Ασυνόδευτοι ανήλικοι εγκλωβισμένοι στο Calais κοντά στα σύνορα Γαλλίας – Αγγλίας

Μετανάστες, πρόσφυγες και αιτούντες άσυλο προσπαθούν να φτάσουν στο Ηνωμένο Βασίλειο από τις βόρειες ακτές της Γαλλίας εδώ και δεκαετίες. Oι περισσότεροι προέρχονται από το Σουδάν, τη Συρία, το Αφγανιστάν, το Ιράκ, το Ιράν και την Ερυθραία. Περίπου 1.000 έως 1.200 άτομα ζουν σε πρόχειρους καταυλισμούς στο Calais και στις γύρω περιοχές κατά την διάρκεια του χειμώνα. Από τον Απρίλιο του 2023 οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα παρέχουν ιατρική και ψυχολογική περίθαλψη σε ανθρώπους που φτάνουν στην περιοχή.

«Όταν σταματήσει να βρέχει, θα φύγουμε», λέει ο Mohammad, ηλικίας 17 ετών, ο οποίος διέφυγε από το καθεστώς των Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν. Ζει μόνος του στο Calais εδώ και αρκετούς μήνες, αλλά ελπίζει να φτάσει στο Ηνωμένο Βασίλειο, όπου βρίσκονται μέλη της οικογένειας του.

«Κάποιες μέρες, όταν βρέχει πολύ, μένουμε στη σκηνή γιατί είναι πολύ δύσκολο να βγούμε από τον καταυλισμό καθώς υπάρχουν παντού λάσπες και νερό» αναφέρει. «Όταν κάνει πολύ κρύο, δεν μπορούμε να πάμε να πάρουμε ούτε φαγητό».

Μετά τη διάλυση της «Ζούγκλας» το 2016 – μιας εκτεταμένης παραγκούπολης στην άκρη του Calais από την οποία διέρχονταν έως και 9.000 μετανάστες, πρόσφυγες και αιτούντες άσυλο για να φτάσουν στο Ηνωμένο Βασίλειο – έχουν δημιουργηθεί δεκάδες μικροί προσωρινοί καταυλισμοί στα περίχωρα της πόλης, δίπλα σε αυτοκινητόδρομους, σε βιομηχανικές ζώνες και σε εγκαταλελειμμένα κτίρια.

“Ζero point de fixation”

Κάθε δύο εβδομάδες, η αστυνομία πραγματοποιεί βίαιες εξώσεις, απομακρύνοντας τους ανθρώπους και κατάσχοντας τις σκηνές, τις κουβέρτες και τα προσωπικά τους αντικείμενα. Αυτή είναι η πολιτική «zero point de fixation» που εφαρμόζουν οι γαλλικές αρχές από το 2016, με στόχο να αποτρέψουν την ύπαρξη καταυλισμών στο Calais.

«Η αστυνομία ήρθε στις τέσσερις το πρωί», αναφέρει ένας έφηβος από το Σουδάν. «Οι άνθρωποι αναγκάστηκαν να μπουν σε λεωφορεία. Ακόμα δεν ξέρουμε πού τους πήγαν. Εγώ δεν μπήκα, κατάφερα να διαφύγω, δεν ήθελα να πάω». Το αγόρι έχει κοιμηθεί ελάχιστα και είναι αναστατωμένο, χωρίς να ξέρει πού θα μπορέσει να βρει καταφύγιο απόψε, λέει η νοσηλεύτρια των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, Palmyre Kühl. «Δεν έχω πια σκηνή και κάνει πολύ κρύο». «Δεν καταλαβαίνω γιατί η αστυνομία το κάνει αυτό».

«Οι άνθρωποι είναι σωματικά και ψυχικά εξαντλημένοι από τον τρόπο που οι αρχές τους μεταχειρίζονται, καταστρέφοντας τους αυτοσχέδιους καταυλισμούς», αναφέρει η Kühl. Για να εμποδίσουν τους ανθρώπους να επιστρέψουν στα ίδια σημεία, οι αρχές μερικές φορές αποκλείουν την περιοχή χρησιμοποιώντας μεγάλους πέτρινους όγκους. Μετά την εκκένωση της περιοχής που πραγματοποιήθηκε στις 30 Νοεμβρίου, η πρόσβαση σε ομάδες της κοινωνίας των πολιτών και διεθνείς οργανώσεις, συμπεριλαμβανομένων των Γιατρών Χωρίς Σύνορα που λειτουργούσαν εβδομαδιαία μια κινητή κλινική, ήταν πολύ δύσκολή.

Τον Δεκέμβριο του 2023, η ομάδα της κινητής κλινικής των Γιατρών Χωρίς Σύνορα πραγματοποίησε 189 ιατρικές επισκέψεις στο Calais, κυρίως για ασθένειες που σχετίζονται με τις συνθήκες διαβίωσης των ανθρώπων.

«Χιλιάδες άνθρωποι που είναι αποφασισμένοι να φτάσουν στο Ηνωμένο Βασίλειο για να ζητήσουν προστασία, να επανενωθούν με τις οικογένειές τους ή να ζητήσουν άσυλο, δεν έχουν άλλη επιλογή από το να επιβιβαστούν σε αυτοσχέδιες βάρκες ή να κρυφτούν σε φορτηγά, διακινδυνεύοντας τη ζωή τους για να διασχίσουν τη Μάγχη», αναφέρει ο επικεφαλής της αποστολής των Γιατρών Χωρίς Σύνορα Michaël Neuman.

Το 2023, σχεδόν 30.000 άνθρωποι διέσχισαν τη Μάγχη με μικρές βάρκες, σύμφωνα με το βρετανικό υπουργείο Εσωτερικών. Το 2022, χρονιά ρεκόρ, 45.000 άνθρωποι αποβιβάστηκαν στις βρετανικές ακτές.

Νωρίτερα φέτος, την νύχτα της 13ης Ιανουαρίου, πέντε Σύροι έχασαν τη ζωή τους σε ένα τραγικό ναυάγιο στο Wimereux, νότια του Calais, καθώς προσπαθούσαν να επιβιβαστούν σε μια φουσκωτή λέμβο. Ο Αφγανός έφηβος Mohammad βρισκόταν στο ίδιο σημείο της ακτής εκείνο το βράδυ, σχεδιάζοντας να επιβιβαστεί σε μια μικρή βάρκα.

«Εκείνη τη νύχτα, έκανα άλλη μια προσπάθεια να περάσω απέναντι», λέει. «Το νερό έφτανε μέχρι το στήθος μου. Εγώ και οι άλλοι επιβάτες προσπαθούσαμε να βάλουμε μπροστά τη μηχανή της λέμβου. Τότε ήταν που είδα τα ελικόπτερα να πετούν από πάνω μου. Ήξερα ότι υπήρχε πρόβλημα».

Η λέμβος του Mohammad δεν μπόρεσε να τελικά να διασχίσει το πέρασμα και επέστρεψε στην παραλία. «Είδα πολλά πτώματα να κείτονται στην άμμο με σεντόνια πάνω τους», λέει. «Ένα άλλο άτομο ήταν ξαπλωμένο και κάποιος προσπαθούσε να το επαναφέρει στη ζωή. Κοίταξα το πρόσωπό του, το στόμα του ήταν ανοιχτό. Δεν μπορώ να μην σκεφτώ ότι θα μπορούσα να ήμουν στη θέση του…».