Ριζική μεταρρύθμιση της ευρωπαϊκής αγοράς ενέργειας

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προχώρησε στην έγκριση σημαντικών μεταρρυθμίσεων της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου και του νέου κανονιστικού πλαισίου για την τόνωση της ανάπτυξης υδρογόνου και άλλων απανθρακοποιημένων αερίων. Οι μεταρρυθμίσεις αυτές επιδιώκουν τη μετάβαση σε καθαρές μορφές ενέργειας, ενισχύοντας παράλληλα την ασφάλεια του εφοδιασμού και την προστασία των καταναλωτών και αξιοποιώντας τα διδάγματα που αντλήθηκαν από την ενεργειακή κρίση.

Οι διαχρονικές αγορές ενέργειας θα τονώσουν τις επενδύσεις σε καθαρή ενέργεια και θα διευκολύνουν χαμηλότερες και σταθερότερες τιμές, οι οποίες είναι καίριας σημασίας για να καταστεί η ευρωπαϊκή βιομηχανία πιο ανταγωνιστική στην παγκόσμια σκηνή. Με την έγκριση του αναθεωρημένου σχεδιασμού της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και της δέσμης μέτρων για το απαλλαγμένο από ανθρακούχες εκπομπές αέριο και υδρογόνο, η ΕΕ διαθέτει περαιτέρω εργαλεία για την επίτευξη των ενεργειακών και κλιματικών στόχων της στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας. Το επικαιροποιημένο πλαίσιο για την αγορά φυσικού αερίου παρέχει στα κράτη μέλη τη δυνατότητα να σταματήσουν ή να περιορίσουν τις εισαγωγές τόσο αερίου μέσω αγωγών όσο και ΥΦΑ από τη Ρωσία και τη Λευκορωσία, σύμφωνα με τους στόχους του REPowerEU.

Η μεταρρύθμιση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας παρέχει στους καταναλωτές ευρύτερη επιλογή συμβάσεων και σαφέστερες πληροφορίες πριν από την υπογραφή των συμβάσεων. Θα έχουν τη δυνατότητα να κλείσουν ασφαλείς και μακροπρόθεσμες τιμές, καθώς και να έχουν συμβάσεις δυναμικής τιμολόγησης ώστε να επωφελούνται από τη μεταβλητότητα των τιμών για τη χρήση ηλεκτρικής ενέργειας όταν αυτή είναι φθηνότερη. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να δημιουργήσουν προμηθευτές έσχατης ανάγκης ώστε κανένας καταναλωτής να μην καταλήγει χωρίς ηλεκτρική ενέργεια. Οι ευάλωτοι καταναλωτές και οι ενεργειακά φτωχοί θα προστατεύονται από την αποσύνδεση και τα κράτη μέλη θα είναι σε θέση να επεκτείνουν τις ρυθμιζόμενες τιμές λιανικής στα νοικοκυριά και τις ΜΜΕ σε περίπτωση κρίσης. Εκτός από την προστασία των καταναλωτών, ενισχύεται επίσης η κοινή χρήση της ενέργειας. Για παράδειγμα, οι ενοικιαστές θα μπορούν να μοιράζονται την πλεονάζουσα ηλιακή ενέργεια στέγης με γείτονες.

Η μεταρρύθμιση θα βοηθήσει επίσης τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις να παραμείνουν ανταγωνιστικές, παρέχοντάς τους πρόσβαση σε πιο προβλέψιμο ενεργειακό κόστος. Δημιουργεί τις προϋποθέσεις για να επωφεληθούν τόσο οι προμηθευτές όσο και οι καταναλωτές από τη διευρυμένη χρήση πιο μακροπρόθεσμων μέσων της αγοράς, όπως οι συμφωνίες αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, οι αμφίδρομες συμβάσεις επί διαφοράς και οι προθεσμιακές συμβάσεις. Αυτό θα παράσχει επενδυτική ασφάλεια τόσο στους παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας όσο και στους βιομηχανικούς καταναλωτές. Συνολικά, τόσο τα νοικοκυριά όσο και οι επιχειρήσεις θα είναι σε θέση να επωφεληθούν από το χαμηλότερο κόστος των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, του οποίου η ενσωμάτωση και η διαθεσιμότητα θα ενισχυθούν επίσης από τις νέες διατάξεις για τη συμφόρηση του δικτύου, τις προθεσμίες εμπορίας, την ανταπόκριση στη ζήτηση και την αποθήκευση, καθώς και από τις δημοπρασίες σε επίπεδο ΕΕ.

Τέλος, για να διασφαλιστεί ότι οι καταναλωτές της ΕΕ θα επωφεληθούν από ανταγωνιστικές αγορές με διαφανή καθορισμό των τιμών, ο Οργανισμός Συνεργασίας των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας (ACER) και οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές θα έχουν ενισχυμένη ικανότητα παρακολούθησης της ακεραιότητας και της διαφάνειας της αγοράς ενέργειας.

Το νέο πλαίσιο για την αγορά αερίου θα διευκολύνει την υιοθέτηση ανανεώσιμων αερίων και αερίων χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών, διασφαλίζοντας παράλληλα την ασφάλεια και την οικονομική προσιτότητα της ενέργειας για όλους τους Ευρωπαίους πολίτες. Η μεταρρύθμιση της αγοράς φυσικού αερίου διασφαλίζει τη ροή αερίων και υδρογόνου απαλλαγμένων από ανθρακούχες εκπομπές σε ολόκληρη την Ευρώπη. Ειδικότερα, οι μεταρρυθμίσεις θα οδηγήσουν στη δημιουργία μιας αγοράς υδρογόνου, η οποία θα είναι καίριας σημασίας για τη μείωση των εκπομπών σε τομείς που είναι δύσκολο να μειωθούν, όπως οι βαριές βιομηχανίες και οι μεταφορές. Η Επιτροπή θα δοκιμάσει επίσης ένα πενταετές έργο για τη συγκέντρωση της ζήτησης και της προσφοράς υδρογόνου με σκοπό την ενίσχυση της ανάπτυξης της αγοράς και της διαφάνειας στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Υδρογόνου.

Οι καταναλωτές θα προστατεύονται καλύτερα από τους κινδύνους προσφοράς και τιμών. Θα έχουν τη δυνατότητα να αναλάβουν ενεργό ρόλο στην αγορά και να επιλέγουν καθαρότερες προμήθειες και συμβάσεις. Πρακτικά, θα είναι σε θέση να αλλάζουν προμηθευτές ευκολότερα, να χρησιμοποιούν αποτελεσματικά εργαλεία σύγκρισης τιμών, να λαμβάνουν ακριβείς, δίκαιες και διαφανείς πληροφορίες τιμολόγησης και να έχουν καλύτερη πρόσβαση σε δεδομένα και νέες έξυπνες τεχνολογίες.