Η απόπειρα δολοφονίας του Φίτσο θέτει σε συναγερμό την πολωμένη Ευρώπη

Οι σκηνές που εκτυλίχθηκαν στη Σλοβακία, μετά την απόπειρα δολοφονίας του πρωθυπουργού Ρόμπερτ Φίτσο, επαναφέρουν τη συζήτηση για τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν όσοι επιδιώκουν ή καταλαμβάνουν δημόσια αξιώματα, ιδιαίτερα σε μια συγκυρία όπου η Ευρώπη ετοιμάζεται για εκλογές.

Ο φιλορώσος λαϊκιστής πολιτικός με θητείες στο τιμόνι της χώρας που επικρίθηκαν έντονα, και συμμαχίες τύπου Όρμπαν σε επίπεδο Ευρώπης, νοσηλεύεται μετά από σειρά πυροβολισμών που δέχτηκε στην κοιλιά, ενώ από το περιβάλλον του γίνεται λόγος για “πολιτικά υποκινούμενη ενέργεια”, με υπουργούς της κυβέρνησής του να επιρρίπτουν την ευθύνη για την “τοξική πολιτική ατμόσφαιρα” στην αντιπολίτευση και τα μέσα ενημέρωσης.

Μια “τοξική ατμόσφαιρα” που όμως και ο ίδιος ο Φίτσο τροφοδότησε, προχωρώντας για παράδειγμα στον χαρακτηρισμό της απερχόμενης προέδρου της χώρας, Ζουζάνα Τσαπούτοβα, ως “αμερικανίδας πράκτορα” όπως σημειώνει μεταξύ άλλων το CNN και την κατηγορία σε βάρος της, χωρίς κάποια απόδειξη, ότι ενεργούσε προς το συμφέρον του αμερικανού χρηματοδότη George Soros, ο οποίος αποτελεί συνήθη στόχο θεωριών συνωμοσίας, με αποτέλεσμα η ίδια και οι συνεργάτες της να αναφέρουν ότι τα σχόλια οδήγησαν σε απειλές θανάτου.

Βέβαια, το παραπάνω κλίμα δεν συναντάται μόνο στη Σλοβακία. Η πόλωση στην Ευρώπη είναι ολοένα και μεγαλύτερη την τελευταία δεκαετία, με την ακροδεξιά να αυξάνει την επιρροή της τόσο στην εγχώρια πολιτική όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Το πολιτικό κλίμα στη Σλοβακία πριν την απόπειρα κατά του Φίτσο

Η απόπειρα δολοφονίας κατά του Φίτσο έρχεται σε μια περίοδο ακραίων πολιτικών διαιρέσεων σχετικά με το μέλλον της Σλοβακίας. Ο Φίτσο είναι, και ήταν πάντα, ένας ιδιαίτερα διχαστικός πολιτικός. Οι μεν υποστηρικτές του τον βλέπουν ως έναν στοργικό ηγέτη που υπερασπίζεται τα συμφέροντά τους, οι αντίπαλοί του τον κατηγορούν όμως για διαφθορά, λαϊκισμό και φιλικές σχέσεις με τη Ρωσία.

Η Τσαπούτοβα προσέφυγε στη δικαιοσύνη μετά τα σχόλια του Φίτσο για συκοφαντική δυσφήμιση και αργότερα, παρά τη δημοφιλία της, ανακοίνωσε πέρυσι ότι θα παραιτηθεί και δεν θα είναι ξανά υποψήφια, αφού αναφέρθηκε συγκεκριμένα στις λεκτικές επιθέσεις εναντίον της ίδιας και της οικογένειάς της ως έναν από τους λόγους για τους οποίους ένιωθε ότι “δεν είχε αρκετή δύναμη” για να υπηρετήσει για άλλη μια θητεία.

Η απόπειρα δολοφονίας κατά του Φίτσο έρχεται σε μια περίοδο όπου η κυβέρνηση συνασπισμού του προσπαθεί να προωθήσει μια σειρά από διχαστικά μέτρα, προκαλώντας μήνες διαδηλώσεων μεγάλης κλίμακας.

Οι προσπάθειές του να αναθεωρήσει το σύστημα ποινικής δικαιοσύνης είναι ιδιαίτερα αμφιλεγόμενες, καθώς επιδιώκει να μειώσει τις ποινές για διαφθορά και έχει καταργήσει την ειδική εισαγγελία, η οποία είχε αναλάβει να διερευνά σοβαρές και πολιτικά ευαίσθητες υποθέσεις διαφθοράς, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων που αφορούσαν άτομα που συνδέονται άμεσα με τον ίδιο και το κόμμα του, το SMER.

Η κυβέρνηση προσπαθεί επίσης να κλείσει τον δημόσιο ραδιοτηλεοπτικό φορέα RTVS, σχεδιάζοντας να τον αντικαταστήσει με έναν νέο εθνικό ραδιοτηλεοπτικό φορέα, ο οποίος θα βρίσκεται υπό αυστηρότερο έλεγχο της κυβέρνησης. Το σχέδιο αυτό έχει προκαλέσει μεγάλης κλίμακας διαμαρτυρίες στη Σλοβακία.

Δολοφονίες και απειλές κατά πολιτικών στην πρόσφατη ιστορία

Η απόπειρα δολοφονίας του Φίτσο δεν θα μπορούσε να μην φέρει στη μνήμη μας ανάλογα περιστατικά στην πρόσφατη ιστορία. Στη Βρετανία, δύο εν ενεργεία βουλευτές δολοφονήθηκαν, κατά τη διάρκεια συναντήσεων με πολίτες. Το 2016, η Τζο Κοξ, αριστερή βουλευτής που είχε μιλήσει υπέρ των Σύρων προσφύγων, δολοφονήθηκε από ακροδεξιό λευκό ρατσιστή. Ο Ντέιβιντ Έιμς, βουλευτής των Συντηρητικών, δολοφονήθηκε ενώ συναντούσε ψηφοφόρους του σε αίθουσα εκκλησίας από έναν συμπαθούντα του ISIS.

Εκτός Ευρώπης, σοκαριστική ήταν και η περίπτωση του πρώην πρωθυπουργού της Ιαπωνίας Σίνζο Άμπε, που πυροβολήθηκε τον Ιούλιο του 2022 καθώς εκφωνούσε προεκλογική ομιλία. Πέρυσι, ο υποψήφιος για την προεδρία του Ισημερινού Φερνάντο Βιγιαβισένσιο – ένας ακτιβιστής κατά της διαφθοράς και βουλευτής – πυροβολήθηκε κατά τη διάρκεια προεκλογικής συγκέντρωσης, 10 ημέρες πριν από τον πρώτο γύρο της ψηφοφορίας.

Η ακροδεξιά σαρώνει την Ευρώπη

Ωστόσο, η Σλοβακία δεν είναι η μοναδική χώρα όπου επικρατεί πολιτική πόλωση. Μόλις χθες ο ακροδεξιός Γκερτ Βίλντερς στην Ολλανδία ανακοίνωσε ότι συγκροτεί τετρακομματική κυβέρνηση συνασπισμού, με το κόμμα του στο τιμόνι της. Το 2022, η Τζόρτζια Μελόνι έγινε πρωθυπουργός της Ιταλίας προτάσσοντας μια ακροδεξιά, αντιμεταναστευτική ρητορική, τις πολιτικές της οποίας υλοποιεί στο σήμερα.

Η στροφή προς τον ακροδεξιό λαϊκισμό αναμένεται να αποτυπωθεί στις ευρωεκλογές του επόμενου μήνα. Οι τρέχουσες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι θα υπάρξουν αρκετοί ακροδεξιοί βουλευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Ο πολιτικός διχασμός, οι συγκινητικές συγκρούσεις στο εξωτερικό, τα υψηλά επίπεδα μετανάστευσης και ο ανταγωνισμός των οικονομιών των χωρών της Ένωσης εν μέσω δύο πολέμων που “κυκλώνουν” την περιοχή, θέτουν σε συναγερμό την Ευρώπη και το πολιτικό της προσωπικό, που καλείται να δώσει διέξοδο στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι πολίτες της στις 9 Ιούνη.