ΜΠΗΚΑΜΕ ΜΕΣΑ ΣΤΟ ΨΥΧΙΑΤΡΕΙΟ ΤΟΥ ΚΟΡΥΔΑΛΛΟΥ ΓΙΑ ΝΑ ΔΟΥΜΕ ΘΕΑΤΡΟ

Τι πρέπει να ξέρεις για μια παράσταση που έγινε μέσα στο ψυχιατρείο του Κορυδαλλού; Η φυλακή είναι και εκεί φυλακή, οι τρόφιμοι -και ηθοποιοί- είναι σαν εσένα (λίγο μεγαλύτεροι, λίγα περισσότερα τατουάζ, λίγο περισσότερο ταλέντο) και όσο και αν χαμήλωναν τα φώτα, όσο και αν οι κρατούμενοι έδιναν τη μάχη τους πάνω στη σκηνή, δεν μπορούσες να ξεχάσεις ούτε για μια στιγμή πού βρισκόσουν.

Αλλά το θέμα δεν ήταν να ξεχαστούμε εμείς. Το θέμα ήταν να μπορούσαν εκείνοι έστω για λίγο να ξεχνάνε που βρίσκονται, και όχι μόνο για αυτή τη μία ώρα που κράτησε η παράσταση, αλλά για όλες αυτές τις ώρες που προηγήθηκαν. Και μιλάω για τις πρόβες. Σχεδόν 18 μήνες πάλευαν μέχρι να εμφανιστούν μπροστά μας.

Α, και ποιοι ήμασταν εμείς πρέπει να ξέρεις. Οι συγγενείς, κάποιοι δημοσιογράφοι, και κάποιοι καλεσμένοι -πολλοί ηθοποιοί ανάμεσά τους. Αλλά κυρίως οι συγγενείς. Ειδικά οι πρώτες πλαστικές καρέκλες αυτής της αίθουσας που προφανώς δεν ήταν και η ιδανικότερη για μια οποιαδήποτε παράσταση, ήταν κατειλημμένες από τους γονείς και τα αδέρφια των κρατουμένων.

Εύκολα καταλαβαίνεις, λοιπόν, ότι βασικό συστατικό της εμπειρίας ήταν η συγκίνηση. Δεν μπορώ όμως να γίνω μελό γιατί δεν μου το επιτρέπει το κείμενο της παράστασης που έγραψαν οι ίδιοι οι κρατούμενοι μαζί με τον σκηνοθέτη, Στάθη Γράψα. Το “Τάιμ Άουτ” έβλεπε που είναι το εύκολο συναίσθημα και γυρνούσε το βλέμμα απ’ την άλλη.

Αλλά δεν μου επιτρέπουν να γίνω μελό ούτε και οι εκδηλώσεις των συγγενών. Όσο χειροκροτούσαμε εμείς, χειροκροτούσαν κι αυτοί. Το τι γινόταν μέσα τους είναι άλλη ιστορία.

Όμως ποιο ήταν αυτό το έργο που έγραψαν οι έξι τρόφιμοι του Ψυχιατρείου Κρατουμένων Κορυδαλλού με τον Στάθη Γράψα, κάτω από την σκέπη και την υποστήριξη του Εθνικού Θεάτρου; Διαβάζουμε στις πληροφορίες της παράστασης -η οποία παίχτηκε μόνο για δύο φορές στις 25 και 26 Μαΐου μπροστά σε περιορισμένο, όπως θα κατάλαβες, κοινό:

“Μακριά από την τοξικότητα της γης μας, μια ομάδα ανθρώπων βρίσκεται σε έναν άλλο πλανήτη, απομονωμένοι από ό,τι ήξεραν μέχρι τώρα και ό,τι τους ήταν οικείο στην καθημερινότητά τους. Η τροφή, η στέγη και η φαρμακευτική αγωγή τους είναι εξασφαλισμένες. Άρα έχουν τον χρόνο να ασχοληθούν με τον εαυτό τους, με την ύπαρξή τους συνολικά. Αδήριτος στόχος τους γίνεται η βελτίωση του εαυτού τους. Θα τα καταφέρουν; Θα γυρίσουν ποτέ στη γη; Θα γίνουν καλύτεροι από πριν;”.

Υπάρχει μια άμεση σύνδεση λοιπόν της μυθοπλασίας με την πραγματικότητά του κάθε κρατούμενου, ο οποίος κατέθετε την μικροϊστορία του και σε κέρδιζε με την αλήθεια του. Μιλούσε για τις αλυσίδες του -και κυριολεκτικά βλέπαμε μια αλυσίδα στη σκηνή-, μιλούσε για τα πράγματα που θέλει να πετάξει ώστε να χωρέσουν τα νέα που περιμένει να έρθουν.

Οι ηθοποιοί μιλούσαν απευθείας σε κάθε άνθρωπο που κάνει ψυχοθεραπεία και θέτει στόχους, εναποθέτοντας τις ελπίδες του πάνω σε αυτήν την εσωτερική διαδικασία.

Ξεχνούσες ότι έβλεπες κρατούμενους, σταματούσες να αναρωτιέσαι αυτό το αναπόφευκτο “τι να έχει κάνει για να είναι μέσα;”. Ήταν απλά έξι ψυχοθεραπευόμενοι απέναντι στις ήττες τους. Και εσύ γνωρίζοντας ότι αυτοί οι άνθρωποι είναι μέσα στη φυλακή, έβλεπες και που τους είχαν οδηγήσει αυτές οι ήττες.

Κάτι που ακόμα κρατάμε από το “Τάιμ Άουτ” είναι και η ανάγκη να μένουν συνδεδεμένοι οι μέσα με τους έξω. Σε μια περίοδο που η αυστηροποίηση των ποινών παρουσιάζεται ως λύση, που ο νεοσυντηρητισμός κερδίζει πανευρωπαϊκά και πλέον τον βλέπουμε εδραιωμένο και στη χώρα μας, τέτοιες πρωτοβουλίες υπενθυμίζουν ότι η τιμωρία και ο αποκλεισμός δεν είναι ενέργειες που ανήκουν σε αυτόν τον αιώνα.

Και όσο πιο κοντά έρχεσαι με αυτούς τους ανθρώπους, βιωματικά, τόσο περισσότερο το διαπιστώνεις -είτε συνεχίζει να σε χωρίζει ο τοίχος του Κορυδαλλού είτε ο τέταρτος τοίχος του θεάτρου.