ΔΕΝ ΕΧΟΥΜΕ ΖΗΣΕΙ ΞΑΝΑ ΕΝΑ ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΟΠΩΣ ΗΤΑΝ ΤΟ ΦΕΤΙΝΟ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
Στο επίκεντρο της διαρκούς κοινωνικής και πολιτικής σύγκρουσης του 26ο φεστιβάλ ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, ξεχωρίζουμε μερικές αληθινά εξαιρετικές (και εξαιρετικά επίκαιρες) ταινίες, όλα αυτά που ειπώθηκαν, κι όσα έμειναν στο περιθώριο.
«Δεν έχω βρεθεί ποτέ ξανά σε ένα κινηματογραφικό φεστιβάλ που μοιάζει να στέκεται στο επίκεντρο μιας εθνικής, κοινωνικοπολιτικής σύγκρουσης, όπως αυτό», έγραφε ο κριτικός κινηματογράφου του Vanity Fair Ρίτσαρντ Λόσον, λίγο μετά την άφιξή του στη Θεσσαλονίκη για το φετινό φεστιβάλ ντοκιμαντέρ. (Ήταν μέλος της διεθνούς επιτροπής FIPRESCI.)
Ήταν κάτι εμφανές ακόμα και στα μάτια ενός τελείως εξωτερικού παρατηρητή. Περισσότερο από ποτέ άλλοτε, η ετήσια δεκαήμερη διοργάνωση δεν ξεκινούσε και τελείωνε μες στις αίθουσες, αλλά βρισκόταν σε επικοινωνία με τον κόσμο γύρω της με έναν τρόπο ηλεκτρισμένα καίριο. Ήταν αγωγός ανάμεσα στον κόσμο των εικόνων και στον κόσμο που μας περιβάλλει, με τον πιο άμεσο τρόπο – εκτός από μια περίπτωση που ο αγωγός ήταν μάλλον σπασμένος, αλλά θα φτάσουμε και σε αυτό.
Η τέχνη πάντα θέλει βέβαια κάτι να επιστρέφει πίσω στον κόσμο που την γέννησε: ένα βλέμμα, μια αποτύπωση του τι συμβαίνει, και πώς, και γιατί. Και τι είναι ένα κινηματογραφικό φεστιβάλ αν όχι ένα μέρος συγκέντρωσης ανθρώπων, προβληματισμών, αγωνιών, απόψεων. Ακόμα περισσότερο, ένα φεστιβάλ ντοκιμαντέρ σαν αυτό της Θεσσαλονίκης, που όλο και εντονότερα μοιάζει τα τελευταία χρόνια σε απόλυτη σύνδεση με την επικαιρότητα. Αντιδρώντας σε γεγονότα ή και αποδεικνύοντας πως μιλάει, πως παρεμβαίνει με κάτι πάντοτε επίκαιρο, όπως συνέβη στο παρελθόν με ένα άμεσης αντίδρασης αφιέρωμα στην ουκρανική πραγματικότητα λίγες μέρες μετά τη ρωσική εισβολή το 2022.
Συνέβη και φέτος: Το μεγάλο Citizen Queer αφιέρωμα της διοργάνωσης ήρθε τη στιγμή που ο νόμος για τα ομόφυλα ζευγάρια είναι στην επικαιρότητα και τα στοιχειώδη δικαιώματα συνανθρώπων μας γίνονται αντικείμενο ντιμπέιτ επί σειρά μηνών. Η εντυπωσιακή αφίσα δια χειρός Δημήτρη Παπαϊωάννου απεικονίζει δυο μορφές χωρίς σαφή χαρακτηριστικά αλλά το μόνο αδιαπραγμάτευτο στοιχείο είναι η παθιασμένη αγκαλιά και το φιλί τους. Το να στέκεσαι δίπλα, μπροστά ή κάτω από από αυτή την αφίσα σε όλα τα κεντρικά σημεία της πόλης ήταν από μόνο του κάτι το μεγάλο, κάτι το θαρραλέο.
CITIZEN QUEER ΣΤΗΝ ΣΚΙΑ ΤΟΥ ΟΧΛΟΥ
Μέσα από το Citizen Queer το φεστιβάλ παρουσίασε σημαντικά ντοκιμαντέρ που «υμνούν την ομορφιά της απελευθερωτικής πράξης του αυτοπροσδιορισμού και σφράγισαν το παγκόσμιο queer σινεμά», ενώ ένας μεγάλος πρωταγωνιστής ήταν κι ο υπέροχος δημιουργός Παναγιώτης Ευαγγελίδης, του οποίου το έργο προβλήθηκε, με φιλμ σαν το μαγικό Λάμπουν στο Σκοτάδι και το Irving Park, ενώ ο ίδιος έχει συν-γράψει μαζί με τον Πάνο Κούτρα και τα Στρέλλα και Xenia – ο Κούτρας του απένειμε τον τιμητικό Χρυσό Αλέξανδρο για λογαριασμό του φεστιβάλ, παρουσιάζοντάς τον με μια πολύ συγκινητική και ανθρώπινη αναδρομή στην προ πολλών ετών γνωριμία τους.
Τα έργα του Ευαγγελίδη εντοπίζουν πάντοτε κάτι το λυρικό και ουμανιστικό μέσα σε αναζητήσεις ή συνδέσεις ηρώων που φτιάχνουν δικά τους μικρά ή μεγάλα σύμπαντα, κι είναι αυτό ένα συναίσθημα που ήταν δύσκολο να μην αναζητήσει κανείς νοητικά σε μια περίοδο τεράστιας έντασης όπως οι περασμένες αυτές μέρες στη Θεσσαλονίκη. Στην ελληνική κοινωνία από ό,τι φαίνεται δεν υπάρχουν ζητήματα που μοιάζουν και είναι κερδισμένα, αγώνες που μπορείς με ασφάλεια να πεις ότι κερδήθηκαν: Στη διάρκεια του φεστιβάλ έλαβε χώρα το αδιανόητο περιστατικό τρανσφοβικής βίας καθώς ένας όχλος εκατοντάδων μαυροντυμένων ατόμων λίντσαρε δύο non binary άτομα στην πλατεία Αριστοτέλους.
Υπήρξε άμεση κοινωνική αντίδραση, με συγκεντρώσεις στήριξης την αμέσως επόμενη ημέρα και με μια προβολή στην οποία το φεστιβάλ δείχνοντας εξαιρετικά αντανακλαστικά έφερε δύο αυτόπτες μάρτυρες να μιλήσουν στο κοινό για την στιγμή της επίθεση, αναφέροντας απίστευτες λεπτομέρειες. Ενώ παρέμβαση έκανε και η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου, που λίγες μέρες πριν είχε μάλιστα βρεθεί στην τελετή έναρξης της διοργάνωσης.
Ωστόσο ήταν δύσκολο, βλέποντας ειδικά τις σοκαριστικές εικόνες ενός ξεσαλωμένου όχλου να λειτουργεί υπό την συλλογική βεβαιότητα πως αυτό που κάνει είναι ΟΚ, να μην φέρει κανείς στο μυαλό του άλλα περιστατικά, όπως φυσικά την μέρα-μεσημέρι δολοφονία του Ζακ Κωστόπουλου στο κέντρο της Αθήνας.
Ο Ζακ, η Zackie Oh, είναι μια πολύ ισχυρή παρουσία στο εξαιρετικό ντοκιμαντέρ Avant-Drag! του Φιλ Ιερόπουλου, όπου δέκα drag performers συστήνονται ξεχωριστά πριν έρθουν μαζί σε μια υπέροχη σκηνή κορύφωσης που δένει προβληματισμούς, ενοχές, πιστεύω, αγωνίες σε ένα roundtable δίχως διαχωριστικές γραμμές και όρια. Είναι ένα εξαιρετικά πολιτικό έργο, όχι μόνο επειδή το ίδιο το drag από μόνο του αποτελεί εκ των πραγμάτων πολιτική πράξη, αλλά κι επειδή οι performers που γνωρίζουμε μοιάζουν να έχουν σχηματιστεί ως ρηξικέλευθες αντανακλάσεις του ίδιου τους του βαθιά ελληνικού (derogatory) περιβάλλοντος.
Την ταινία ντύνει μια αφήγηση που θα μπορούσε να είναι και το σκοτεινό, θλιβερό παραμύθι της σύγχρονης κοινωνίας μας. Μας καλωσορίζει σε μια Ελλάδα-τουριστική ατραξιόν, γεμάτη αστυνομία, τουρίστες και υπερκοστολογημένα ακίνητα, ντυμένη κι αυτή ως performer άλλη κοπής, ερμηνεύοντας το φολκλορικό της ρόλο. Είναι η Πατρίδα, κι οι περήφανοι πολίτες της κάνουν κι εκείνοι ένα καθημερινό περφόρμανς – πού τοποθετείται λοιπόν ένα drag performer μέσα σε αυτό το φάσμα, έχοντας από τη μία μια κοινωνία που το απορρίπτει κι από την άλλη ένα καπιταλιστικό σύστημα που τρέχει με φόρα και ενθουσιασμό να το εκμεταλλευτεί;
ΤΟ ΣΥΝΤΑΡΑΚΤΙΚΟ TACK KAI ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ #ME_TOO
Δεν ήταν μόνο το Avant-Drag! που έμοιαζε σα να μιλά παθιασμένα και απευθείας στο ‘αμέσως τώρα’ της κοινωνίας. Μια από τις εντονότερες ταινίες του προγράμματος ήταν το Tack της Βάνιας Τέρνερ, ένα ντοκιμαντέρ που ακολουθεί από πρώτο πρόσωπο τον δικαστικό αγώνα της Αμαλίας Προβελέγγιου απέναντι στον κατηγορούμενο για βιασμό προπονητή της ιστιοπλοΐα, για «ψυχολογική και σεξουαλική βία» μέχρι κι όταν εκείνη ήταν 14 χρονών.
Η κάμερα της Τέρνερ ακολουθεί την Αμαλία αλλά και την Ολυμπιονίκη Σοφία Μπεκατώρου (που έδωσε δύναμη και στήριγμα στην Αμαλία χάρη στον δικό της αγώνα) μέσα από όλη αυτή την διαδικασία. Όχι απλά μέσα από τις λεπτομέρειες ενός δικαστικού αγώνα, αλλά και την προσπάθεια να επέλθει μια οριστική αλλαγή στο σύστημα, τόσο όσο αφορά το νομικό πλαίσιο (και το πότε ας πούμε παραγράφεται ένα τέτοιο αδίκημα) όσο και τις αντιλήψεις που συναντάμε γύρω μας – και ακόμα και μες στα τείχη του δικαστηρίου.
Υπάρχει κάτι το συνταρακτικό στο να βλέπεις πρόσωπα να ξεσπάνε λυτρωτικά απέναντι, απλώς, στην αναγνώριση του πόνου και τραύματος που έχουν υποστεί. Το «ζήσε τη ζωή σου» της μητέρας της Αμαλίας μέσα από το τηλέφωνο ύστερα από την απόφαση του δικαστηρίου δε γίνεται να μη σε στιγματίσει: Μια στιγμή ανάμεσα σε γυναίκες που είχαν καθηλωθεί κατά κάποιο τρόπο στο χρόνο , χάρη στις πράξεις ενός εγκληματία τον οποίο η κοινωνία ως εκείνη τη στιγμή δεν σκεφτόταν καν να δει ως τέτοιον. Τα όσα ακούγονται στη διάρκεια της εκδίκασης μπορούν να είναι συνταρακτικά, με την υπεράσπιση να ζητά από την Αμαλία να απολογηθεί για τις πράξεις του αποπλανητή ανηλίκου, και ενώ ακούγονται φράσεις όπως «αγάπη», «έρωτας», «πρόθεση γάμου» σε σχέση με την σεξουαλική επαφή ενός άντρα με ένα παιδί.
Την ίδια στιγμή, εκεί έξω στον κόσμο μας, η εισαγγελέας προτείνει αθώωση του Ηλία Μίχου για τις πράξεις του βιασμού και της μαστροπίας, σε ένα σύστημα που μοιάζει να συνεχίζει ατάραχο να κάνει ό,τι είναι δυνατόν ώστε να κλείνει τις πόρτες στα θύματα.
Ένας όχλος βρέθηκε απέναντι και σε ένα ακόμα έργο, από τα καλύτερα του επίσημου προγράμματος, για το οποίο εξάλλου μιλήσαμε και αναλυτικότερα τις περασμένες μέρες. Τα Αδέσποτα Κορμιά της Ελίνας Ψύκου (που μας μίλησε για το εγχείρημά της, τη δυσκολία του, και το κίνητρο από πίσω του) προκάλεσαν την προσοχή της χριστιανικής ακροδεξιάς, ύστερα από ερώτηση στη Βουλή σχετικά με την αφίσα του έργου που απεικονίζει μια γυναίκα, έγκυο, στο Σταυρό. Η προβολή της ταινίας προχώρησε δίχως πολλά απρόοπτα (βάλε ή βγάλε έναν μανιακό που κοπανά τα τζάμια του Ολύμπιον) μόνο ύστερα από απαγόρευση συγκεντρώσεων(!) στο κέντρο της πόλης.
Τα Αδέσποτα Κορμιά ακολουθούν το ταξίδι τριών γυναικών έξω από τις χώρες τους ώστε να μπορέσουν να εκπληρώσουν επιθυμίες σχετικά με το σώμα τους που εκεί δεν τους επιτρέπεται. Είναι ένα concept πάνω στο οποίο ζητήματα ελευθερίας και αυτοδιάθεσης εξερευνώνται μέσα από μια σχεδόν road movie αφήγηση, με έμφαση στους χαρακτήρες και στα θέλω τους, και με μια παράλληλη ανάλυση ιδεών περί ανοιχτών συνόρων, ευρωπαϊκής ενότητας, και αμφισβήτησης των θεμελίων στα οποία έχει δομηθεί αυτή η ένωση. Αναπτυγμένα όλα με τολμηρές επιλογές από τη σκηνοθέτη, η οποία επιλέγει διαρκώς να μας φέρνει πρόσωπο με πρόσωπο με τα πιστεύω μας, δίνοντας το λόγο σε σθεναρούς αντιπάλους των εκάστοτε ελευθεριών, αλλά και παρουσιάζοντάς μας την αλήθεια, απογυμνωμένη, με συχνά σοκαριστικό τρόπο.
Η αφίσα της ταινίας προκάλεσε σε τέτοιο βαθμό που μέχρι κι ο Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης Φιλόθεος απέστειλε επιστολή στο φεστιβάλ εξηγώντας την αντίθεσή του, στην οποία απάντησε εξαιρετικά και επί της ουσίας η διευθύντρια του φεστιβάλ, Ελίζ Ζαλαντό:
«Ως γυναίκα, μητέρα και εργαζόμενη, βλέπω κι εγώ με ανησυχία ότι ο κόσμος, εν έτει 2024, μοιάζει να πηγαίνει πίσω. Η βία, οι επιθέσεις κατά των γυναικών, οι γυναικοκτονίες αυξάνονται συνεχώς. Αυξάνονται και οι επιθέσεις κατά αδυνάτων και διαφορετικών. Μόλις χθες στην πλατεία Αριστοτέλους, μια ανάσα από την έδρα του Φεστιβάλ μας, είδαμε με φρίκη και αγανάκτηση μια αήθη και βίαιη επίθεση εναντίον δυο διεμφυλικών ατόμων, τα οποία διασώθηκαν καθαρά από τύχη», γράφει.
«Η Δημοκρατία είναι ένας θεσμός υπέροχος που μας καλεί να συμβιώνουμε με άτομα, τα οποία ενδεχομένως έχουν διαφορετικές απόψεις από τις δικές μας. Αν αυτές οι απόψεις δεν κηρύσσουν το μίσος και δεν καλούν σε παράνομες πράξεις, αν δεν απειλούν τις θεμελιώδεις αρχές της ελευθερίας και της Δημοκρατίας κι αν δεν παραβαίνουν τους υπάρχοντες νόμους, τότε οφείλουμε να τις ακούμε μέσα στο πλαίσιο μιας κοινωνίας αποδοχής και αγάπης».
ΜΙΚΡΕΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΕΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΕΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ
Το χτίσιμο μιας μικρής κοινωνίας γεμάτη αποδοχή βρισκόταν και στην καρδιά ενός ακόμα πολύ όμορφου και ανθρώπινου φιλμ που είδαμε στο φεστιβάλ, το Πανελλήνιον των Σπύρου Μαντζαβίνου και Κώστα Αντάραχα. Γυρισμένο σε ένα άσπρο και μαύρο που υπογραμμίζει την αχρονικότητα του μέρους και των αντισυμβατικών ηρώων του, το φιλμ μας βάζει στον κόσμο ενός σκακιστικού καφενείου στο κέντρο της Αθήνας, χωρίς όμως τίποτα εδώ να θυμίζει την Αθήνα… ή το σήμερα.
Αντιθέτως, το καφενείο παρουσιάζεται ως κάποιου είδους καταφύγιο, για ανθρώπους που βρίσκονται κι εκείνοι στο περιθώριο του σύγχρονου κόσμου, και που σε αυτή την συλλογικότητα έχουν μπορέσει να βρουν ένα ολόδικό τους νησί. Έρχονται όλοι εκεί με τις ιστορίες τους, με τις ιδέες τους, τις αναμνήσεις και τις εμπειρίες τους και σχηματίζουν ένα μέρος που μοιάζει να μην ανήκει πουθενά ως κάτι το απτό – είναι περισσότερο μια νοητική και συναισθηματική κατάσταση, κάτι που φωλιάζει μες στην καρδιά σου. Ένα άκρως ουμανιστικό πορτρέτο που υπογραμμίζει με τον ολόδικό του τρόπου, την αναγκαιότητα της αλληλεγγύης.
Ταινίες σαν τις προαναφερθείσες συνδιαλέχθηκαν ζωντανά με την κοινωνική μας συνθήκη, έμοιαζαν να ανταποκρίνονται σε μια συλλογική (διαφορετική κάθε φορά) κραυγή αγωνίας και ανάγκης. Υπογραμμίζοντας έτσι τη ζωτικότητα της ίδιας της διοργάνωσης. Όλες τους, έφυγαν βραβευμένες από τη διοργάνωση:
- το Tack πήρε πέντε βραβεία: Ειδική Μνεία – Διεθνές Διαγωνιστικό Newcomers, Βραβείο ΕΡΤ, Βραβείο Επιτροπής Νεότητας Φοιτητών Πανεπιστημίων Θεσσαλονίκης, Βραβείο FIPRESCI Ελληνικής Ταινίας, Βραβείο WIFT GR
- τα Αδέσποτα Κορμιά πήραν δύο: Ειδική Μνεία – Διεθνές Διαγωνιστικό, Ειδική Μνεία Διεθνούς Αμνηστίας
- το Πανελλήνιον πήρε τρία: Βραβείο ΕΚΚ Πρωτοεμφανιζόμενων Σκηνοθετών, Ειδικό Βραβείο Επιτροπής Νεότητας, Βραβείο ΠΕΚΚ)
- και το Avant-Drag! πήρε μια Ειδική Μνεία – Διεθνές Διαγωνιστικό >>Film Forward.
(Αναλυτικά τα βραβεία μπορείτε να τα διαβάσετε εδώ.)
Και όλοι οι σκηνοθέτες τους, όπως κι η συντριπτική πλειοψηφία όλων των βραβευμένων, έκαναν αναφορά σε ένα ζήτημα που επίσης βρισκόταν στα χείλη όλων κατά τη διάρκεια της διοργάνωσης, αλλά απουσίαζε σοκαριστικά από τις αίθουσες, το πρόγραμμα και τις δράσεις του φεστιβάλ: Την φρικτή κατάσταση στη Γάζα, που παίρνει διαστάσεις γενοκτονίας, με πάνω από 30.000 νεκρούς και την περιοχή πλέον στα όρια του λιμού.
Στην πρώτη ευχαριστήρια ομιλία της απονομής, το βραβείο κοινού Platform+ για την ταινία Το Κομμάτι Που Λείπει (μια έρευνα πάνω στο γιατί δεν κάνουμε αυτό που χρειάζεται, με αφορμή μια λακούβα σε δρόμο όπου σκοτώθηκαν δύο άνθρωποι σε απόσταση ενός μήνα), ο σκηνοθέτης Άγγελος Τσάτσης εξέφρασε την επιθυμία του το φεστιβάλ να είχε ασχοληθεί με την Γάζα, θέση που ανέπτυξε αργότερα στη διαδικασία και ο Φιλ Ιερόπουλος του Avant-Drag!. Οι περισσότεροι βραβευμένοι αλλά και κάποια μέλη επιτροπών έκαναν αναφορά στην γενοκτονία, ενώ πανό ξεδιπλώθηκαν στον χώρο της τελετής – πανό που είχαμε δει και στην τελετή έναρξης.
ΑΚΤΙΒΙΣΤΙΚΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΛΑΙΣΤΙΝΗ
Οι ακτιβιστικές παρεμβάσεις ήταν συνεχείς κατά τη διάρκεια του φεστιβάλ από το δίκτυο Filmmakers for Palestine, ενώ σκηνοθέτες τοποθετήθηκαν σχετικά κατά την παρουσίαση ταινιών τους – από τη Βάνια Τέρνερ που διάβασε ένα κείμενο στην πρεμιέρα του Tack, μέχρι τον Άρη Δόριζα, σκηνοθέτη της ταινίας λήξης Γιάννης Σπανός: Πίσω απ’τη Μαρκίζα (η οποία και έτυχε εξαιρετικής υποδοχής εν γένει) που υπογράμμισε τη σημασία των όσων είχαν ειπωθεί αμέσως νωρίτερα: Κατά τη διάρκεια της τελετής λήξης, υψώθηκαν πανό μες στο Ολύμπιον με ονόματα νεκρών καλλιτεχών στη Γάζα, ζητήθηκε να γίνει επίσημο κάλεσμα για εκεχειρία, να δοθεί στο επίσημο πρόγραμμα χώρος και φωνή σε δημιουργούς από την Παλαιστίνη, ενώ ειπώθηκε πως «όλοι ξέρουμε πως σε λίγα χρόνια θα είμαστε ξανά μαζεμένοι εδώ και θα βλέπουμε ταινίες σχετικά με την γενοκτονία της Γάζας».
Τα λόγια αυτά δεν μεταφράστηκαν ποτέ στα ελληνικά, ωθώντας μέλη του κοινού να αντιδράσουν έντονα, ακόμα και σε αποχωρήσεις.
Είναι μια πολύ σημαντική τοποθέτηση η παραπάνω, που σε συνδυασμό με την πολύ θερμή υποδοχή των ενεργειών από τον κόσμο, αλλά κυρίως σε συνδυασμό με τις κατά κανόνα εξαιρετικά καίριες και ουσιώδεις τοποθετήσεις του φεστιβάλ στο επίκεντρο άλλων αγώνων και συζητήσεων, υπογραμμίζει τον ρόλο που κράτησε για τον εαυτό του στο θέμα της Γάζας: τον ρόλο του σιωπηλού, υπομονετικού παρατηρητή.
«Όλοι ξέρουμε πως σε λίγα χρόνια θα είμαστε ξανά μαζεμένοι εδώ και θα βλέπουμε ταινίες σχετικά με την γενοκτονία της Γάζας».
Είτε μιλάμε για επίπεδο θεσμικό, είτε απλώς επίπεδο συμπερίληψης έργων, ιστοριών, προσώπων, είναι δεδομένο πως μια τέτοια πολιτιστική διοργάνωση, και δη πάνω στον τομέα της φύσει παρεμβατικής ντοκιμαντεριστικής φόρμας, (πρέπει να) διαθέτει χαρακτήρα πολιτικό. Το έχει αποδείξει εξάλλου το ίδιο αυτό φεστιβάλ ξανά και ξανά, όχι απλά στο παρελθόν, αλλά και φέτος – πιο πολύ από ποτέ. Η θεσμική σιωπή μοιάζει έτσι αληθινά εκκωφαντική.
Ήταν πάντως οπωσδήποτε κάτι το συγκλονιστικό να βλέπεις η συζήτηση πάνω στην Παλαιστίνη να αναπτύσσεται ως πλαίσιο όλες αυτές τις μέρες του φεστιβάλ, είτε μέσα από παρεμβάσεις όπως οι παραπάνω, είτε στους δρόμους, στις αίθουσες, ακόμα και στα πάρτυ. Μια τέτοια στιγμή ήταν στο πάρτυ για την πρεμιέρα του Avant-Drag!, όταν και σχεδόν ένιωθες όλες τις εντάσεις και τις αγωνίες των ημερών να συγκρούονται σε μια στιγμή.
Σε έναν φανταστικό υπόγειο χώρο, λίγα μέτρα (και λίγες μέρες) μακριά από την πλατεία Αριστοτέλους και το σοκαριστικό περιστατικό του λιντσαρίσματος, παρακολουθούμε τα drag shows του πάρτυ και μπορείς να νιώσεις την φόρτιση, μπορείς να νιώσεις την ενέργεια. Στη διάρκεια του event, στη σκηνή διαβάζεται “ενα απελευθερωτικό αίτημα από τα κουήρ άτομα στην Παλαιστίνη, Νοέμβριος 2023”:
«Γράφουμε ως εργαζόμενα, φοιτητά, αγρότες, γονείς – ως Παλαιστίνια, ως κουήρ Παλαιστίνια. Γράφουμε όχι επειδή ως κουήρια έχουμε μια ιδιαίτερη θέση, αλλά επειδή ακριβως ως κουήρια έχουμε κατασκευαστεί ως ‘το άλλο’ και τώρα αντιμετωπίζουμε πατριαρχικές αποικιοκρατικές τακτικές που προσπαθούν να μας αποξενώσουν περαιτέρω», αναφέρει το γράμμα.
«Το Ισραήλ έχει χρησιμοποιήσει τα κουήρ σώματα για να χτυπήσει οποιαδήποτε υποστήριξη προς την Παλαιστίνη και οποιαδήποτε κριτική του αποικιοκρατικού του σχεδίου. Οι Ισραηλινοί πολιτικοί, οργανώσεις και πολίτες έχουν κινητοποιήσει αποικιακές διχοτομίες όπως “πολιτισμένου” και “βαρβάρου”, “ανθρωπου” και “ζώου” και άλλα απάνθρωπα δυαδικά σχήματα ως λόγους που νομιμοποιούν τις επιθέσεις εναντίον των Παλαιστινίων. Μέσα σ’ αυτη τη ρητορική εποικιστικής αποικιοκρατίας, το Ισραήλ επιδιώκει να συγκεντρώσει και να κινητοποιήσει την υποστήριξη από τις δυτικές κυβερνήσεις και τις φιλελεύθερες κοινωνίες παρουσιάζοντας τον εαυτό του ως ένα έθνος που σέβεται την ελευθερία, τη διαφορετικότητα και τα ανθρώπινα δικαιώματα, ενώ πολεμά μια “τερατώδη” και καταπιεστική κοινωνία».
«Αρνούμαστε την εργαλειοποίηση του κουήρ, των σωμάτων μας και της βίας που αντιμετωπίζουμε ως κουήρ άτομα για να δαιμονοποιηθούν και αποανθρωποποιηθούν οι κοινότητές μας», συνεχίζει το κείμενο. «Πολεμάμε σύνθετα συστήματα καταπίεσης, συμπεριλαμβανομένης της πατριαρχίας και του καπιταλισμού. […] Καμία κουήρ απελευθέρωση δεν μπορει να επιτευχθεί με αποικισμό εποίκων», καταλήγει.
«Και καμία κουήρ αλληλεηγγύη δεν μπορει να στέκεται τυφλή απέναντι στις ρατσιστικές, καπιταλιστικές, φασιστικές και ιμπεριαλιστικές δομές που μας κυριαρχούν».
Το 26ο φεστιβάλ ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης διεξήχθη 7-17 Μαρτίου.