Ακίνητα: Εκτόξευση μεταβιβάσεων – Το αποτύπωμα στο κρατικό ταμείο

Εκτοξεύθηκαν οι μεταβιβάσεις ακινήτων το 2023 λόγω του ευνοϊκού πλαισίου που έχει διαμορφώσει η κυβέρνηση. Πιο συγκεκριμένα, με βάση τα στοιχεία της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων.

Ξεπέρασαν τις 400.000, οι μεταβιβάσεις ακινήτων το 2023, λόγω κυρίως του ευνοϊκού πλαισίου, που δίνει υψηλό αφορολόγητο στους δικαιούχους, πλαίσιο το οποίο είχε χαρακτηριστεί σκανδαλωδώς ευνοϊκό για τα μεγάλα εισοδήματα και τους κατέχοντες μεγάλη ακίνητη περιουσία.

Συγκεκριμένα, διαμορφώνεται για γονικές παροχές και δωρεές στα 800.000 ευρώ. Οι συγγενείς της πρώτης κατηγορίας (γονείς, παππούδες παιδιά) μεταβιβάζουν ακίνητα στα παιδιά ή στα εγγόνια χωρίς να καταβάλουν ούτε ένα ευρώ φόρου.

Βέβαια, το ζητούμενο είναι εάν θα παραμείνουν σε υψηλά επίπεδα οι μεταβιβάσεις ακινήτων μετά την οριστική παύση της χρήσης μετρητών.

Πλέον, όσοι θέλουν να αγοράσουν ακίνητο θα πρέπει να καταβάλουν ολόκληρο το τίμημα με τραπεζικά μέσα πληρωμής. Σε διαφορετική περίπτωση το συμβόλαιο ή το ιδιωτικό έγγραφο που καταγράφει προκαταβολή, μερική ή ολική εξόφληση με μετρητά θα είναι άκυρο και θα απαγορεύεται η μεταγραφή του, ενώ στους παραβάτες θα επιβάλλονται αυστηρά πρόστιμα που θα φθάνουν έως τις 500.000 ευρώ.

Σημειώνεται ότι μέχρι την αλλαγή πλαισίου, μία στις τέσσερις μεταβιβάσεις ακινήτων πραγματοποιούνταν με μετρητά, εξ΄ ολοκλήρου ή εν μέρει. Σε σύνολο 338.511 μεταβιβάσεων ακινήτων ύψους 27,7 δισ. ευρώ, που πραγματοποιήθηκαν από τον Μάρτιο του 2021, σε 42.613 περιπτώσεις στα συμβόλαια είχαν περάσει συναλλαγές 426,5 εκατ. ευρώ μόνο με μετρητά, ενώ επιπλέον 41.741 μεταβιβάσεις έγιναν εν μέρει με μετρητά ύψους 2,98 δισ. ευρώ.

Οι εισπραχθέντες φόροι

Παρά το αφορολόγητο, λόγω μεγάλου αριθμού μεταβιβάσεων, το κρατικό ταμείο ενισχύθηκε. Συνολικά μπήκαν στα δημόσια ταμεία 520,24 εκατ. ευρώ αυξημένα κατά 43 εκατ. ευρώ έναντι το 2022, ενώ εάν συνυπολογισθούν και τα έσοδα από δωρεές και γονικές παροχές, οι εισπράξεις ανέρχονται σε περισσότερα από 760 εκατομμύρια ευρώ.

Ειδικότερα, από την πώληση οικοδομών εισπράχθηκαν το 2023 426,04 εκατ. ευρώ έναντι 371,24 εκατ. ευρώ το 2022.Στον αντίποδα, μειωμένα ήταν τα έσοδα από την πώληση οικοπέδων και αγροτεμαχίων, καθώς ανήλθαν στα 94,20 εκατ. ευρώ , κατά 18,42 εκατ. ευρώ λιγότερα σε σχέση με το 2022.

Για το 2024, ο προϋπολογισμός προβλέπει αυξημένα έσοδα από μεταβιβάσεις ακινήτων που θα ξεπεράσουν τα 800 εκατ. ευρώ. Οι φόροι από τις αγοραπωλησίες θα φθάσουν στα 570 εκατ. ευρώ ενώ άλλα 235 εκατ. ευρώ υπολογίζεται ότι θα εισρεύσουν στα κρατικά ταμεία από γονικές παροχές, δωρεές και κληρονομιές. Πιο συγκεκριμένα, τα έσοδα από αγοραπωλησίες ακινήτων (κατοικίες, επαγγελματικά ακίνητα κ.λπ.) θα ανέλθουν το 2024 στα 459 εκατ. ευρώ από 369 εκατ. ευρώ φέτος, για να προστεθούν άλλα 111 εκατ. ευρώ στον λογαριασμό από τις πωλήσεις οικοπέδων και αγροτεμαχίων.

Την ίδια στιγμή σε ιδιαίτερα υψηλά επίπεδα εκτιμάται ότι θα κινηθούν και οι εισπράξεις από τον φόρο κληρονομιών, γονικών παροχών και δωρεών. Οι εισπράξεις από τις κληρονομιές προβλέπεται να οδηγηθούν στα 187 εκατ. ευρώ το 2024 από 177 εκατ. ευρώ φέτος ενώ από τις γονικές παροχές και τις δωρεές -και παρά το υψηλό αφορολόγητο όριο των  800.000 ευρώ για ακίνητη και κινητή περιουσία (χρήματα, ομόλογα, μετοχές κ.α. )- τα έσοδα θα ανέλθουν στα 48 εκατ. ευρώ από 45 εκατ. ευρώ που θα συγκεντρωθούν φέτος. Συνολικά και από τις δύο πηγές εσόδων το Δημόσιο θα εισπράξει 235 εκατ. ευρώ από 222 εκατ. ευρώ το 2023.

Το πλαίσιο

Με βάση, πάντως, εκτιμήσεις της αγοράς, πλέον, έχουν ξεπεραστεί τα προβλήματα του παρελθόντος που οδηγούσαν σε καθυστερήσεις και μένει να αποδειχθεί εάν η ηλεκτρονική πλατφόρμα του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης λειτουργεί ορθώς περιορίζοντας τον χρόνο σύνταξης των συμβολαίων.

Πλέον και οι τροποποιητικές δηλώσεις φόρου μεταβίβασης υποβάλλονται ηλεκτρονικά μέσω της πλατφόρμας myProperty. Με τη νέα προσθήκη τελειώνουν ουσιαστικά και οι επισκέψεις των φορολογούμενων στις εφορίες, καθώς οι τροποποιητικές εμπρόθεσμες δηλώσεις φόρου μεταβίβασης ακινήτων που βρίσκονται σε περιοχές στις οποίες ισχύει το σύστημα αντικειμενικού προσδιορισμού της αξίας, υπό την προϋπόθεση ότι η αρχική δήλωση έχει υποβληθεί μέσω της εφαρμογής myPROPERTY της ΑΑΔΕ και δεν έχει συνταχθεί το σχετικό συμβολαιογραφικό έγγραφο, θα υποβάλλεται ηλεκτρονικά.

Ψηφιακός Φάκελος Μεταβίβασης Ακινήτου

Πρόκειται για μια νέα υπηρεσία του gov.gr που όμως ενοποιεί και απλοποιεί τις διαδικασίες μεταβίβασης κτηματογραφημένων ακινήτων. Όσοι πολίτες και συμβολαιογράφοι χρησιμοποιούν το Φάκελο Μεταβίβασης μέσω του akinita.gov.gr θα λαμβάνουν μεταγραφή (ή δικαιολογημένη απόρριψη) εντός μίας εργάσιμης ημέρας αντί των πολύμηνων καθυστερήσεων. Οι προϋποθέσεις για τη “μεταγραφή σε μια ημέρα” είναι, πρώτον, να μην εκκρεμεί προηγούμενη πράξη στο ίδιο ακίνητο και δεύτερον, τα τέλη να πληρώνονται με πιστωτική/χρεωστική κάρτα.