ΣΟΔΟΜΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΔΙΑΣΤΡΟΦΗ: ΕΝΟΧΟΙ ΟΣΟ ΖΟΥΣΑΝ, ΑΘΩΟΙ ΟΤΑΝ ΠΕΘΑΝΑΝ

Η χάρη μετά θάνατον είναι μια συμβολική πράξη και η αξία της μόνο ως τέτοια μπορεί να λογιστεί. Ίσως να είναι μια παρηγοριά για τους απογόνους του ανθρώπου που πέθανε “ατιμασμένος” ή μία πράξη δικαίωσης για να ενισχύεται έμμεσα η αίσθηση ότι η ζωή δεν τελειώνει κατ’ ανάγκη με τον θάνατο κάποιου. Όπως και να ‘χει, είναι κάτι που συμβαίνει.

Μπορεί για κάποιους όλα αυτά να μοιάζουν μάταια και χάσιμο χρόνου, όμως έχουμε δει άλλους να μάχονται για αυτά. Έχουμε δει νομικούς να δίνουν μάχες σαν οι πελάτες τους να βρίσκονται εν ζωή, να κάθονται στο ειδώλιο δίπλα τους και όχι σε κάποιον τόπο αναπαύσεως.

Ακολουθούν πέντε ανάλογες διάσημες περιπτώσεις ανθρώπων που δικαιώθηκαν νομικά μετά τον θάνατό τους.

ΟΣΚΑΡ ΟΥΑΙΛΝΤ

Μπορεί σήμερα ο Όσκαρ Ουάιλντ να χαιρετίζεται ως ένας από τους μεγαλύτερους συγγραφείς που έβγαλε ποτέ η Ιρλανδία, αλλά οι άνθρωποι δεν είχαν πάντα την ίδια θετική γνώμη για αυτόν. Στην πραγματικότητα, μετά από μια δίκη που γνώρισε πολύ μεγάλη δημοσιότητα στην εποχή της, ο Ουάιλντ καταδικάστηκε ως “ένοχος για ομοφυλοφιλικές πράξεις” και πέρασε δύο χρόνια σκληρής εργασίας στα κάτεργα. Μετά από τη φυλάκισή του δεν ήταν ποτέ ξανά ο ίδιος άνθρωπος. Αυτή η περιπέτεια τον έκανε σκιά του εαυτού του και τον οδήγησε στον θάνατό λίγο αργότερα.

Όλη αυτή η άσχημη ιστορία ξεκίνησε εντελώς απροσδόκητα. Το 1895, ο Μαρκήσιος του Κουίνσμπερι κατήγγειλε δημοσίως τον θεατρικό συγγραφέα ότι “ποζάρει σαν σοδομιστής”, επειδή είχε μυστικές επαφές με τον γιο του, τον Λόρδο Άλφρεντ Ντάγκλας. Ο Ουάιλντ αποφάσισε να τον παραπέμψει στο δικαστήριο για συκοφαντική δυσφήμιση, αλλά αυτό του γύρισε εντελώς μπούμερανγκ, επειδή ο Μαρκήσιος προσκόμισε στοιχεία για να υποστηρίξει την αλήθεια του. Η κατηγορία εναντίον του Μαρκήσιου έπαυσε και ο Ουάιλντ συνελήφθη στη συνέχεια για σοδομισμό και “ωμή απρέπεια”. Κρίθηκε ένοχος και του επιβλήθηκε η μέγιστη ποινή των δύο ετών εργασίας, μια διαδικασία που τον άφησε αδύναμο και άρρωστο.

Αφότου αποφυλακίστηκε, ο Ουάιλντ μετακόμισε στη Γαλλία και πέθανε από μηνιγγίτιδα τρία χρόνια αργότερα, αν και το τι προκάλεσε την ασθένεια είναι ακόμα θέμα συζήτησης.

Το 2017, ο Όσκαρ Ουάιλντ και δεκάδες χιλιάδες άλλοι άνδρες που έζησαν παρόμοιες καταστάσεις έλαβαν χάρη μετά θάνατον, μετά την έναρξη ισχύος του λεγόμενου “νόμου του Τούρινγκ”- ενός νόμου που θα μάθουμε στη συνέχεια την ιστορία του.

ΡΟΜΠΕΡΤ ΛΗ

Μετά τον Αμερικανικό Εμφύλιο, ο Πρόεδρος Λίνκολν, εξέδωσε γενική αμνηστία στους Νότιους, εφόσον αποδέχονταν την κατάργηση της δουλείας και υπέγραφαν τον όρκο “να υποστηρίζουν πιστά, να προστατεύουν και να υπερασπίζονται το Σύνταγμα των Ηνωμένων Πολιτειών και την Ένωση Κρατών βάσει αυτού”.

Υπήρχαν μερικές εξαιρέσεις, ωστόσο, συμπεριλαμβανομένων αξιωματικών που ήταν στον στρατό και παραιτήθηκαν προκειμένου να ενταχθούν στις δυνάμεις του Νότου. Θα μπορούσαν ακόμα να λάβουν χάρη, απλώς έπρεπε να υποβάλουν οι ίδιοι απευθείας την αίτηση.

Ο στρατηγός Ρόμπερτ Λη, ο άνθρωπος που ηγήθηκε του στρατού των Νοτίων, ήταν ανάμεσά σε αυτούς. Δέχτηκε να ορκιστεί και να κατέθεσε την αναφορά, αλλά, κατά κάποιο τρόπο, αυτή η αναφορά κάπου “παράπεσε” και “χάθηκε” στην πορεία.

Μέχρι και σήμερα, η ευθύνη βαραίνει τον τότε υπουργό Εξωτερικών, Ουίλιαμ Σιούαρντ. Τίποτα δεν χάθηκε ούτε παράπεσε. Απλώς ο υπουργός σε μια τελευταία προσπάθεια να κάνει καψόνι στον ηττημένο πια στρατηγό, πήρε την αίτησή του και την έδωσε σε έναν φίλο του ως ενθύμιο, ενώ έδωσε εντολή στους υφιστάμενούς του να “χάσουν” τον όρκο κάπου στα αρχεία του Στέιτ Ντιπάρτμεντ.
Λίγα χρόνια αργότερα, ο διάδοχος του Λίνκολν, Άντριου Τζόνσον, εξέδωσε μια δεύτερη αμνηστία η οποία αφαιρούσε αυτές τις εξαιρέσεις. Για κάποιο λόγο όμως, ο Λη δεν έκανε ποτέ follow up την αρχική του αίτησή και πέθανε το 1870 χωρίς να έχει τυπικά την αμερικανική ιθαγένεια.

Σχεδόν εκατό χρόνια αργότερα, ένας αρχειονόμος που έψαχνε κάτι άλλο μέσα στα Εθνικά Αρχεία, βρήκε τον χαμένο όρκο του στρατηγού. Μετά από πέντε ακόμη χρόνια εξαντλητικής γραφειοκρατίας, ο Πρόεδρος Τζέραλντ Φορντ υπέγραψε το ψήφισμα του Κογκρέσου στις 5 Αυγούστου 1975, με το οποίο χορηγήθηκε χάρη στον Ρόμπερτ Λη και αποκατέστησε πλήρως την υπηκοότητά του.

ΟΙ ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΤΟΥ ΓΚΡΟΒΕΛΑΝΤ

Ένα ιδιαίτερα σκοτεινό κεφάλαιο στην ιστορία της πολιτείας της Φλόριντα ήταν η υπόθεση που έμεινε γνωστή ως “Groveland Four”.

Το 1949, τέσσερις μαύροι έφηβοι κατηγορήθηκαν ότι βίασαν μια λευκή γυναίκα και ότι επιτέθηκαν στον σύζυγό της στην μικρή πόλη του Γκρόβελαντ. Ένας από αυτούς, ο Έρνεστ Τόμας, τράπηκε σε φυγή αλλά στη συνέχεια πιάστηκε από το εξαγριωμένο πλήθος, με αποτέλεσμα να δεχθεί περισσότερους από 400 πυροβολισμούς! Ένας άλλος, ο Σάμιουελ Σέφερντ, δολοφονήθηκε από έναν σερίφη, ο οποίος ισχυρίστηκε ότι ο Σέφερντ προσπάθησε να δραπετεύσει. Οι άλλοι δύο, ο Ουόλτερ Ίρβιν και ο Τσαρλς Γκρίνλι ομολόγησαν μετά από βασανιστήρια και κρίθηκαν και οι δύο ένοχοι, παίρνοντας τον δρόμο για τη φυλακή.

Ο Ίρβιν αφέθηκε ελεύθερος υπό όρους το 1968 και βρέθηκε νεκρός στο αυτοκίνητό του ένα χρόνο αργότερα, ενώ ο Γκρίνλι έγινε ο μόνος που κατάφερε να τα αφήσει όλα αυτά πίσω του και να ζήσει μία όσο το δυνατόν φυσιολογική ζωή μετά την αποφυλάκισή του, το 1962. Θα πέθανε πολλές δεκαετίες αργότερα, το 2012 στο Τενεσί όπου και είχε μετακομίσει με την οικογένειά του.

Ακόμη και κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1950, το Ανώτατο Δικαστήριο είχε κρίνει ότι οι τέσσερις άνδρες δεν είχαν τύχει μίας δίκαιης δίκης. Μέχρι τη στιγμή που ήρθε η δεύτερη δίκη, μόνο δύο από αυτούς ήταν ακόμη ζωντανοί, και παρά τα στοιχεία που υπήρχαν, κρίθηκαν ξανά ένοχοι από ένα “ολόλευκο” σώμα ενόρκων.

Μισό αιώνα αργότερα, η πολιτεία της Φλόριντα θα αναγνώριζε την αδικία εις βάρος τους. Το 2019, ο Κυβερνήτης της Φλόριντα, Ρον Ντε Σάντις, εξέδωσε μεταθανάτια χάρη στους Τέσσερις του Γκρόβελαντ και δύο χρόνια αργότερα, ένας δικαστής τους απάλλαξε οριστικά από όλες τις κατηγορίες.

ΛΕΝΙ ΜΠΡΟΥΣ

Ο Αμερικανός κωμικός Λένι Μπρους ήταν γνωστός τη δεκαετία του ‘60 για την αθυροστομία του και τη σκληρή του κριτική σε θεσμούς που δύσκολα αγγίζονται. Αυτή η επιμονή του στην ανελέητη και χωρίς συμβιβασμούς σάτιρα του δημιούργησε μία σειρά από μπελάδες. Σύρθηκε πολλές φορές στα δικαστήρια αλλά όλες τις φορές τη γλίτωνε, εκτός από μία. Και αυτή η μία φορά συνέβη σε δικαστήριο της Νέας Υόρκης.

Μετά από μία παράσταση του τον Απρίλιο του 1964 στο Cafe Au Go Go, συνελήφθη για άλλη μια φορά για άσεμνη συμπεριφορά και αυτή τη φορά, διώχθηκε ποινικά και κρίθηκε ένοχος μετά από μια εξάμηνη δίκη που έλαβε μεγάλη δημοσιότητα. Αφέθηκε ελεύθερος με εγγύηση κατά τη διάρκεια της έφεσής του, αλλά πέθανε από υπερβολική δόση ναρκωτικών προτού βγει η απόφαση στις 3 Αυγούστου 1966.

Σχεδόν 40 χρόνια αργότερα, ο Λένι Μπρους απαλλάχθηκε από κάθε αδίκημα όταν έλαβε την πρώτη μεταθανάτια χάρη στην ιστορία της πολιτείας της Νέας Υόρκης, με Κυβερνήτη τον Τζορτζ Πατάκη. Στην εκστρατεία που προηγήθηκε για να καθαρίσει το όνομα του κωμικού πρωτοστάτησε η κόρη του και η πρώην σύζυγός του, αλλά και πολλοί εξέχοντες ακτιβιστές, όπως και καλλιτέχνες, μεταξύ των οποίων βρισκόταν και ο Ρόμπιν Γουίλιαμς.

ΑΛΑΝ ΤΟΥΡΙΝΓΚ

Ο Άλαν Τούρινγκ ήταν Άγγλος μαθηματικός, κρυπτογράφος, θεωρητικός βιολόγος και θεωρείται από πολλούς σήμερα ως ο “πατέρας της επιστήμης υπολογιστών”.

Ήταν ένας από τους πρωτοπόρους της τεχνητής νοημοσύνης και, ως αποκωδικοποιητής, έπαιξε καθοριστικό ρόλο κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου βοηθώντας τους Συμμάχους να σπάσουν κωδικοποιημένα μηνύματα από τις δυνάμεις του Άξονα. Σήμερα, βρίσκεται πάνω στο χαρτονόμισμα των 50 λιρών και εμφανίζεται τακτικά μεταξύ των πρώτων στις δημοσκοπήσεις των σπουδαιότερων Βρετανών που έζησαν ποτέ.

Ωστόσο, όπως θα έχεις ήδη υποψιαστεί, τα πράγματα δεν ήταν πάντα ρόδινα για εκείνον.

Στην εποχή του, δεν εκτιμήθηκε τόσο για έναν και μόνο λόγο: επειδή ήταν ομοφυλόφιλος. Το 1952, του απαγγέλθηκαν κατηγορίες για “σεξουαλική διαστροφή”, με τον ίδιο να μην κάνει τίποτα για να υπερασπιστεί τον εαυτό του. Καταδικάστηκε και για να αποφύγει τη φυλακή, δέχτηκε να υποστεί μία ορμονική θεραπεία για να μειώσει τη λίμπιντο του, μια διαδικασία που σήμερα ονομάζουμε “χημικό ευνουχισμό”. Λιγότερο από δύο χρόνια αργότερα, ο Τούρινγκ αυτοκτόνησε με δηλητηρίαση με κυάνιο, αν και ορισμένοι πιστεύουν ότι ο θάνατός του μπορεί να ήταν και τυχαίος.

Το 2009, η βρετανική κυβέρνηση εξέδωσε μια συγγνώμη για την αντιμετώπιση του Τούρινγκ, με τον πρωθυπουργό Γκόρντον Μπράουν να γράφει ότι του “άξιζαν τόσο πολλά περισσότερα”. Ωστόσο, δεν ήταν ακριβώς μία χάρη. Στην πραγματικότητα, τη χάρη του την αρνήθηκε ο τότε υπουργός Δικαιοσύνης, με το σκεπτικό ότι ο Τούρινγκ καταδικάστηκε σωστά με βάση τους νόμους της εποχής. Τελικά, η βασίλισσα παρενέβη και χρησιμοποίησε μια ειδική εξαίρεση γνωστή ως το “βασιλικό προνόμιο του ελέους” για να δώσει χάρη στον ιδιοφυή επιστήμονα.

Και τα πράγματα δεν τελείωσαν εκεί. Το 2016 το Ηνωμένο Βασίλειο ψήφισε τον “νόμο Άλαν Τούρινγκ”, ο οποίος χορήγησε αναδρομική χάρη σε όλους τους άνδρες που είχαν καταδικαστεί για ομοφυλοφιλικές πράξεις στο παρελθόν, συμπεριλαμβανομένου και του Όσκαρ Ουάιλντ, όπως αναφέραμε και στην αρχή του κειμένου.