ΕΙΔΑΜΕ ΤΟ ΟΛΟΚΑΙΝΟΥΡΙΟ ΣΥΜΠΑΝ ΤΟΥ ΕΥΡΙΠΙΔΗ ΛΑΣΚΑΡΙΔΗ – ΚΑΙ Ο,ΤΙ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΚΑΝΟΥΜΕ
Είδαμε το “Lapis Lazuli” του Ευριπίδη Λασκαρίδη στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση και σας μεταφέρουμε τις εντυπώσεις μας.
Δεν ξέρω πώς μπορεί κάποιος να προλογίσει τις δουλειές του Ευριπίδη Λασκαρίδη. Το ίδιο και το τελευταίο του δημιούργημα, το Lapis Lazuli. Σίγουρα είναι ένας απόλυτα ιδιοσυγκρασιακός καλλιτέχνης. Η ματιά του πάνω στον κόσμο μας είναι λοξή, σουρεαλιστική και ταυτόχρονα ρεαλιστική. Και όλα αυτά συνδυάζονται με μια βαθιά εξερεύνηση της ανθρώπινης κατάστασης. Σίγουρα, επίσης, αρέσκεται να ακροβατεί πάνω σε ετερόκλητες έννοιες, αλλά και σε αντισυμβατικά κινητικά λεξιλόγια, ενσωματώνοντας χειρονομίες και σωματικότητα που αμφισβητούν τις παραδοσιακές έννοιες του χορού.
Στόχος του πάντα είναι η δημιουργία ενός ολοκαίνουριου κόσμου, γοητευτικού και μυστηριώδη που τον κατοικούν κάποια υβριδικά αλλόκοτα πλάσματα, που μοιάζουν να έχουν ανθρώπινα χαρακτηριστικά και που ουσιαστικά στοχάζονται πάνω σε έννοιες υπαρξιακές και ανθρωποκεντρικές.
Τώρα, ο Ευριπίδης Λασκαρίδης επιστρέφει με τη δημιουργία μιας ακόμα ιδιότυπης παράστασης, στην οποία συνυπάρχουν τα στοιχεία του γκροτέσκου, του κωμικού και του τρομακτικού και επιχειρεί να πλάσει εκ νέου έναν κόσμο φιλόξενο στους παράξενους, ιδιότροπους, αλλά και ευαίσθητους χαρακτήρες του.
Το “Lapis Lazuli”, ο τίτλος δηλαδή του νέου έργου του, παραπέμπει στον ομώνυμο ημιπολύτιμο λίθο με το χαρακτηριστικό μπλε χρώμα που έχει δύναμη… μεταμορφωτική.
Τι είναι όμως το Lapis Lazuli;
Είναι ένα μεταμορφωσιγενές πέτρωμα, που παρουσιάζει απρόβλεπτη συμπεριφορά κάτω από μεγάλη πίεση. Από τη μάσκα του Τουταγχαμών έως τους αναγεννησιακούς πίνακες του Τιτσιάνο και τα (μετα)μοντερνιστικά παραδείγματα των μονοχρωματικών έργων του Yves Klein, το Lapis Lazuli έχει κοσμήσει με το ζωηρό και μυστηριώδες μπλε χρώμα του πλήθος έργων τέχνης. Η ετυμολογική σημασία του πετρώματος είναι «Πέτρα από τον Ουρανό» και όλο αυτό ενσωματώνει τη διττότητα μεταξύ γήινου και ουράνιου, υλικού και πνευματικού.
Πώς όμως κατέληξε σε αυτό ο Ε. Λασκαρίδης; Όπως μας αποκάλυψε σε συνέντευξη που έδωσε στο NEWS 24/7, όταν ήταν παιδί ο πατέρας του του έδειξε ένα μικρό κουτί με ημιπολύτιμους λίθους, μεταξύ των οποίων ξεχώριζε ένας λίθος με έντονο μπλε χρώμα, το λάπις λάζουλι. Αυτή η εμπειρία σε συνδυασμό με ένα όνειρο που είδε πριν λίγα χρόνια με έναν καινούριο χαρακτήρα λουσμένο σε αυτό το μπλε φως αποτέλεσαν την αφορμή της παράστασης.
Με πρωταγωνιστή έναν Λυκάνθρωπο
Η παράσταση που έκανε πρεμιέρα στην Κεντρική Σκηνή της έχει πρωταγωνιστή έναν Λυκάνθρωπο που προσπαθεί να εκπολιτιστεί καταπνίγοντας κάθε ζωώδες του ένστικτο. Αυτή η μεταμορφωτική εμπειρία συνιστά τώρα το αντικείμενο μελέτης του Λασκαρίδη και είναι πραγματικά περίεργο και συμπαντικό το πώς ένα μεγάλο μέρος της καλλιτεχνικής δημιουργίας συντονίζεται κάποιες χρονικές περιόδους. Και το λέω αυτό γιατί το ίδιο ύφος κινούνται και το “Poor Things” του Γιώργου Λάνθιμου, αλλά και η “Καρδιά του Σκύλου” της Έφης Μπίρμπα και του Άρη Σερβετάλη.
Τώρα και στο Lapis Lazuli η άγρια και ζωώδης πλευρά του ανθρώπου προσπαθεί να λειανθεί. Ένας Λυκάνθρωπος προσπαθεί να καταπνίξει τις ορμές του. Κάθεται να του λιμάρουν ακόμη και τα νύχια, ενώ υπόκειται σε ειδική εκπαίδευση με ηλεκτροσοκ για να μην ορμήξει και κατασπαράξει λευκά και νόστιμα σαρκία πουλιών.
Λίγο αργότερα, ο ήρωάς του θα κάνει εμετό και θα ξεράσει επί σκηνής όλα όσα τον έχουν φορτώσει οι κοινωνικές συμβάσεις στην καλύτερη ίσως στιγμή της παράστασης.
Η ματιά του Ευριπίδη Λασκαρίδη πάνω στη ζωή και τον κόσμο μας
Ένα πυκνό πλέγμα αντιθέσεων που ενσωματώνει στοιχεία θεάτρου, μουσικής, εικαστικών τεχνών και τεχνολογίας, δημιουργώντας καθηλωτικές και πολυαισθητηριακές εμπειρίες λαμβάνει χώρα επί σκηνής. Απαλές κινηματογραφικές μουσικές διακόπτονται από άγρια ουρλιαχτά, το τρομακτικό εναλλάσσεται με το ονειρικό και το συνειδητό με το ασυνείδητο.
Μπροστά μας στήνεται ένας χειροποίητος κόσμος που αποτίνει φόρο τιμής σε παλιές ασπρόμαυρες ταινίες τρόμου, στο θέατρο Καμπούκι, αλλά και στο Μαύρο Θέατρο της Πράγας και σε αυτόν η ομορφιά συνυπάρχει με το τρομακτικό και το φως με το σκοτάδι. Αντιθέσεις όπως η αγάπη και ο φόβος, ο θάνατος και η αναγέννηση, η παράδοση και το σύγχρονο, καθώς και το γήινο με το ουράνιο, εναλλάσσονται σε ένα καρουζέλ αντιθέσεων.
Σκηνοθέτες, επιστήμονες, πειράματα, λυκάνθρωποι, πεντάμορφες, κοκκινοσκουφίτσες, πουλιά, δέντρα: φαινομενικά ασύνδετες μεταξύ τους εικόνες συνδέονται με έναν παράλογο ειρμό απεικονίζοντας ένα και μοναδικό πράγμα: την ανθρώπινη γελοιότητα.
Πώς μπορούμε να δούμε το φως στις πιο σκοτεινές στιγμές μας; Αυτό μοιάζει να αναρωτιέται ο Ευριπίδης Λασκαρίδης στην παράσταση αυτή. Και η απάντηση που αυτός βρίσκει είναι στο γελοίο, στο κωμικό της ζωής. Εκεί πηγάζει το μπλε μεταμορφωτικό φως του Lapis Lazuli μέσα στον παραλογισμό των καιρών μας. Αρκεί να μην τα παίρνουμε όλα τόσο σοβαρά. Γιατί στην τελική, όπως λέει και στο τέλος ο ήρωάς του, “ό,τι μπορούμε κάνουμε”.
Η παράσταση διακρίνεται από μία διακριτή υψηλή αισθητική που εντυπωσιάζει. Πανέμορφα τα σκηνικά του Σωτήρη Μελάνου και τα κοστούμια του Χρήστου Δεληδήμου & της Αλέγια Παπαγεωργίου, ενώ ο Στέφανος Δρουσιώτης φωτίζει υπέροχα τα δρώμενα. Οι πρωταγωνιστές Δημήτρης Ματσούκας, Άγγελος Αλαφογιάννης, Μαρία Μπρέγιαννη, Σπύρος Ντόγκας και βέβαια ο Ευριπίδης Λασκαρίδης σε εξαιρετικές στιγμές.
Συμπέρασμα
Μία άριστα δουλεμένη άρτια παράσταση από τον Ευριπίδη Λασκαρίδη που σχολιάζει με ευφυή και συμβολικό τρόπο τον παραλογισμό των καιρών μας. Ωστόσο, το αλλόκοτο αυτό στοιχείο που διακρίνει τις δουλειές του, μολονότι έχει φανατικούς θιασιώτες, δύσκολα μπορεί να επικοινωνήσει σε πρώτο χρόνο με το ευρύ κοινό. Οι δουλειές του απαιτούν χρόνο προκειμένου να σε βυθίσουν μέσα στους συνειρμούς του, άπαξ όμως και το κάνουν σε ταξιδεύουν.
