Γιατί στα αυτοκίνητα είχαμε εσωτερικό καθρέφτη μόνο στα δεξιά

Οι πρώτοι εσωτερικοί καθρέφτες στα αλεξήλια των αυτοκινήτων εμφανίστηκαν στις Mercedes-Benz W126 από τις αρχές των 80s, συνεχίστηκαν στις Mercedes-Benz W124 και σταδιακά καθιερώθηκαν. Αρχικά οι κατασκευαστές αυτοκινήτων τοποθέτησαν τους εσωτερικούς καθρέφτες μόνο στην πλευρά του συνοδηγού με το σκεπτικό ότι συνοδηγοί ήταν κατά βάση γυναίκες και τους χρειάζονταν για λόγους καλλωπισμού.

Σταδιακά όμως αυτή η τάση άλλαξε και πλέον οι εσωτερικοί καθρέφτες είτε βρίσκονται και στην πλευρά της ηλιοπροστασίας του οδηγού ή μόνο σε αυτή (πχ σε πολλά Audi), ή δεν υπάρχουν καθόλου.

Ο δικηγόρος που δραστηριοποιείτο σε κοινωνικά δικαιώματα, Murray Gottheil, αναφέρει σε σχετικό του άρθρο πως η αλλαγή αυτή σχετίζεται περισσότερο με το ότι οι βιομηχανίες σταδιακά “ανακάλυψαν” πως οι γυναίκες οδηγούν και εκείνες οχήματα, στις περιπτώσεις τουλάχιστον των μοντέλων που βλέπουμε εσωτερικούς καθρέφτες και στην αριστερή πλευρά (δεν μιλάμε εδώ για το Μεγάλο Βασίλειο φυσικά και τις λοιπές χώρες που οδηγούν από τα αριστερά).

TikTok και σεξισμός

Πρόσφατα έγινε viral ένα βίντεο μιας νεαρής κοπέλας η οποία ανέβασε στο TikTok ένα “hack” σύμφωνα με το οποίο μπορείς να καταλάβεις αν… ο σύντροφός σου σε απατά. Αυτό, γιατί όπως διατείνεται η ίδια, “όταν μια γυναίκα ανοίγει το αλεξήλιο για να κοιταχτεί στον καθρέφτη και να μακιγιαριστεί, ανοίγει και το πορτάκι που προστατεύει τον εσωτερικό καθρέφτη και αφού βαφτεί, το κλείνει. Αν το αφήσεις μισάνοιχτο και όταν τσεκάρεις ξανά τον καθρέφτη το πορτάκι είναι πλέον κλειστό, τότε καταλαβαίνεις πως κάτι δεν πάει καλά”.

Το προβληματικό βίντεο με τα μπόλικα trust issues που φέρει, μάζεψε πάνω από 1500 σχόλια, φέρνοντας πάντως στην επιφάνεια την ουσία πίσω από την πατέντα η οποία είχε διαπεράσει στους κατασκευαστές, τουλάχιστον μέχρι πρότινος.

 

Η μεταστροφή της παράδοσης

Όπως αναφέρει άρθρο των New York Times, οι εν λόγω εσωτερικοί καθρέφτες εμφανίζονταν στο 81% των οχημάτων του εμπορίου και “προσανατολίζονταν” κατά βάση στα δεξιά, κάτι που άλλαξε από τα 10s και πέρα.

“Πρόκειται για μια χαζή παράδοση. Εκεί ήταν πάντα ο καθρέφτης για τον συνοδηγό, στα δεξιά, γιατί όταν τα ζευγάρια ήταν μαζί στο αυτοκίνητο συνηθιζόταν να οδηγεί ο άντρας”, αναφέρει ο καθηγητής κοινωνιολογίας στο University of South Alabama, David Gartman και συγγραφέας του “Auto Opium: A Social History of American Automobile Design” (1994). “Οι αυτοκινητοβιομηχανίες υπέθεταν πως αφού οι γυναίκες διέπονται από τάσεις καλλωπισμού, ο καθρέφτης καλλωπισμού έπρεπε να είναι στη μεριά τους”, τόνιζε ακόμη.
Ωστόσο, ο ίδιος συμπλήρωνε πως πλέον η τάση αυτή σταμάτησε να έχει νόημα μιας και οι γυναίκες οδηγούν και εκείνες, “οι οικογένειες έχουν ένα αυτοκίνητο για κάθε ενήλικα στο σπίτι”, τουλάχιστον στις ΗΠΑ.

Μάλιστα, σύμφωνα με έρευνα που εκπόνησε το Transportation Research Institute του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν, φαίνεται πως το “χάσμα” ανάμεσα στους ανά φύλο οδηγούς, έχει κλείσει. Το 2010, 105,7 εκατομμύρια γυναίκες είχαν άδεια οδήγησης στις ΗΠΑ, έναντι 104,3 ανδρών, αντιστρέφοντας την εικόνα.

Το άρθρο παρατηρεί πως οι καθρέφτες στα αλεξήλια εξακολουθούν να είναι μόνο στα δεξιά σε οχήματα όπως τα Smart. Ο περιφερειακός διευθυντής προϊόντων της Nissan δήλωσε πάντως στους N.Y.Times πως η επιλογή τοποθέτησης εσωτερικών καθρεφτών δεν έχει να κάνει “με τους ρόλους των φύλων”. “Πρακτικά το μπάτζετ που είχαμε να διαθέσουμε ήταν μόνο για έναν εσωτερικό καθρέφτη τέτοιου τύπου και αποφασίσαμε να τοποθετηθεί στα δεξιά, στη θέση του συνοδηγού. Ανεξαρτήτως φύλου ένας καθρέφτης καλλωπισμού θα μπορούσε να αποσπάσει την προσοχή του οδηγού, εξ ου και το αποφύγαμε”.

Σύμφωνα με τους Times, μοντέλα όπως τα Chevrolet Spark, Dodge Journey και Honda CR-Z, έχουν εσωτερικό καθρέφτη μόνο στην πλευρά του οδηγού. Ο David Gartman θεωρεί πως πλέον – πέραν από τις γυναίκες – και οι άντρες περιποιούνται περισσότερο τον εαυτό τους σε ζητήματα αισθητικής, κάτι που εξηγεί το παραπάνω.

Ο Justin Healy επόπτης μηχανικών συστημάτων της Ford ανέφερε πως σε έρευνα που εκπόνησε η εταιρεία το 2009, το 70% των γυναικών ζήτησαν έναν καθρέφτη στα αλεξήλια, και το 54% των συνολικών ερωτηθέντων απάντησε πως επιθυμεί αντιστοίχως μόνο έναν εσωτερικό καθρέφτη. Είπε ωστόσο πως στο 90% των οχημάτων της Ford υπάρχουν εσωτερικοί καθρέφτες και στις δύο πλευρές, με εξαίρεση τα επαγγελματικά οχήματα. “Ξέρουμε πως και ο οδηγός θα χρησιμοποιήσει τον καθρέφτη του για έναν γρήγορο έλεγχο”, είπε, ανεξαρτήτως πλέον φύλου και με τη δέουσα προσοχή πάντα.

Για την ιστορία, το πρώτο αλεξήλιο εμφανίστηκε στο θρυλικό Ford Model T του 1924. Επίσης, για την ιστορία και πάλι, στα ελληνικά δεν υπάρχει θηλυκό για τη λέξη “οδηγός” (χρησιμοποιείται το “ο/η οδηγός) παρά μόνο ο προσδιορισμός “οδηγήτρια” που εμφανίζεται σε θέματα θρησκευτικής υφής ως χαρακτηρισμός της της Παναγίας. Κάτι που επιβεβαιώνει εν μέρει τις φυλετικές προκαταλήψεις γύρω από την οδήγηση, παρότι πλέον αφορά και τα δύο φύλα.