υπήρχαν τότε καλοί μουσικοί εδώ κι εκεί, αλλά σαν συγκροτήματα, μου άρεσαν οι Juniors, οι We Five (σ.σ. με τον Ντέμη Ρούσσο στο μπάσο και τα φωνητικά), οι Vikings με τον Αντώνη Βαρδή, καλοί, αλλά μετά ο Βαρδής το ‘ριξε στα άλλα, ξέρεις. Ήταν και οι Solistes, που είχαν και πνευστά, έπαιζαν soul εκείνοι.

Και στους M.G.C. μπήκες ως μπασίστας, σωστά;
Ναι, ως μπασίστας, αν και την πρώτη φορά που έπαιξα μαζί τους, ήταν κατευθείαν σε μια συναυλία στον Πειραιά. Είπα τρία κομματάκια, ένα Kinks, ένα Hendrix και ένα Dylan. Και μετά, επειδή ο Ντόβας, ο μπασίστας, που έπαιζε μαζί τους, είχε φύγει, ήρθε ο κιθαρίστας και μου ‘δειξε καμιά σαρανταριά κομμάτια που είχαν στο ρεπερτόριό τους και έτσι ξεκίνησα ως μπασίστας. Αλλά μετά γνωρίσαμε τον Αντώνη τον Τριανταφύλλου, ο οποίος είναι από τους εκπληκτικότερους μπασίστες που έχουν περάσει και έτσι πέρασα στο τραγούδι.

Δοκιμάσαμε μερικά παιδιά, αλλά τελικά, επειδή ήξερα και τη γλώσσα και κάμποσα κομμάτια δηλαδή, αποφασίσαμε να γίνω εγώ ο τραγουδιστής. Το ρεπερτόριο των M.G.C. όταν πήγα εγώ, ήταν Hendrix, Cream, Who, Stones, Kinks, αρκετά μπλουζ, είτε μέσω Muddy Waters, είτε μέσω Johnny Hammond, που είναι λευκός μεν, αλλά ακούγεται περισσότερο και από μαύρος, κάνα James Brown, αυτά πάνω κάτω.

Γιατί είχαν τόσο μικρή διάρκεια οι M.G.C.;
Ε, κοίταξε, καταρχάς, τα περισσότερα συγκροτήματα τότε διαλύονταν γιατί τα μέλη τους πήγαιναν φαντάροι, δηλαδή τα “έτρωγε” ο στρατός. Σκέψου ότι από τους M.G.C. πέρασαν περίπου 18-20 άτομα. Τελευταία, πριν διαλυθούμε, ήταν ο Γιαννάκης ο Πανταζής, ντράμερ, νομίζω έπαιζε και στους Solistes αυτός, ήξερε τα κόλπα της soul, ο Αντώνης ο Τριανταφύλλου, ο Δημήτρης ο Μπεληγιάννης που ήταν κιθαρίστας όχι φανταστικός, αλλά σωστός, το λέω γιατί τότε άκουγες πολλά “παρατράγουδα”, οι “πράσινες” οι λεγόμενες (σ.σ. οι φάλτσες νότες). Και βέβαια, ο Πολύτιμος κι εγώ. Και ο Νίκος ο Τζονιχάκης, κάποια στιγμή, από το 1968 και μετά δηλαδή, μέχρι να διαλυθούμε.

ΤΟ TRIP ΜΕ ΤΟΥΣ “ΚΡΥΣΤΑΛΛΟΥΣ”

Το ’67, όταν γύρισες από την Αγγλία στην Ελλάδα μια εβδομάδα πριν το πραξικόπημα, ήταν τότε που έφερες μαζί σου τους “κρύσταλλους” (σ.σ. το LSD);
Ναι, τους είχα μέσα στο αμάξι, γιατί και καθ’ οδόν παίρναμε! Είχε ξεκινήσει το “πακετάκι” από το Λονδίνο, εμάς μας βρήκε στο Παρίσι, δηλαδή ήταν ένα αυτοκίνητο με κάτι φίλους, οι οποίοι είχαν ξεκινήσει από το Λονδίνο, πέρασαν από το Παρίσι όπου φορτώσαμε δυο-τρεις φίλους ακόμα και συνεχίσαμε, έξι άτομα σε μια Buick Station, με τροχόσπιτο από πίσω. Οπότε, όπως καταλαβαίνεις, το ταξίδι κράτησε καμιά εικοσαριά μέρες ανά την Ευρώπη, με διάφορες περιπέτειες.

Ο Τάφυ, Ουαλός γύφτος (με την καλή έννοια το γύφτος, τους αγαπώ τους γύφτους), φίλος από παλιά, αυτός με είχε πάρει σε ένα παζάρι στην Ουαλία, καλός, μαζί με τον μηχανικό του τον Τζιμ, Εγγλέζος αυτός και ήμασταν ο Ντέσμοντ, ένας φίλος Εγγλέζος, που ξεκινήσαμε μαζί από το Λονδίνο με οτοστόπ, ο οποίος δεν είχε ξαναβγεί ποτέ από την Αγγλία και τον είδα να έρχεται με βαλίτσα! Του λέω, “καλά, οτοστόπ με βαλίτσα;” Και είχε και την κιθάρα μαζί, σε σκληρή θήκη, που κι αυτό δε βόλευε. Βρεθήκαμε με τους άλλους στο Παρίσι, εκεί πετύχαμε τον φίλο μου τον Τάφυ με το Buick και φορτώσαμε και την Ελευθερία, παλιά φίλη, μητέρα του Νίκου του Εφεντάκη, κιθαρίστα, με τον οποίο παίζαμε μαζί στους “Άσους του Καράτε”, αλλά και τον Πολ Φρανσουά, τον επονομαζόμενο “Μπουμπούλ”, Γάλλο σύζυγο Ελληνίδας φίλης συγγραφέως από το παλιό “Βυζάντιο”, που παλιά κάτι ήτανε στις ειδικές δυνάμεις.

Και γυρίσαμε αρκετά, το πηγαίναμε σιγά-σιγά. Και φτάσαμε στην Αθήνα στις 14 Απριλίου. Στις 17 νομίζω ήταν η συναυλία των Stones, άλλη τρομοκρατία εκεί, να μην πάνε τα παιδιά στους “αφιονισμένους”. Ο Ψαθάς (σ.σ. Δημήτρης Ψαθάς, χρονογράφος, δημοσιογράφος και θεατρικός συγγραφέας), αυτός ο σκατόψυχος χιουμορίστας, μόλις είχαν βγει τα πρώτα φύλλα στις εφημερίδες μετά το πραξικόπημα, έγραφε “100.000 αφιονισμένοι στο στάδιο”, μαζί με διάφορα για τη νεολαία, τις μίνι φούστες, τα μακριά μαλλιά, ήταν πολύ συντηρητικός, γι’ αυτό τον λέω σκατόψυχο.

ΟΙ STONES ΚΑΙ ΤΟ ΛΟΥΛΟΥΔΙ

Και είναι μύθος τελικά ότι η συναυλία των Stones διακόπηκε επειδή ο Τζάγκερ πέταξε γαρύφαλλα στο πλήθος, σωστά;
Όχι, αυτό δεν ισχύει, ο Τζάγκερ δεν πέταξε τίποτα. Ένα παιδί ξεκίνησε με λίγο τροχάδην ας πούμε, με ένα λουλούδι, ένα τριαντάφυλλο, δε θυμάμαι τί ήταν, να το προσφέρει νομίζω στον Τζάγκερ. Ξαφνικά, πώς βλέπεις μυρμήγκια, τρέξανε τουλάχιστον τριάντα με σαράντα μπάτσοι πάνω του και εκεί είναι που άρχισε η ταραχή.

Ο Τζάγκερ φώναξε έναν αξιωματικό πάνω στη σκηνή, κάτι είπανε και του έριξε ένα χαστούκι. Ο Τζάγκερ του μπάτσου, έτσι; Και μετά απλώς διαλύσανε τη συναυλία. Τελείως αναίτια. Ένα παιδάκι ήταν. Σκέψου ότι ο περισσότερος κόσμος ήταν παιδιά του σχολείου με το πηλήκιο με την κουκουβάγια. Και είχαν παίξει εκεί support και οι M.G.C. πριν πάω εγώ και οι We Five.

ΟΙ POLL ΚΑΙ ΟΙ ΠΕΛΟΜΑ ΜΠΟΚΙΟΥ

Να σε ρωτήσω για ένα άλλο συγκρότημα εκείνης της εποχής. Ποια η γνώμη σου για τους Poll;
Δεν με άγγιξαν ιδιαίτερα είναι η αλήθεια, παρά το γεγονός ότι είχα φιλικές σχέσεις μαζί τους. Σίγουρα έχουν βγάλει ωραία τραγούδια, αλλά ήταν άλλη σχολή από εμένα. Δηλαδή αν κοιτάξουμε πίσω, από πού ερχόμαστε, εμείς μπλουζ και Stones και τέτοια, αυτοί ήταν πιο πολύ, πώς να το πούμε, στο στιλ των Mamas & Papas, τέτοιο είδος. Οι Πελόμα Μποκιού πάλι ήταν άλλο πράγμα, λίγο από Santana, ήταν και ο Βλάσσης που έπαιζε τις κόνγκες.

Τώρα που ανέφερες τους Πελόμα, τον Νοέμβριο του 2021 είχα πάρει μια συνέντευξη από τον ντράμερ των Πελόμα, τον Τάκη Μαρινάκη, έφυγε δυστυχώς κι αυτός πρόσφατα. 
Ναι, παίζαμε και μαζί με τον Τάκη, στο σπίτι του Νίκου του Σπυρόπουλου, κάμποσες φορές τα τελευταία χρόνια. Έχουμε χάσει πολύ κόσμο στον δρόμο… Να σου πω την αλήθεια, κι εγώ δεν περίμενα ότι θα φτάσω μέχρι τα 80, σίγουρα δεν το περίμενα. Δεν είμαι τέτοιος τύπος, αλλά καμιά φορά αναγκαστικά το μυαλό σου πάει μόνο του. Και έλεγα, θα πάω μέχρι τα 60; Άντε και κάνα δυο τρία χρόνια ακόμα, μέχρι εκεί.

ΤΟ ΠΕΙΡΑΜΑ ΤΟΥ BBC ΜΕ ΤΟ LSD

Μιλήσαμε νωρίτερα για τους “κρύσταλλους” που είχες φέρει από την Αγγλία. Πες μας δυο λόγια για το περίφημο πείραμα με το LSD που καταλήξατε να γελάτε με εκείνους που το είχαν διοργανώσει.
Ήμασταν μια παρέα, ένας ήταν ο George Andrews, αυτός είχε βγάλει ένα βιβλίο, το “The book of grass”, με μια ρωσικής καταγωγής κυρία, συνολικά ήμασταν πέντε- έξι και εκείνη την εποχή είχε γίνει μια πρόταση από έναν λόρδο από τη Βουλή των Λόρδων, να αποποινικοποιηθεί η χρήση του LSD, μπορεί – αυτό δεν το θυμάμαι καλά – και της μαριχουάνας, της κάνναβης.

Το BBC έκανε κάτι ντοκιμαντέρ και δεν ξέρω πώς μας είχαν βρει, αλλά μας είχαν πει, όσοι ήθελαν, να πάρουν. Εγώ είχα διαβάσει μερικά πράγματα και αποφάσισα αφού θα πάρει η παρέα, να πάρω κι εγώ. Ήταν το πρώτο μου. Πράγματι λοιπόν, ήμασταν όλοι σε ένα σπίτι, το συνεργείο που έκανε τα γυρίσματα, είχαν μια δυο κάμερες, μικρόφωνα, φώτα και κάνα δυο που πήγαιναν από δω κι από κει και έπαιρναν interviews. Εγώ είχα κάποια “οράματα”, δε γλυτώνεις απ’ αυτά, αλλά με κάποιο τρόπο, δεν ξέρω, ο μεταβολισμός μου, το μυαλό μου ήταν έτσι, που παρέμενα ψύχραιμος.

Όλα δεν είναι για όλους, σίγουρα. Άλλος θέλει το κρασάκι του, άλλος θέλει το χασισάκι του, άλλος το χαπάκι του. Ο καθένας το κουμπί του που λέμε. Καθένας με το χούι του αν θέλεις. Και ως γνωστόν, το χούι φεύγει τελευταίο. Έρχεται λοιπόν ένας, ο interviewer και μου λέει, “πώς είσαι, πώς νιώθεις;” Του λέω, εγώ μια χαρά αισθάνομαι, εσύ πώς αισθάνεσαι; “Μα”, μου λέει, “αφού έχεις πάρει LSD”. Και λοιπόν, του λέω, τί έγινε; Εσείς διασκεδάζετε βλέποντας εμάς κι εμείς διασκεδάζουμε βλέποντας εσάς! Έπαθε ο καημένος.

Αλλά επειδή όλη η ομάδα ήταν ας το πούμε ψύχραιμη και δεν κάναμε αυτές τις τρέλες που βλέπουμε και στις ταινίες, δεν κάναμε έκτροπα, πήγανε και βρήκανε άλλη μια ομάδα, από την οποία κάνα δυο έκαναν κάτι τρελά και τα ανακάτεψαν αυτά στο ντοκιμαντέρ. Αυτές είναι οι πουστιές. Μπορεί να μην είναι πολιτικώς ορθό να τις λέω πουστιές, αλλά πώς αλλιώς να το πω; Μην τρελαινόμαστε κιόλας, δεν θα αλλάξουμε όνομα στο λεξιλόγιο. Αν είναι να γίνουν όλα πολιτικώς ορθά, καταρχήν το 80% με 90% του ρεπερτορίου των τραγουδιών, ελληνικών και ξένων, θα πρέπει να απαγορευτεί για τον α’ ή β’ λόγο.

Θα καταντήσουμε δηλαδή το “εσύ στο χώμα κι εγώ στη φυλακή” να απαγορεύεται. Έχουμε συνηθίσει όλα να τα εξειδικεύουμε και να τα βάζουμε σε ξεχωριστά κουτάκια. Όλα είναι αλληλένδετα. Δεν είναι μόνο τί θα πεις, είναι πώς θα το πεις. Γιατί από εκεί εξαρτάται αν έχει θετικό ή αρνητικό πρόσημο, αν έχει χιουμοριστικό ή σοβαρό πρόσημο. Οπότε τί λέμε τώρα; Αν αρχίσουμε τις λογοκρισίες, γάμησέ τα. Παπ, αμέσως πάει το “γ@μησέ τα”, ενώ είναι μέρος της έκφρασης. Ας προσέχαμε…

ΑΠΟ ΤΟ ΣΟΧΟ ΣΤΗΝ ΟΛΥΜΠΙΑΚΗ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑ!

Αληθεύει ότι έχεις εργαστεί στο Σόχο σε καμπαρέ ως “κράχτης”;
Όχι σε καμπαρέ, σε στριπτιτζάδικο κανονικό. Δεν έχουν καμπαρέ οι Εγγλέζοι, το καμπαρέ είναι γαλλικό, με χλιδή, ξέρεις, μπαλέτα και ξέκωλα και ξέβυζα κι απ’ όλα. Στο Λονδίνο το στριπτίζ είναι σαν να μπανίζει ο γείτονας μια φοιτήτρια στο διπλανό μπαλκόνι. Είναι πιο διεστραμμένοι. Σε στριπτιτζάδικο στο Σόχο, ναι. Η καλύτερη δουλειά μου! Είχαμε βάρδιες, ή στα εισιτήρια ή έξω, να λες στους τουρίστες περάστε μέσα, ή στα παρασκήνια να ανοιγοκλείνεις την κουρτίνα και να αλλάζεις τα props, ένα τραπεζάκι, έναν καλόγερο, κάτι τέτοιο.

Είχε πλάκα και είχε και σινεμά στα 8mm, στο υπόγειο, σε μια μικρή αίθουσα, για να πηγαίνει όποιος θέλει να τον παίζει με την ησυχία του. Και είχε και ένα δωματιάκι, όπου ήτανε το posing, με ένα μικρό καναπεδάκι, όπου απλώς καθόταν η κοπέλα, μπορεί να διάβαζε ή να έπλεκε. Και είχε και μια καρέκλα όπου καθόσουν εσύ και τη χάζευες. Ε, εκεί καμιά φορά παίζανε και άλλα πράγματα, βίζιτες κλπ, έβγαζαν κανένα έξτρα τα κορίτσια. Είχε πλάκα.

Πλάκα πρέπει να είχε και το γεγονός ότι ένα φεγγάρι εργάστηκες στην Ολυμπιακή Αεροπορία ως ιπτάμενος φροντιστής!
Είχα μουστάκι τότε και μαλλί παραπάνω από ό,τι θα έπρεπε για ιπτάμενο φροντιστή εκείνης της εποχής. Και κάνα δυο ταξίδια που έκανα ως φροντιστής, έβλεπα τις αντιδράσεις των επιβατών. Άσε που κι εγώ δεν ήταν να κάτσω για πολύ. Επειδή είχε δώσει εξετάσεις ο Παναγιώτης ο Κουτρουμπούσης, ο φίλος μου, είπα να δώσω κι εγώ μαζί του.

Αυτόν δεν τον πήραν λόγω ηλικίας, ήταν δέκα χρόνια μεγαλύτερός μου, αλλά στην Ολυμπιακή έτυχε και ξανασυνάντησα έναν παλιό μου συμμαθητή, με τον οποίο ήμασταν χρόνια φίλοι από το σχολείο και ξαναβρέθηκα έτσι και με μερικούς συμμαθητές μου, με τους οποίους κάναμε παρέα. Έβλεπα λοιπόν τις αντιδράσεις στο αεροπλάνο, γιατί τους κοιτούσα κι εγώ κάπως, έκανα την πλάκα μου. Η αλήθεια είναι ότι οι επιβάτες με κοιτούσαν κάπως καχύποπτα, είχε πλάκα. Έκανα την εκπαίδευση, έκανα και μερικά ταξίδια και μετά ήταν καλοκαίρι, παραιτήθηκα και έφυγα. Πήγα διακοπές.

ΤΑ ΜΑΤΑΛΑ ΚΑΙ Ο ΧΩΡΟΦΥΛΑΚΑΚΗΣ

Το ’67 ήταν που πήγες στα Μάταλα;
Ναι, λίγο μετά τη Χούντα. Κι εκεί είχε πλάκα. Όλες οι σπηλιές ήταν γεμάτες με ξένους, εκείνη τη χρονιά μόνο εγώ ήμουνα Έλληνας. Αφού και οι Κρητικοί εκεί στα μαγαζάκια που υπήρχαν, δεν με πίστευαν ότι είμαι Έλληνας. Και υπήρχε και ένας χωροφύλακας τότε, ένας έτσι χοντρούλης, αγαθός που τον φωνάζαμε και τον κερνάγαμε κανένα κρασάκι και με ρωτούσε “τι είναι όλοι αυτοί εδώ;” Παιδιά, του έλεγα, που σπουδάζουν στις πατρίδες τους. Ένας χωροφυλακάκος, ή μάλλον, ένας χωροφυλακάκης, αφού ήμασταν στην Κρήτη! Αλλά αυτά άλλαξαν άρδην. Ήδη την επόμενη χρονιά, μόλις κατέβαινες από το λεωφορείο και είχες μακρύ μαλλί, σε στέλνανε πίσω.

Κλείσανε και όλες τις σπηλιές, είχε γίνει και σούσουρο. Παιδιά ήταν, απ’ όλο τον κόσμο, που είχαν καθαρίσει τις σπηλιές, τις είχαν φτιάξει και κοιμόντουσαν μέσα. Ακόμα εξάλλου, δεν υπήρχε τίποτα, ούτε ενοικιαζόμενα δωμάτια, ούτε τίποτα. Ωραία ήταν. Και είχε, πώς να σου πω, από αρχαιολογική πλευρά το ενδιαφέρον του, γιατί μόλις βουτήξεις απέναντι από εκεί που είναι οι σπηλιές, στην άλλη πλευρά της παραλίας, έχει μια ολόκληρη πολιτεία μέσα, κάτω απ’ το νερό. Όπως είναι η πλαγιά με τις σπηλιές, από την πίσω πλευρά έχει μια παραλία που φτάνει μέχρι την Αγία Γαλήνη. Εκεί, ένα βράδυ, είδα και εκατοντάδες χελώνες να βγαίνουν από τη θάλασσα για να γεννήσουν στην αμμουδιά. Ήταν ωραίο αυτό, γιατί κάπου καταλαβαίνεις κάτι άλλο σε τέτοιες περιπτώσεις.

Με τους γονείς σου όλα εκείνα τα χρόνια, τί σχέσεις είχες;
Κοίταξε, μέχρι να μεγαλώσω, ήταν καλές. Μέχρι το ροκ εν ρολ ήταν καλές. Από εκεί και πέρα, δεν μπορώ να πω ότι ήταν καλές, τουλάχιστον σε επιφανειακή βάση. Πού και πού βλεπόμασταν, μιλάγαμε. Γιατροί και οι δυο. Απλά η μητέρα μου είχε πάθει ένα ατύχημα το ’60, τη χρονιά που τελείωνα το σχολείο – ξέρεις, δεν υπάρχει οικογένεια χωρίς τραγωδία – και έμεινε οχτώ μήνες σε κώμα. Ο πατέρας μου παραιτήθηκε από τη δουλειά του που ήταν διευθυντής στον Ευαγγελισμό στο καρδιολογικό, μήπως και τη σώσει. Την έσωσε, πήγαν στη Γερμανία, όπου έκανε εκεί εγχειρήσεις και μετά από ενάμισι χρόνο κατάφερε να ξαναμιλήσει, να αρθρώσει λόγο. Οπότε όπως καταλαβαίνεις, αυτό τους κατέστρεψε τη ζωή. Την έσωσε όμως. Ευτυχώς το μυαλό της ήταν μέχρι τέλους εντάξει. Η δυσκολία ήταν περισσότερο σωματική.

Ο ΕΞΑΔΑΚΤΥΛΟΣ

Ας περάσουμε τώρα σε ένα άλλο κεφάλαιο της μουσικής σου πορείας, ένα κεφάλαιο που ξεκίνησε από τη Θεσσαλονίκη με το όνομα “Εξαδάκτυλος”. 
Ναι, πλάκα είχε κι αυτό. Είχαμε εμφανιστεί για πρώτη φορά σε ένα μαγαζί στη Θεσσαλονίκη δε θυμάμαι πώς το έλεγαν. Και με ρωτάει ο ιδιοκτήτης τί όνομα να βάλει στη μαρκίζα. Λέει, πώς το λένε το συγκρότημα; Λέω, Εξαδάκτυλος. Σιωπή από την άλλη μεριά της γραμμής, μιλούσαμε στο τηλέφωνο. Λέει μετά από λίγο, τίποτα άλλο δεν έχετε να βάλουμε; Λέω, τί άλλο, έτσι είναι το όνομα. Ξένιζε όσο να ‘ναι. Στη Θεσσαλονίκη είχαμε πάει ο Δουκάκης, ο Πολίτης, ο Τριανταφύλλου και ο Αλαχαδάμης. Ο Δαπέρης είχε πάει μετά στην Αγγλία και στη συνέχεια έφτιαξε τους Πελόμα Μποκιού. Με τον Δαπέρη είχαμε γράψει μαζί το “Σούπερ Μάρκετ”, εκείνος τη μουσική κι εγώ τα λόγια.

Και βέβαια, υπάρχει και εκείνη η φοβερή ιστορία με τη δεύτερη σύζυγό σου, τη Λίλη. 
Ναι, η ιστορία περί φόνου. Σατανικός εγκέφαλος διεθνούς σπείρας λαθρεμπόρων ναρκωτικών! Αυτός ήταν ο επίσημος τίτλος μου. Και βέβαια, έβαλα να τη σκοτώσουν, κατάλαβες; Δηλαδή, τί άλλο θέλεις; Με τον ανακριτή κατά διαβολική σύμπτωση να είναι συγχωριανός της πεθεράς! Δε λες ευτυχώς που δεν ήταν ακόμα Χούντα, γιατί θα με είχαν θάψει κανονικά; Δεν υπάρχει λογική.

Και είπαμε, το βασικό εγγενές χαρακτηριστικό του ανθρώπου είναι η βλακεία. Σε σχέση φυσικά με τα άλλα ζώα και πώς αυτά διαχειρίζονται τη ζωή τους. Κανένα άλλο ζώο δεν κάνει τόση ζημιά και στους γύρω και στον εαυτό του. Άρα, πού είναι η εξυπνάδα; Εντάξει, υπάρχει και η εξυπνάδα, γιατί βλέπεις, είναι εφευρετικό ζώο ο άνθρωπος, έχει απ’ όλα ο μπαχτσές. Αλλά, στη βάση, στον πυρήνα ας το πούμε, υπάρχει η εγγενής βλακεία. Και η ματαιοδοξία.

ΕΝΑΣ ΕΦΗΒΟΣ 81 ΕΤΩΝ!

Πέρυσι, όταν είχαμε κάνει τη συνέντευξη μαζί με τον Κώστα Μανιάτη, ενόψει της συναυλίας για τα 80 σου χρόνια, μας είχες βάλει να ακούσουμε πολλά τραγούδια από πρόβες που κάνατε και για να είμαι ειλικρινής, είχα εντυπωσιαστεί. Η ερώτησή μου είναι η εξής: Όταν ένας άνθρωπος είναι 80 ετών, τι είναι αυτό που τον κάνει να νιώθει τόσο νέος, ώστε ξαφνικά, μέσα σε δέκα τραγούδια να βρίσκεις κυριολεκτικά τα πάντα: blues, R&B, soul, ηλεκτρικό blues, εκπληκτικές ενορχηστρώσεις και καταπληκτικούς μουσικούς;
Έλα ντε; Τώρα κάθε χρόνος είναι σαν δέκα χρόνια. Στη ζωή δυο πράγματα είναι σταθερά. Ο θάνατος και η μουσική. Και υπάρχει κι ένα τρίτο, ο έρωτας, που παίζει. Ο έρωτας παίζει, η μουσική δεν παίζει, είναι σταθερή. Ο θάνατος ξέρουμε ότι θα έρθει κάποια στιγμή, είναι μάταιο δηλαδή να κάθεσαι να σκέφτεσαι, μα-μου, πώς θα πεθάνω. Όχι πως δε γίνεται, το μυαλό από μόνο του πάει εκεί κάποιες φορές. Αλλά άμα κάτσεις και κολλάς, ποιος ο λόγος, είναι μάταιο.

Ενώ η μουσική είναι μεγάλη παρηγοριά. Γι’ αυτό θεωρείται – κατ’ εμέ αλλά και από πολλούς άλλους – η πιο σπουδαία των τεχνών. Και που είναι προσιτή σε όλους. Δε νομίζω να υπάρχει, εντάξει, μπορεί να υπάρχουν αφού απ’ όλα έχει ο μπαχτσές, αλλά πόσοι να είναι οι άνθρωποι που δε γουστάρουν τη μουσική; Άλλο το να μην παίζουν. Αλλά κι αυτό ακόμα είναι προσιτό, υπάρχουν πολλοί τρόποι για να εκφραστείς μουσικά, λίγο πολύ όλοι οι άνθρωποι το έχουν. Και είναι κάτι παρήγορο για τους ανθρώπους η μουσική. Εμένα δε ακόμη περισσότερο, γιατί στα 80 μου, όταν παίζω μουσική, δεν καταλαβαίνω τίποτα, ξανανιώνω. Εντάξει, μην υπερβάλλω, στις 3-4 ώρες θα κουραστώ, αλλά παίζουμε, πάνω από τρεις ώρες. Μπορώ να σου πω ότι πιο πολύ κουράζονται οι νεώτεροι, παρά εγώ.

Δεν είναι κρίμα που τόσες ιδέες, τόσα τραγούδια, δεν έχουν γίνει δισκογραφία;
Ε, αυτό κάνουμε τώρα, ενάμισι, δυο χρόνια σχεδόν, ηχογραφούμε. Και στο στούντιο, αλλά γράφουμε και τα live. Είμαστε στη διαχείριση αυτή τη στιγμή, δηλαδή remix κλπ. Φαντάζομαι και βινύλιο και CD και μέσω του διαδικτύου. Ελπίζω κάποια κομμάτια τουλάχιστον να τα βγάλουμε μέσα στο 2024. Για να βάλω κι εγώ στον εαυτό μου κάποιο deadline, ας πούμε μέχρι το καλοκαίρι.

Πόσο διαφορετική είναι η αίσθηση όταν βγαίνεις να τραγουδήσεις μπροστά σε 10.000 κόσμο ή σε ένα μικρό μπαράκι με 100 άτομα;
Στην ουσία δεν είναι και πολύ διαφορετικά, απλά στον μικρό χώρο είναι πιο οικογενειακά, πιο αγαπησιάρικα, πιο μεταξύ μας που λένε. Entre nous που λέγαμε πιο παλιά όταν χρησιμοποιούσαμε γαλλικές εκφράσεις. Το καθένα έχει το δικό του γούστο. Το μικρό έχει και πιο πολλή ζεστασιά, το μεγάλο είναι πιο διασκεδαστικό καμιά φορά.

ΟΙ ΚΑΛΕΣΜΕΝΟΙ ΣΤΟ ΚΥΤΤΑΡΟ (19 & 20/1/2024)

Θα μου πεις δυο λόγια για τους καλεσμένους σου στις δυο συναυλίες, αυτούς που θα παίξουν μαζί σου;
Τον Μανώλη τον Μητσιά τον ξέρουμε όλοι, φίλος από παλιά. Έχουμε παίξει παρέα, ο Μανώλης, η Τάνια η Τσανακλίδου, η Μαρίζα Κωχ και ο Δημήτρης ο Κατοίκος, στο “Θεμέλιο”, παλιά το ’75. Πάμε πολύ πίσω δηλαδή. Μετά είναι οι Απροσάρμοστοι 2.1. Πώς λέμε ΣΥΡΙΖΑ και Νέα Αριστερά, έτσι είναι και οι Απροσάρμοστοι. Οι παλιοί που διασπάστηκαν και ένα μέρος από αυτούς που συνεχίζουν με αυτή την ονομασία.

Από τους παλιούς, σε αυτό το σχήμα έχουμε τον Οδυσσέα τον Γαλανάκη, κιθαρίστα και τον μπασίστα, τον Αλέκο τον Αράπη. Περνάμε στους Thee Holy Strangers, το γκρουπ του Alex K. από τους Last Drive. Τέλος, να πω ότι δυστυχώς η Μαρία Αριστοπούλου δεν θα μπορέσει να έρθει για λόγους υγείας. Είναι παλιά φίλη, πολύ καλή τραγουδίστρια, μπορεί να μην είναι πολύ γνωστή στο ευρύ κοινό, αλλά είναι σημαντική παρουσία. Ελπίζω να την έχουμε μαζί μας κάποια στιγμή στο μέλλον.

ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΡΟΚ ΤΟΤΕ & ΣΗΜΕΡΑ

Με την ευκαιρία της αναφοράς σε μια τόσο ιστορική μπάντα όπως οι Last Drive, ήθελα να σε ρωτήσω τη γνώμη σου και για άλλα συγκροτήματα που ξεπήδησαν στα 80s και τα 90s, όπως οι Τρύπες, τα Ξύλινα Σπαθιά, τα Διάφανα Κρίνα κλπ. 
Κοίταξε, πού και πού βγαίνουν ωραία τραγουδάκια. Από κει και πέρα, οι Τρύπες, ο Αγγελάκας, είναι που έχει βάλει μια σφραγίδα, που έχει αφήσει ένα αποτύπωμα, αλλά και τ’ άλλα τα παιδιά έχουν βγάλει τραγούδια που είναι πια κλασικά στην ελληνική δισκογραφία.

Σήμερα τί πιστεύεις; Βγαίνουν τέτοιου επιπέδου μπάντες;
Εγώ πιστεύω ότι υπάρχουν, απλά μπορεί να μην τις πολυακούμε. Υπάρχει πολύ πράμα, νομίζω απ’ όλα, απλά κυριαρχεί, τι να πω τώρα. Κοίτα, το σκεφτόμουνα, καμιά φορά τα κείμενα δεν είναι άσχημα, αλλά όταν τα βάλεις σε άσχημη μουσική, γίνονται κι αυτά άσχημα. Γιατί και το κείμενο, είναι ανάλογα πώς θα το εκφράσεις. Σήμερα ακούγονται κυρίως αυτά τα μελοδραματικά καψουροτράγουδα, δεν είμαι πολύ φαν εννοείται, και από εκεί και πέρα, τι να πω, για ραπ, για τραπ, είπαμε, τα κείμενα μπορεί καμιά φορά να έχουν ενδιαφέρον, αλλά η μουσική είναι τόσο “βιομηχανική” που δεν με τραβάει. Εντάξει, είμαι και παλιός, γούστα είναι αυτά.

Για τα λεγόμενα “έντεχνα” συνεχίζεις να έχεις την ίδια άποψη;
Ναι, η κλαψομουνία δε με πάει. Κι εκεί, και στα έντεχνα υπάρχουν ενδιαφέροντα πράγματα, αλλά το σύνολο, ξέρεις, το είπαμε, η κλαψομουνία δε με πάει.

Η ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΤΗ ΜΟΥΣΙΚΗ ΤΟΤΕ & ΣΗΜΕΡΑ

Να βγούμε από τα σύνορα. Θεωρείς ότι το σημερινό ροκ στο ευρύτερο πλαίσιο, έχει χάσει τον δρόμο του, επειδή σε μεγάλο βαθμό ξέκοψε από τις ρίζες του που είναι το μπλουζ; 
Κατά κάποιο τρόπο ναι. Όχι σαν είδος μουσικής ακριβώς, αλλά στο πνεύμα της. Απλά υπάρχει πολύ μεγάλη παραγωγή και πολλά πράγματα χάνονται μέσα στον σωρό. Πάντα βγαίνουν και θα συνεχίσουν να βγαίνουν και όμορφα τραγούδια και επαναστατικά – χωρίς να φαίνονται τόσο πολύ – τραγούδια, αλλά και πολλές μαλακίες. Από εκεί και πέρα, είναι όλα ανοιχτά πλέον. Παλιά, για να ακούσεις τη μουσική που ήθελες, έπρεπε να πας να αγοράσεις ένα δισκάκι.

Τώρα κάθεσαι στο σπίτι σου σε μια πολυθρονίτσα, ανοίγεις ένα μηχάνημα και έχεις πρόσβαση σε χιλιάδες τραγούδια. Το οποίο είναι και καλό και κακό. Ουδέν κακόν αμιγές καλού δηλαδή. Γιατί η πολλή πληροφορία πήζει το “καφασωτό” και θέλει καθάρισμα! Παλιά είχαμε τον Σωτήρη τον “κρανιολόγο”, ταξιτζής το επάγγελμα, ο οποίος σου εξηγούσε: Κόβεις το καφασωτό (σ.σ. το κεφάλι!), το βάζεις σ’ ένα κοτέτσι δυο τρεις μέρες και το κάνουνε λαμπίκο οι κοτούλες και μετά το επανατοποθετείς! Και ξελαμπικάρεις! Από το Βυζάντιο κι αυτός.

Λύσε μου μια απορία. Στα live που κάνετε τα τελευταία χρόνια, το κοινό τι ηλικίες έχει;
Έχει απ’ όλα. Έχει δηλαδή παλιούς, αλλά οι περισσότεροι είναι πιτσιρικάδες από 14-15 μέχρι 30, 40. Και είναι κάτι που μου αρέσει. Κοίταξε, δεν υπάρχουν και πολλοί ογδοντάρηδες για να έρθουν στις συναυλίες.

ΜΙΚΡΗ ΔΙΣΚΟΓΡΑΦΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑ

Άλλη μια κλασική ερώτηση είναι γιατί μετά από τόσα χρόνια πορείας στη μουσική, η δισκογραφική σου παρουσία είναι τόσο μικρή;
Έλα ντε. Να σου πω γιατί. Άπαξ και σκεφτώ κάτι, το παίξω στην κιθάρα και το πω μόνος μου, αυτό ήτανε. Από εκεί και πέρα, αν θα βγει, αν θα ακουστεί, είναι άλλο καπέλο και δε με πολυαπασχολεί να σου πω την αλήθεια. Άπαξ και το σκέφτηκα, τελείωσε. Θα μου άρεσε, μόλις σκεφτώ ένα τραγουδάκι, να μπω στο στούντιο και να το γράψω κατευθείαν, αλλά δεν ξέρω. Άσε που και με τις δισκογραφικές δεν τα είχα ποτέ πολύ καλά, δεν είμαι δηλαδή το είδος ή ο τύπος που θα ικανοποιεί αυτά που θέλουν ή ζητάνε.

Από τον χώρο της μουσικής έχεις γνωρίσει αμέτρητους ανθρώπους. Διατηρείς πραγματικές φιλίες;
Τώρα είπες μεγάλη κουβέντα. Πραγματικοί φίλοι… έχω χάσει και πολλούς. Ανάμεσά τους τον Πολύτιμο, τον Σπυρόπουλο, τον Κουτρουμπούση, τον Μακρή, πολλούς. Ναι, έχω κάποιους καλούς φίλους ακόμα, που κι εγώ τους αγαπάω, κι αυτοί κι αυτές με αγαπάνε ισότιμα.

Ο ΣΑΒΒΟΠΟΥΛΟΣ, ΟΙ ΣΚΥΛΟΙ & ΟΙ ΕΝΤΕΧΝΟΙ

Η άποψή σου για τον Σαββόπουλο;
Κοίταξε, όταν από μικρό – μια και μιλάμε για bullying και τέτοια – από το δημοτικό, σε φωνάζουν “Νιόνιο ψώνιο”, σίγουρα κάτι μένει. Δεν ξέρω πώς προήλθε αυτή η μεταμόρφωσή του, η “ιανική” του μεταμόρφωση, αλλά είναι σαν να φτύνει το παρελθόν του. Τα ύστερα τιμούν τα πρώτα, όχι το αντίστροφο. Και τα “ατιμούν” κιόλας. Δηλαδή είναι σαν να ατιμάζει αυτά που έγραψε. Σίγουρα έχει γράψει ωραία τραγούδια, εκτιμώ κάποια ή μάλλον πιο σωστά, μου αρέσουν. Έχω δουλέψει με τον Σαββόπουλο ένα χειμώνα, στον “Σκορπιό”, το ’79-’80.

Είχες πει κάποτε ότι σου αρέσουν οι “σκύλοι” γιατί είναι ορίτζιναλ, σε αντίθεση με τους έντεχνους γιατί είναι δήθεν. 
Ναι, βέβαια τώρα υπάρχουν και σκύλοι δήθεν. Στους σκύλους υπάρχει αυτό το λαϊκό χιούμορ, που στο έντεχνο δεν υπάρχει. Εκεί έχουμε λογιότητα και σοβαροφάνεια μέχρι που δεν πάει άλλο. Αλλά εντάξει, κατά περίπτωση, μην τσουβαλιάζουμε τα πράγματα. Σε όλους τους χώρους υπάρχουν καλοί και κακοί. Εγώ επειδή δεν μπορώ να τα πολυξεχωρίζω, θέλω η μουσική να είναι μία. Και όλα, ακόμα και τα μπλουζόφερτα, τα ξενόφερτα, σαν άκουσμα, μέσα μου καμιά φορά – και μαζί με τα υπόλοιπα παιδιά – το “μεταφράζω” σε ελληνικά. Λέω ας πούμε, εδώ είναι καλαματιανός, εδώ είναι μπάλος κλπ.

ΠΕΡΙ ΡΑΔΙΟΦΩΝΟΥ ΓΕΝΙΚΩΣ

 Ραδιόφωνο ακούς; 
 Μπα, πολύ λίγο. Παλιότερα άκουγα, ναι. Τώρα από τη μια είναι η λίστα που έχει σκοτώσει το ραδιόφωνο, από την άλλη, έχω άλλες δουλειές. Όταν είσαι 81, ξέρεις ότι έχεις λιγότερα να ζήσεις από αυτά που έζησες. Οπότε έχω διάφορα που με γεμίζουν. Ή να διαβάσω κάτι, ή να ασχοληθώ να φτιάξω κανένα τραγουδάκι από αυτά που μου έρχονται στο κεφάλι, ή ένα riffάκι στην κιθάρα. Το διάβασμα μου αρέσει πολύ. Μου αρέσουν διάφορα περίεργα που πετυχαίνω από δω κι από κει.

Η beat λογοτεχνία σου αρέσει;
Ναι, κάποια πράγματα μου άρεσαν. Σίγουρα με άγγιξε, άλλωστε έχω μεταφράσει Γκίνσμπεργκ, έχω μεταφράσει Μπάροουζ.

Έχεις κάνει αρκετά χρόνια ραδιόφωνο. Ποιο είναι αυτό το “μαγικό” που κάνει το ραδιόφωνο να ξεχωρίζει απέναντι στα υπόλοιπα μέσα;
Καταρχήν δεν υπάρχει ο φασισμός της εικόνας. Μπορεί να σου κεντρίσει τη φαντασία και να το σκεφτείς όπως θέλεις το πράγμα. Οπότε από αυτή την πλευρά υπάρχει ένα θετικό στοιχείο. Έχει μια ξεχωριστή αμεσότητα. Ενεργοποιεί τη φαντασία σου. Είχα γνωρίσει τον Πετρίδη, ήδη από τα μέσα της δεκαετίας του ’60, με τις συναυλίες με τα συγκροτήματα. Καμιά φορά τον άκουγα, όχι όμως πάρα πολύ. Είναι λίγο τουρλού-τουρλού ο Γιάννης. Από την άλλη, δεν αγγίζει τα κοινωνικοπολιτικά θέματα. Εμένα με ενδιαφέρουν αυτά, οπότε…

ΑΠΟ ΤΟ “ΕΛΑ ΣΤΟ ΘΕΙΟ” ΣΤΟ ΡΕΜΠΕΤΟΡΟΛΛ

Τα ονόματα στις ραδιοφωνικές σου εκπομπές, έχουν το δικό τους ενδιαφέρον.
Ναι, ξεκίνησα με το “Έλα στο θείο”, εμπνευσμένο από την ταινία του Μίμη Φωτόπουλου, τον οποίο είχα γνωρίσει, ήταν φίλος με τον πατέρα μου. Ακολούθησε “ο θείος Νώντας στα μικρά παιδιά”, μετά το “Μυστήριο τραίνο”, εμπνευσμένο από το “Mystery train” του Junior Parker που το είχε πει μετά και ο Έλβις, αλλά και από το ομώνυμο βιβλίο του Greil Marcus (Mystery train: Images of America in Rock’n’Roll music). Στη συνέχεια είχαμε το “Πέτρα που κυλάει, χόρτα δε μαζεύει” και κατόπιν, στο Τρίτο, μετά τη φυλακή του ’78, όπου ο Χατζιδάκις μου είχε δώσει το ελεύθερο να “κάνω ό,τι θέλω”.

Και είχε βγει η Βραδυνή με τίτλο “Από τον Κορυδαλλό κατευθείαν στο Τρίτο”! Ενώ στην Απογευματινή, το ’76, είχαν βάλει τίτλο μπροστά “Στο σκαμνί για φόνο ο Πουλικάκος”. Ωραίος τίτλος! Τώρα θυμήθηκα και τον Rock FM, που κάποια φορά είχα βάλει Zappa και είχε αναστατωθεί το οικοδόμημα! Τι να πεις. Από το ροκ, δυστυχώς έχουμε φτάσει στο “πολύ ροκ σε βλέπω απόψε χρυσή μου”! Γι’ αυτό και δεν το χρησιμοποιώ σαν όρο πλέον. Εμείς παίζουμε ρεμπετορόλλ! Τη μουσική που παίζουμε, την έχω ορίσει ως ρεμπετορόλλ. Ακούγεται και σαν φάρμακο, ε; Είναι κιόλας!

ΟΙ CHARACTERS ΚΑΙ ΟΙ VELVET

Θυμάμαι, όταν άκουγα στην εφηβεία μου τον “θείο Νώντα”, συχνά διάβαζες και αποσπάσματα από διάφορα βιβλία. 
Ναι, διάβαζα Κουτρουμπούση, Εμπειρίκο, Εγγονόπουλο, Κόντογλου και άλλους. Τον Παγκανίνι. Τον ήξερα προσωπικά τον Παγκανίνι. Τον ξέραμε όλοι εκείνη την εποχή, ήτανε ο Παγκανίνι, ο Τσάκα Τσούκας, ο Βάγκος ο Μπαμπάλαρος, ο Άλεν Ντάλες Μάτσον Ντάλερς, ένας με ξηρούς καρπούς ήταν αυτός. Ο Παγκανίνι είχε ένα βιολί και γύριζε στην Πλάκα, έβγαζε και μια εφημεριδούλα τότε, που έγραφε διάφορα, λαϊκή ψυχεδέλεια. Είχε διάφορους τότε, characters.

Πες μου έναν καλλιτέχνη ή ένα συγκρότημα, με το οποίο θα ήθελες πολύ να είχες παίξει. 
Οι Velvet! Οι Velvet Underground. Με τους Stones σίγουρα, με τους Kinks, με πολύ κόσμο. Δεν είναι ένας και δυο. Αυτούς που ανέφερα, είναι οι βάσεις μου. Και το μπλουζ βέβαια. Με όποιον και να παίξεις στο μπλουζ, είναι μεγάλη ιστορία. Με τον Γκραβενίτη ας πούμε, παρά λίγο, αλλά τελικά δεν έτυχε.

ΤΟΝ ΠΙΛΑΛΑ ΤΟΝ ΑΓΑΠΑΩ ΠΑΝΤΑ

Το κεφάλαιο Πουλικάκος-Πιλάλας έχει κλείσει για πάντα;
Έτσι φαίνεται. Τον έχω χάσει. Είμαστε εκτός επαφής για χρόνια τώρα. Εντάξει, ξέρεις, έκαστος εφ’ ω ετάχθη. Τον αγαπάω πάντα, δεν υπάρχει θέμα. Υπάρχουν εποχές και εποχές, καταστάσεις και καταστάσεις και είπαμε, ο καθένας όπου τον πάει το κεφάλι του.

Μου έλεγε ένας φίλος, ότι τότε που παίζατε μαζί με τον Πιλαλί, κάθε φορά που ερχόταν να σας δει, του είχε κάνει εντύπωση το γεγονός ότι εσύ είχες πάντα μπροστά σου ένα πακέτο Marlboro και ένα πακέτο Winston και κάπνιζες μια απ’ το ένα και μία απ’ το άλλο!
Βίτσια εποχιακά! Κάπνιζα πολύ τότε. Αλλά κάπνιζα και τις δυο μάρκες. Δεν έχουν απαντήσεις αυτές οι ερωτήσεις, δεν υπάρχει γιατί. Γιατί έτσι!

ΚΑΙ ΤΡΙΑ ΣΧΟΛΙΑ ΠΕΡΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

(Η ανοιχτή τηλεόραση που παίζει δίχως ήχο, δείχνει ένα ρεπορτάζ για το θέμα των ημερών με τα ομόφυλα ζευγάρια). Ποια η άποψή σου για το θέμα; 
Να αφήσουν τους ανθρώπους ελεύθερους. Αυτά είναι καραγκιοζιλίκια. Εγώ πιστεύω ότι μετά από αυτό που είπε ο Μητσοτάκης, να υπάρχει και “η αξιοπρεπής στάση της αποχής”, ότι θα προτιμούσε να μην περάσει αυτό το νομοσχέδιο. Εγώ έτσι πιστεύω, ξέροντας και τί καργιόληδες είναι αυτά τα κολεγιόπαιδα. Έχω κάνει κι εγώ στο Κολέγιο και τους ξέρω από μέσα τί κουμάσια είναι. Αλλά το χρησιμοποιεί αυτό ούτως ή άλλως, σαν στάχτη στα μάτια. Από πίσω οργιάζουν.

Ένα σχόλιο για την κυβέρνησή μας;
Γάμησέ τα! Βάρα τον ένα, χτύπα τον άλλο. Ας προσέχαμε. Πώς το λέει ο άλλος να δεις. Φοβάμαι περισσότερο αυτούς που είναι ικανοί για όλα, παρά τους ανίκανους…

Αφού φτάσαμε στην πολιτική, πριν κλείσω το μικρόφωνο, θα ήθελα και ένα σχόλιό σου για τις εξελίξεις στον ΣΥΡΙΖΑ.
Γ@μησέ τα! Είμαι Λάκων βλέπεις και τα λέω με δυο λόγια συνήθως. Ας προσέχαμε. Δυστυχώς η βλακεία του ανθρώπου είναι πανταχού παρούσα. Δεν ξέρω αν ο διάολος έχει πολλά ποδάρια, η βλακεία σίγουρα έχει πάμπολλα!

Ο ΠΟΥΛΙΚΑΣ ΚΑΙ ΟΙ “ΓΕΙΑ ΣΟΥ ΤΑΚΗ”

Ήρθε η ώρα να σας συστήσουμε την παρέα του Μήτσου, το συγκρότημα, το οποίο ονομάζεται “Γειά σου Τάκη”. Όπως λέει και ο ίδιος ο Πουλίκας (γνωστός και ως Γέρων Παλούκιος), “μουσικλήδες, ρεμπετορολλίστες, απαξάπαντες”! Πρόκειται για τους:
– Βασίλης Σπυρόπουλος ηλ. κιθάρα, φωνητικά
– Βαγγέλης Χάνος ηλ/ακ. κιθάρα, φωνητικά
– Γιώργος “Pfeffer” Πιπέρης ηλ. κιθάρα, φωνητικά
– Κώστας “Choir master” Κούβδος slide κιθάρα, φυσαρμόνικα
– Χαράλαμπος “Μπάμπης” Παρίτσης ηλ. βιολί
– Αφροδίτη “Τίτη” Ρήγα πλήκτρα, κρουστά, φωνητικά
– Ντίνος “Zoom” Ζούμπερης ηλ. μπάσο, φωνητικά
– Παναγιώτης “Τσίκο” Κατσικιώτης τύμπανα, φωνητικά
– Γέρων Παλούκιος φωνή, ηλ. κιθάρα, κρουστά, φωνητικά

Μαζί, και τα επίτιμα μέλη τους:
– Μάρθα Μαυροειδή ηλ. λάφτα, ηλ. σάζι
– Άλεξ “Boogie-man” Μυλωνάς ηλ. πιάνο, φωνητικά
– Κωστής Βαζούρας alto sax
– Αντρέας Μνιέστρης alto sax
– Θέκλα Τσελεπή ντέφι, φωνητικά

SPECIAL GUESTS:
– ΑΠΡοΣΑΡΜΟΣΤΟΙ Α 2.1
– Thee Holy Strangers
– και ο Μανώλης Μητσιάς στις 19/1.

Κύτταρο – Ηπείρου 48 & Αχαρνών – τηλ. 210-8224134
www.kyttarolive.gr

* Φωτογραφίες: Andreas Papakonstantinou / Tourette Photography
* Ευχαριστώ τον Μανώλη Νταλούκα για την ευγενική παραχώρηση φωτογραφιών από το προσωπικό του αρχείο.

* Βίντεο: Δημήτρης Πουλικάκος & Μανώλης Μητσιάς (Κύτταρο, Γενάρης 2023).

* Βίντεο: Δημήτρης Πουλικάκος & Alex K (Κύτταρο, Γενάρης 2023)