ΤΡΕΙΣ ΤΡΟΠΟΙ ΓΙΑ ΝΑ ΚΑΤΑΛΑΒΕΙΣ ΑΝ ΓΕΡΝΑΣ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΩΡΑ ΣΟΥ
Η υγιής γήρανση είναι ουσιαστικός στόχος ζωής. Δες σε τι κατάσταση είσαι.
Σήμερα θα ήθελα να απενοχοποιήσουμε μια λέξη που υπάρχει στο ελληνικό λεξικό και την έχουμε συνδυάσει με όλα τα στραβά και τα κακά της μοίρας μας, αφού οδηγεί στο θάνατο. Αυτό ωστόσο, είναι το αναπόφευκτο της όποιας ύπαρξης.
Η γήρανση που λες, είναι ευλογία για όσους τη ζουν, αν σκεφτείς πόσοι παράγοντες απειλούν τη ζωή μας κάθε δευτερόλεπτο της ημέρας.
Η πραγματικότητα είναι πως ερχόμαστε, κάνουμε τον ‘κύκλο’ μας και φεύγουμε. Αν είμαστε τυχεροί, αυτός ο κύκλος ‘πιάνει’ το μέσο όρο προσδόκιμου που υπάρχει πια στον πλανήτη και είναι τα 73.6 χρόνια και εκτιμάται πως φτάσει τα 78.1 χρόνια το 2050.
Επειδή θέλω να είμαστε ειλικρινείς μεταξύ μας, θα σου δώσω και τα χρόνια της μέσης υγιούς ζωής: είναι τα 64.8 έτη, που το 2050 υπολογίζεται πως θα είναι 67.4.
Για την ιστορία, στην Ελλάδα, φέτος το μέσο προσδόκιμο είναι τα 82.95 χρόνια, οπότε ας κρατήσουμε ‘γερά’ κάτω από την μπάρα, όπως θα δούμε κάποια σημάδια που θα σε βοηθήσουν να καταλάβεις αν το σώμα σου γερνάει πιο γρήγορα από τους άλλους.
Η νιότη που πρέπει να σε ενδιαφέρει
Όπως είπε στο Today ο Nathan LeBrasseur, διευθυντής του Κέντρου Γήρανσης Robert and Arlene Kogod της Mayo Clinic (βλ. μη κερδοσκοπικό αμερικανικό ακαδημαϊκό ιατρικό κέντρο που ασχολείται με την περίθαλψη, την εκπαίδευση και την έρευνα και έχει περισσότερους 7.300 γιατρούς και επιστήμονες) «η χρονολογική σας ηλικία πρέπει να διακρίνεται από τη βιολογική σας ηλικία.
Η χρονολογική ηλικία είναι το χρονικό διάστημα μεταξύ του σήμερα και της ημερομηνίας που αναφέρεται στο πιστοποιητικό της γέννησής σας. Η βιολογική ηλικία είναι αυτή των κυττάρων. Δείχνει πολλά περισσότερα για την υγεία σας, από ό,τι η χρονολογική, αφού αποκαλύπτει τη φθορά που υφίσταται το σώμα, με την ‘επισκευή’ να είναι λιγότερο αποτελεσματική όσο μεγαλώνουμε».
Εν αντιθέσει με την κοινή πεποίθηση ότι η γήρανση συντελείται σταδιακά, μελέτη του 2019 αποκάλυψε ότι σε βιολογικό επίπεδο είναι συνεχής, με τις περιοδικές εκρήξεις να συμβαίνουν στις ηλικίες 34, 60 και 78 ετών.
Αυτά ισχύουν γενικά. Η κάθε περίπτωση είναι διαφορετική, αφού η γήρανση εξαρτάται από τη γενετική, τη βιολογία, αλλά και τον τρόπο ζωής μας (διατροφή, άσκηση, ύπνος, αλκοόλ, κάπνισμα, άγχος), συν την έκθεση μας σε παράγοντες που την επιταχύνουν.
«Τα καλά νέα είναι πως γνωρίζουμε ότι ορισμένοι από αυτούς τους παράγοντες του τρόπου ζωής μπορούν να βοηθήσουν στην πρόληψη της φθοράς και στην προώθηση της ‘επισκευής’» εξήγησε ο LeBrasseur.
ΠΟΣΟ ΚΑΛΑ ΑΚΟΥΣ
Tα ενδεικτικά σημάδια γήρανσης αρχίζουν να εμφανίζονται στα 30 μας και συσσωρεύονται στα 40 και τα 50. Η ηλικία των 65 ετών παραμένει έως σήμερα το ορόσημο για όσους θεωρούνται ‘μεγαλύτεροι ενήλικες’.
Καταλαβαίνεις ωστόσο, πως ο ρυθμός της γήρανσης μας εξαρτάται από το πόσο φροντίζουμε τον εαυτό μας από μικρότερες ηλικίες.
Αλλά να μη σε κουράζω άλλο. Πάμε στο τι αποκαλύπτει αν γερνάς πριν την ώρα σου.
Η όραση επιδεινώνεται όσο περνούν τα χρόνια κι έτσι προκύπτει η πρεσβυωπία που κάνει μια πρόκληση την καθημερινότητα. Αν υπάρχει μυωπία ή και/αστιγματισμός (όχι εγώ, μια φίλη) χρειάζονται πολυεστιακά γυαλιά, αλλιώς υπάρχει πολλαπλό θέμα.
Η πρεσβυωπία της ακοής (η βαρηκοΐα που σχετίζεται με τη γήρανση) λέγεται πρεσβυακουσία. Στην πιο κοινή πάθηση των ηλικιωμένων μετά την αρθρίτιδα, παρατηρείται εκφύλιση του κοχλία στο έσω ους καθώς και του ακουστικού νεύρου. Εντοπίζεται μετά την ηλικία των 50 ετών. Στα κακά νέα, η σταδιακή εκφύλιση μπορεί να ξεκινάει από τα 18.
Πώς θα καταλάβεις αν σε ‘πιάνει’ η κατηγορία; Από τις υψηλές συχνότητες, που είναι οι πρώτες που επηρεάζονται (δυσκολευόμαστε να ακούσουμε ό,τι είναι πάνω από 15 με 16 KHz και για αυτό αρχίζουμε να αυξάνουμε την ένταση της φωνής στην τηλεόραση). Ακολουθούν οι μεσαίες και μετά οι χαμηλές.
Πάτα το play να διαπιστώσεις τι ακούς.
Για να προστατεύσουμε την ακοή μας, χρειάζεται να περιορίζουμε την έκθεση σε δυνατούς θορύβους (από μοτοσυκλέτες έως μουσική) ή να χρησιμοποιούμε ωτοασπίδες και cancel noise ακουστικά.
ΠΟΣΟ ΛΕΠΤΑ ΕΧΟΥΝ ΓΙΝΕΙ ΔΕΡΜΑ, ΜΑΛΛΙΑ ΚΑΙ ΝΥΧΙΑ
Τα μάτια δεν λένε ψέματα για όσα νιώθουμε και το δέρμα για το πόσο έχουμε φροντίσει τον εαυτό μας, τα προηγούμενα χρόνια.
Εκ των πιο εμφανών σημαδιών της γήρανσης είναι ότι η βαρύτητα νικά το μεγαλύτερο όργανο που έχουμε πάνω μας, το οποίο παράλληλα χάνει λίπος και ελαστικότητα. Έτσι, χαλαρώνει, γίνεται πιο ευαίσθητο, σπάει (τα τριχοειδή αγγεία) και γίνεται πιο ξηρό. Η συνέπεια είναι οι ρυτίδες και η κηλίδες.
Ο μεγαλύτερος εχθρός είναι ο ήλιος. Αυτός διασπά τον συνδετικό ιστό, το κολλαγόνο και την ελαστίνη, όπου χρωστάμε το πιο φρέσκο και παχύ δέρμα. Μετά παίζουν ρόλο και επιλογές μας, όπως το κάπνισμα, το αλκοόλ και η κακή διατροφή. Ξεκάθαρα ένα λόγο το έχει και το άγχος, αλλά και ο ύπνος: όσο λιγότερο κοιμόμαστε, τόσο λιγότερο χρόνο του δίνουμε να ανανεωθεί.
Αν μπορείς να δεις στο δέρμα σου αλλαγές που σχετίζονται με τη γήρανση, πριν τα 40 σημαίνει πως μάλλον γερνάει πρόωρα. Είναι κάτι που μπορείς να σταματήσεις με τη βοήθεια ενός δερματολόγου και κάποιες αλλαγές στον τρόπο ζωής σου.
Σε ό,τι αφορά τα μαλλιά, πέρα από το γκριζάρισμα που αποκτούν, γίνονται πιο λεπτά και αυτονομούνται περισσότερο (είναι τραχιά). Οι γνωστές ως άσπρες τρίχες εμφανίζονται εξαιτίας της απώλειας μελανίνης που παράγεται από τους θύλακες των τριχών (βλ. δομές του δέρματος από τις οποίες αναπτύσσονται τα μαλλιά).
Ο λόγος έχει να κάνει με τη γήρανση. Έτσι, όσο μεγαλώνουμε τα θυλάκια παράγουν λιγότερη μελανίνη και οι νέες τρίχες γίνονται γκρίζες. Αυτό είναι κάτι που ξεκινά στα μέσα των 30 μας. Παράγοντες όπως είναι το άγχος, η κακή διατροφή, η ατελείωτη έκθεση στον ήλιο και το άγχος ενδέχεται να προκαλούν νωρίτερα τη γήρανση των τριχών της κεφαλής μας.
Εάν εμφανίζεις ξαφνική αραίωση ή ξαφνική απώλεια μαλλιών επισκέψου έναν επαγγελματία υγείας.
Σε ό,τι αφορά τα νύχια, γίνονται πιο εύθραυστα και να μεγαλώνουν πιο αργά, αφού όπως μεγαλώνουμε το σώμα μας γίνεται λιγότερο αποτελεσματικό στην παραγωγή και τη διατήρηση των ιστών. Άρα στην παραγωγή κερατίνης (βλ. πρωτεΐνη που αποτελεί το μεγαλύτερο μέρος της βάσης των νυχιών) στη μήτρα των νυχιών -όπου αναπτύσσονται τα νύχια. Έτσι, γίνονται πιο λεπτά και εύθραυστα.
Η ανάπτυξη τους αρχίζει να μειώνεται από τα 20 μας, καθώς η κυκλοφορία του αίματος στα δάχτυλα χεριών και ποδιών εξασθενεί με την ηλικία, ενώ κακό κάνει και η έλλειψη υγρασίας (από το συχνό πλύσιμο, την έκθεση σε ξηρό αέρα και τις χημικές ουσίες των καθαριστικών και των βερνικιών).
Σημείωσε σε παρακαλώ πως εάν εμφανίζεις βαθιές οριζόντιες ραβδώσεις θα ήταν χρήσιμο να πας σε γιατρό, αφού μπορεί να υποδεικνύουν πρόβλημα υγείας.
Τώρα, σε ό,τι αφορά τα νύχια των ποδιών μας που γίνονται πιο πυκνά, αυτό είναι κάτι που εκτιμάται πως έχει να κάνει με τη μειωμένη κυκλοφορία ή τις λοιμώξεις από μύκητες.
Μπορούμε να βοηθήσουμε την κατάσταση, με τακτική ενυδάτωση, όταν φοράμε γάντια πριν κάνουμε δουλειές στο σπίτι, μέσω της ισορροπημένης διατροφής που μας δίνει θρεπτικά στοιχεία όπως η βιταμίνη Β (βοηθά στην ανάπτυξη των νυχιών) και της περιποίησης ώστε να μην είναι πολύ μακριά και τα χτυπάμε. Nαι, δεν είναι καλή ιδέα να χτυπάμε τα πλήκτρα στο πληκτρολόγιο με τα μακριά νύχια.
ΠΟΝΑΣ ΣΤΙΣ ΑΡΘΡΩΣΕΙΣ;
Ως αρθρώσεις προσδιορίζονται οι περιοχές όπου ενώνονται τα οστά. Καλύπτονται από χόνδρο, μεμβράνες και υγρό. Όσο μεγαλώνουμε, γίνονται πιο άκαμπτες, καθώς φθείρεται ο χόνδρος και μειώνονται τα υγρά. Έτσι προκαλούνται ενοχλήσεις, αδυναμία, μειωμένη κινητικότητα, κακή στάση του σώματος και πρόβλημα ισορροπίας.
Όταν προκύπτει φλεγμονή στις αρθρώσεις, έχουμε αρθρίτιδα. Η πιο κοινή μορφή της, είναι η οστεοαρθρίτιδα που επηρεάζει γόνατα, γοφούς και χέρια. Όσο περνούν τα χρόνια, αυξάνεται ο κίνδυνος εμφάνισης της.
Συνήθως τα συμπτώματα εμφανίζονται όπως ‘βγαίνουμε’ από τα 40 και πάμε στα 50. Αν είστε κάτω των 40 και πονάτε, πηγαίνετε σε επαγγελματία υγείας, καθώς τα πρώιμα προβλήματα μπορούν να επιταχύνουν τη γήρανση και άλλων οργάνων.
Σαν να μην έφτανε ο φυσικός εχθρός -που είναι ο χρόνος- προβλήματα στις αρθρώσεις μπορούν να προκαλέσουν τραυματισμοί και αυτοάνοσες διαταραχές.
Πώς μπορούμε να βοηθήσουμε τις αρθρώσεις μας για να μας βοηθήσουν αργότερα; Μέσω της τακτικής άσκησης. Οι ειδικοί προτείνουν δραστηριότητες όπως το περπάτημα, την κολύμβηση και το ποδήλατο. Η βιταμίνη D και το ασβέστιο επίσης, είναι σύμμαχοι μας και στοιχεία που μπορούμε να λάβουμε μέσω της διατροφής μας.