Μάνος Ξυδούς: 5 πράγματα που πρέπει να ξέρεις για τον “Πρίγκιπα της Δυτικής Όχθης”

Δεκατέσσερα χρόνια συμπληρώνονται σήμερα, Σάββατο (13/04/2024) από όταν ο Μάνος Ξυδούς – ή αλλιώς ο “Πρίγκιπας της Δυτικής Όχθης”, όπως τον αποκαλούσαν συχνά στους μουσικούς κύκλους – την “έκανε” για τ’ άστρα. Μουσικός παραγωγός, συνθέτης, στιχουργός, τραγουδιστής και βασικό μέλος του δημοφιλούς συγκροτήματος Πυξ Λαξ, ο Μάνος Ξυδούς χάραξε τη δική του πορεία στην ιστορία της ελληνικής μουσικής και είναι υπεύθυνος για πολλά “διαμάντια” της δισκογραφίας μας.

Η ευγενική του φυσιογνωμία, αλλά και η χαρακτηριστική φωνή του, είχαν και συνεχίζουν να έχουν, μια ξεχωριστή θέση στις καρδιές των μουσικόφιλων. Η απέραντη εκτίμηση των συναδέλφων του, που πάντα είχαν να πουν έναν καλό λόγο (ή μάλλον, μόνο καλό λόγο) για εκείνον και ο σεβασμός των ροκάδων προς το πρόσωπό του, είναι χαρακτηριστικά του πόσο αγαπητός ήταν.

Γεννήθηκε και μεγάλωσε στους Αγίους Αναργύρους στην Αθήνα, έχοντας καταγωγή από Μήλο και Κρήτη. Στις 13 Απριλίου του 2010, ο Μάνος Ξυδούς πέθανε από ανακοπή καρδιάς κατά τη διάρκεια πρόβας, αφήνοντας ένα σημαντικό κενό στην ελληνική μουσική, αφού η συμβολή του ήταν πολύτιμη, τόσο στο ερμηνευτικό κομμάτι, όσο και στην παραγωγή, την στιχουργική, τη σύνθεση, τα οποία γνώριζε πολύ καλά. Μετά τον θάνατό του, η ονομασία ”Μάνος Ξυδούς” δόθηκε προς τιμήν του στο νεόδμητο ανοιχτό θέατρο που βρίσκεται εντός του πολιτιστικού πάρκου των Αγίων Αναργύρων.

1. Το Marketing και οι δισκογραφικές εταιρείες

Σπούδασε οικονομικά στην ΑΣΟΕΕ, έπειτα σπούδασε Marketing και σε νεαρή ηλικία εργάστηκε ως κλητήρας στην δισκογραφική εταιρεία Columbia, ενώ μετά τις σπουδές του άρχισε να εργάζεται στην δισκογραφική ΜΙΝΟΣ-ΕΜΙ ως πωλητής απεσταλμένος στην Κρήτη. Τρία χρόνια μετά επέστρεψε στην Αθήνα και αργότερα προήχθη σε Marketing Director, ενώ είχε αναλάβει την παραγωγή των ξένων δίσκων και λίγο μετά των ελληνικών.

Οι γνώσεις του στο Marketing και η πείρα του από τις δισκογραφικές εταιρείες του προσέδωσε ένα σημαντικό πλεονέκτημα και ισχυρά κριτήρια στο να μπορεί να αντιλαμβάνεται τι ζητάει το αγοραστικό κοινό σε ό,τι αφορά τη μουσική, τι πουλάει και τι αξίζει να κυκλοφορήσει προς τα έξω. Ο Μάνος Ξυδούς είχε καταλυτική θέση στην κυκλοφορία δίσκων σημαντικών καλλιτεχνών, όπως του Παύλου Σιδηρόπουλου, των Αδελφών Κατσιμίχα και του Τζίμη Πανούση.

Ο Μάνος ήταν εκείνος που πίστεψε πρώτος στους Κατσιμιχαίους κατά την πρώτη τους απόπειρα δισκογράφησης και για αυτό λίγα χρόνια αργότερα, στο ένθετο του πρώτου δίσκου τους (Ζεστά Ποτά,1985), του αφιέρωσαν το τραγούδι ”Φάνης”. Στον ίδιο, επίσης, οφείλεται και η έναρξη της προσωπικής δισκογραφίας του Μιλτιάδη Πασχαλίδη το 1995, στη μετά ”Χαϊνηδων” εποχή, ενώ ο Μάνος ήταν ο ιθύνων νους κάποιων συνεργασιών Ελλήνων μουσικών με δημοφιλείς ξένους καλλιτέχνες.

2. Οι Dreamer and the fool moon και οι κουκούλες

Αρχές της δεκαετίας του ’80 ο Μάνος Ξυδούς είχε δημιουργήσει μαζί με τον Νίκο Πιπινέλη το συγκρότημα The Dreamer and The Full Moon, ένα undergound group, στο οποίο συμμετείχαν, επίσης, ο Γιάννης Πιπινέλης, ο Γιώργος Γκικοδήμος, ο Γιάννης Ευσταθίου, ο Τόλης Σκαμαντζούρας και ο Σωτήρης Τσούκαλης. Η μπάντα επηρεασμένη από τους Residents εμφανιζόταν με κουκούλες και κανείς δεν γνώριζε τα μέλη που το απαρτίζουν.

Οι The Dreamer and The Full Moon κυκλοφόρησαν τρεις δίσκους, ενώ γνώρισαν μεγάλη επιτυχία με το αγγλόφωνο τραγούδι “Sadrina”, που είχε γράψει ο Μάνος Ξυδούς μαζί με τον Νίκο Πιπινέλη και το οποίο ερμήνευσε ο ίδιος στις αρχές της δεκαετίας του ’80. Το τραγούδι βρέθηκε στις πρώτες θέσεις στα ευρωπαϊκά charts και πούλησε 49.000 αντίτυπα. Στην εν λόγω μπάντα έμεινε από το 1984 έως και το 1986.

3. Η μακρά ιστορία με τους Πυξ Λαξ

Το 1989 ως στέλεχος της EMI γνωρίστηκε με τους Φίλιππο Πλιάτσικα και Μπάμπη Στόκα, που τότε προσπαθούσαν να βρουν τα πατήματά τους και έψαχναν κάποια εταιρεία που να τους εμπιστευτεί. Υπήρξε εξαρχής χημεία μεταξύ τους και ο Μάνος Ξυδούς ανέλαβε την παραγωγή του πρώτου και του τρίτου δίσκου τους, ωστόσο, σιγά σιγά έγινε και ο ίδιος βασικό μέλος του συγκροτήματος.

Ο Μάνος συμμετείχε στη δημιουργία των τραγουδιών, γράφοντας στίχους, μουσική και κάνοντας φωνητικά, ενώ πολλά από τα πιο γνωστά και δημοφιλή τραγούδια των Πυξ Λαξ φέρουν τη δική του σφραγίδα. Τραγούδια όπως τα “Πούλα με”, “Εσύ εκεί”, “Χωρίς ντροπή”, “Μόνο για εκείνη μη μου λες”, “Με στέλνεις”, “Τι ζητάς”, “Υπάρχουν χρυσόψαρα εδώ”, “Η εικόνα του χειμώνα”, “Δεν θα δακρύσω πια για σένα”, “Ποδήλατα δίχως φρένα”, “You get in love” φέρουν το στίγμα του.

Ο Μάνος Ξυδούς έζησε όλες τις στιγμές των Πυξ Λαξ, τις συγκινήσεις, τις επιτυχίες, τις αποτυχίες, τις συναυλίες, τη δόξα, τη δημιουργικότητα, τη δουλειά, την αγάπη, διανύοντας μαζί τους μια μακρά πορεία μέχρι και τη στιγμή που η μπάντα διαλύθηκε, τον Σεπτέμβριο του 2004.

4. Η τελευταία του live εμφάνιση

Μετά τη διάλυση των Πυξ Λαξ, ο Μάνος Ξυδούς συνέχισε τη δική του πορεία στον χώρο, κυκλοφορώντας έξι προσωπικούς δίσκους, στους οποίους συνεργάστηκε με τον Πάνο Κατσιμίχα, αλλά και με νέους καλλιτέχνες, όπως τον Γιάννη Χαρούλη, τον Λεωνίδα Μπαλάφα, τους Σαμπάντα, το Άρωμα Γυναίκας και τους KollektivA (στους οποίους ο ίδιος έδωσε το όνομα, αφού πριν ονομάζονταν Φθηνό Ευέλικτο Μουσικό Δυναμικό), βοηθώντας τους στα πρώτα τους βήματα. Οι προσωπικοί δίσκοι που κυκλοφόρησε μετά τους Πυξ Λαξ ήταν οι εξής: Κανάστα (2005), Περιμένοντας το νέκταρ (2006), Βράδιασε, τα ξαναλέμε (2007), Μέχρι να πάρεις παγωτό, σε βρίσκει ο χειμώνας (συμμετοχή στον Πάνο Κατσιμίχα) (2007), Τ’ αστέρια θα ‘ναι πάντα μακριά (2008).

Το 2010 ο Μάνος Ξυδούς συμμετείχε στην περιοδεία Best Of Tour των Χάρη & Πάνου Κατσιμίχα, η οποία ήταν και η τελευταία του συναυλιακή περιοδεία. Τελευταίος σταθμός της περιοδείας τους ήταν η Κύπρος, την οποία επισκεπτόταν συχνά, και εκεί έμελλε να πραγματοποιήσει το τελευταίο του live, αλλά και την τελευταία του συνέντευξη, η οποία δόθηκε σε τοπικό ραδιοφωνικό κανάλι της Λεμεσού. Η τελευταία ζωντανή εμφάνιση του Μάνου Ξυδούς ήταν στις 8 Απριλίου 2010 στην Κύπρο.

5. Το “τέλος” πάνω στη σκηνή

Στις 13 Απριλίου του 2010, ο Μάνος Ξυδούς πέθανε ξαφνικά από ανακοπή καρδιάς, σε ηλικία 57 ετών, τη στιγμή που βρισκόταν πάνω στη σκηνή και έκανε πρόβα. Ο θάνατος τον βρήκε κατά την διάρκεια μαγνητοσκόπησης εκπομπής στο κανάλι του ΣΚΑΙ, στο Νέο Φάληρο. Μεταφέρθηκε στο Τζάνειο Νοσοκομείο, όπου οι γιατροί διαπίστωσαν το θάνατό του. Είχε χρόνια πρόβλημα με την καρδιά του και είχε υποβληθεί ένα χρόνο πριν σε χειρουργική επέμβαση.

Με την πρωτοβουλία των πρώην συνεργατών του στους Πυξ Λαξ, του Φίλιππου Πλιάτσικα και του Μπάμπη Στόκα, ολοκληρώθηκε μετά τον θάνατό του και ο τελευταίος δίσκος του με ονομασία “Όταν θα φύγω ένα βράδυ από ‘δω”, οποίος είχε μείνει στη μέση, και εκδόθηκε τον Ιούλιο του 2010. Στο δίσκο αυτό συμμετείχαν οι Διονύσης Τσακνής, Νίκος Πορτοκάλογλου, Λαυρέντης Μαχαιρίτσας, Μίλτος Πασχαλίδης, Βασίλης Παπακωνσταντίνου, Λάκης Παπαδόπουλος, Όναρ, Μύρωνας Στρατής. Επίσης, η Μαρία και η Νάντια Σπηλιωτοπούλου, και οι κόρες του Μάνου, Κατερίνα και Νέλλυ Ξυδούς.