Ακρίβεια: Κυβερνητική αγωνία για τις ονομαστικές τιμές του πληθωρισμού

Μία μέρα μετά τα “μηνύματα” της προέδρου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Κριστίν Λαγκάρντ για την πορεία του πληθωρισμού έρχονται οι ανακοινώσεις της ΕΛΣΤΑΤ για το Γενικό Δείκτη τιμών Καταναλωτή.

«Ο πληθωρισμός θα μπορούσε να παραμείνει υψηλός εάν οι μισθοί αυξηθούν περισσότερο από το αναμενόμενο ή τα περιθώρια κέρδους αποδειχθούν πιο ανθεκτικά», ανέφερε σήμερα (7/3) η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Κριστίν Λαγκάρντ, στην καθιερωμένη συνέντευξη Τύπου μετά τη λήξη της συνεδρίασης της ΕΚΤ, την Πέμπτη. Κι αυτό λίγο πριν τις ανακοινώσεις της κυβέρνησης, στις 22 Μαρτίου για τον κατώτατο μισθό, αλλά και της συζήτησης που γίνεται για τα κέρδη απληστίας.

«Αντίθετα, ο πληθωρισμός μπορεί να εκπλήξει καθοδικά εάν η νομισματική πολιτική περιορίσει τη ζήτηση περισσότερο από το αναμενόμενο ή εάν το οικονομικό περιβάλλον στον υπόλοιπο κόσμο επιδεινωθεί απροσδόκητα», πρόσθεσε η επικεφαλής της ΕΚΤ.

Υπενθυμίζεται ότι το ΔΣ της κεντρικής τράπεζας αποφάσισε να διατηρήσει αμετάβλητα τα βασικά επιτόκια για τέταρτη συνεχόμενη φορά. «Μολονότι οι περισσότεροι δείκτες του υποκείμενου πληθωρισμού έχουν υποχωρήσει περαιτέρω, οι εγχώριες πιέσεις στις τιμές παραμένουν ισχυρές, εν μέρει λόγω της αύξησης των μισθών. Οι συνθήκες χρηματοδότησης είναι περιοριστικές και οι προηγούμενες αυξήσεις των επιτοκίων συνεχίζουν να επιβαρύνουν τη ζήτηση, γεγονός που συμβάλλει στη μείωση του πληθωρισμού», σημείωσε η Λαγκάρντ σε άλλο σημείο της ομιλίας της. Επιπλέον, εξήγησε ότι η ΕΚΤ δεν θα βιαστεί να ξεκινήσει τις μειώσεις στα επιτόκια.

Ειδικότερα, για το χρονοδιάγραμμα μείωσης των επιτοκίων η Λαγκάρντ απέφυγε να δώσει ξεκάθαρη απάντηση, επισημαίνοντας: «Θα γνωρίζουμε λίγα περισσότερα για τον πληθωρισμό τον Απρίλιο, αλλά πολλά περισσότερα τον Ιούνιο».

Παράλληλα, η Λαγκάρντ επισήμανε ότι «ο αντίκτυπος των προηγούμενων κλυδωνισμών στην προσφορά συνέχισε να εξασθενεί και η αυστηρή νομισματική πολιτική επιβάρυνε τη ζήτηση. Ωστόσο, οι εγχώριες πιέσεις στις τιμές εξακολουθούν να είναι αυξημένες, εν μέρει λόγω της ισχυρής αύξησης των μισθών και της πτώσης της παραγωγικότητας της εργασίας. Ταυτόχρονα, υπάρχουν ενδείξεις ότι η αύξηση των μισθών αρχίζει να μετριάζεται. Επιπλέον, τα κέρδη απορροφούν μέρος του αυξανόμενου κόστους εργασίας, γεγονός που μειώνει τις πληθωριστικές επιπτώσεις».

Στο καταληκτικό σημείο της ομιλίας της, η Κριστίν Λαγκάρντ τόνισε: «Είμαστε αποφασισμένοι να διασφαλίσουμε ότι ο πληθωρισμός θα επιστρέψει έγκαιρα στο μεσοπρόθεσμο στόχο του 2%. Με βάση την τρέχουσα εκτίμηση, θεωρούμε ότι τα βασικά επιτόκια της ΕΚΤ βρίσκονται σε επίπεδα που, διατηρούμενα για αρκετά μεγάλη διάρκεια, θα συμβάλουν ουσιαστικά σε αυτόν τον στόχο. Οι μελλοντικές μας αποφάσεις θα διασφαλίσουν ότι τα επιτόκια πολιτικής μας θα καθορίζονται σε επαρκώς περιοριστικά επίπεδα για όσο διάστημα χρειαστεί. Θα συνεχίσουμε να ακολουθούμε μια προσέγγιση που εξαρτάται από τα δεδομένα για τον καθορισμό του κατάλληλου επιπέδου και διάρκειας περιορισμού. Σε κάθε περίπτωση, είμαστε έτοιμοι να προσαρμόσουμε όλα τα μέσα μας στο πλαίσιο της εντολής μας για να διασφαλίσουμε ότι ο πληθωρισμός θα επιστρέψει στον μεσοπρόθεσμο στόχο μας και να διατηρήσουμε την ομαλή λειτουργία της μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής».

Οι ανακοινώσεις της ΕΛΣΤΑΤ

Να σημειωθεί ότι την Παρασκευή ανακοινώνονται από την ΕΛΣΤΑΤ τα στοιχεία για τον πληθωρισμού Φεβρουαρίου που πιθανόν να είναι κοντά στις εκτιμήσεις της Eurostat που ανακοινώθηκαν την προηγούμενη εβδομάδα και οι οποίες έδειξαν αύξηση του Εναρμονισμένου Δείκτη Τιμών Καταναλωτή με ρυθμό 3,2%. Στο επίκεντρο βρίσκονται για άλλη μια φορά τα τρόφιμα και τα είδη πρώτης ανάγκης, οι τιμές των οποίων τρέχουν με υψηλότερες ταχύτητες σε σχέση με τον γενικό πληθωρισμό. Υπενθυμίζεται, ότι σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, τον Φεβρουάριο η χώρα μας παρουσίασε για έναν ακόμη μήνα τον δεύτερο υψηλότερο πληθωρισμό τροφίμων στην Ευρωζώνη, πίσω μόνο από την Μάλτα. Τον Ιανουάριο ο πληθωρισμός διαμορφώθηκε στο 3,1% με τον Δείκτη Διατροφή και μη αλκοολούχα ποτά να αυξάνεται κατά 8,3%.

Η “αντιπολίτευση” των δρόμων

Στο μεταξύ, πάνω από 200 πορείες και διαδηλώσεις έχουν καταγραφεί τους τελευταίους μήνες στην Αθήνα αποτυπώνοντας ένα κλίμα, που στη μεταμνημονιακή περίοδο είχαμε τείνει να ξεχάσουμε. Αν και πολλές από αυτές δεν είναι και τόσο μαζικές, ωστόσο, είναι προφανές, ότι πέρα από τη λογική συντεχνιακών ή άλλων αιτημάτων αποτυπώνουν ένα κλίμα δυσαρέσκειας ή πιο σωστά “πλησμονής” για επιλύσεις θεμάτων, που όπως φαίνεται χρονίζουν.

Στην “καρδιά”, βέβαια, όλων αυτών των φαινομένων κοινωνικής αναστάτωσης, έστω και ήπιας, είναι το θέμα της επιδείνωσης της οικονομικής θέσης πολλών κοινωνικών στρωμάτων, που βλέπουν το “αφήγημα” για success story, που αναπαράγεται κυρίαρχα, να μην “κουμπώνει” απόλυτα με την καθημερινότητα που βιώνουν. Προφανώς, η ακρίβεια είναι ο μοχλός που “πυροδοτεί” τη δυσαρέσκεια, που παρά την άνοδο των μισθών δεν φαίνεται να έχει αντίδοτο, την ώρα μάλιστα που τα “κέρδη απληστίας” για πολλές εταρείες βασικών ειδών καλά κρατούν.

Στο φόντο αυτό η κυβέρνηση προτάσσοντας τα μέτρα για τη λειτουργία της αγοράς, την πτώση των τιμολογίων ρεύματος και της χονδρικής τιμής στην Αγορά Επόμενης Μέρας, αλλά και τις επικείμενες αυξήσεις στους κατώτατους μισθούς επιχειρεί να βρει “αντίδοτα” και να πάει με “ούριο” άνεμο στις ευρωεκλογές.

Πρώτος στόχος είναι η ονομαστική αποτύπωση των όποιων μειώσεων τιμών, έστω κι αν αυτές, βέβαια, τα τελευταία δύο χρόνια έχουν “κατοχυρώσει” δυσθεώρητα επίπεδα, στα επίπεδα δεικτών του πληθωρισμού.

Ο Πρωθυπουργός

Ήδη, πριν λίγες μέρες, ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης έστειλε το μήνυμα, κατά την επίσκεψή του σε σούπερ μάρκετ στο κέντρο της Αθήνας. Συγκεκριμένα, ο Πρωθυπουργός, συνοδευόμενος από τον Υπουργό Ανάπτυξης Κώστα Σκρέκα, ενημερώθηκε για την πορεία εφαρμογής των τεσσάρων διαρθρωτικών μέτρων κατά των ανατιμήσεων που τέθηκαν σε ισχύ την 1η Μαρτίου και για τη συνδυαστική επίδρασή τους μαζί με άλλες κυβερνητικές πρωτοβουλίες, όπως η μόνιμη μείωση τιμής.

“Είχαμε την ευκαιρία σήμερα, μαζί με τον Υπουργό, να κάνουμε μία επίσκεψη σε ένα σούπερ μάρκετ στο κέντρο της Αθήνας για να διαπιστώσουμε στην πράξη την αποδοτικότητα των πρόσφατων μέτρων που ρύθμισε η κυβέρνηση σχετικά με τη μείωση των τιμών σε μια σειρά από κωδικούς, περί τους 4.000, καταναλωτικά προϊόντα, απορρυπαντικά. Ήδη οι πολίτες μπορούν να τα βλέπουν σε χαμηλότερες τιμές στο ράφι. Προφανώς και δεν έχουμε αντιμετωπίσει το πρόβλημα της ακρίβειας. Είναι μία συνεχιζόμενη μάχη, όπως έχουμε πει πολλές φορές, αλλά πιστεύω ότι είναι ένα σημαντικό βήμα, διαρθρωτικό βήμα, το οποίο αφορά την ίδια τη λειτουργία της αγοράς, το οποίο τελικά θα έχει το προσδοκώμενο αποτέλεσμα -αυτό ελπίζουμε- με μειωμένες τιμές για τον καταναλωτή σε μια σειρά από σημαντικά προϊόντα.

Να ξεχωρίσω ιδιαίτερα το βρεφικό γάλα, ένα προϊόν το οποίο μας είχε απασχολήσει πολύ. Και με την παρέμβαση την οποία κάναμε, ουσιαστικά ρυθμίζοντας το περιθώριο του κέρδους, βλέπουμε μειώσεις οι οποίες είναι μεταξύ 15% και 20%. Μειώσεις σημαντικές, ειδικά για τους νέους γονείς, καθώς οι τιμές το τελευταίο διάστημα είχαν όντως ξεφύγει. Και η προσπάθεια προφανώς συνεχίζεται” ανέφερε ο Πρωθυπουργός, που ήδη προτάσσει και το θέμα της αύξησης του κατώτατου μισθού, που θα περάσει από το Υπουργικό Συμβούλιο στις 22/2.

Στο μεταξύ, την επέκταση των μέτρων κατά της ακρίβειας και συγκεκριμένα του μέτρου των καθαρών τιμών που εφαρμόζεται σε απορρυπαντικά, καθαριστικά και είδη προσωπικής υγιεινής, και σε άλλες κατηγορίες προϊόντων προανήγγειλε πριν λίγες μέρες επισκεπτώμενος μια αλυσίδα λιανεμπορίου, ο υπουργός Ανάπτυξης Κώστας Σκρέκας. «Τα μέτρα τα οποία εφαρμόστηκαν, είναι μέτρα μόνιμου χαρακτήρα. Θα συνεχίσουμε να προσπαθούμε να μειωθούν οι τιμές στα ράφια και να αποκλιμακωθεί ο πληθωρισμός και σε άλλες κατηγορίες προϊόντων», είπε χαρακτηριστικά. «Δεν θα σταματήσουμε την προσπάθειά μας να στηρίξουμε τα νοικοκυριά απέναντι στον πληθωρισμό μέχρι να δούμε απτά αποτελέσματα», τόνισε ο υπουργός Ανάπτυξης.

Σταδιακά η πτώση τιμών αλλά μέχρι πού;

Στο μεταξύ, βέβαια, ερώτημα παραμένει το πότε και εάν θα “κουρευτούν” οι τιμές στο ράφι και τελικά με τον περιορισμό των προσφορών, εάν οι πολίτες θα ωφεληθούν. Καταρχάς είναι πολύ νωρίς για να έχουμε την πλήρη επίδραση που θα έχουν τα μέτρα εν τέλει στις τελικές τιμές και συνολικά στην δαπάνη του καταναλωτή, είπε στο ΕΡΤNEWS ο γενικός διευθυντής του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ) Λευτέρης Κιοσές.

“Σίγουρα τα μέτρα δεν αφορούν τόσο τις λιανικές τιμές. Ειδικά το ένα από τα μέτρα αφορά κυρίως τις τιμές χονδρικής. Αφορά δηλαδή την μείωση των παροχών που υπάρχουν ανάμεσα στις εμπορικές εταιρείες και τις εταιρείες της βιομηχανίας” ανέφερε και προσέθεσε:

“Αυτό σίγουρα έχει επηρεάσει, έχει φανεί δηλαδή ότι υπάρχει μια διαφορά στο τιμοκαταλόγους της χονδρικής, έχει αλλάξει και υπάρχει μια σαφής μείωση τιμής και αυτό σίγουρα επηρεάζει και τις αρχικές τιμές των προϊόντων. Δηλαδή υπάρχει μια μείωση στις αρχικές τιμές των προϊόντων όπου υπάρχουν προϊόντα που εντάσσονται στις κατηγορίες.

Από εκεί και πέρα όμως, οι τελικές τιμές που σκεφτόμαστε ως καταναλωτές είναι κάτι που είναι σαφές ακόμα πως θα επηρεαστεί σε κάποια προϊόντα, σίγουρα θα επηρεαστεί και θα υπάρχει μια μείωση σε κάποια άλλα προϊόντα, επειδή επηρεάζονται πάρα πολύ από τις προωθητικές ενέργειες, από προσφορές και εκπτώσεις οι οποίες λόγω της αλλαγής θα επηρεαστούν και αυτές οι αλλαγές θα επηρεαστούν και οι προσφορές και εκπτώσεις και από αυτό το μέτρο αλλά και από το μέτρο που λέει ότι όποτε υπάρχει ανατίμηση παύουν οι προσφορές και εκπτώσεις για περίπου τρεις μήνες. Πρέπει να περιμένουμε να δούμε ποια θα είναι η τελική επίδραση στο καλάθι, είναι πολύ νωρίς για να πούμε ακόμα, δηλαδή ακόμα δεν μπορούμε να βγάλουμε κάποιο ξεκάθαρο συμπέρασμα.

Η ελπίδα μας είναι ότι τα μέτρα θα έχουν μια θετική επίδραση στο καλάθι της νοικοκυράς, αλλά αυτό δεν μπορούμε να το ξέρουμε πριν από ένα δίμηνο ή τρίμηνο να αλλάξει, να γυρίσει το απόθεμα στα καταστήματα λιανικής σε αυτά τα προϊόντα που συζητάμε. Άρα πρέπει να περιμένουμε ένα δίμηνο τουλάχιστον από το Πάσχα”, σημείωσε ο Γενικός Δντης του ΙΕΛΚΑ.

Με βάση πάντως την τελευταία έρευνα του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ), στο 3% διαμορφώθηκε ο ρυθμός αύξησης των τιμών στις μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ σε ετήσια βάση τον Ιανουάριο, σύμφωνα με την έρευνα. Από την ανάλυση των στοιχείων που επεξεργάστηκε το Ινστιτούτο προκύπτουν αυξήσεις σε μια σειρά από προϊόντα πρώτης ανάγκης μέχρι της τάξης του 12,98% και μειώσεις μέχρι 6,12%. Το ΙΕΛΚΑ κάνει λόγο για συγκρατημένη αύξηση τιμών την οποία αποδίδει σε μια σειρά από λόγους, μεταξύ των οποίων στο «αυστηρό θεσμικό πλαίσιο» μέσα στο οποίο λειτουργούν τα σούπερ μάρκετ.

Πιο συγκεκριμένα, από την έρευνα, με βάση το ΙΕΛΚΑ, προέκυψε ότι ο πληθωρισμός στις αλυσίδες σουπερμάρκετ είναι της τάξης του 3,00%. Για την κατηγορία των τροφίμων καταγράφεται άνοδος κατά 3,39% τον Ιανουάριο 2024. Όσον αφορά τις κατηγορίες με λοιπά ταχυκίνητα είδη παντοπωλείου μη τροφίμων καταγράφεται πληθωρισμός της τάξης του 0,81%.

Να σημειωθεί επίσης, ότι, όπως ανέφερε ο διευθύνων σύμβουλος και πρόεδρος του Δ.Σ. της Lidl Ελλάς, κ. Μάρτιν Μπραντενμπούργκερ στο περιθώριο της εκδήλωσης για την αποφοίτηση των σπουδαστών του 1ου κύκλου του προγράμματος Lidl UP: Learn & Work, ο πληθωρισμός στην Ελλάδα αποκλιμακώνεται με ταχύτερους ρυθμούς από άλλες χώρες. Ανεξάρτητα από τα στοιχεία που αποτυπώνονται στον πληθωρισμό με τις αυξήσεις στα τρόφιμα να διατηρούνται σε πολύ υψηλά επίπεδα, ο εσωτερικός πληθωρισμός που μετρά η Lidl με τον δικό της μηχανισμό δίνει άλλη εικόνα. Έτσι, τον Ιανουάριο με βάση τις μετρήσεις της εταιρείας ο εσωτερικός πληθωρισμός είχε αρνητικό πρόσημο και ήταν στο -1% και φαίνεται ότι στα ίδια επίπεδα κινήθηκε και τον Ιανουάριο.