Μα γίνονται εκλογές;

Η μαγική εικόνα των ημερών. Ένας σχετικά περιορισμένος κύκλος ανθρώπων που σχετίζεται επαγγελματικά ή έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την πολιτική, προσπαθεί να λύσει το γρίφο της πρόβλεψης του εκλογικού αποτελέσματος. Μπαίνοντας στην τελική ευθεία κάθε εκλογικής αναμέτρησης, η ενασχόληση με τις δημοσκοπήσεις παίρνει τα χαρακτηριστικά μανίας για όσους εμπλέκονται με την πολιτική.

Για τους ίδιους τους υποψήφιους και τα στρατευμένα μέλη των κομμάτων που συμμετέχουν στις καμπάνιες (τα οποία είναι λιγοστά πια και τα βρίσκεις μόνο στα κόμματα της Αριστεράς), αυτές είναι οι στιγμές της κλιμάκωσης της αγωνίας. Όσο πλησιάζουμε στις κάλπες και η κόπωση συσσωρεύεται, τα νεύρα τεντώνονται και ο ύπνος γίνεται όλο και πιο δύσκολος…

Αυτές οι στιγμές, λίγο πριν την έκβαση της μάχης, είναι οι πιο βασανιστικές αλλά και οι πιο γοητευτικές της πολιτικής. Αυτές είναι που κάνουν την εμπειρία της πολιτικής να διαφέρει από οποιαδήποτε άλλη δραστηριότητα.

Η αδιαφορία

Όμως μόνο ένα μικρό μέρος του πληθυσμού αισθάνεται την αγωνία για το εκλογικό αποτέλεσμα. Η μεγάλη πλειονότητα των πολιτών δείχνει από πολύ μικρό ενδιαφέρον έως απόλυτη αδιαφορία για τις ευρωεκλογές. Η έλλειψη ενδιαφέροντος καταγράφεται στις έρευνες αλλά γίνεται ακόμα πιο εμφανής στην ισχνή συμμετοχή στις προεκλογικές συγκεντρώσεις καθώς και στην απουσία των εκλογών από τη θεματολογία των καθημερινών συζητήσεων. Προχτές έγινα ακούσιος αυτήκοος μάρτυς της συζήτησης μιας παρέας της οποίας τα μισά μέλη έκπληκτα πληροφορούνταν ότι έχουμε εκλογές και ρωτούσαν τους υπόλοιπους τι είδους εκλογές έχουμε. Δέκα μέρες πριν τις κάλπες δεν ήξεραν καν ότι έχουμε εκλογές…

Οι λόγοι

Είναι αλήθεια ότι η ελληνική κοινωνία δεν έδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τις ευρωεκλογές ακόμα και στην περίοδο των «πράσινων» και «γαλάζιων» καφενείων. Οι ευρωεκλογές κινητοποιούσαν τους ψηφοφόρους μόνο όταν θεωρούνταν μέσο για να πέσει μια φθαρμένη κυβέρνηση.

Είναι επίσης αλήθεια ότι γενικά οι ευρωπαϊκές κοινωνίες δεν αισθάνονται ότι τους αφορά το νομοθετικό έργο του ευρωκοινοβουλίου. Η αίσθηση αυτή απορρέει κυρίως από τη  περιπλοκότητα της ευρωπαϊκής νομοθετικής διαδικασίας, τις ισχνές αρμοδιότητες τους ευρωκοινοβουλίου και το τεράστιο δημοκρατικό έλλειμμα της ΕΕ, όπως ονομάζουμε «σεμνά» την αντιδημοκρατική λειτουργία των ευρωπαϊκών θεσμών. Στην πραγματικότητα, το τι συμβαίνει στις Βρυξέλλες μάς αφορά άμεσα. Έως και 80% τους έργου των κοινοβουλίων στα κράτη μέλη αφορά ενσωματώσεις ευρωπαϊκών οδηγιών στις εθνικές νομοθεσίες.

Ο συσχετισμός

Ωστόσο, η αδιαφορία για τις επικείμενες εκλογές περισσότερο έχει να κάνει με τα ελληνικά πολιτικά πράγματα παρά με τα ευρωπαϊκά. Οι ευρωεκλογές θα είναι η πέμπτη εκλογική αναμέτρηση μέσα σε έναν χρόνο. Το γεγονός από μόνο του προκαλεί μια ορισμένη πολιτική κόπωση. Αλλά οι αλλεπάλληλες εκλογικές αναμετρήσεις δεν εξηγούν από μόνες τους την αυξημένη αδιαφορία του εκλογικού σώματος.

Η βασική εξήγηση της εκλογικής αδιαφορίας που καταγράφεται, αφορά τη χαώδη διαφορά μεταξύ του πρώτου και του δεύτερου κόμματος σε συνδυασμό με την αίσθηση ότι τα δύο κεντροαριστερά κόμματα της αντιπολίτευσης δεν μπορούν να διεκδικήσουν με αξιώσεις την κυβερνητική εξουσία. Οι είκοσι μονάδες του 2023 έτσι κι αλλιώς απαιτούν τιτάνια προσπάθεια για να καλυφθούν. Οι μετρήσεις δείχνουν ότι με τον τρόπο που πολιτεύονται Κασσελάκης και Ανδρουλάκης δεν καλύπτονται ούτε κατά ένα μέρος. Είναι χαρακτηριστικό ότι έχουμε φτάσει στο σημείο στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ να χαρακτηρίζουν επιτυχία το 15%.

Ο Μητσοτάκης έχει κάθε λόγο να επιχαίρει για την αδιαφορία για τις εκλογές. Η κυρίαρχη άποψη της Δεξιάς παντού και πάντα είναι να κοιτάει ο πολίτης «τη δουλειά του» και να μην πολυανακατεύεται με τα κοινά που είναι δουλειά των «ειδικών». Οι «προοδευτικοί» όμως δεν τη βλέπουν την κατάσταση;  Δεν βλέπουν ότι δεν φταίει ο γιαλός αλλά ο τρόπος που αρμενίζουν;

Η ανυπαρξία αριστερού αντίπαλου δέους απέναντι στη Δεξιά του Κυριάκου Μητσοτάκη οδηγεί σε κατάρρευση τη λαϊκή συμμετοχή, αφυδατώνοντας τη δημοκρατία. Το αδιέξοδο στον λεγόμενο προοδευτικό χώρο είναι προφανές. Η ανεύρεση διεξόδου δεν είναι ερώτημα της επόμενης μέρας. Τίθεται ήδη σήμερα.