Ρόμπερτ Φίτσο: Ποιος είναι ο Σλοβάκος πρωθυπουργός που έπεσε θύμα πυροβολισμών

Ο Ρόμπερτ Φίτσο, που έπεσε θύμα πυροβολισμών μετά από κυβερνητική συνεδρίαση στη Σλοβακία την Τετάρτη (15/5) είναι πρωθυπουργός της Σλοβακίας από τον Σεπτέμβρη του 2023, ενώ προηγουμένως είχε τρεις ακόμα θητείες.

Το προηγούμενο διάστημα είχε προκαλέσει ανησυχίες στην Ευρώπη για τη φιλορωσική του στάση, καθώς, όπως είχε πει και στην Telegraph, “ο εξοπλισμός της Ουκρανίας δεν φέρνει τίποτα άλλο παρά σκοτωμούς”. Από την πλευρά του, δεσμεύτηκε να τερματίσει τις δυτικές παραδόσεις όπλων που κατευθύνονται στην πολιορκημένη χώρα μέσω της Σλοβακίας.

Ξεκίνησε ως κομμουνιστής, μετέπειτα σοσιαλδημοκράτης και εξελίχθηκε σε λαϊκιστής, ενώ προχώρησε σε συμμαχία και με την ακροδεξιά για να σχηματίσει κυβέρνηση. Κατάφερε να κερδίσει τις εκλογές με πυρήνα της καμπάνιας του τις ανησυχίες για το κόστος ζωής κι έτσι επέστρεψε στο αξίωμά του πέντε χρόνια αφότου αναγκάστηκε να παραιτηθεί, μετά την οργή που ακολούθησε τη δολοφονία του ερευνητή δημοσιογράφου, Γιαν Κούτσιακ, και της αρραβωνιαστικιάς του. Η διπλή δολοφονία προκάλεσε το ξέσπασμα μεγάλων αντικυβερνητικών διαδηλώσεων στη Σλοβακία, καθώς ο Κούτσιακ αποκάλυψε τους δεσμούς μεταξύ της ιταλικής μαφίας και της κυβέρνησης στο τελευταίο άρθρο του, το οποίο δημοσιεύτηκε μετά τον θάνατό του.

Η πολιτική του καριέρα που κρατά τρεις δεκαετίες, έχει κινηθεί ανάμεσα στις κυρίαρχες, φιλοευρωπαϊκές θέσεις και μιας έντονα εθνικιστικής, αντιδυτικής ρητορικής που χρησιμοποιείται κυρίως για εσωτερική κατανάλωση, αποδεικνύοντας ότι είναι περισσότερο από πρόθυμος να αλλάξει ρότα ανάλογα με την κοινή γνώμη ή την πολιτική πραγματικότητα.

Είναι επίσης σφοδρά αντίθετος στη μετανάστευση – βασικός παράγοντας για την εκλογική του νίκη το 2016 – και απορρίπτει “μια ξεχωριστή μουσουλμανική κοινότητα στη Σλοβακία”. Πρόσφατα, επέκρινε τους γάμους μεταξύ ομοφυλοφίλων και έφτασε να χαρακτηρίσει την υιοθεσία από ομόφυλα ζευγάρια ως “διαστροφή”. Την περίοδο της πανδημίας του κορονοϊού, ήταν πολέμιος της μάσκας, του lockdown ιδώματος και του εμβολιασμού.

Η πολιτική διαδρομή του Ρόμπερτ Φίτσο

Ο Φίτσο γεννήθηκε σε μια οικογένεια της εργατικής τάξης στις 15 Σεπτεμβρίου 1964 και ξεκίνησε την πολιτική του καριέρα από τους κόλπους του κομμουνιστικού κόμματος λίγο πριν από την επανάσταση του 1989 που οδήγησε στη διάλυση της πρώην Τσεχοσλοβακίας.

Αργότερα, ίδρυσε το κόμμα Κατεύθυνση – Σοσιαλδημοκρατία (Smer) το 1999 και ηγείται του κόμματος από την ίδρυσή του. Κατέχει το ρεκόρ του μακροβιότερου πρωθυπουργού στην ιστορία της χώρας, έχοντας υπηρετήσει συνολικά πάνω από 10 χρόνια. Εκλέχθηκε για πρώτη φορά στο Κοινοβούλιο το 1992, όταν η χώρα βρισκόταν εντός της Τσεχοσλοβακίας, ενώ αργότερα διορίστηκε στο Συμβούλιο της Ευρώπης.

Μετά τη νίκη του κόμματός του στις βουλευτικές εκλογές του 2006, δύο χρόνια μετά την ένταξη της χώρας στην ΕΕ, σχημάτισε το πρώτο υπουργικό συμβούλιο, με τις θέσεις του να χαρακτηρίζονται πλέον λαϊκιστικές. Μάλιστα συμμάχησε με το Εθνικό Σλοβακικό Κόμμα (SNS) της άκρας δεξιάς, με το οποίο μοιράζεται τις ίδιες απόψεις κατά των μεταναστών και τις λαϊκιστικές τάσεις.

Μετά τις βουλευτικές εκλογές του 2010, διετέλεσε βουλευτής της αντιπολίτευσης, κατέχοντας ουσιαστικά τη θέση του αρχηγού της αντιπολίτευσης. Μετά από πρόταση δυσπιστίας κατά του υπουργικού συμβουλίου της Iveta Radičová, διορίστηκε εκ νέου πρωθυπουργός αφού οδήγησε το Smer σε μια συντριπτική εκλογική νίκη στις βουλευτικές εκλογές του 2012, μετά την πτώση ενός κεντροδεξιού συνασπισμού λόγω καταγγελιών για διαφθορά, κερδίζοντας 83 έδρες και σχηματίζοντας κυβέρνηση με απόλυτη πλειοψηφία στο κοινοβούλιο, την πρώτη από το 1989.

Το 2013, δήλωσε επίσημα την υποψηφιότητά του για τις προεδρικές εκλογές του 2014, όπου και έχασε τις εκλογές από τον πολιτικό του αντίπαλο Andrej Kiska στον δεύτερο γύρο της ψηφοφορίας στις 29 Μαρτίου 2014.

Στις 15 Μαρτίου 2018, λόγω της πολιτικής κρίσης που ακολούθησε τη δολοφονία του Γιαν Κούτσιακ, ο Φίτσο υπέβαλε την παραίτησή του στον Πρόεδρο Andrej Kiska, ο οποίος στη συνέχεια ανέθεσε επίσημα στον αναπληρωτή πρωθυπουργό Peter Pellegrini το σχηματισμό νέας κυβέρνησης.

Κατά τη διάρκεια των βουλευτικών εκλογών του 2023, ο Φίτσο διεξήγαγε, μεταξύ άλλων, εκστρατεία για την παύση της στρατιωτικής υποστήριξης προς την Ουκρανία. Το κόμμα του Κατεύθυνση – Σοσιαλδημοκρατία (Smer), επικράτησε στις εκλογές, με 22,95% των ψήφων και κερδίζοντας 42 έδρες. Ο Φίκο σχημάτισε συνασπισμό με τη Φωνή – Σοσιαλδημοκρατία (Hlas) και το Εθνικό Κόμμα της Σλοβακίας και ξεκίνησε την τέταρτη θητεία του ως πρωθυπουργός στις 25 Οκτωβρίου. Η κυβέρνησή του αρνήθηκε κατηγορηματικά να συμμετάσχει σε έναν συνασπισμό περίπου 20 κρατών υπό τσεχική ηγεσία για την προμήθεια στρατιωτικής βοήθειας για την Ουκρανία.