Ευρωπαϊκοί πόροι 3 δισ. ευρώ για το «πρασίνισμα» των ελληνικών νησιών

«Ξεκλειδώνουν» και επίσημα ευρωπαϊκοί πόροι ύψους έως 3 δισ. ευρώ για την επιδότηση δράσεων για το «πρασίνισμα» της νησιωτικής Ελλάδας, με την υπογραφή της τριμερούς σύμβασης ανάμεσα στην ελληνική πολιτεία, την Κομισιόν και την ΕΤΕπ. Η τελετή υπογραφής θα πραγματοποιηθεί τη Δευτέρα, 27 Μαΐου, σε νησί των Κυκλάδων, ανοίγοντας έτσι τον δρόμο για την υλοποίηση μίας ευρείας σειράς δράσεων που στοχεύουν στη μείωση τόσο του περιβαλλοντικού αποτυπώματος όσο και του ενεργειακού κόστους των τοπικών κοινωνιών.

Με βάση τις ίδιες πληροφορίες, το «παρών» στην τελετή θα δώσει ο Έλληνας πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης. Σε ανώτερο επίπεδο θα εκπροσωπηθεί και η Κομισιόν, μέσω του Μάρος Σέφκοβιτς αντιπρόεδρου της Επιτροπής, αρμόδιου για την ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία. Από την πλευρά της ΕΤΕπ θα παραστεί ο Ιωάννης Τσακίρης, νέος αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων και πρώην υφυπουργός Ανάπτυξης.

Ο δρόμος για τη δημιουργία του νέου αυτού χρηματοδοτικού εργαλείου άνοιξε το 2021, με την υποβολή από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας αιτήματος στην Κομισιόν, για την ενεργοποίηση της ειδικής ρύθμισης για τη χώρα μας, σχετικά με την εκχώρηση εσόδων από τον εκπλειστηριασμό έως 25 εκατ. δικαιωμάτων εκπομπών CO2, για επενδύσεις απανθρακοποίησης των ελληνικών νησιών. Το ελληνικό αίτημα έγινε δεκτό από τις Βρυξέλλες.

Οι δημοπρασίες θα διεξαχθούν τη διετία 2024-2025. Το ύψος των διαθέσιμων κεφαλαίων του Ταμείου θα εξαρτηθεί από την τιμή των δικαιωμάτων CO2 την τρέχουσα 2ετία, με τις προβλέψεις του ΥΠΕΝ να το τοποθετούν μεταξύ 1,5 και 3 δισ. ευρώ.

Η κατανομή προβλέπει πως το 51% των πόρων θα διατεθεί σε έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Το 30% περίπου θα αξιοποιηθεί για τη χρηματοδότηση νησιωτικών διασυνδέσεων. Τα υπόλοιπα κεφάλαια θα διατεθούν σε άλλες δράσεις, όπως για την ηλεκτροδότηση των πλοίων στα λιμάνια (Cold ironing).

Το υπουργείο έχει καταρτίσει δύο Ομάδες προτεραιότητας των επιλέξιμων δράσεων. Στην πρώτη, περιλαμβάνονται δράσεις συνολικής χρηματοδότησης περί τα 1,59 δισ. ευρώ.

Αυτό σημαίνει πως πρόκειται για πρότζεκτ που καλύπτονται από τη συντηρητικότερη εκτίμηση για τους πόρους του Ταμείου και για τα οποία επομένως είναι βέβαιο ότι θα υπάρξει επιδότηση και, κατά συνέπεια, πως θα υλοποιηθούν.

Οι περισσότερες από αυτές τις δράσεις περιλαμβάνονται και στη δεύτερη Ομάδα προτεραιότητας, η οποία αθροίζει επίσης ένα ποσό περί τα 1,59 δισ. ευρώ. Όπως είναι φυσικό, το ποια έργα θα υλοποιηθούν από τη δεύτερη κατηγορία -και τα ποσά τα οποία θα δοθούν για επιδοτήσεις- θα εξαρτηθεί από τα κεφάλαια που θα συγκεντρώσει τελικά το Ταμείο (δηλαδή από τα επίπεδα στα οποία θα κινηθούν οι τιμές των δικαιωμάτων το 2024-2025).

Σε αυτό το πλαίσιο, όσον αφορά τη δεύτερη ομάδα, το ΥΠΕΝ έχει προχωρήσει στον επιμερισμό ανά δράση αυτών των επιπλέον 1,59 δισ. ευρώ. Επίσης, έχει καθορίσει τη μέγιστη χρηματοδότηση για κάθε ένα πρότζεκτ, στην περίπτωση που επιβεβαιωθεί το πλέον αισιόδοξο σενάριο για τα έσοδα του Ταμείου Απανθρακοποίησης.