Περιορισμοί για μεγάλα και μικρά φωτοβολταϊκά στο νομοσχέδιο του ΥΠΕΝ

Ένα μπαράζ διατάξεων που συνιστούν στην ουσία ένα μίνι ενεργειακό νομοσχέδιο, περιλαμβάνονται στο πολεοδομικό πολυνομοσχέδιο του ΥΠΕΝ, το οποίο αριθμεί πάνω από 120 άρθρα και κατατίθεται από εβδομάδα στη Βουλή.

Στο κείμενο θα εμπερικλείονται κάθε είδους ενεργειακές διατάξεις, που σύμφωνα με τις πληροφορίες, θα ξεπερνούν τα 20 άρθρα και θα χωρίζονται σε έξι διαφορετικά κεφάλαια, χωρίς να αποκλείεται μέχρι τη κατάθεσή του, να προστεθούν κι άλλα.

Το πρώτο κεφάλαιο αναφέρεται στο πρόγραμμα ενεργειακού συμψηφισμού «Απόλλων» και το δεύτερο, που είναι και το μεγαλύτερο, αφορά τις ΑΠΕ και την αυτοκατανάλωση, περιλαμβάνοντας γύρω στα δέκα άρθρα. Ανάμεσα τους, η ρύθμιση για τη νέα μονάδα ΣΗΘΥΑ της ΔΕΗ στην Καρδιά, για τα πλωτά φωτοβολταικά, για το SVP της ΕΔΕΥΕΠ που θα αναλάβει τις ανεμολογικές και βυθομετρικές έρευνες του πρώτου «κύματος» των offshore, αλλά και πιο ειδικές διατάξεις, όπως για το εφάπαξ τέλος έκδοσης βεβαίωσης παραγωγού, τα συστήματα τηλεποπτείας σε σταθμούς ΑΠΕ, τα υδροηλεκτρικά των ΟΤΑ, κ.ό.κ.

Το τρίτο κεφάλαιο του νομοσχεδίου – σκούπα, επικεντρώνεται στα μέτρα για τις ρευματοκλοπές και τις ρυθμίσεις για τη καθολική υπηρεσία που είχε εξαγγείλει πέρυσι ο υπουργός, το τέταρτο καλύπτει ειδικές ρυθμίσεις για τη λειτουργία των ΕΔΕΥΕΠ και ΔΕΣ ΑΔΜΗΕ, το πέμπτο αφορά το γενικό πλαίσιο δημιουργίας νέου ηλεκτρικού χώρου στη χώρα και το έκτο, αναφέρεται στο επίδομα θέρμανσης.

Σύμφωνα με πληροφορίες στην ουρά περιμένουν πολλές ακόμη ρυθμίσεις, μεταξύ των άλλων για ΑΔΜΗΕ, ΔΕΔΔΗΕ και ΔΑΠΕΕΠ, που αν έμπαιναν όλες στο πολεοδομικό νομοσχέδιο, αυτό θα γινόταν ενεργειακό, όχι πολεοδομικό. Τα τελευταία αυτά μέτρα, όπως και πολλά ακόμη, πρόκειται να ενταχθούν σε ένα δεύτερο νομοσχέδιο του ΥΠΕΝ που είναι επίσης καθ’ οδόν και έρχεται ως αμιγώς ενεργειακό. Ανάμεσα στις διατάξεις του πολεοδομικού νομοσχεδίου ξεχωρίζουν οι εξής:

1. Πρόγραμμα «Απόλλων». Είναι το μεγαλύτερο πρόγραμμα ενεργειακού συμψηφισμού με πράσινη ενέργεια στη χώρα, μέσω του οποίου η κυβέρνηση φιλοδοξεί να καλυφθεί σημαντικό ποσοστό των ενεργειακών αναγκών των αγροτών. Σύμφωνα με όσα είχε εξαγγείλει τον Ιανουάριο από την έκθεση Agrotica, ο κ. Σκυλακάκης, η φιλοσοφοία είναι να επιλεγούν, μέσα από διαγωνισμούς, ώριμα έργα Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, τα οποία θα ξεκινήσουν να ηλεκτρίζονται εντός διετίας. Η ενέργεια από τα έργα αυτά, θα προορίζεται για να καλύψει μέρος των αναγκών των ευάλωτων συμπολιτών, των ΟΤΑ Α’ και Β’ βαθμού, των ΔΕΥΑ, αλλά και των Τοπικών και Γενικών Οργανισμών Εγγείων Βελτιώσεων. Στόχος είναι μέσα από το πρόγραμμα «Απόλλων, οι ΤΟΕΒ και ΓΟΕΒ να έχουν σημαντική και μόνιμη, ανακούφιση από το υψηλό ενεργειακό κόστος. Θυμίζουμε ότι οι 416 ΤΟΕΒ και οι 10 ΓΟΕΒ της χώρας χρωστούν πολύ μεγάλα ποσά, που παραμένουν ανεξόφλητα για πάρα πολλά χρόνια και υπερβαίνουν τα 80 εκατ. ευρώ, τα οποία και πρόκειται να ενταχθούν σε μια ευνοική ρύθμιση.
2. Διενέργεια ανταγωνιστικών διαδικασιών υποβολής προσφορών για σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ και Συμπαραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας και Θερμότητας (ΣΗΘΥΑ). Με τη συγκεκριμένη ρύθμιση διασφαλίζεται η βιωσιμότητά των σταθμών ΣΗΘΥΑ διευκρινίζοντας το τρόπο με τον οποίο, όταν δεν θα λειτουργούν για να καλύψουν τη τηλεθέρμανση πόλεων, θα συμμετέχουν στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. Στη πράξη, με τη ρύθμιση επιχειρείται να στηριχθεί η νέα μονάδα της ΔΕΗ, με καύσιμο το φυσικό αέριο, ισχύος 105,34 ΜWe και θερμικής ισχύος 66,47 MWth που θα κατασκευάσει η επιχείρηση σε έκταση του πρώην λιγνιτικού σταθμού στη Καρδιά, στη Δυτική Μακεδονία. Σύμφωνα με τη ρύθμιση, όσες τέτοιες μονάδες, ισχύος άνω των 35 MWe συνάπτουν σύμβαση λειτουργικής ενίσχυσης με τον ΔΑΠΕΕΠ, διάρκειας 10 ετών και κατά την θερμαντική περίοδο κάθε έτους καλύπτουν αποκλειστικά τη τηλεθέρμανση πόλεων, μπορούν για το υπόλοιπο διάστημα, να συμμετάσχουν στην αγορά. Και για να συμβεί αυτό, οι βεβαιώσεις παραγωγού θα τροποποιούνται αναλόγως. Η θερμαντική περίοδος θα ορίζεται από τις 10 Οκτωβρίου έως τις 10 Μάιου του επόμενου έτους. Και η περίοδος κατά την οποία θα μπορούν να συμμετάσχουν στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας θα είναι από τις 11 Μαΐου έως τις 9 Οκτωβρίου κάθε χρόνο.
3. Εγκατάσταση σταθμών ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ για αυτοκατανάλωση. Η ρύθμιση προβλέπει ότι σε κάθε ηλεκτρικό σύστημα στα μη διασυνδεδεμένα νησιά θα επιτρέπεται η εγκατάσταση σταθμών ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ, με ή χωρίς ενσωματωμένη μπαταρία αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας, για αυτοκατανάλωση.
4. Σύμβαση Λειτουργικής Ενίσχυσης και υποβολή αιτημάτων σύνδεσης για πιλοτικά πλωτά θαλάσσια φωτοβολταϊκά. Ανοίγει ο δρόμος για 10 θαλάσσια πιλοτικά έργα δυναμικότητας από 0,5 MW έως 1 MW, συνολικής ισχύος 10 MW, τα οποία θα εξαιρούνται από τις ανταγωνιστικές διαδικασίες υποβολής προσφορών και θα μπορούν να συνάπτουν σύμβαση λειτουργικής ενίσχυσης διαφορικής προσαύξησης έως τις 31 Δεκεμβρίου 2024. Οι επενδυτές θα έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν εκείνοι αν θέλουν να υποβάλουν άιτηση χορήγησης οριστικής προσφοράς σύνδεσης στον ΔΕΔΔΗΕ ή στον ΑΔΜΗΕ. Αντίστοιχος είναι και ο σχεδιασμός για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σε τεχνητές λίμνες με κατά προτεραιότητα σύνδεση στο δίκτυο και λειτουργική ενίσχυση. Και εδώ η πολιτική ηγεσία του υπουργείου θα δώσει προτεραιότητα σε 10 πλωτά έργα (σε τεχνητές λίμνες και λιμενοδεξαμενές) που δεν διέπονται από κάποιο ιδιαίτερο καθεστώς προστασίας.
5. Συστήνεται SPV από την ΕΔΕΥΕΠ για τις προκαταρκτικές έρευνες που αφορούν τα offshore. Δίνεται η δυνατότητα στην ΕΔΕΥΕΠ να συστήνει θυγατρικές εταιρείες και να δημιουργήσει ένα όχημα ειδικού σκοπού (SPV) για την ανάθεση των ανεμολογικών και βυθομετρικών μελετών στις θαλάσσιες περιοχές που θα παραχωρηθούν για το πρώτο «κύμα» των offshore. Καθώς ο χρόνος κυλά αντίστροφα και μέχρι το 2030 θα πρέπει να βρίσκονται υπό ανάπτυξη πάρκα 1,9 GW, στόχος του υπουργείου είναι να επιταχύνει την ανάθεση των μελετών, ώστε να «τρέξουν» όσο το δυνατόν πιο γρήγορα. Κάτι που δεν θα μπορούσε να διασφαλιστεί με το καθεστώς των δημοσίων συμβάσεων, υπό το οποίο θα «έτρεχε» η διαδικασία αν η προκήρυξη γινόταν από την ΕΔΕΥΕΠ, που είναι κρατική εταιρεία. Και γι’ αυτό ακριβώς θα συμμετέχει στο κοινοπρακτικό σχήμα ο ΑΔΜΗΕ, χωρίς να αποκλείεται να μπει και ένας ιδιώτης παίκτης.
6. Ηλεκτρικός Χώρος. Αφορά τα μέτρα για την ανάπτυξη έργων ΑΠΕ και την αποσυμφόρηση των κορεσμένων δικτύων. Στο κείμενο θα περιγράφονται μια σειρά από διατάξεις οι οποίες θα εξουσιοδοτούν τον υπουργό ΠΕΝ Θ. Σκυλακάκη ότι μπορεί να υπάρξει πρόσκαιρα υπερδέσμευση ηλεκτρικού «χώρου», με την υπερκάλυψη των στόχων που τίθενται από το ΕΣΕΚ για το 2030. Κι αυτό γιατί οι διατάξεις θα διασφαλίζουν πως σε μερικούς μήνες θα απελευθερωθεί δυναμικότητα, ώστε τα εν λειτουργία έργα και οι μονάδες με όρους σύνδεσης να συμβαδίζουν με τις προβλέψεις του Εθνικού Σχεδίου για τη διείσδυση των ΑΠΕ έως το τέλος της 10ετίας. Η νομοθετική παρέμβαση επιχειρεί να δώσει «σήμα» στον κλάδο για συνέχιση των επενδύσεων. Και για την απελευθέρωση δυναμικότητας, «στο κάδρο» μπαίνουν τα υπό ανάπτυξη έργα που έχουν λάβει όρους σύνδεσης και τα οποία υπολογίζονται σε περίπου 15 GW.
7. Αφαίρεση επαγγελματικής άδειας ηλεκτρολόγου αν συμμετέχει σε ρευματοκλοπή. Είναι οι ρυθμίσεις για τις ρευματοκλοπές που είχε ανακοινώσει τον Νοέμβριο ο υπουργός Ενέργειας Θ. Σκυλακάκης και για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα, θα υπάρξουν, πέραν των ποινικών μέτρων, και πειθαρχικά. Τέτοιο είναι η προσωρινή αναστολή λειτουργίας για επιχειρήσεις που διαπράττουν ρευματοκλοπή. Για «συνεργούς» ηλεκτρολόγους προβλέπεται προσωρινή ή μόνιμη αφαίρεση άδειας. Στόχος είναι να μειωθούν – και κατά το δυνατόν να εξαλειφθούν- οι ρευματοκλοπές, γι’ αυτό και αυστηροποιείται το παρόν πλαίσιο και επιβάλλονται αυστηρές ποινικές κυρώσεις (φυλάκιση μέχρι 2 χρόνια), μαζί με τα πρόστιμα που προβλέπει η νομοθεσία. Για τις επιχειρήσεις που κάνουν ρευματοκλοπή, προβλέπεται διακοπή λειτουργίας. Δηλαδή, πέραν των υφιστάμενων ποινών φυλάκισης, θα υπάρχει και παράλληλος υποχρεωτικός καταλογισμός και χρηματικής ποινής (σήμερα οι δύο ποινές επιβάλλονται διαζευκτικά). Επίσης, θα αναστέλλεται προσωρινά η λειτουργία της επιχείρησης και μόνιμα σε περίπτωση υποτροπής, με αφαίρεση, προσωρινή ή οριστική, της επαγγελματικής άδειας των ηλεκτρολόγων σε περίπτωση αποδεδειγμένης συνέργειας.
8. Προμηθευτής Καθολικής Υπηρεσίας ηλεκτρικής ενέργειας. Το μέγιστο χρονικό διάστημα παραμονής στο καθεστώς της καθολικής υπηρεσίας περιορίζεται στους τέσσερις μήνες και η προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας θα διακόπτεται στην περίπτωση που ο πελάτης δεν προχωρά σε τακτοποίηση τυχόν ληξιπρόθεσμων οφειλών. Το χρονικό όριο παραμονής στην καθολική υπηρεσία που θεσπίζεται από το ΥΠΕΝ είναι ένα ακόμη μέτρο για να περιορίσει τα περιθώρια κινήσεων των στρατηγικών κακοπληρωτών. Κανονικά στην καθολική υπηρεσία εντάσσονται νοικοκυριά και μικρές επιχειρήσεις (με ισχύ παροχής μέχρι 25 KVA) που τους έχει καταγγελθεί η σύμβαση ηλεκτροδότησης λόγω οφειλών, έως ότου βρουν νέο προμηθευτή ρεύματος. Στην πράξη δεν συμβαίνει αυτό. Στην καθολική υπηρεσία βρίσκουν καταφύγιο κυρίως κακοπληρωτές: Τα νούμερα δείχνουν ότι άνω του 70% των περίπου 200.000 καταναλωτών απολαμβάνουν δωρεάν ρεύμα, αφήνοντας για μήνες απλήρωτους λογαριασμούς. Αρκετοί εξ αυτών είναι αγνώστων στοιχείων, με αποτέλεσμα ο ΔΕΔΔΗΕ να δυσκολεύεται να τους ταυτοποιήσει.
9. Επίδομα θέρμανσης. Πρόκειται για νομοτεχνικές κυρίως διατάξεις, σχετικά με τη καταβολή του ποσού στους δικαιούχους του επιδόματος θέρμανσης.