Η Ευρώπη μειώνει τα φυτοφάρμακα με “γονιδιωματικά φυτά” – Οι αποφάσεις

Η Ευρωπαϊκή Ένωση επιχειρεί να αυξήσει τη βιωσιμότητα του εφοδιασμού της σε τρόφιμα, μειώνοντας την ανάγκη για φυτοφάρμακα, μέσω κανόνων και τεχνικών που ψήφισε το Ευρωκοινοβούλιο.

Τον περασμένο μήνα οι ευρωβουλευτές ενέκριναν την πρόταση της Κομισιόν για νέο κανονισμό για τα φυτά που παράγονται με ορισμένες νέες γονιδιωματικές τεχνικές (NGTs).

Οι ευρωβουλευτές υποστήριξαν τους νέους κανόνες και συμφώνησαν ότι τα φυτά NGT που είναι συγκρίσιμα με φυσικές ποικιλίες, θα πρέπει να εξαιρεθούν από τις αυστηρές απαιτήσεις της νομοθεσίας για τις γονιδιωματικές τεχνικές.

Τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου θέλουν να διασφαλίσουν τη διαφάνεια με τη συνέχιση της υποχρεωτικής επισήμανσης για όλες τις μονάδες NGTs.

Για να αποφευχθούν νομικές αβεβαιότητες και για να διασφαλιστεί ότι οι αγρότες δεν εξαρτώνται υπερβολικά από μεγάλες εταιρείες σπόρων, οι ευρωβουλευτές θέλουν να απαγορεύσουν όλες τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας (πατέντες) για όλες τις μονάδες γονιδιωματικών τεχνικών.

Κατόπιν αυτών, το Κοινοβούλιο είναι έτοιμο να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις με τα κράτη μέλη της ΕΕ, για το τελικό κείμενο της νομοθεσίας που εντάσσεται στο πλαίσιο της νέας Κοινής Γεωργική Πολιτικής.

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΚΟΙΝΗ ΓΕΩΡΓΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Ο αγροδιατροφικός τομέας είναι ένας από τους μεγαλύτερους οικονομικούς τομείς στην ΕΕ. Οι θέσεις εργασίας στις 10 εκατομμύρια γεωργικές εκτάσεις και γενικότερα στον τομέα της γεωργίας και των τροφίμων, έχουν εκτιμηθεί στις σχεδόν 40.000.000.

Η ΚΓΠ Είναι η μοναδική ευρωπαϊκή πολιτική που στηρίζει τους γεωργούς στον ρόλο τους ως πάροχων υψηλής ποιότητας τροφίμων σε προσιτές τιμές για τους πολίτες της ΕΕ. Διαμορφώνεται από κοινού και ασκείται παντού.

Από το 1962 η ΚΑΠ της ΕΕ στηρίζει σήμερα την ανοικτή ενιαία αγορά για τα αγροδιατροφικά προϊόντα της ΕΕ, με την εξασφάλιση προσιτών τιμών, την τήρηση ορισμένων από τα υψηλότερα πρότυπα για την ασφάλεια και το περιβάλλον στον κόσμο και τη διατήρηση του δυναμισμού των αγροτικών κοινοτήτων.

Μέσω του προϋπολογισμού της ΕΕ θα διατεθούν 386.6 δισεκατομμύρια ευρώ στον γεωργικό τομέα από το 2021 έως το 2027.

Το ποσό αυτό διαιρείται σε δύο μέρη:

• 291.1 δισ. ευρώ για το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Εγγυήσεων (ΕΓΤΕ), το οποίο παρέχει εισοδηματική στήριξη στους αγρότες.
• 95.5 δισ. ευρώ για το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ), το οποίο περιλαμβάνει χρηματοδότηση για τις γεωργικές περιοχές, την κλιματική δράση και τη διαχείριση των φυσικών πόρων.

Διαιρείται σε δύο πυλώνες και έχει τρεις κύριους τομείς δράσης:

• άμεση στήριξη (πρώτος πυλώνας)
• μέτρα για την αγορά (πρώτος πυλώνας)
• αγροτική ανάπτυξη (δεύτερος πυλώνας)

Η μεταρρυθμισμένη ΚΓΠ που εφαρμόζεται από το Γενάρη του 2023 εισάγει ορισμένες βελτιώσεις, μεταξύ των οποίων είναι η συμβολή της γεωργίας στην επίτευξη των στόχων της ΕΕ για το περιβάλλον και το κλίμα, η πιο στοχευμένη στήριξη σε μικρότερες γεωργικές εκμεταλλεύσεις και η μεγαλύτερη ευελιξία στα κράτη μέλη ώστε να προσαρμόζουν τα μέτρα στις τοπικές συνθήκες

Σε ό,τι αφορά το περιβάλλον, κρίθηκαν αναγκαία τα νέα μέτρα δεδομένου ότι το 10% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στην ΕΕ προέρχεται από τη γεωργία.

Έτσι το Κοινοβούλιο αποφάσισε να ενισχύσει τη βιοποικιλότητα, ώστε να συνάδει με τη νομοθεσία και τις δεσμεύσεις της ΕΕ για το περιβάλλον και το κλίμα, να κατευθύνει το 10% των άμεσων ενισχύσεων σε μικρές και μεσαίες φάρμες, να δημιουργήσει ένα μόνιμο αποθεματικό ταμείο για την αντιμετώπιση κρίσεων σε περιόδους αστάθειας των τιμών ή της αγοράς και να επιβάλλει κυρώσεις σε όσους παραβιάζουν την εργατική νομοθεσία.

Η πράσινη ανάπτυξη ωστόσο, δεν μπορεί να εφαρμοστεί με τον ίδιο τρόπο και άμεσα σε όλες τις χώρες καθώς υπάρχουν διαφορετικά οικολογικά σχήματα, κλήρος και μορφολογία εδάφους. Επίσης, περιοχές όπως η Θεσσαλία ακόμα υποφέρουν από τις καταστροφές που προκάλεσε η κακοκαιρία Daniel.

Οι χώρες οφείλουν να λάβουν υπ’ όψιν αυτές τις παραμέτρους, προκειμένου να μην επιβληθούν και πρόστιμα. Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα -όπου χάθηκε το 40% των χρημάτων που έπαιρνε ο πρωτογενής τομέας (ποσά που μεταφέρθηκαν στα οικολογικά σχήματα), φέτος έχουν δοθεί διαβεβαιώσεις πως δεν θα υπάρξουν.

ΤΙ ΑΠΟΦΕΡΕΙ Η ΓΕΩΡΓΙΑ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ

Σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat, ο γεωργικός τομέας συνεισέφερε 215,5 δισεκατομμύρια ευρώ στο ακαθάριστο εγχώριο προϊόν (ΑΕΠ) της ΕΕ το 2022.

Συγκέντρωσε περισσότερα από 537 δισεκατομμύρια ευρώ, με 287,9 δισεκατομμύρια ευρώ να προέρχονται από καλλιέργειες, όπως δημητριακά, λαχανικά, φρούτα, κρασί και πατάτες και 206 δισεκατομμύρια ευρώ από γάλα, χοίρους, βοοειδή , πουλερικά και αυγά.

Η Γαλλία είχε τις περισσότερες πωλήσεις (97.1 δισεκατομμύρια ευρώ). Ακολούθησαν οι Γερμανία (76.2), η Ιταλία (71.5) και η Ισπανία (63).

Το κόστος παραγωγής εκτιμήθηκε την ίδια χρονιά στα 316.7 δισεκατομμύρια.

Το ποσό ήταν κατά 2% μεγαλύτερο του 2021, με τη διαφορά να αφορά τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία που αύξησε τις τιμές στην ενέργεια και στα λιπάσματα, σε ιστορικά ρεκόρ.

ΤΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΑ ΕΡΓΑ ΠΟΥ ΘΑ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΕΙ Η ΕΕ

Στο ευρύτερο πλαίσιο της Πράσινη Συμφωνία της ΕΕ εντάσσονται συνολικά 135 νέα ερευνητικά κέντρα που χρηματοδοτεί η ΕΕ, μέσω του προγράμματος Horizon Europe.

Το ποσό των 897.000.000 ευρώ θα δοθεί στους τομείς των τροφίμων, της βιοοικονομίας, των φυσικών πόρων, της γεωργίας και του περιβάλλοντος.

Tα έργα επιλέχθηκαν κατόπιν επτά προσκλήσεων και μεταξύ 568 προτάσεων. Οι επιλαχόντες αφορούν

• τη βιοποικιλότητα και τα οικοσυστήματα (με ανάπτυξη μεθόδων για τη βελτίωση της διατήρησης ειδών και οικοτόπων που προστατεύονται από την ΕΕ και την αξιολόγηση όσων προκαλούν οι χημικοί ρύποι),
• τα δίκαια συστήματα τροφίμων (με βιώσιμα κτηνοτροφικά συστήματα και ολιστικές προσεγγίσεις, συν λύσεις μάρκετινγκ και τρόπους να μειωθεί η σπατάλη τροφίμων και οι επιπτώσεις των φυτοφαρμάκων στην υγεία των ανθρώπων και των ζώων),
• την κυκλική οικονομία και την βιοοικονομία (μέσω ανάπτυξης καινοτόμων λύσεων και βιώσιμων πρακτικών),
• το καθαρό περιβάλλον και τη μηδενική ρύπανση (με εργαλεία και τεχνικές που θα μειώσουν την απώλεια πόρων και υπολειμμάτων φυτοφαρμάκων στα υδατικά συστήματα),
• τη γη, τους ωκεανούς και το νερό (με βελτίωση πρακτικών και τεχνολογίας στην άρδευση, την αποδοτικότητα, την αξιοπιστία και τη σχέση μεταξύ κόστους και αποτελεσματικότητας, συν εναλλακτικές λύσεις),
• τις ανθεκτικές κοινότητες (θα εντοπιστούν και θα αναλυθούν οι παράγοντες κοινωνικού αποκλεισμού, ανισότητας και περιθωριοποίησης) και
• την καινοτόμο διακυβέρνηση και τις ψηφιακές λύσεις.